Dr Joanna Różańska Kowal
Realizacja zasady ostrożności interpretacyjnej wyników badań psychologicznych w opiniodawstwie nieletnich.
Biegły realizujący tę zasadę powinien (Stanik):
Mieć świadomość niedoskonałości metod diagnostycznych, wynikających z błędów standaryzacyjnych i walidacyjnych.
Uwzględnić wszystkie okoliczności badania i aktualny stan badanego.
Nie rozstrzygać wątpliwości na niekorzyść opiniowanego.
Kierować się interesem probanta, pomijając względy ambicjonalne wynikające z chęci usatysfakcjonowania zleceniodawcy.
Ad. 1. Z faktu niedoskonałości metod wypływa konieczność:
Stosowania metod pewnych (sprawdzonych) w praktyce klinicznej.
Potwierdzania budzących wątpliwości wyników badań przez zastosowanie dodatkowych metod.
Formułowanie diagnozy i prognozy resocjalizacyjnej na podstawie całokształtu wyników badań diagnostycznych z uwzględnieniem danych z akt sądowych.
Udokumentowanie wyników badań przez podanie zastosowanych metod.
Ad. 2. Postawy badanego i tendencje poprawy należy oceniać krytycznie i ostrożnie (nie ulegać wrażeniu łatwego kontaktu z inteligentnym badanym, stwarzającym pozory). Osobnik skryty, zamknięty w sobie sprawiał nieraz gorsze wrażenie i jego stopień demoralizacji był wyolbrzymiany.
Ad. 3. Zbyt łagodny środek karny może spowodować pogłębione wykolejenie, a zbyt surowy wywołuje poczucie krzywdy, chęć odwetu i prowadzi do zetknięcie się z bardziej zdemoralizowanymi nieletnimi.
Błędna hipoteza i prognoza resocjalizacyjna może być wynikiem stosowania niewielu technik badawczych, nie sprawdzenia niepewnych informacji dodatkowym badaniem.
Opinia korzystna dla nieletniego ma na celu uzyskanie pozytywnych efektów resocjalizacyjnych. Nieletni powinien też być przekonany o słuszności proponowanego przez psychologa środka resocjalizacyjnego.
Ad. 4. Unikać błyskotliwego, efektywnego, ale ryzykownego interpretowania wyników. Zwłaszcza prognozę resocjalizacyjną należy stawiać precyzyjnie, w granicach posiadanych informacji o badanym i własnych kompetencji.
Wnioski końcowe winny być oparte na wynikach badań, a nie oczekiwaniach i planach badanego. Unikać ogólnikowych i schematycznych wniosków.