Zarządzanie finansami i kapitałem przedsiębiorstw

Wykład nr 1.

1. „Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa” - Bień

2. „Podstawy zarządzania finansami firmy” - Czekaj, Dreslej

3. „Podstawy zarządzania finansami” - Bringham

4. 
   „Matematyka finansowa”- Sobczyk

Zarządzanie- oddziaływanie aparatu zarządzającego na komórki organizacyjne sfery realnej. Ma powodować, że działania pracowników zmierzają do osiągnięcia celów organizacji

Szczebel nadzorujący- sfera regulacji= zarząd firmy

(w zarządzaniu musi być dyspozycja zasobami, kierowanie to nie to samo co zarządzanie)

Finanse- ogół zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem zasobów pieniężnych, zalicza się tylko te, w których występuje pieniądz w postaci przepływających strumieni pieniężnych(ruch pieniądza= strumień pieniężny)

Gromadzenie, podział

Finanse społeczne- poprzez finanse są powiązania na rynku

Zorganizowana działalność ludzka

Sektor przedsiębiorstw- zajmuje się wytwarzaniem dóbr materialnych

Sektor gosp. Domowych- konsumenci

Sektor publiczny- zaplecze dla systemu finansowego

System finansowy- zbiór zasad i norm organizacyjnych regulujących mechanizmy finansowe, zabezpieczające sprawność przepływów pieniężnych

Cechy:

• Racjonalny - maksymalizacja efektów, minimalizacja nakładów

• Efektywny - za pośrednictwem procesów pieniężnych możemy oddziaływać na procesy rzeczowe

• Zgodny z przebiegiem procesów gospodarczych

• Wewnętrznie zgodny - działania podejmowane w podsystemach muszą być zgodne

• Prosty w konstrukcji - reakcja na określoną normę

• Zdolność do samoregulacji(elastyczność) - zmiany elementów że dalej będzie dostosowany do zjawisk

Rodzaje(typologia) systemów finansowych

Ze względu na rodzaj i obszar działania

System budżetowy

• Budżet Państwa

• Budżety lokalne

System ubezpieczeń

• Społecznych

• Gospodarczych

System finansowy przedsiębiorstw

Ze względu na kryterium własności

• Przedsiębiorstwa państwowe

• Przedsiębiorstwa prywatne

Ze względu na przynależności do gałęzi gosp. Narodowej

System bankowo- kredytowy

• Kredytowy

• Rozliczeniowy

Funkcje finansów

1. Funkcje bierne= rejestracyjne

Funkcje czynne= aktywne- finanse oddziaływają na przebieg procesów gospodarczych

2. Funkcje mikroekonomiczne- f. motywacyjna finansów

Funkcje makroekonomiczne

• f. rozdzielcza- przesuwanie za pomocą pieniądza wartości materialnych między różnymi działami gosp. Narodowej

• f. kontrolna- wykorzystanie związków ruchów zasobów pieniężnych z ruchem wartości materialnych, wykorzystuje to, że na podstawie przebiegu procesów finansowych możemy wyciągnąć wnioski o przebiegu procesów gospodarczych

• f. stymulacyjna- wpływ środków finansowych na efektywność środków pieniężnych

Model ruchu okrężnego

Rynek towarów

Gospodarstwa budżet Przedsiębiorstwa

Domowe

Rynek zasobów

Przedsiębiorstwo- zespół zorganizowanych i skoordynowanych osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych, jakie podmiot gospodarczy czyli przedsiębiorca gromadzi w celu gromadzenia działalności gospodarczej

• Odrębność ekonomiczna- własny wyodrębniony budżet

• Odrębność organizacyjna- własna struktura organizacyjna

• Odrębność prawna

• Odrębność techniczno- produkcyjna

Kto może być przedsiębiorcą?

Osoba fizyczna, osoba prawna, nie mające osobowości prawnej sp. Prawa handlowego, sp. Cywilna

Co charakteryzuje przedsiębiorcę?

* motyw działania

• Dążenie do bogacenia się

• Niezależność realizacji

• Urzeczywistnianie własnej wizji celu

*Mechanizm działania

*Ryzyko

Zadania przedsiębiorców

• Wprowadzenie na rynek nowych produktów i usług

• Tworzenie nowych rynków

• Odkrywanie nowych zasobów

• Rozwój nowych technologii

Przedsiębiorczość

Przygotowanie, podejmowania i realizacji decyzji finansowych dotyczących gromadzenia, pozyskania i wykorzystania zasobów pieniężnych dla maksymalizacji wartości rynkowej przedsiębiorstwa

Decyzje finansowe

• Wielkość i sposób finansowania majątku

• Tworzenie i podział zysku

• Wielkość i kierunek inwestowania

Finanse przedsiębiorstw- zjawiska i procesy pieniężne zachodzące w przedsiębiorstwie

Finansowanie przedsiębiorstwa- gromadzenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych będących w dyspozycji przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa

System finansowy przeds. Obejmuje wszystkie formy działania w zakresie zjawisk pieniężnych w tym

• Przygotowanie i realizację różnego rodzaju operacji pieniężnych

• Analizę przebiegu tych operacji

• Prognozowanie i planowanie

Wartość przedsiębiorstwa( Aby się rozwijać potrzebne jest inwestowanie)

Wartość użytkowa- to co jest powodem w którym dochodzi do transakcji ( Zdolność do tworzenia i generowania zysków)

Wartość wymienna- ilość środków pieniężnych jaką nabywca jest w stanie wydatkować w celu pozyskania materialnych i niematerialnych zasobów przedsiębiorstwa

Wartość księgowa- jaka wynika z zapisów księgowych czyli aktywów jakie posiada firma

Wartość rynkowa- ukształtowanie w procesach transakcji rynkowej , ukształtowane przez podaż i popyt

Kapitał przedsiębiorstwa-są to nagromadzone dobra rzeczowe i zasoby pieniężne, które służą do finansowania działalności gospodarczej i kategorią ekonomiczną oznaczającą wartość, która ma zdolność do tworzenia nowych wartości i zdolności do wzrostu.

Istota kapitału

Na płaszczyźnie myślowej, abstrakcyjnej- różnica wartości, która powstała na skutek wzrostu i jest przynależna prawnie usankcjonowanym kapitału

Na płaszczyźnie realnej, przedmiotowej- kapitał jest pożądanym dobrem, którego prawne posiadanie umożliwia działanie w efekcie którego nastąpi jego przyrost lub spełnienie określonej funkcji zapewniające wzrost zastosowanego dobra

Zasobowa teoria wg. BURNYA- przedsiębiorstwo jest stworzone z 4 rodzajów kapitału zasobów

Kapitał finansowy- różne zasoby pieniądza

Kapitał fizyczny- rzeczowe obiekty, maszyny, urządzenia, technologia

Kapitał ludzki- pracownicy, umiejętności, doświadczenie, wiedza

Kapitał organizacyjny- cała struktura, schemat, komórki, powiązania między nimi

Wartość kapitału- pieniężne wyrażenie oceny określonego składnika kapitałowego przez inwestora

Elementy oceny

Przydatność, użyteczność

Rzadkość i oryginalność

Ryzyko jego utraty albo poniesienia straty z tytułu niewłaściwego wykorzystania kapitału

Wartość użytkowa kapitału- zdolność jego składników i całego zasobu do wykonywania funkcji i celu użytkownika

Rodzaje kapitałów

Wg. BUDZIAKA

1. Rodzaj kapitału

Podział według pewnych zdolności

• Zdolność do zabezpieczenia warunków do realizacji procesów gospodarczych ( hale fabryczne, budynki)

• Zdolność do realizacji procesów technologicznych ( maszyny, urządzenia)

• Zdolność do zabezpieczenia ciągłości działalności gospodarczej (zapasy)

• Zdolność do przemieszczania składników procesów gosp. ( środki transportu)

2. Przeznaczenie kapitału

• Kapitały stałe (zmienność użyteczności w czasie, maleje)

• Kapitały zmienne ( główna rola w pomnażaniu wartości, kreatywności)

3. Własność, źródła pochodzenia kapitału

• Własny- wszystko to, co istnieje w przedsiębiorstwie

• Obcy- wszystko to co stanowi jakiekolwiek zobowiązania

4. Trwałość

• Trwały- dłużej niż 1 rok w firmie

• Obrotowy- zużywa się w jednym cyklu produkcyjnym (1rok)

5. Faza ruchu okrężnego

• Faza cyrkulacji kapitału pieniężnego

• Faza cyrkulacji kapitału produkcyjnego( Konwersja kapitału- przyrost wartości z pieniężnego na produkcyjny)

• Faza cyrkulacji kapitału towarowego ( ma zdolność do zamiany potencjalnej wartości kapitału w rzeczywistą)

Funkcje kapitału

P. Sobczak - Woźniak F. sprawcze wykorzystywane przy kreowaniu wartości

f. kreatywna- kreowanie biznesu

f. finansowa- kapitał pieniężny, finansowanie działalności, wydawanie kasy na konkretne rzeczy

f. strategiczna- dąży do skupienia siły wszystkich kapitałów w celu umożliwienia pokonywania rywali

Warunki :

• Musi kreować wart? Istotnych dla interesariuszy

• Umożliwienie generowania nowych idei i nowych źródeł wartości

• Dobro rzadkie - trudnodostępne

• Niemożliwy do kupienia, skopiowania i substytuowania

• Komplementarne względem innych

• Specyficzne dla danego przedsiębiorstwa i trudne do przetransferowania

• Odpowiadają przyszłym strategicznym czynnikiem sektora

f. rozwojowa- możliwość zmian we wszelkich zasobach i strukturze, która powoduje korzystne zmiany w realizacji zadań i osiąganie celu przedsiębiorstwa

f. robocza- efekt zespolenia walorów użyteczności z umiejętnym sposobem wykorzystania kapitału

f. dochodowa- ISTOTA! Pochodna realizacji wszystkich innych

f. kosztowa- koszt pozyskania kapitału, koszt wykorzystania kapitału

f. gwarancyjna, zastawna- zabezpieczenie dla różnego rodzaju zobowiązań

Jarzemowska

Funkcje- charakter narzędziowo- regulacyjny, zarządzanie wartością

f. poznawczo- informacyjna

f. dochodowo- motywacyjna

f. planistyczno- rozliczeniowa

f. kontrolna

---