FINANSE MIĘDZYNARODOWE Wykład 2 (13.10.14r.)
Waluta międzynarodowa to waluta używana przez rezydentów innych krajów niż ten, w którym waluta jest emitowana.
Funkcje pełnione przez waluty w obrocie międzynarodowym można scharakteryzować, odwołując się do tradycyjnych funkcji pieniądza:
Miernika wartości,
Środka płatniczego,
Środka akumulacji.
Tradycyjne funkcje waluty międzynarodowej mają swoją specyfikę w zależności czy odnoszą się do obrotu prywatnego czy oficjalnego. Obrót prywatny obejmuje wykorzystanie walut przez ogół podmiotów (przedsiębiorstwa, banki i inne instytucje, władze publiczne, osoby fizyczne) działających na rynku. Obrót oficjalny dotyczy głównie władz monetarnych (przede wszystkim banków centralnych) i innych oficjalnych instytucji.
Zastosowanie waluty w sferze prywatnej (poza krajem emisji):
Miernik wartości (unit of account):
Waluta notowań,
Waluta fakturowań,
Środek płatniczy (medium of exchange):
Waluta transakcyjna,
Waluta pośrednicząca (waluta przejścia),
Środek akumulacji (store of value):
Waluta finansowania,
Waluta inwestycyjna.
Zastosowanie waluty w sferze oficjalnej (poza krajem emisji):
Miernik wartości (unit of account):
Podstawa definiowania parytetów walutowych (kotwica stabilizacyjna, waluta referencyjna)
Środek płatniczy (medium of exchange):
Waluta interwencyjna
Środek akumulacji (store of value):
Waluta rezerwowa
Waluta referencyjna - waluta, wobec której mogą być stabilizowane kursy innych walut, a jednocześnie stanowi podstawę definiowania parytetów walutowych.
Banki interweniują na rynku walutowym dla osiągnięcia wielu celów, przykładowo: ograniczenia inflacji, efektywnej alokacji zasobów, utrzymania konkurencyjności międzynarodowej, dynamicznego wzrostu gospodarczego oraz stabilności finansowej. Wybór określonego celu jest uzależniony od poziomu rozwoju danego kraju, stopnia rozwoju jego rynku finansowego oraz wrażliwości na szoki gospodarcze. W celu realizacji przyjętych założeń banki centralne dążą do utrzymania określonego poziomu kursu walutowego, zapewnienia jego stabilności, zmniejszenia jego zmian oraz regulują wysokość rezerw walutowych.
Efektywność interwencji uzależniona jest od wykorzystywanego kanału transmisji, do których zalicza się:
Kanał sygnalizacji - zwany inaczej kanałem oczekiwań działa wtedy jeżeli rynek jest świadomy działań prowadzonych przez bank centralny (zakłada efektywność interwencji werbalnych),
Kanał równowagi portfelowej - jest efektywny jedynie w trakcie prowadzonej interwencji, gdyż w przeciwnym przypadku popyt i podaż na rynku walutowym nie ulegają zmianie,
Kanał polityki pieniężnej - zwraca się uwagę na znaczenie, dla kształtowania się kursu walutowego, różnicy w stopach procentowych na rynku krajowym i międzynarodowym.
Biorąc pod uwagę powyższe kanały transmisji można wyróżnić następujące typy interwencji:
Rzeczywistą, której rynek jest świadomy (przeprowadzona oficjalnie w dniu kiedy pojawia się o niej plotka),
Rzeczywistą, której rynek jest nieświadomy (przeprowadzona oficjalnie, bez pojawienia się plotki na rynku),
Domniemaną interwencję, która nie została oficjalnie przeprowadzona (chociaż pojawiła się o niej plotka).
Rezerwy walutowe można określić jako zasób walut obcych, zagranicznych papierów wartościowych i złota zarządzany przez bank centralny. Stanowią jeden z istotniejszych elementów bezpieczeństwa systemu walutowego każdego kraju.
Wyróżnia się cztery motywy gromadzenia i utrzymywania rezerw dewizowych:
Motyw ostrożnościowy - poziom rezerw wpływa na ocenę wiarygodności kredytowej kraju; ich wysoki poziom zwiększa zaufanie inwestorów do sytuacji finansowej państwa, a przy tym ogranicza gwałtowny odpływ kapitału;
Motyw transakcyjny - rezerwy walutowe są wykorzystywane do równoważenia bilansu płatniczego;
Motyw interwencyjny - rezerwy walutowe są wykorzystywane w interwencjach walutowych, istotnych zwłaszcza w sytuacji prowadzenia polityki stałego kursu walutowego;
Motyw dochodowy - rezerwy walutowe są źródłem dochodów banku centralnego.
Do determinant waluty międzynarodowej jako waluty rezerwowej można zaliczyć:
Skłonność władz monetarnych do utrzymywania rezerw dewizowych w walucie głównych partnerów handlowych,
Strukturę walutową długu zagranicznego, wpływającą na alokację posiadanych rezerw walutowych,
Stosowany mechanizm (polityka) kursowy, odniesienie kursu waluty krajowej do międzynarodowej,
Przyjęta strategia dywersyfikacji ryzyka,
Wielkość i płynność rynku dłużnych papierów wartościowych,
Zmiany kursów walutowych.
Czynniki wpływające na pozycję międzynarodową waluty, determinanty kreacji pieniądza międzynarodowego:
Czynniki strukturalne: wielkość produkcji i handlu oraz wielkość rynku finansowego kraju emitenta waluty,
Stabilność makroekonomiczna kraju emitenta waluty
Wielkość i otwartość gospodarki kraju emitenta waluty:
Wysoka pozycja kraju emitującego tę walutę w gospodarce światowej i światowym eksporcie,
Obecny stan gospodarki kraju emitenta,
Trendy przyszłościowe rozwoju gospodarki.
Wielkość i poziom rozwoju rynku finansowego w kraju emitenta:
Dobrze rozwinięty rynek finansowy, dostępny bez ograniczeń także dla nierezydentów,
Rynek efektywny, płynny, bezpieczny, konkurencyjny, dostosowany do potrzeb i preferencji różnych podmiotów uczestniczących w obrocie,
Rynek, na którym powinno znajdować się odpowiednio dużo instrumentów finansowych, atrakcyjnych z punktu widzenia inwestowania krótkoterminowego, jak i długoterminowego,
Odpowiednio dobrze rozwinięty rynek wtórny.
Stabilność siły nabywczej waluty (polityka ekonomiczna)
-powszechne zaufanie do przyszłej wartości waluty, wynikające z warunków instytucjonalno-prawnych, które zapewniają stabilność polityczną kraju emitenta
-dyscyplina fiskalna, (wielkość deficytu budżetowego)
-właściwa i przejrzysta polityka monetarna,
-niski i stabilny poziom inflacji
-stabilny kurs walutowy
Korzyści związane z dysponowaniem przez kraj walutą międzynarodową
-korzyści polityczne: prestiż i większy wpływ na gospodarkę światową,
-korzyści ekonomiczne
Korzyści ekonomiczne:
-profit w postaci renty emisyjnej (senatoratu)
-niższe koszty transakcyjne dla podmiotów realizujących rozliczenia z zagranicą w walucie krajowej,
-możliwość międzynarodowego zadłużenia się danego kraju w tej walucie,
-ograniczenie ujemnych skutków zjawiska zmienności kursów walutowych,
-większa efektywność instytucji finansowych wynikająca z działania na większą skalę
-finansowanie deficytu obrotów bieżących w swej własnej walucie, co pozwala mu ograniczyć potrzebę akumulowania rezerw dewizowych,
Zagrożenia związane z emisją waluty międzynarodowej.
-trudności związane z prowadzeniem polityki pieniężnej mogące wystąpić w przypadku posiadania waluty o stałym kursie i jednoczesnym napływie kapitału z zagranicy oraz wahania kursu walutowego destabilizujące całą gospodarkę, a mogące wystąpić w przypadku posiadania waluty o kursie płynnym i jednocześnie masowych przepływów kapitałów w obrocie z zagranicą.
- ryzyko dla stabilności gospodarki kraju emitenta związane z negatywnym wpływem na międzynarodową konkurencyjność tego kraju
3