1. Ogólna charakterystyka odbiorów i sieci rozdzielczych (struktury otwarte, zamknięte, układy i konfiguracje sieci

1. Podział sieci rozdzielczych:
   - Miejskie sieci elektroenergetyczne (MSE)
   [sieci niskiego napięcia (nn), średniego napięcia (sn) i ostatnio również sieci 110kV; w MSE wyróżnia się osiedlowe sieci elektroenergetyczne (OSE); w skład OSE wchodzą: sieci nn i sieci rozdzielcze SN na terenach osiedli mieszkaniowych]
   - Rejonowe sieci elektroenergetyczne (RSE)
   [sieci zasilające wsie, małe miasta oraz niewielkie zakłady przemysłowe znajdujące się poza terenami miejskimi; w skład RSE wchodzą: sieci 110kV, sieci średniego napięcia(SN) i sieci niskiego napięcia (nn); sieci nn oraz SN zasilające wyłącznie wsie nazywa się często wiejskimi sieciami elektroenergetycznymi (WSE)]
   - Przemysłowe sieci elektroenergetyczne (PSE)
   [sieci w zakładach przemysłowych; w zależności od wielkości zakładu i zużycia energii są to: sieci niskiego napięcia (nn), średniego napięcia (SN), i 110kV; w dużych kombinatach przemysłowych na terenie zakładu mogą znajdować się również elementy sieci 220kV, a nawet 400kV(nie są to jednak sieci rozdzielcze); sieci nn w halach przemysłowych często nazywa się instalacjami elektroenergetycznymi]
   - Sieci elektroenergetyczne wnętrzowe (SEW)
   [sieci w budynkach mieszkalnych oraz w budynkach użyteczności publicznej; najczęściej są to tylko sieci niskiego napięcia (nn), znacznie rzadziej średniego (SN); również te sieci często nazywamy instalacjami elektroenergetycznymi]

2. Struktury otwarte:
   Cechy[brak rezerwowania odbiorów, uszkodzenie sieci w dowolnym miejscu powoduje zanik dostawy energii elektrycznej do części odbiorów; wznowienie dostawy energii jest możliwe dopiero po naprawieniu uszkodzenia; w układach tych niezbędne jest stosowanie selektywnie działających zabezpieczeń; można stosować tam gdzie istnieje duża niezawodność występujących w nich elementów oraz małe wymagania niezawodnościowe odbiorców]
   - układ promieniowy
   [energia elektryczna odbioru jest pobierana tylko w jednym punkcie sieci i doprowadzana może być do odbioru tylko po jednej drodze(jest to linia od stacji zasilającej do odbioru na końcu tej linii; układ promieniowy bez rozgałęzień powiązany jest ze stacją zasilającą odrębną specjalnie dla niego przeznaczoną linią]
   
   
   - układ promieniowy rozgałęziony
   
   
   - układy magistralne
   
   

3. Struktury zamknięte:
   Cechy [siec zamknięta ma możliwość zasilania każdego z odbiorów z kilku niezależnych źródeł, co najmniej z 2; źródłami tymi mogą być oddzielne stacje zasilające lub sekcje szyn zbiorczych w tych samych stacjach, przy czym każda z sekcji musi być zasilana z oddzielnych transformatorów; Ciągi liniowe w tych sieciach prowadzone muszą być między niezależnymi źródłami, cecha ta wynika z konieczności rezerwowego zasilania odbiorców w celu spełnienia podstawowego wymagania stawianego sieciom: pewność dostawy energii Ele]
   - układ pętlowy:
   
   
   - układ kłosowy:
   
   - układ wrzecionowy:
   - układ dwuliniowy zamknięty (dwumagistralny):
   - układ kratowy
   
   
   

2.Zasady obliczania rozpływu mocy i spadków napięć w sieci (podstawowe pojęcia i wzory):

-promieniowej i rozgałęźniej

-dwustronnie zasilanej

Strata napięcia -jest to różnica geometryczna wektorów napięcia pomiędzy dwoma punktami sieci-jest to wielkość wektorowa

δU₁₂=U₁-U₂

Spadek napięcia-to różnica modułów (wartości skutecznych) napięć między dwoma punktami sieci -jest to wielkość skalarna

ΔU₁₂=U₁-U₂

Wzdłużna strata napięcia (moduł)

Poprzeczna strata napięcia (moduł)

Strata mocy czynnej

Strata mocy biernej

Straty poprzeczne mocy (jałowe)

-Mocy czynnej

-Mocy biernej

Strata mocy czynnej i biernej w transformatorze

Do obliczenia rozpływu prądów

-dla dwustronnie zasilanej

100%

3. Regulacja napięcia i kompensacja mocy biernej w układach sieciowych

• Zadaniem regulacji napięcia jest ograniczenie odchyleń wartości napięcia u odbiorców, poprzez regulowanie wartości fazy i napięcia. W sieciach zamkniętych zmiana modułu napięcia i jego fazy powoduje zmiany rozpływu prądów i zmiany napięć w całej sieci. Zmiana fazy w sieciach otwartych nie powoduje zmian rozpływu prądów.

• Napięcie można regulować przez:

• Zmianę sił elektromotorycznych generatorów i przekładni transformatorów

• Zmianę impedancji sieci (-zmiana przekroju przewodów / wprowadzanie połączeń równoległych / stosowanie baterii kondensatorów szeregowych)

• Wprowadzanie do sieci dodatkowych mocy biernych ( równoległe kondensatory i dławiki)

• Środki regulacji napięć

• Regulacja pierwotna - działa w ramach indywidualnego urządzenia oparte na lokalnym pomiarze wielkości fizycznej , realizowane przez:

• Regulatory napięcia generatorów

• Przełączniki zaczepów transformatorów

• Dławiki, kondensatory, kompensatory

• Regulacja wtórna - koordynacja działania regulacji pierwotnej grupy urządzeń relalizowana przez automatyczne układy:

• ARNE - regulacja na szynach przyelektrownianych rozdzielni NN i 110KV

• ARST - regulacja grup transformatorów NN/110kV

• Regulacja nadrzędna - utrzymanie bezpiecznego i w miarę optymalnego stanu systemu realizowane ręcznie lub automatycznie

• Regulacja napięcia przez zmianę położenia przełącznika zaczepów transformatorów - Uzwojenia pierwotne wszystkich faz, posiadają odczepy, umożliwiające zmianę przekładni całego transformatora. Wyprowadzenia te są podłączone do przełącznika zaczepów. Zmiana położenia przełącznika zwiększa, lub zmniejsza liczbę zwojów czynnych po stronie pierwotnej, a tym samym obniża lub podwyższa wartość napięcia po stronie wtórnej transformatora.

Zmiana zaczepów w stanie beznapięciowym:

Zmiana zaczepów pod obciążeniem:

Dobór przekładni transformatorów - dla stanu obciążenia maksymalnego i minimalnego sprowadza się do spełnienia nierówności:

ΔU^d_dop - dopuszczalne dolne odchylenie napięcia

ΔU^g_dop - dopuszczalne górne odchylenie napięcia

ΔU_NTi - przyrosty napięcia na i-tym transformatorze wynikające z przekładni

ΔU_ZTi - przyrosty napięcia na i-tym transformatorze uzyskane w wyniku regulacji zaczepowej

ΔU_j - spadek napięcia na j-tym elemencie

ΔU_szz - odchylenie napięcia na szynach zasilających

Zasada regulacji napięcia za pomocą kondensatorów szeregowych

Wykres poziomów napięcia wzdłuż linii przy U1 = const

A - stan pierwotny B - stan po załączeniu kondensatorów

Kondensatory szeregowe - ograniczenie spadku napięcia

Spadek napięcia przed zainstalowaniem baterii kondensatorów

Spadek napięcia po zainstalowaniu baterii kondensatorów

Przyrost napięcia po zainstalowaniu baterii kondensatorów

Zasada regulacji napięcia za pomocą kondensatorów równoległych - zmiana rozpływu mocy biernej

Kompensacja mocy biernej - bateria kondensatorów równoległych

Przez linię przepływa moc S, współczynnik mocy:

W celu zwiększenia współczynnika do wartości cosϕ2' dołączono baterię kondensatorów pobierającą moc pojemnościową Qc

Moc baterii wynosi
gdzie

Qc' - moc bierna przepływająca przez linię po załączeniu baterii kondensatorów

Kompensacja indywidualna mocy biernej - Kondensator jest dołączony bezpośrednio przy odbiorniku

Kompensacja grupowa mocy biernej - Bateria kondensatorów dołączona do rozdzielni zasilającej kilka urządzeń

Kompensacja centralna mocy biernej - Bateria kondensatorów dołączona do stacji transformatorowej po stronie górnego lub niskiego napięcia

Korzyści stosowania kompensacji mocy biernej w sieciach elektroenergetycznych

• zmniejszanie spadków napięcia

• Zmniejszanie strat mocy czynnej

• Zwiększanie przepustowości układów zasilających

4. Normy dotyczące obliczeń zwarć

- PN-74/E-05002 dobór aparatów wysokonapięciowych w zależności od warunków zwarciowych

- PN-EN 60909-0 Prąd zwarciowy w sieciach trójfazowych prądu przemiennego.

Założenia uproszczone:

- Podczas zwarcia nie występuje zmiana liczby obwodów dotkniętych zwarciem tzw. w całym rozpatrywanym okresie występuje ten sam rodzaj zwarcia,

-Przełączniki zaczepó transformatora znajdują się w położeniu podstawowym,

- Pomija się rezystancję elementów , jeżeli X/R≥3

- Pomija się pojemności linii i kabli oraz admitancje poprzeczne autotransformatorów

- pomija się wpływ prądów obciążeniowych, zakładając stan bezprądowy sieci na chwilę przed zwarciem

- zakłada się symetrię układu trójfazowego.

Charakterystyka zwarć odległych od generatora

Prąd zwarciowy przy zwarciu odległym od generatora (przebieg

charakterystyczny)

I_k” — prąd zwarciowy początkowy,

i_p — prąd udarowy,

I_k — ustalony prąd zwarciowy,

i_d.c. — składowa nieokresowa zanikająca prądu zwarciowego,

A — wartość początkowa składowej nieokresowej i_d.c.,

1 — obwiednia górna, 2 — obwiednia dolna

Z uwagi na usytuowanie miejsca zwarcia — odległe od źródeł rzeczywistych (generatorów, silników) — wartości prądów początkowego, ustalonego i wyłączeniowego są równe, tzn.:

I_k=I_b=I_k”

Charakterystyka zwarć powstałych w pobliżu generatora.

Prąd zwarciowy przy zwarciu w pobliżu generatora (przebieg

charakterystyczny)

I_k" — prąd zwarciowy początkowy,

i_p — prąd udarowy,

I_k — ustalony prąd zwarciowy,

_id.c. — składowa nieokresowa zanikająca prądu zwarciowego,

A — wartość początkowa składowej nieokresowej,

1 — obwiednia górna, 2 — obwiednia dolna

Podstawowe parametry prądu zwarciowego, zaznaczyć na oscylogramie prądu.

wypadkowy prąd zwarciowy i(t), przy czym odcinek BC odpowiada wartości prądu początkowego I_k”, odcinek DE - wartości udarowego prądu zwarciowego i_p, odcinek FG - wartości składowej nieokresowej prądu zwarciowego po czasie t = OF, odcinek JK - wartości skutecznej składowej okresowej prądu zwarciowego po czasie t = OH

Prąd zwarciowy początkowy I_k”. Wartość prądu zwarciowego początkowego określa wzór:

I_k”=
=

gdzie
jest napięciem źródła zastępczego, Z_k= R_k+jX_k jest impedancją obwodu zwarciowego.

Prąd zwarciowy udarowy i_p :maksymalna wartość chwilowa obliczeniowego

prądu zwarciowego, którą wyznacza się ze wzoru

i_p= 
I_k"

przy czym współczynnik udaru  w zależności od R/X lub X/R obwodu zwarciowego podano na rysunku 7. Współczynnik ten można również wyliczyć z zależności przybliżonej

=1,02+0,98e^-3R/X

Prąd zwarciowy wyłączeniowy symetryczny I_b : wartość skuteczna jednego pełnego okresu składowej okresowej obliczeniowego prądu zwarciowego w  chwili rozdzielenia styków bieguna łącznika otwierającego się na skutek zwarcia.

Zmniejszanie się składowej okresowej prądu zwarciowego uwzględnia się przy wyznaczaniu prądu wyłączeniowego za pomocą współczynnika  (

I_b=  I_k”

przy czym wartość  zależy od tzw. czasu minimalnego t_min oraz stosunku I_k”/I_rG

Dla zwarć odległych od generatora :

I_kG”/I_rG <2, tzn. 

oraz

I_b=I_k”=I_k

Prąd zwarciowy cieplny

Prąd zwarciowy cieplny I_th : wartość skuteczna prądu powodującego takie same skutki cieplne, jak prąd zwarciowy podczas zwarcia trwającego T_k sekund.

I_th=I_k”

Współczynnik m wyznacza się z wykresu w funkcji czasu trwania zwarcia T_k oraz wartości współczynnika udaru . Współczynnik ten charakteryzuje efekt cieplny wywołany składową nieokresową prądu zwarciowego.

5. Zwarcie doziemne w sieciach średniego napięcia:

-sieć z bezpośrednio nieuzieminonym punktem neutralnym:

- z izolowanym punktem neutralnym

- z punktem neutralnym uziemionym za pomocą dławika kompensacyjnego

- z punktem neutralnym uziemionym za pomocą dławika współpracującego z urządzeniem AWSCz

- z punktem neutralnym uziemionym za pomocą rezystora

-z punktem neutralnym uziemionym za pomocą impedancji

Warunek przepięciowy Uf=Up

Ograniczenie prądu zwarcia IzRz<50V

Sieć SN z izolowanym punktem zerowym

Podczas bezpośredniego zwarcia jednej fazy z ziemią następuje wzrost napięcia pozostałych faz względem ziemi do wartości napięcia międzyprzewodowego Uf*3

Prąd w miejscu jednofazowego zwarcia z ziemią:

Uf- napięcie fazowe sieci

X₀-reaktancja dla składowej symetrycznej zerowej:

C₀- pojemność jednej fazy linii względem ziemi

Rp- rezystancja doziemna uwzględniająca rezyst. łuku Ele.

Gdy Rp ≈0

Lub

Sieć SN z dławikiem kompensacyjnym

Prąd indukcyjny wymuszony przez dławik (zal. Robw=0)

L- indukcyjność dławika gaszącego

Warunek pełnej kompensacji I_L = Icw

Lub po uwzględnieniu odpowiednich zależności

Współczynnik kompensacji ziemnozwarciowej

K<1- sieć niedokompensowana

K=1 - pełna kompensacja

K>1- sieć przekompensowana

Stopień rozstrojenia kompensacji sieci określa się ze wzoru:

Sieć SN z dławikiem kompensacyjnym - dławik gaszący (Cewka Petersena)

Sieć SN z dławikiem kompensacyjnym - Transformator gaszący Baucha

Sieć SN z dławikiem kompensacyjnym - transformator TUONb

Ograniczenia skutków zwarć

Ograniczenie prądu zwarciowego przez:

-wprowadzenie do sieci elementów powiększających impedancję pętli zwarciowej (dławiki zwarciowe)

-Kształtowanie odpowiedniej struktury sieci poprzez ograniczanie połączeń równoległych i stosowanie automatyki rozcinającej (ARU)

- Stosowanie szybkich urządzeń przerywających obwód zanim jeszcze prąd zwarciowy osiągnie dużą wartość (bezpieczniki i ograniczniki)

- Stosowanie urządzeń zwiększających znacznie swoją impedancje w stanie zwarcia (sprzęgła rezonansowe)

Ważnym sposobem zmniejszania skutków zwarć jest stosowanie szybkich wyłączników i zabezpieczeń ograniczających czas przypływu prądu zwarciowego.

6) Jakość energii elektrycznej

Jakość energii elektrycznej zależy od parametrów:

• napięcia

• częstotliwości

• zawartości wyższych harmonicznych

• symetrii układów ?????

Obecnie istotnymi zakłóceniami sieciowymi są:

- odkształcenia napięcia (THDdop < 8%),

- wahania napięcia (PLT dop < 1,0),

- uskoki (zapady) napięcia (1% < U < 90% Un , ttrwania~10 ÷600 ms÷3s ÷1min),

- krótkotrwałe wzrosty napięcia (U > 110% Un, ttrwania~600 ms ÷3s ÷1min),

- długotrwałe obniŜenia i wzrosty napięcia (ttrwania> 1 min; typowe wartości:

Umin=0,8÷0,9 jw., Umax=1,1÷1,2 jw.)

- krótkie i długie przerwy w zasilaniu (U < 1 % Un , Tkr<3 min, Tdł>3 min),

- przepięcia impulsowe (zbocza tnarastania ~ 5ns÷0,1ms; ttrwania~50 ns ÷1ms),

- przepięcia oscylacyjne ( fosc ~5 kHz ÷5 MHz, ttrwania~5µs ÷50ms,

amplitudy 0÷4÷8 jw.)

- asymetria napięć (U2% dop = (U2/U1 ) ·100% < 2%),

- załamania napięcia ( szer. [0el.], głębokość [%Umax] , typ. 5÷150el*70%).

Jakość uznaje się za dobrą, jeżeli te parametry przyjmują wartość bliską znamionowym, lub gdy odchyłki parametrów od wartości znamionowych nie przekraczają dopuszczalnych granic określonych przez odpowiednie normy i przepisy.

Wartości dopuszczalnych odchyleń wynikają z wymogów technicznych .

Poziom i odchylenie napięcia:

• poziom napięcia - jest to wartość skuteczna napięcia , występująca długotrwale w określonym punkcie sieci , w warunkach pracy normalnej

• Odchylenie napięcia - od wartości znamionowej w określonym punkcie sieci jest to zmiana między wartością skuteczną napięcia w punkcie sieci w dowolnej chwili a wartością znamionową

Odchylenia napięcia są rezultatem zmian obciążenia w sieci

Wartością napięcia nazywamy zmiany napięcia o danej wartośći gdy przyrost napięcia przekroczy 2% napięcia znamionowego na sekundę wartość wahania napięcia jest to suma między wartością maksymalna napięcia a minimalna, po jego gwałtownej zmianie

Zmiany częstotliwości powstają na skutek niedoboru lub nadwyżki mocy generatorów w stosunku do obciążenia systemu. Przy zmianach o +-1 % odbiorniki pracują poprawnie. Zmiany częstotliwości najbardziej odczuwaj silniki

7. Niezawodność sieci elen i jej elementów

-stopień zaufania ,że urządzenie spełni postawione zadanie

-matematycznie-prawdopodobieństwo spełnienia przez urządzenie zadania polegającego na poprawnym jego funkcjonowaniu w czasie t w określonych warunkach pracy.

Ciągłość zasilania energią elek.

Wskaźnik ciągłości zasilania P=Tz/Tr

Tr - badany przedział czasu (np. 1 rok)

Tz - łaczny czas trwania zasilania w przedziale czasu Tr

Wsp nieciągłości zasilania ( przeciwnie do P)

Q=Ta/Tr= (Tr-Tz)/Tr=1-P

Ta-łączny czas trwania przerw w zasilaniu w przedziale czasu Tr

Średni czas trwania jednej przerwy

ta=Q*Tr/D

D-oczekiwana częstość występowania przerw w zasilaniu

Roczna nie dostarczana odbiorcom energia na skutek przerw w zasilaniu

δA=Q*A

1. energia pobrana przez odbiorców w ciągu roku

Koszty nieciągłości zasilania-typy charakterystyk

Niezawodność pojedynczego urządzenia

Wartość średnia czasu pracy pomiędzy uszkodzeniami tdi-czas pracy urządzenia między uszkodzeniami (i-1,1) n-liczba cykli praca -naprawa Wartość średnia czasu naprawy ta - czas naprawy po i-tym uszkodzeniu Intensywność uszkodzeń λ=1/tt Intensywność napraw (usuwania uszkodzeń) μ=1/ta

Współczynnik zdatności urządzenia (stosunek rzeczywistego do wymaganego czasu pracy)

Wspołczynnik niezdatności urządzenia (stosunek czasu naprawy do wymaganego czasu pracy)

p,q - prawdopodobieństwo znajdowania się urządzenia w stanie zdatnym do pracy lub w stanie uszkodzonym p+1=1

Wsp. Q można wyznaczyć ze wzoru

jeżeli λ*t_a<<1 to q≈λ*t_a

Intensywność uszkodzeń określa się z zależności

d- częstość uszkodzeń (liczba uszkodzeń w ciągu roku

Uwzględniając powyższa zależność wsp. niezdatności urządzenia oblicza się z zależnosci

q=??t_a / 8760

częstość uszkodzeń linii o dł l d_L=d'_L*l /100

częstość uszkodzeń urządze d_u=d'_u /100

Niezawodność układów - struktura szerefgowa

Dla p_i urządzeń wypadkowy wskaźnik niezawodności p_u= p₁*p_2........p_n

Wypadkowy wskaźnik zawodności q będzie wynosił q_u=1-p_u=1-Π(1-q_i)

Jeżeli wskaźniki awaryjności maja bardzo małe wartości q_u≈Σq_i

Niezawodność układów - struktura równoległa

W sieciach elen ogranicza się do przypadków , w których wszystkie urządzenia mają jednakowe wskaźniki niezawodności i zawodności tzn dla każdego i :

P_i=p oraz q_i=q

Prawdopodobieństwo równoczesnej awarii k wybranych urządzeń spośród n urządzeń pracujących równolegle przy równoczesnej zależności pozostałych n-k urządzeń

Prawdopodobieństwo równoczesnej awarii k dowolnych urządzeń spośród n urządzeń pracujących równolegle na podstawie na podstawie wzoru dwumianowego Bernouliego wynosi

8. Kryteria doboru przewodu:

1. Wytrzymałość cieplna w warunkach zwarciowych (nagrzewanie prądem zwarciowym)
   Podczas zakłóceń temperatura nie może przekroczyć dopuszczalnej temperatury granicznej przy zwarciu
   _dz . Wartość tej temperatury jest wieksza niż przy obciążeniu długotrwałym ze względu na krótki czas przepływu prądu zwarciowego.
   
   Wydzielone ciepło podczas zwarcia wynosi:
   
   
   C - współczynnik zależny od parametrów przewodu,
   I_th - cieplny prąd zwarciowy,
   T_k - czas trwania zwarcia.
   
   Nagrzewanie prądem zwarciowym. Dopuszczalna wartość ciepła dla przewodu wynosi:
   
   
   I_thd1 - dopuszczalny cieplny prąd zwarciowy jednosekundowy (odczytywany z tablic)
   s - przekrój przewodu
   j_thd - dopuszczalna jednosekundowa gęstość prądu zwarciowego
   
   Minimalny przekrój przewodu s_min ze względu na przepływ prądu zwarciowego będzie wówczas, gdy ciepło wydzielone będzie równe dopuszczalnemu:
   
   
   

2. Dopuszczalny spadek napięcia
   dla linii drugiego rodzaju:
   
   
   dla linii pierwszego rodzaju:
   
   
   dla linii jednofazowej niskiego napięcia:
   
   

3. Wytrzymałość mechaniczna
   Dopuszczalne naprężenia przewodów nie przekraczają granicy sprężystości dla warunków normalnych:
   - Sadź normalna (-5^oC)
   - Niska temperatura (-25^oC)
   Dopuszczalne naprężenia przewodów nie przekraczają granicy plastyczności dla warunków katastrofalnych
   - Sadź katastrofalna (-5^oC)
   

4. Kryteria ekonomiczne
   Kryterium minimum kosztów rocznych
   K_c=K_st+K_zm - K_c całkowite koszty roczne; K_st koszty stałe; K_zm koszty zmienne;
   Dla linii można przyjąć że
   K_st=C₁s K_zm=C ΔP=C₂1/s czyli: K_c=C₁s + C₂1/s
   

5. Napięcie krytyczne ulotu
   
   , kV
   r_z - promien przewodu [cm] dla wiązki złożonej z m przewodów:
   
   
   r - promień pojedynczego przewodu należącego do wiązki,
   a_sr - średni geometryczny odstęp między przewodami tej samej wiązki,
   Odpowiednie współczynniki zależą od :
   m_p - stanu powierzchni przewodu: (0,93-0,98) - drut stary; (0,83-0,87) - linki,
   m_a - gęstości powietrza: 1 - dobra pogoda, 0,8 - zła pogoda,
   
   _a - ciśnienia atmosferycznego p_a, [hPa] i temperatury t[^oC]
   
   
   
   

9. Parametry charakterystyczne linii długiej :
- rezystancja jednostkowa R - iloraz łącznej rezystancji obu przewodów linii przez jej długość,
- indukcyjność jednostkowa L - iloraz indukcyjności całkowitej obu przewodów linii przez jej długość,
- pojemność jednostkowa C - iloraz pojemności między przewodami linii do jej długości,
- upływność jednostkowa G - iloraz upływności między przewodami linii do jej długości.
- impedancja falowa, zwana również impedancją charakterystyczną Z_{C
 
  dla linii długiej ze stratami}    
 dla linii długiej bez strat

Impedancję falową linii długiej można również obliczyć, gdy znana jest impedancja linii w stanie zwarcia Z_z oraz w stanie jałowym Z_o
        

- współczynnik przenoszenia, zwany również współczynnikiem propagacji lub tamownością jednostkową

dla linii długiej ze stratami  (*)

  dla linii bez strat
gdzie:
a - współczynnik tłumienia       ( dla linii bez strat wynosi 0)
b - współczynnik przesunięcia  ( dla linii bez strat wynosi
)

- prędkość rozchodzenia się fali w linii długiej bez strat jest bliska prędkości światła               
    

10. Schemat zastępczy linii długiej stratnej :

Równania linii długiej : Rozwiązania tych równań :

dla linii bezstratnej R=G=0 równania przyjmują postać:


są to równania fali płaskiej.

---