Temat 3. Koncepcja idealnego Domu dla ludzi Starszych w świetle literatury przedmiotu
Często w takich ośrodkach przebywają ludzie całkowicie, z powodu choroby zależni od nas - personelu medycznego, bądź rodziny. Dlatego też usługi świadczone w takich placówkach powinny być kompleksowe. Oczywiście jeden z mieszkańców może mieć wszystko czego dusza zapragnie, gdyż ma kochającą rodzinę, a inny może być pozbawiony rodziny oraz wszelkich wygód, a nawet podstawowych środków. Obowiązkiem każdego Domu dla ludzi starszych jest spełnienie wszystkich potrzeb mieszkańca w celu poprawy jego stanu zdrowia i zminimalizowanie postępu choroby.
Pierwszą podstawową cechą jaką powinien odznaczać się idealny dom dla ludzi starszych to odpowiednia liczba wyspecjalizowanej kadry, wrażliwej na problemy podopiecznych.
Dom Pomocy Społecznej, w którym miałam okazję odpracowywać moje praktyki z geriatrii nie odznaczał się tą cechą, gdyż mimo tego że pozornie było dużo opiekunów na zmianie i dwie/ trzy pielęgniarki mieszkańcy przejawiali brak kontaktu z drugim człowiekiem, samotność i wiele problemów związanych poczuciem nie wysłuchania i rozgoryczeniem.
Często miałam wrażenie, że mało kto interesuje się ich problemami, siedzą zamknięci w swoich pokojach, a personel jedynie rozda im leki, zmieni opatrunki, nakarmi, ubierze, wykąpie. Przecież to nie wystarcza, potrzeba jest wniesienia odrobiny serca aby człowiek starszy czuł się potrzebny. Podstawą dobrej kadry jest lekarz geriatra, który będzie znał swoich pacjentów i z przyjemnością się nimi opiekował. Jednakże sam geriatra to za mało, przydało by się grono różnych lekarzy jak: psychiatra, ortopeda, dentysta . Następnym ogniwem są rehabilitanci i masażyści, którzy poprzez regularne, zaplanowane ćwiczenia usprawnialiby naszych seniorów. Następnie uwzględnić trzeba odpowiednią liczbę pielęgniarek, które powinny mieć przyznaną sobie grupę pacjentów, gdyż może byłoby to utrudnieniem ale odpowiedzialność za swoją grupę zmuszałaby je do większego okazywania zainteresowania mieszkańcom.
Należy także pamiętać o roli opiekunów/ opiekunek, które dbając o podstawowe zabiegi fizyczne mogą skupić się również na potrzebach duchowych i wykazać się dobrocią wobec mieszkańców. Powinna w kadrach znajdować się także osoba z terapii zajęciowej oraz osoba odpowiedzialna za naprawy usterek w budynku. Ważny także personel sprzątający. Warto byłoby zatrudnić osobę, która służbowym samochodem przewoziłaby osoby starsze to na specjalistyczne badania, bądź wizyty lekarskie, a nawet w odpowiednich sytuacjach do rodziny.
Drugim ważnym zagadnieniem jest odpowiednio dostosowany budynek, z odpowiednimi pokojami oraz pomieszczeniami służącymi wygodom mieszkańców. W planowaniu pomieszczeń należałoby uwzględnić dyżurki personelu medycznego, salę rehabilitacyjną, pomieszczenie na salon fryzjerski, stołówkę, sklepik, aulę, kuchnie, jadalnie, toalety, jakiś ogród, ewentualnie basen, salę spotkań, bibliotekę z czytelnią. Bardzo ważne są odpowiednio dostosowane do potrzeb pokoje z łazienkami, kabinami prysznicowymi i łóżkami medycznymi. Jednakże i tak najważniejszym jest fakt aby dostosować wszystko dla osób starszych aby czuły się tam bezpiecznie. Konieczne są windy oraz odpowiednie rozmieszczenie wszystkich wspólnych pomieszczeń.
Innym zadaniem jest zapewnienie środków , potrzeb takich jak:
wyposażenie pokoju w niezbędne sprzęty ( telefon, szafa, łóżko, lustro, stolik, krzesła, półki), pościel oraz środki utrzymania higieny osobistej (mydło, szampon, pasta, szczoteczka, grzebień)
odzież, obuwie
leki oraz wszelkie środki medyczne zlecone przez lekarza
ewentualne środki czystości
Czwartą kwestią, którą należy poruszyć przy omawianiu koncepcji idealnego Domu dla osób starszych jest wyżywienie. To znaczy:
posiłki powinny być pełnowartościowe
w odpowiedniej ilości dla potrzeb mieszkańca (karygodnym błędem jest gdy są niewystarczające). Pacjent nie może być głodny
powinny być urozmaicone
estetycznie podane i smaczne
powinny zawierać desery takie jak jogurty, słodkie bułki, wafelki, owoce
powinny być podawane o regularnej porze
posiłki uwzględniające dietę oraz zalecenia dietetyka, a najlepiej także upodobania mieszkańców
sklepik powinien być prowadzony dla dobra mieszkańców a nie dla zysków to znaczy produkty tanie, świeże z miłą obsługą
Piątym obowiązkiem jest zapewnienie warunków do nauki i rozwoju osób zdrowych oraz z zaburzeniami. W tym celu konieczni terapeuci oraz odpowiednio zaopatrzona sala. Zapewniając możliwość kształcenia się oraz edukacji pozwalamy starszemu człowiekowi spełniać swoje marzenia. Dzięki temu będzie sprawniejszy umysłowo i emocjonalnie. Zdobywana wiedza rozszerza jego horyzonty, znowu nasz podopieczny zaczyna interesować się światem i odkrywać rzeczy, o których nie miał pojęcia, a które go interesują. Jak głosi powiedzenie „całe życie się człowiek uczy”, dlatego też jest to ważna kwestia jeżeli chodzi o dom dla osób starszych.
Szóstą cechą idealnego domu to dostęp do kultury i rekreacji. Wymieniłam już basen i bibliotekę, ale można by było także wprowadzić seanse filmowe oraz stworzyć taką salę. Ciekawym rozwiązaniem były by wycieczki nad morze, w góry, za granice. Takie formy spędzania czasu zapewniają rozwój mieszkańców oraz ich integrowanie się ze sobą oraz z opiekunami. Otwierają starszą osobę na świat i pokazują, że starość nie musi być taka straszna.
Ważnym siódmym zagadnieniem jest terapia zajęciowa oraz zaangażowanie mieszkańców w życie placówki. Czyli wspólne obowiązki, prace ogrodowe i porządkowe, zajęcia twórcze, dekorowanie korytarzy, bożonarodzeniowe ubieranie choinki, zorganizowanie wystawy prac mieszkańców. Dzięki zajęciom praktycznym wypełniamy mieszkańcom wolny czas, „zabijamy nudę” i pozwalamy na rozwój kreatywności. Takie czynności pomagają nie tylko usprawnić fizycznie seniora ale także oddziaływają na psychikę mieszkańca podnosząc jego samoocenę oraz poczucie przydatności.
Ósmą podstawową zasadą jest opieka duszpasterska z uwzględnieniem wiary mieszkańca, a co za tym idzie stworzenie kapliczki w której nabożeństwa mogłyby się odbywać. Wiadomo nie od dziś, że życie duchowe dla ludzi w podeszłym wieku jest znaczącą kwestią dlatego nie można go zaniedbać. Mieszkaniec powinien czuć uszanowanie jego wiary przez ośrodek i jego pracowników i nie czuć się z powodu innego wyznania nie tolerowany.
Dziewiątym i ostatnim choć wysoce istotnym punktem niech będzie spokój, bezpieczeństwo na terenie domu i opiekę poza nim. Są to podstawowe potrzeby człowieka w każdym wieku. Człowiek aby dobrze się czuć potrzebuje bezpieczeństwa, dlatego podejście i zachowanie się personelu musi być odpowiednie. To znaczy cierpliwość, wyrozumiałość, brak agresji i wulgaryzmów. Mieszkaniec nie może spotkać się z naszej strony z niechęcią albo zastraszeniem. Osoby nie kompetentne z zaburzeniami emocjonalnymi powinny być bez dyskusyjnie zwalniane z pracy z negatywną oceną.
Koncepcja idealnego domu dla osób starszych jest utopią, o której możemy jedynie marzyć, gdyż zależy ona od ludzi i tych służących, niosących pomoc i tych którym ta pomoc jest niesiona, a przecież wiemy - nie ma osób idealnych, nie ma interreakcji personalnych bezkrytycznych. Idealnym domem dla osoby starszej byłby jego własny dom ze szczerze kochającą rodziną mogącą pozwolić sobie na zagospodarowanie wolnego czasu dla swojego seniora. Domy pomocy społecznej robią bardzo dobre wrażenie jednakże często mają wiele uchybień. Ja sama uwzględniając moją praktykę w takim domu boję się swojej starości i nie chciałabym wylądować w takim domu, gdyż wiem że mieszkańcy są tam niewystarczająco doglądani.
BIBLIOGRAFIA
Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne podręcznik dla studentów medycznych Katarzyna Wieczorowska-Tobis , Dorota Talarska wyd. PZWL
kompendium pielęgnowania pacjentów w starszym wieku podręcznik dla studentów i absolwentów kierunku pielęgniarstwo wyd. CZELEJ pod redakcją Kornelii Kędziory-Kornatowskiej i Marty Muszalik
Anna Matuszewska pielęgniarstwo rok III semestr V