Psychologia kliniczna bada zaburzone formy zachowania, diagnozuje je oraz leczy. Nazwa psychologia kliniczna wzięła się od założonej w 1896r. w Pensylwanii kliniki psychologicznej. Jej założycielem był Witmer.

Psychologia zdrowia- dziedzina psychologii Torz zajmuje się opisem zdrowych i zaburzonych form zachowania, określaniem przyczyn zaburzeń oraz diagnozowaniem zdrowia i zaburzeń w celu zastosowania profesjonalnych psychologicznych form pomocy.

Zaburzenia zachowania na tle historii:
1.Prehistoria- chorym wycinano otwory w czaszce po to aby uwolnić org. od zaburzeń , choroba miała opuścić człowieka przez te otwory.

2.Starożytność uważno ze przyczyna choroby jest wędrująca macica miejsce w którym powinna znajdować się okadzona przyjemnymi zapachami, natomiast miejsca w które się przemieściła zapachami nieprzyjemnymi.
W starożytności panował pogląd iż zdrowi są odpowiedzialni za chorych i powinni ich leczyć. W tym czasie powstały pierwsze klasyfikacje chorób.

Hipokrates V. w. uważał że przyczyną zaburzeń psychicznych są uszkodzenia mózgu
.
Platon w dziele Pt. :Państwo: zwrócił uwagę na poczytalność.

W Aleksandrii świątynie pełniły rolę sanatorium ponieważ panował w nich spokój , cisza, w a w powietrzu unosiła się woń pachnideł.
Te wszystkie elementy miały pomagać chorym powracać do zdrowia.

A Arabii ojcem medycyny był Avicenna . Leczył on księcia, który uważał że jest krową i należy go zabić. Gdy Avicenna przybył do niego z nożem i oznajmił że już pora na zgładzenie ten stał się bardziej nerwowy. W tej sytuacji lekarz powiedział choremu że jest zbyt chudy aby go zjeść i wrócił do zdrowia.

W 792r. w Bagdadzie powstał pierwszy szpital psychiatryczny ,leczenie przez muzykoterapie.

3. Średniowiecze w tej epoce uważano otępienie iż jest wynikiem grzechu, a ludzi chorych palono na stosach lub odprawiano nad nimi egzorcyzmy.

4. Klasycyzm- w 16w. w Londynie powstał pierwszy szpital dla chorych umysłowo. Szpital nosił nazwę im. Marii Betlejemskiej . w szpitalu przebywali głównie lunatycy. Kryminaliści, prostytutki, ludzie starsi , chorzy, złodzieje , mordercy, wszyscy ci którzy odbiegali wyglądem i zachowaniem od normy przebywali natomiast w szpitalu generalnym w Paryżu który powstał w 17nw.. Szpital podzielony był na 2 części dla kobiet i mężczyzn. Szpital ten był skupiskiem ludzi niechcianych . Głównymi metodami leczniczymi było prysznicowanie chorego oraz przeczyszczanie w zależności od choroby.

Wysunięto wówczas 2 teorie tłumaczące przyczynę zaburzeń:
Teoria1.- animalizm ( człowiek jest jak zwierze, brak mu cząstki człowieczeństwa)
Teoria 2- wszystkie zaburzenia związane są z dużym pobudzeniem (agresją)

5- Zmiany pojawiły się w XIXw. :uwolnienie z kajdan: gdy dr Filip Piel ze szpitala w Londynie uznał, że chorych można leczyć odwrócić ich stan.
Joan Espirol (uczeń Pinela) uważał ze dużą rolę ma wspólnota terapeutyczna. Dzięki niej chory może powracać do zdrowia. Z Londynu ten sposób terapii przeniósł się do Ameryki Północnej.
Wiliam Touck- zamiast nazwy szpitala zaproponował schronisko. Uważał że iż medytacje , oddziaływania religijne mogą pomóc chorym.

Krapelin- ojciec psychiatrii nowoczesnej , stworzył pierwsze klasyfikacje chorych ( zaczęto obserwować pacjentów)
7.Dzisiaj - istnieją grupy pomocy dla chorych i ich rodzin. Ma miejsce także stygmatyzacja pacjentów.

Wyróżniamy 2 nurty teoretyczne:
1.- nurt behawioralny- zachowanie uwarunkowane stymulacyjnie
2.- nurt psychoanalityczny- szuka źródła zaburzenia

Zaburzenia psychiczne:
- złudzenia- to nieprawidłowe spostrzeżenia z udziałem otoczenia np. złudzenia geometryczne
- omamy- to nieprawidłowe spostrzeżenia bez udziału otoczenia
-zniekształcenia pamięci- już widzialne, przeżyte, usłyszane
- myslenie magiczne i życzeniowe
- fobia- to lęk w sytuacjach niezagrażających
- natręctwa- niemożność wykonywania jakiejś czynności

Kryteria a patologii wg. Selingmana i Rosenaha:
- naruszenie norm moralnych
- cierpienie
- trudności przystosowawcze (niemożność osiągnięcia celu , zaspokojenia własnych potrzeb
- dziwaczność zachowania
- niekonwencjonalność zachowania
- utrata kontroli
- dyskomfort obserwatora

Norma a patologia

Im więcej kryteria spełnia pacjent tym prostsze postawienie diagnozy.
W 1973r. Seligmann i Rosenah przeprowadzili doświadczenie które miało ukazać podejście psychiatrów i personelu szpitalnego do osób chorych psychicznie. Swoich współpracowników rozesłali do szpitali rozsianych po całym kraju , a ich zdaniem było podczas przyjęcia do szpitala powiedzieć że słyszą głosy. Nakazał im wszystko obserwować i notować. Po przyjęciu do szpitala zachowywał się normalnie, a podawanych leków nie zażywali. Sami także byli obserwowani przez personel szpitalny postawiono im diagnozę schizofrenia paranoidalna. Tajemnice badaczy odkryli pacjenci. Przy wypisie wpisywano diagnozę: schizofrenia paranoidalna w okresie remisji. Żaden badany nie podał swego imienia i nazwiska . Po pewnym czasie Seligmann i Rosenhan przeprowadzili podobne badanie. Uprzedzili pewien szpital że w ciągu najbliższych 3 miesięcy do szpitala zgłoszą się fałszywi pacjenci. Po tym czasie sprawdzili wyniki . na 100 osób przyjętych di szpitala personel uznał że 30 jest fałszywymi pacjentami. W rzeczywistości żadna z nich nie była posłana przez badaczy. Na 100 osób przyjętych 100 osób były chore.


Kryteria normy wg. Marie Jahoda:
- samoakceptacja wiedza o sobie i akceptowanie własnych możliwości i ograniczeń
- rozwój osobisty- dążenie do własnego rozwoju i wyznawania odległych celów
- autonomia- emocjonalna niezależność, umiejętność konstruowania własnych standardów
-adekwatne spostrzeganie rzeczywistości- - umiejętność analizowania wydarzeń w odpowiednim kontekście, akceptowanie faktów kontrowersyjnych, dążenie do poszukiwania coraz to nowszych informacji o otoczeniu , świecie
- kompetencja w działaniu- radzenie sobie z wymaganiami otoczenia
- pozytywne relacje interpersonalne- skłonność do empatii, satysfakcja w kontaktach z innymi.

Ambiwalencja- ten sam czynnik , ale dwa skrajne zachowania np. jednocześnie kocha i nienawidzi matkę.


3 sposoby szacowania norm w psychologii klinicznej:
a) norma ilościowa
b)norma społeczno kulturowa
c)norma teoretyczna

a) Ilościowa (statystyczna )
Wynik pomiaru odzwierciedla rozkład danej cechy w populacji. Za normalne uznaje się te, które w populacji występują najczęściej.

Krzywa Gaussa= Krzywa Normalna
b)norma społeczno- kulturowa
Normą określa się to , co jest zgodne z pewną kodyfikacją, co jest typowe dla danej kultury.
c) norma teoretyczna : to najbardziej adekwatny sposób ustalenia normy i patologii. Norma teoretyczna odnosi stan danej jednostki do pewnych ogólnych prawidłowości i i stwierdzeń zawartych w teoriach naukowych

współczesna psychiatria opiera się na dwóch systemach klasyfikacyjnych : DSM 4 wydany i aktualizowany przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz JCD 10 stosowany w europie. JCD jest opracowany przez Światową Organizacje Zdrowia, aktualizowany , obecnie obowiązuje jego 10 edycja.

DSM 4 Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych
JCD 10 Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja
Podręczniki te porządkują kryteria klasyfikacyjne chorób psychicznych i zaburzeń zdrowotnych. Dzięki systemowi kodowania możliwe jest prowadzenie analiz statystycznych ryzyka zagrożenia i prognozowania w zakresie profilaktyki.

Zaburzenia Psychiczne- to zespoły objawów przejawiające się zachowaniami lub przeżyciami, którym towarzyszy cierpienie, niesprawność rzutująca na funkcjonowanie , zwiększone ryzyko niesprawności , bólu i śmierci oraz znaczna utrata swobody.

Zaburzenia Lękowe- to takie zaburzenia , których osiowym objawem jest lęk. Źródłem zaburzeń są czynniki zewnętrzne (konflikty) . Przejawiają się one w sferze :
- postrzegania
- zachowania
- myślenia
Przetrwałe utrudniają pełnienie ról społecznych.

Zaburzenia Psychiczne : - fobie
- zespół paniki
- zespół lęku uogólnionego
- zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne (nerwica natręctw)

Fobie- zaburzenia, lękowe, które charakteryzują się utrzymującą się tendencją do unikania określonych obiektów w sytuacjach, które nie wywołują zagrożenia np. fotofobia- lek przed gryzoniami

Rodzaje fobii:
a) fobie specyficzne (proste)
b) fobie społeczne
c) agorafobie

a) Fobie specyficzne- związane z miejscami, przedmiotami np. jazda windą .
- fobie nietypowe- lęk przed wymiotami, lęk przed zadławieniem się własnym językiem
- fobie środowiskowe- w Japonii, Chinach (wschód) ludzie wierzą , że wiele chorób bierze
swój początek w wietrze , zimnie.
- zoofobia- lęk przed zwierzętami

Psychoanalityka
Pierwszą fobią zajął się Froid twórca psychoanalityki.
Froid- poszukiwał źródła fobii wewnętrznych konfliktach w człowieku. Pojawienie się konfliktu pomiędzy : id- popędy ,przyjemność
superego- nakazy, reguły, kody, zasady
âego- zaspokojenie popędów (id) w taki sposób aby nie naruszyć
pewnych norm , tabu.

Behawioryzm
Behawioryści twierdza że fobia jest : - wyuczona przez warunkowanie klasyczne
Watson przeprowadził eksperyment na wyuczenie fobii:
Albert i biały szczur laboratoryjny

Przebieg eksperymentu:

1. bodziec ---------------------- - reakcja u dziecka
(biały szczur) (przyjemna)

2. bodziec ----------------------------- szczur wywołał lęk
(szczur + gong) nastąpiło skojarzenie bodźców: -awersyjnego (hałas)
- obojętnego (szczur)

3. bodziec-------------------------------- dziecko bało się bo kojarzyło szczura z przeraźliwym
szczur dźwiękiem
Wniosek:
Fobie rzadko są wyizolowane. Z reguły są rzutowane na inne przedmioty, obiekty.
Zastępcze warunkowanie fobii: obserwujemy kogoś kto boi się czegoś lub kogoś. My poprzez jego obserwacje też zaczynamy się bać tego obiektu. Duża rolę odgrywają minione doświadczenia z danym obiektem. Ważne są również konsekwencje po kontakcie z obiektem------ zjawisko inflacji lęku. Uraz po zjawisku lekowym jeszcze bardziej zwiększa fobie.

Kagan nasz temperament i czynniki genetyczne również warunkują fobie, ale nie są one uwarunkowane genetycznie.

Leczenie fobii specyficznych:
- farmakoterapia (nieskuteczna)
- terapia behawioralna----- modyfikowanie zachowania np. poprzez : odwrażliwienie systematyczne (desensytyzacja)

Odwrażliwienie systematyczne- najpierw wprowadzamy pacjenta w stan głębokiej relaksacji, a następnie stopniujemy lek.
Systematyczna desyntetyzacja
bodziec---- relaks---- bodziec----- relaks (
jest to skuteczna metoda leczenia fobii)

b) Fobie społeczne - lęk przed ekspozycją społeczną.
fobia specyficzna- unika ściśle opisanych sytuacji np:- wystąpienie publiczne,
- boi się wykonywać dane
czynności społeczne.
- fobia uogólniona

Geny i temperament odgrywają też rolę na powstawanie fobii. Ale większe znaczenie jej powstanie maja czynniki społeczne.
Terapia:
- behawioralna (kontrolowany kontakt z sytuacją lękotwórczą )- sytuacja społeczna

c) Agrofobia- lęk przed przestrzeniami , miejscami otwartymi, z których trudno się wydostać.
Agrofobia łączy się z zespołem paniki.
Fobie nie leczone rozprzestrzeniają się na inne przdmioty, sytuacje.


Zespół paniki- nagły atak leku o bardzo duzym nasileniu , trwa krótko ale jest bardzo intensywny
Objawy:
- krótki oddech
- zawroty głowy
- drżenie kończyn
- palpitacje serca
- uczucie duszenia się , dławienia
- poczucie nierealności sytuacji

Zespół paniki występuje z dwoma zespołami:
Zespół paniki z agrofobią- lęk przed opuszczaniem takich miejsc, który pacjent uważa za bezpieczne.

Teoria paniki wg. Becka:
Osoby , które zapadają na zespół paniki charakteryzują się:
- dużą nadwrażliwością (szczególnie na sygnały płynące z wnętrza ciała)
- tendencja do nadinterpretacji sygnałów z otoczenia w kategoriach sytuacyjnych ale

Spirala paniki:

Leczenie zespołu paniki :
- farmakoterapia
- psychoterapia
a) terapia poznawcza ( kontakt z przedmiotem zagrożenia)
b) metoda analizowania( prosimy aby pacjent opisał najnowsze skutki swojej paniki)
c) relaksacja spowolnienie oddechu i kontrolowanie własnego oddechu

Zespół lęku uogólnionego- nie ma konkretnego przedmiotu, zjawiska, które mogły być podłożem lęku. Brak konkretnego czynnika wywołującego lęk. Lęk jest mniej nasilony , wolno, płynący ale utrzymujący się stale.
O zespole lęku uogólnionego mówimy wtedy, gdy występuje więcej dni z lękiem niż bez niego.
Objawy:
- kłopoty z koncentracją
- zaburzenia snu
- niepokój ogólny
- drażliwość
Osoby cierpiące na zespół lęku uogólnionego zamartwiają się tym co było rok temu czy np. tym co będzie w przyszłości. Ciągły lęk o coś. Takie osoby niechętnie wchodzą w nowe sytuacje. ,sądzą że podejmą złą decyzje ( unikają decyzje) dlatego odraczają ją, ponieważ uważają że gdy ją podejmą to może dojść do nieszczęścia.
Przyczyna:
Zbyt długie tłumienie impulsów nie akceptowanych przez własne ego.
Stanowisko psychoanalityków:
Przyczyną zaburzenia jest to że pojawia się obiekt , na którym mógłby się przenieść z czasem mechanizmy obronne wyczerpują się.
Stanowisko behawiorystów:
Przyczyną zespołu lęku uogólnionego jest to że człowiek nie uczy się odróżniać sygnałów bezpieczeństwa i zagrożenia od siebie.
Trudne sprawowanie kontroli nad lękiem- np. alkoholizm , ponieważ człowiek nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji swojego działania.

Leczenie:
- farmakoterapia ( należy pamiętać że po odstawieniu leków dojdzie do nawrotu zespołu ze zdwojoną siłą)
- trudne do wyleczenia , ponieważ lęk jest rozlany na różne aspekty życia
- terapia poznawczo- behawioralna
- terapia relaksacyjna
Cechy charakterystyczne pacjenta z zespołem lęku uogólnionego:
- spięty
-duże napięcie mięśniowe
- bezsenność
- bóle głowy
- apatia
- bóle pleców
- rozpamiętuje sytuacje z dnia

Zaburzenie obsesyjno- kompulsyjne:
Jest to lęk wywołany przez specyficzne myśli natrętne ( obsesje) To stałe nawracające myśli bez naszej intencji. Towarzyszą im czynności natrętne , czyli kompulsacje.

Kompulsacje- przymusowe zachowania, które treściowo są powiązane z obsesjami.
Celem leczenia tego zaburzenia jest neutralizowanie natrętnych myśli np. przymusowe mycie rąk.


Rodzaje obsesyjnych myśli dotyczą:
- ryzyka zakażenia ( treść myśli)
- lęk przed zrobieniem krzywdy jakimś ludziom
- słuszność własnych działań ( czy nad wszystkim panuje)
- nie jest pewna czy to co miałam zrobić zrobiłam drobne, niepewność do własnych działań, np. czy zakręciłam wodę.

Obsesyjne czynności charakteryzuje: - rytualizm
- potrzeba symetrii
- myśli kontrastowe (własna matka + bluźnierstwa)- myśli przeciwstawne do tych, które powinny pojawić się w jakiejś sytuacji

Czynności obsesyjne:
- sprawdzanie
- omijanie lub dotykanie jakiś przedmiotów (dzień świra)
- czyszczenie, mycie , dezynfekowanie , odkażanie
- powtarzanie czynności
- zliczanie
- organizowanie, rozkazywanie

Behawioryści uważają iż zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne to mechanizm uwarunkowania klasycznego.
Leczenie: ( z reguły skuteczne)
a) aspekt behawioralny :
- nie pozwalamy pacjentowi wykonać czynności treściowo powiązanych z lękiem
- eksponujemy pacjenta na czynnik budzący lęk.
- terapia :zanurzenia w lęku- w przypadku kontaktu pacjenta z przedmiotem jego lęku gwałtownie narasta, ale z czasem zaczyna słabnąć. Po jakimś czasie poddany terapii uważa swoje myśli za absurdalne.
b) aspekt poznawczy:
- przekształcony sposób myślenia pacjenta o możliwościach i zagrożeniach potencjalnych , na które jest narażony
- pacjent wypowiada afirmatywne zdania (np. muszę pogodzić się z tą myślą , bo zaraz oszaleje.
- w stosunku do niego terapeuta wykorzystuje afirmatywne zaczęty- prosimy aby ćwiczenia próbował wykonywać poza sesjami terapeutycznymi. ( n. byłem zdenerwowany ale dałem radę , ostatnio wytrzymał pan 1 min. Dzisiaj 3min. , a więc jest postęp , często pacjent sam stosuje zachęty dla siebie.

Celem terapeuty jest:
- wytworzenie motywacji (pracy)
- podpisanie z pacjentem kontraktu ,który zawiera:- główny cel terapii
- cele cząstkowe
- nagrody oraz techniki
Pacjent musi wyrazić zgodę na leczenie. Dokument ten daje poczucie kontroli pacjenta, który staje się jego współautorem. W kontrakcie znajduje się opis terapii, a także sposób jej odwołania.



Zaburzenia nastroju- są to takie zaburzenia w przebiegu których następuje zaburzenie afektu i aktywności postaci: - zespołów depresyjnych
- zespołów depresyjnych i maniakalnych

2 grupy zaburzeń afektywnych:
- afektywne jednobiegunowe w ich przebiegu występuje zespół depresyjny
- afektywne dwubiegunowe w przebiegu zespoły depresyjne i maniakalne

ZESPÓŁ DEPRESYJNY
3 objawy osiowe główne które diagnozują depresję:
1. zmiana nastroju , obniżenie nastroju, osoba przeżywa smutek, przygnębienie, niepokój, poczucie osaczenia, uważa że nie jest zdolna odczuwać radości

2. spowolnienie tempa procesów poznawczych, zmiany spadkowe w obrębie procesów poznawczych
Procesy poznawcze: myślenie, pamięć, uwaga, poznan
UWAGA: Osoba ma trudności ze skupieniem uwagi, ich uwaga jest ukierunkowana na świat ich przeżyć, doświadczeń (ból psychiczny, nie analizuje dostępnych danych, spostrzegają świat w sposób wybiórczy)
MYŚLENIE: spowolniałe, niższy poziom wykonania jakiejś czynności, trudność z realizowaniem czynności celowych, myślenie specyficzne, myślą w kategoriach pesymistycznych co do przyszłości samych siebie. Oceniają siebie negatywnie efekt obniżonego nastroju. Głęboko nasilona depresja i myśli negatywne mogą przyjąć urojenia i specyficzne sądy nie zgodne z rzeczywistością. Występują tzw urojenia depresyjne urojenia grzeszności, hipochondryczne, poniżenia, nihilistyczne
grzeszność osoby są grzeszne i są winne nieszczęściom które je spotykają
hipochondria- przekonanie o tym że ich osobowość jest fatalna, uważają że są bardzo chore i umierają
poniżenia przekonanie że te osoby są gorsze od innych, inni ludzie są lepsi
nihilistyczne przekonanie pacjenta że jest nikim, niczym, nie ma go, jest on niewidzialny dla innych
mogą też wystąpić myśli samobójcze, u osób z depresją często kończy się to samobójstwem. Największe ryzyko samobójstwa jest w momencie wychodzenia z depresji

3.obniżenie motoryczne spowolnienie motoryczne, całkowity bezruch, nie reagują na innych, na bodźce zewnętrzne
Spadek zainteresowania osobami z otoczenia

Wyróżniamy :
- depresje starcze
- depresje przedstarcze
- depresje dziecięce
Depresje dziecięce- występuje nastrój dysforyczny, dzieci są drażliwe, podirytowane, spowolnione, gniewne, spadek zainteresowania, zwolnienie nastroju
Depresje starcze- przedstarcze- manifestowane są depresją z pobudzeniem słownym i ruchowym ( melancholia, agitata)) niepokój ruchowy, gadatliwość

Depresje mają różne nasilenie:

SUBDEPRESJA stany depresyjne o lżejszym nasileniu
Depresji towarzyszą objawy somatyczne, problemy ze snem, spadek łaknienia, zaparcia, bóle głowy, spadek popędu seksualnego
W chorobie Afektywnej jednobiegunowej mamy nawracające stany depresyjne

SKĄD BIERZE SIĘ DEPRESJA do końca nie wiadomo, mówi się że zaburzenia mają różne źródła, czasami podatność wrodzona
PRZYCZYNY:
- czynnik dziedziczny podatność dziedziczna jest silniejsza w chorobie dwubiegunowej
- biochemiczny brak neuroprzekaźników proporcje ich SA zaburzone
- zmiany dotyczące metabolizmu w korze przedczołowej
- psychospołeczny : u osób z wysokim poziomem neurotyczności:
- korekcje z lękiem
- korekcja z obniżoną zdolnością do przeżywania emocji
- drażliwość

Neurotyczność reagowanie lękiem, duża wrażliwość na społeczną ocenę, tłumienie gniewem
Introwertyzm brak otwartości, niepewność w kontaktach z innymi

Układ tych dwóch cech sprzyja depresji
- stresujące sytuacja depresja ujawnia się w pełni jeżeli przeżyje się jakiś stres
- stres chroniczny jeżeli ktoś opiekuje się kimś chorym przewlekle
- minione doświadczenie dziecięce np. utrata rodzica lub pozbawienie opieki rodzicielskiej

CHOROBA AFEKTYWNA DWUBIEGUNOWA występowanie zespołu depresyjnego i maniakalnego
Zespół depresyjny i objawy odwrotne do depresji
- podwyższenie nastroju, max pobudzenie, podekscytowanie, max poziom pobudzenia procesów poznawczych
- wzmożenie tempa procesów poznawczych
- uwaga: nadmierna przerzutność uwagi, nie możność skoncentrowania się , uwaga szybko przenoszona na inne aspekty
- przyspieszone myślenie tzw. skróty myślowe których nikt nie rozumie
- problem z zapamiętywaniem
- stany hipomaniakalne osoby te myślą że są świetne, atrakcyjne,
- wzmożenie napędu i motoryki mamy do czynienia z niepokojem ruchowym, ruchy te nie są celowe
ZESPÓŁ HIPOMANIAKALNY objawy mniej nasilone
- podwyższenie nastroju jak po alkoholu, podniecenie, osoby szybko skracają dystans między ludźmi, ograniczony samokrytycyzm, ekstremalne zachowanie
- pobudzenie ruchowe umożliwia ruchy celowe, ma potrzebę ciągłego ruchu, gestykuluje, rozbudowana mimika
W zespole depresyjno maniakalnym na przemian występuje depresja raz mania
Ryzyko samobójstwa pojawia się w momencie jak osoba zdaje sobie sprawę jaka była w czasie manii i pojawia się tutaj poczucie winy.



ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
Osobowość pewien układ cech który charakteryzuje jednostkę
Zaburzenia osobowości wtedy kiedy występuje stały wzorzec zachowań charakteryzujący się
1.małą elastycznością w różnych sytuacjach indywidualnych i społecznych
2.tendencje do skrajnych reakcji w tych sytuacjach
3.skłonnością do dziwacznego odbiegającego od przyjętego w danej kulturze sposobu spostrzegania, myślenia i odczuwania

1.wzorce te nie są czynnikiem zaburzeń psychicznych
2.pojawiają się w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości
3.wymagają interwencji klinicznej bo uniemożliwiają funkcjonowanie społeczne
3 grupy osoby te charakteryzują się: dziwacznością, ekscentrycznością i wyobcowaniem
3 zaburzenia osobowości: paranoiczna, schizoidalna, schizotypowa

---