Nieswoiste przewlekłe zapalenia jelit NPZJ)

Zaliczamy tu:

colitis ulcerosa (wrzodziejące zapalenie jelita grubego)

chorobę Crohna (zwaną w Polsce chorobą Leśniowskiego-Crohna)

Zachorowalność na obie te choroby jest związana z postępem cywilizacyjnym i w krajach wysoko uprzemysłowionych ma tendencję wzrostową.

Bogata północ - biedne południe

Średnia zachorowalność 5-18/100 tysięcy mieszkańców

Istnieje wiele teorii tłumaczących etiologię nieswoistych przewlekłych zapaleń jelit

Teoria infekcyjna - rola zakażeń jelitowych , dochodzi do uszkodzenia błon śluzowych bezpośrednio lub pośrednio za pomocą toksyn

Teoria alergiczna - w miejscach toczącego się procesu zapalnego obserwuje się nacieki

komórek kwasochłonnych oraz wzrost stężenia histaminy w tkance jelita grubego

częste objawy atopii u chorych z NPZJ

Teoria czynników psychosomatycznych - wzmożone napięcie psychiczne wpływa na ukrwienie jelita grubego i jego motorykę, zauważono że NPZJ rozwija się częściej u osób nadwrażliwych i chwiejnych emocjonalnie

Teoria genetyczna - usposobienie rodzinne wielogenowe, chorzy na NPZJ częściej chorują na inne choroby o udowodnionej predyspozycji genetycznej np. spondyloarthritis ankylopoetica

Teoria enzymatyczna - stwierdzono małą zawartość laktozy i inwertazy a dużą zawartość lizozymu w wycinkach zapalnie zmienionej błony śluzowej jelita

Teoria kolagenowa - NPZJ jest powiązane z kolagenozami, a przewlekły przebieg tych chorób przypomina kolagenozę

Teoria immunologiczna - mechanizmy immunologiczne odpowiedzialne za wywołanie procesu zapalnego: cytotoksyczne działanie limfocytów T przeciw komórkom nabłonka jelitowego, osłabienie czynności limfocytów T-supresorowych, rola prozapalnych interleukin (IL-1, IL-2, IL-6, IL-8)

Teoria udziału wolnych rodników tlenowych - stwierdzono znamienną korelację między aktywnością wolnych rodników tlenowych a nasileniem zmian zapalnych w jelicie

Leczenie:

zawsze zaczynamy od farmakologii.

sulfasalazyna

mesalazyna (salofalk)

kortykosterydy

azatiopryna

cyklosporyna A

Levamisol

intal

TFX

Antybiotyki + metronidazol

Przeciwciała monoklonalne przeciw IL-2

Przeciwciała monoklonalne przeciw TNF-alfa

Zileuton - inhibitor 5-lipooksygenazy

Palenie tytoniu a WZJG - ryzyko zachorowania wśród niepalących jest 4 x wyższe stąd próba zastosowania plastrów nikotynowych

Wskazania do leczenia chirurgicznego

wybiórcze (70%)

długotrwały przebieg choroby

dyskomfort życia codziennego: biegunki, niedożywienie, niedokrwistość

ryzyko raka jelita grubego - zwiększone przy zajęciu całego jelita i wystąpieniu choroby w młodym wieku

chorzy którzy mają zajęte chorobowo całe jelito grube i chorują ponad 8 lat powinni mieć wykonaną kolonoskopię raz w roku z pobraniem wycinków co 10 cm

pilne (10 %)

brak poprawy po 4-7- dniowym leczeniu w ostrej fazie choroby jest pilnym wskazaniem do leczenia chirurgicznego

nagłe (20%)

toksyczne WZJG

perforacja jelita

krwotok

wówczas wykonuje się zabieg - subtotalną kolektomię oraz ileostomię

zabiegi operacyjne w WZJG

mogą być jednoczasowe i wieloczasowe

wycięcie okrężnicy z pozostawieniem odbytnicy i wytworzeniem ileostomii ( colectomia cum ileostomia) - u chorych ze wskazań nagłych, wyniszczonych, gdy obawiamy się o los zespolenia

wycięcie okrężnicy z pozostawieniem odbytnicy i zespoleniem krętniczo-odbytniczym
( colectomia cum ileorectoanastomosis) - wadą jest pozostawienie błony śluzowej odbytnicy

wycięcie całego jelita grubego z wytworzeniem ileostomii (proctocolectomia totalis cum ileostomia) wadą tego zabiegu jest konieczność stałego noszenia worka stomijnego

wycięcie całej okrężnicy i odbytnicy z zespoleniem zbiornika jelitowego z odbytem (restorative proctocolectomy) - wadą jest pouchitis

Wskazana do leczenia chirurgicznego choroby Leśniowskiego-Crohna

leczymy powikłania a więc:

przetoki jelitowo-skórne

perforacja do wolnej jamy otrzewnej

Krwotok

zwężenia jelita

zawsze staramy się zaoszczędzić jak najwięcej zdrowego jelita

do 6 cm wykonujemy plastykę zwężonego miejsca sposobem Mikulicza

	WZJG	LC
	choroba przewlekła	choroba przewlekła
	okresowe zaostrzenia i remisje	okresowe zaostrzenia i remisje
stolec	biegunka: świeża krew, śluz i treść ropna	objawy związane z przetokami wewnętrznymi
	w wyniku tego zaburzenia elektrolitowe	może pojawić się krew w stolcu
	krwawienie - stały objaw w WZJG	bolesny guz nad PTB - enteritis terminalis (75%)
	utrata łaknienia	szczeliny odbytu i przetoki okołoodbytnicze
	spadek wagi ciała powyżej 25%	spadek wagi ciała powyżej
histologia	zmiany w odbytnicy 95%, esicy i całym jelicie grubym - progres	zmiany mogą dotyczyć całego przewodu pokarmowego - od przełyku
	przekrwienie, ziarnistość i kruchość błony śluzowej	obok owrzodzeń całkowicie zdrowa błona śluzowa
	zmiany ograniczają się do błony śluzowej i podśluzowej	krezka odcinkowo pogrubiała, nacieczone węzły chłonne
	fałdy błony śluzowej ulegają spłaszczeniu
	pojawiają się liczne płaskie owrzodzenia
	niezmieniony przekrój światła jelita
	powstają polipy zapalne których końce mogą się zrastać
mikroskop	ropnie w dnie krypt Lieberkuhna	między fałdami błony śluzowej długie szczelinowate owrzodzenia
	w lamina propria nacieki komórkowe z kom. odpowiedzi zapalnej	ziarniniaki, nacieki zapalne o przewlekłym charakterze
	ropnie przechodzą w krwawiące owrzodzenia	poszerzenie i zwłóknienie tkanki limfatycznej
endoskopia	błona śluzowa żywoczerwona, przekrwiona, krucha	głębokie owrzodzenia oddzielone zdrowa tkanką
	nie wykazuje prawidłowego rysunku naczyniowego
	dotknięcie wziernikiem powoduje krwawienie - płacząca bł.śl.

---