DUSZNOŚĆ
jest ona zaburzeniem aktu oddychania, odbieranym przez chorego jako uczucie duszenia, braku powietrza, ucisku w klatce piersiowej
obiektywnie duszność charakteryzuje się obecnością:
zmianą liczby oddechów - tachypnoe (przyśpieszenie) lub bradypnoe (zwolnienie)
zmianą głębokości - hipowentylacja, hiperwentylacja
zmianą rytmu oddechowego - oddech normalny, nieprawidłowy
obecnością dodatkowych zjawisk akustycznych (szmerów) o charakterze stridoru, czyli świstu wdechowego lub wydechowego
dyskoordynacją ruchów klatki piersiowej i brzucha
zmianą zabarwienia skóry i błon śluzowych (sinica, bladość)
przyśpieszeniem czynności serca
innymi cechami - kaszlem, wymiotami, zmianą barwy głosu
ze względu na fazy oddychania wyróżnia się:
Duszność wdechową - stwierdza się udział mięśni pomocniczych wdechowych (rozszerzanie skrzydełek nosa) oraz mięśni pasa barkowego, które podnoszą klp
nowotwory oskrzeli
zapalenie oskrzeli
zapalenia krtani
Duszność wydechową - wykonywanie silniejszego wydechu z jednoczesnym jego przedłużeniem; wyraźna przewaga fazy wydechowej nad wdechową; głównym mięśniem pomocniczym jest przepona
astma oskrzelowa
rozedma płuc
Duszność mieszaną
ortopnoe nazywamy duszność, której chory zmuszony jest do utrzymania pozycji wyprostnej (najczęściej siedzącej) i opierania się o przedmiot stały (krawędź łóżka); napad astmy oskrzelowej
może być spoczynkowa lub wysiłkowa
inne przyczyny duszności:
pochodzenia mózgowego - stany wpływające na ośrodek oddechowy (zap. mózgu, guz mózgu, choroby naczyń mózgowych)
pochodzenia emocjonalnego - czynnościowe zaburzenia sercowo-naczyniowe
w zaburzeniach przemiany materii - kwasica (mocznica, zatrucie metanolem, śpiączka cukrzycowa) - z oddechem Kussmaula (głęboki, przyśpieszony, tzw. „oddech gonionego psa”)
Oddech Cheyneya Stokesa - systematyczne i stopniowe zwiększanie się ruchów i objętości wdechowych, zastępowanych po osiągnięciu maksimum systematycznym ich zmniejszaniem (sinusoida).Spowodowany zmniejszeniem wrażliwości ośrodka oddechowego na Pa CO2 krwi tętniczej