Nauka o państwie i polityce

5 października 2008

Klasyfikacja nauki o państwie:

G. Jedlinek stworzył klasyczny podział:

Nazwa „państwo” w historii: polis- miasto-państwo, civitas - państwo obywateli rzymskich, republika, imperium, populus, gens, status.

W średniowieczu państwo zaczęto kojarzyć z terytorium - land, terra, raich; państwo to nie tylko ośrodek władzy, ale też terytorium. Regnu - kojarzono z władzą.

Państwo w sensie abstrakcyjnym ma swój rodowód we Włoszech - ilstato Nicolo Machiavelli.

Pięć grup definicji państwa:

1. definicje funkcjonalne

2. definicje strukturalno-elementowe

3. d. psychologiczne

4. d. socjologiczne

5. d. klasowe

1. Definicja funkcjonalna wskazująca cel i funkcje państwa,

wg Gracjusza:

Państwo- zrzeszenie doskonałe wolnych ludzi w celu korzystania z prawa oraz dla dobra powszechnego

wg Pennoka i Smith'a:

Państwo- społeczna organizacja mająca rozstrzygającą władze nad mieszkańcami określonego terenu i mająca za swój gł. cel rozwiązywanie wspólnych problemów, zabezpieczenie wspólnych dóbr, a przede wszystkim utrzymanie porządku

2. Definicje strukturalno- elementowe, istotne z punktu widzenia międzynarodowego, wskazują elementy które pozwalają odróżnić państwo

wg. G. Jellinka:

Państwo- trwały związek ludzi stale zamieszkujące dane terytorium podlegające władzy zwierzchniej (ludność + terytorium + władza)

Jest to definicja modelowa przyjęta przez ONZ

3.Definicje psychologiczne

Wg. Leona Petrarzyńskiego

Państwo- zbiór wyobrażeń dotyczący władczych stosunków międzyludzkich (ludzie, ich psychika są przekonani, że muszą słuchać innych, którzy rządzą)

4.definicje socjologiczne - stosunki władcze

Wg. prof. Wesołowski

Państwo- zespół ludzi występujących jako członkowie lub funkcjonariusze określonej instytucji i posiadający z tej racji określone prerogatywy

6. Definicje klasowe

Wg. Dahrendorfa

Państwo- zróżnicowana wspólnota, gdzie nie wszyscy mogą brać udział w rządzeniu

Geneza państwa

Starożytność- Arystoteles (384-322)

„Polityka”- państwo powstaje w wyniku naturalnego rozwoju. Człowiek jest istotą społeczno- polityczną i państwo daje mu szczęście. Dąży on do życia we wspólnocie, chęć prowadzenia wspólnej egzystencji - homo politicus

Rodzina-gmina- państwo

Państwo wg Arystotelesa to wspólnota rodów i miejscowości dla doskonałego i samowystarczalnego bytowania. Samowystarczalność- grupa jest w stanie zorganizować ochrze przed wrogiem, zapewnić bezpieczeństwo, stworzyć system edukacji, pobór podatków itp.

Samowystarczalność tworzy państwo. Wg Arystotelesa życie poza państwem jest nie możliwe.

NAUKA O PAŃSTWIE

Ogólna nauka o państwie

Część szczególna

Ogólna nauka o państwie-społeczna

Z punktu widzenia socjologicznego np. typy historyczne państw, funkcje państwa

Prawna nauka o pań.

Zajmuje się instytucjami, które są przedmiotem zainteresowania prawników np. konstytucja, przepisy; rzeczy sztywne, tworzone przez prawo

Indywidualna nauka o państwie analiza wszystkich instytucji w jednym państwie

Specjalna nauka o pań.

Analiza jakiejś instytucji w różnych państwach (np. Rada Ministrów w innych państwach czy obszarach czasu

---