• ZAKAŹNE ZAPALENIE ŻOŁĄDKA I JELIT ŚWIŃ - TGE

(gastroenteritis infectiosa suum)

Wysoce zaraźliwa choroba wirusowa wszystkich grup wiekowych Su przebiegająca z objawami silnej biegunki

Występowanie:

- głównie w zimnych strefach geograficznych

- Su w każdym wieku ale ciężki przebieg do 14 dnia

- 90% zachorowań w okresie zimy i wiosny

Etiologia:

- PCV-1 (porcine coronavirus) z rodziny Coronaviridae

- spokrewniony z koronawirusem FIP, koronawirusami psów i Ho

- zróżnicowany pod względem zjadliwości, chorobotwórczości i zaraźliwości

- jednolity pod względem typu serologicznego

- oporny na warunki śród. zewn. (pH 3 - 11.8)

- wrażliwy na temp. i śr. dezynfekcyjne

- w latach 70-tych pojawił się PRCV - Porcine Respiratory Coronavirus powodujący zakażenia ukt. oddechowego, szeroko rozpowszecnniony i dający krzyżową dla TGE → znaczny spadek zachorowań

Epizootiologia:

- gł. rezerwuar to Su (kał, śluz z nosa)

- ptaki, psy - przenoszą

- wrażliwe też dziki

Wrota: per os, także aerogennie

Mechanizm działania:

Wirus wnika w nabłonek 2/3 górnych kosmka. U młodych kilkudniowych prosiąt kosmki są bardzo wysokie, a przesuwanie się enterocytów z krypt w kierunku szczytu powolne (9-10 dni) co sprzyja wielokrotnej replikacji wirusa. U prosiąt 3 tyg. czas życia enterocytów skraca się do 2-4 dni.

wnikanie wirusa do enterocyta → złuszczanie → skrócenie kosmków → ucieczka składników osocza i upośledzenie resorpcji (ok. 5 dni) → proliferacyjny rozrost krypt jelitowych → odbudowa kosmków 6-7 dnia → ustanie biegunki

Objawy:

 prosięta: wymioty, wodnista biegunka, kał żółty → szarozielony i biały (bez krwi), odwodnienie, 2-3 dni → 100% †

prosięta starsze (pow. 2 tyg) - 50% †

 warchlaki i dorosłe: brak apetytu, posmutnienie, nieskoordynowane ruchy, temp. 40,5°C, wymioty, silna biegunka - żółta, szarozielona ze śluzem, maciory tracą mleko, warchlaki - 20% †

w stadach gdzie choroba występowała nie chorują prosięta do 6 tyg. (odporność bierna siarowa)

AP:

- ścięte mleko, przekrwienie i wybroczyny w części dennej żołądka

- j. cienki wiotkie, rozdęta, żółto-szara płynna treść ze strzępkami mleka

- zanik kosmków j. czczego i biodrowego (normalnie stosunek kosmek : krypta = 7:1, TGE 1:1)

- maczugowate rozdęcia na szczycie kosmków

- ostre nieżytowe zapalenie jelit → krwotoczne

- przekrwienie krezki

- ciemnoczerwone ogniska zapalne płuc.  1-3 cm

- złogi włóknika w opłucnej

- surowiczo-krwisty płyn w j. piersiowej

- zrosty opłucnej płucnej ze ścienną

- zapalenie worka osierdziowego

Bad. laboratoryjne: (fragment jel. czczego i biodrowego)

- bad. bakteriologiczne - agar czekoladowy

- bad. serologiczne: OWD, u podklinicznie zakażonych 20-50 % wykazuje przeciwciała, u młodych do 100%

- IF

D. różnicowa:

- różyca

- mykoplazmoza

- zakażenia rotawirusowe

- kolibakterioza prosiąt osesków

- epidemiczna biegunka Su (PED)

- biegunki nieswoiste

Zapobieganie i zwalczanie:

- uodpornienie

• autoszczepionka z serotypu występującego w danej fermie

• Pteurovac 2x w odst 2 tyg.

• Porcilis APP - podjednostkowa, zawiera białka APX I-III

Leczenie:

- w inj. amoxycylina 7,5 mg/kg m.c., tiamulina, tetracykliny 20-40 mg/kg m.c., cefalosporyny, penicyliny L.A.

- terapii podlegają wszystkie zwierzęta

Uzdrawianie fermy:

- usuwanie seroreagentów po odsadzeniu 3 tyg. prosiąt i ich izolowany odchów

- wprowadzenie prosiąt do stada w 12 tyg. życia po usunięciu wszystkich seroreagentów

---