Piramida kości skroniowej semestr 2 wykład 1
Uwagi ogólne
Powierzchnia przednia piramidy
Powierzchnia tylna piramidy
Powierzchnia dolna piramidy
Jama bębenkowa
Kanał nerwu twarzowego
Pozostałe kanały piramidy
Ad1)Piramida kości skroniowej zwana częścią skalistą lub nawet kością skalistą jest najsilniej zwłókniałą i zbitą a jednocześnie spneumatyzowaną kością ustroju. Mieści ona w sobie ucho wewnętrzne, środkowe i część ucha zewnętrznego ( w postaci przewodu słuchowego zewnętrznego) Jako że piramida buduje podstawę czaszki to przechodzą przez nią liczne drogi naczyniowo-nerwowe komunikujące jamę czaszki z jej podstawą zewnętrzną. Drogi naczyniowo nerwowe przebiegają w swoistych dla nich kanałach. Z uwagi na te liczne naczynia i nerwy przeszywające piramidę, i na fakt, że złamania podstawy czaszki należą do najczęstszych urazów. Uszkodzenia piramidy mają olbrzymie znaczenie.[ Za uszkodzeniem piramidy kości skroniowej przemawia wyciek krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego z przewodu słuchowego] Piramida kości skroniowej ma kształt trójściennego ostrosłupa ze ściętym wierzchołkiem skierowanym przyśrodkowo i ku przodowi oraz podstawą skierowaną ku tyłowi i bocznie przy czym podstawa łączy się z trzema pozostałymi częściami kości skroniowej. Spośród trzech powierzchni dwie z nich tj przednia i tylna są zwrócone do jamy czaszki. Są wiec one gładkie bez występów kostnych i odwzorowują przyleganie mózgowia w postaci wycisków palczastych natomiast łęki odpowiadają bruzdom. Powierzchnia dolna piramidy zwrócona na zewnątrz czaszki zawiera szereg występów kostnych ( dla przyczepów mięśni i więzadeł oraz szeregu tworów umożliwiających przejścia naczyń)
Ad2) Powierzchnia przednia piramidy znajduje się między jej brzegiem górnym na którym jest wyżłobiona bruzda zatoki skalistej górnej. Na powierzchni przedniej piramidy występuje konfiguracja w postaci dwóch równoległych szpilek z łebkami : większej i mniejszej- są to otwór i bruzda nerwu skalistego większego i mniejszego. Wyżej i bocznie znajduje się wyniosłość łukowata tworzona przez kanał półkolisty przedni ( górny ). W okolicach wierzchołka znajduje się wycisk nerwu trójdzielnego ( zwoju Gassera ). Powierzchnia tylna piramidy leży między jej powierzchnią górną a brzegiem dolnym, który z części przyśrodkowej jest wyżłobiony przez zatokę skalistą dolną. Największym otworem jest otwór i przewód słuchowy wewnętrzny który kończy się dnem. W dnie wyróżnia się cztery kwadranty w postaci pól: pole przednio-górne jest polem nerwu twarzowego. Pole przednio dolne jest polem ślimaka, więc nerw twarzowy biegnie nad ślimakiem. Pole tylno-górne i tylno-dolne są polami przedsionkowymi( górne i dolne). W przewodzie słuchowym wewnętrznym przebiegają n. VII twarzowy i VIII przedsionkowo-ślimakowy. Pod krawędzią górną znajduje się ślepy dołek podłukowy. Nieco niżej i bocznie znajduje się szczelinowaty otór zewnętrzny wodociągu przedsionka.
3) Powierzchnia dolna - centralne położenie zajmuje foramen carroticum externum (otwór zewnętrzny tętnicy szyjnej) tędy wstępuje do czaszki tętnica szyjna wewnętrzna ku tyłowi znajduje się dół żyły szyjnej czyli wycisk jej opuszki górnej. Pomiędzy tymi dwoma zagłębieniami znajduje się grań kostna, która w kierunku bocznym ulega rozwidleniu i obejmuje dołek wklęsły. W dołku skalistym znajduje się otwór dolny kanalika bębenkowego. (pro nervo tympanici ). Tuż przy brzegu tylnym piramidy znajduje się otwór zewnętrzny kanalika ślimaka. Między ścianką tylną kanału tętnicy szyjnej a jamą bębenkową są kanaliki szyjno-bębenkowe. W dnie dołu żyły szyjnej znajduje się ujście kanalika sutkowego. Przy brzegu przednim piramidy znajduje się wlot do kanału mięśniowo-trąbkowego, który wiedzie do jamy bębenkowej. W części bębenkowej widać sterczący wyrostek rylcowaty objęty pochewką, do którego przyczepiają się trzy mięśnie bukietu Riolana. Wyrostek rylcowaty wrasta, aż do jamy bębenkowej dajac wyniosłość rylcowatą. Bocznie od wyrostka rylcowatego między nim a wyrostkiem sutkowatym jest otwór rylcowato-sutkowy. Krawędź tylna piramidy części przysadkowej jest wyżłobiona przez bruzdę skalistą dolną a wcięcie szyjne przedzielone wyrostkiem śródszyjnym takie samo wcięcie z wyrostkiem śródszyjnym występuje w stykającej się części bocznej kości potylicznej, tworzy się dwu częściowy otwór dla żyły szyjnej( pro vena jugularis interna, nervi IX X XI)
5) Jama bębenkowa ma sześć scian które dają się rozłożyć na kształt rozkładanego pudełka. W przekroju czołowym na kształt soczewki dwuwklęsłej do jamy wpuklają się więc ściana boczna, przyśrodkowa i dolna. Ściana tylna wysoka, przednia niska przypomina dom z dachem spadzistym. Ściana dolna jest wypuklona poprzez dół żyły szyjnej. Dno jamy bebenkowej (solum). Znajduje się w niej otwór dolny kanalika bębenkowego. Ściana górna tworzy słup jamy bębenkowej. Ściana boczna czli błoniasta zawiera błonę bębenkową. Nie sięga ani ściany górnej ani dolnej. Płaszczyzny poprzeczne poprowadzone przez brzeg górny i dolny dzieli jamę na trzy części epitymopanum, mesotympanum, hypotymopanum. Ściana przednia czyli tętnicy szyjnej jest najniższa usiana kanalikami szyjno bębenkowymi a w części górnej jej wręcz brakuje. To wolne miejsce jest właśnie początkiem kanału mięśniowo-trąbkowego. Ściana przyśrodkowa jest błędnikowa. Tworzy ja promontorium które w części przedniej jest wolne a w tylnej listewkowate. Przy okienku przedsionka jest mostek a przy okienku ślimaka podpinka. Poniżej znajdują się dwie wyniosłości kanału. Na górze wyniosłości kanału nerwu twarzowego ( więc nerw twarzowy biegnie pod kanałem półkolistym bocznym) Ściana tylna czyli sutkowa. Na górze znajduję się wejście do jamy sutkowej. Poniżej jest kontynuacja kanału nerwu twarzowego. Pod wyniosłością kanału twarzowego znajduje się wyniosłość piramidowa. Siedzi tam mięsień strzemiączkowy.
Na pograniczu ściany tylnej i dolnej znajduje się wyniosłość rylcowata. Kanał nerwu twarzowego rozpoczyna się polem nerwu twarzowego w dnie przewodu słuchowego wewnętrznegona ścianie tylnej piramidy a kończy się w otworze rylcowo-sutkowym na ścianie dolnej. W pierwszym odcinku kanał nerwu twarzowego biegnie nad ślimakiem ( bo ślimak jest niski) następnie tworzy „kolano” zaginajace się pod kątem prostym przed kanałem półkolistym przednim i obniża lot pod kanałem półkolistym bocznym. Odcinek trzeci pionowo w dół aż do otworu rylcowato sutkowego przebiega za jamą bębenkową.