Psychologia Poznawcza

Uwaga

Uwaga - jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji

System poznawczy - jest w stanie kontrolować tylko niewielką część informacji. Wobec tego zmuszony jest kontrolować procesy odbioru i przetwarzania informacji, aby uniknąć niebezpiecznych skutków przeładowania.

Ilość informacji - wielokrotnie przekracza ograniczone możliwości systemu poznawczego.

Uwaga - jest mechanizmem dzięki, któremu spostrzegamy tylko część informacji zakodowanych w pamięci, uruchamiamy tylko jeden z wielu możliwych procesów, myślenia i wykorzystujemy, tylko jedną z wielu możliwości do wykonania reakcji.

Kiedyś uważano - że jeśli coś jest w polu naszej uwagi to i jest w naszej podświadomości

Pole uwagi - jest szersze od pola świadomości. Możliwe jest zwracanie uwagi na bodźce, z których istnienia nie zdajemy sobie sprawy.

Uwaga

Rozproszona Skupina

Obejmuje kilka bodźców obejmuje niewielką liczbę bodźców

Procesy przeduwagowe - polegają na przedświadomej obróbce bodźca, zwykle jest on bardzo krótko eksponowany i nie zdajemy sobie sprawy z istnienia tego procesu.

Definicje

• Jamesa sugeruje, że uwaga ma charakter narzędzia: jest ona rękoma umysłu, które manipulują różnymi treściami psychicznymi

• Johnston i Heinz - uwaga przypomina źródło światła punktowego: nie tyle selekcjonuje treści psychiczne, ile wydobywa na plan pierwszy wybrane elementy.

Selekcyjna funkcja uwagi - teoria Broadbenta (1958)

• Metafora rurociągu. Uwaga przypomina dwie lub więcej nitek rurociągu, które schodzą się w jednym miejscu. Tam podejmowana jest decyzja, informacje z której nitki będą analizowane.

Współczesne podejście do uwagi

• Uwagę można zinterpretować jako koncentrację wysiłku umysłowego na danych sensorycznych lub na danych „umysłowych”.

• Takie podejście kładzie nacisk na aktywny charakter uwagi. Nie bierze ono jednak pod uwagę innych aspektów uwagi.

• Na przykład, pilot w kabinie samolotu może łatwo zauważyć czerwoną lampkę wśród zielonych światełek.

• Nie wiedział z góry, co się może zdarzyć i lampkę zauważył „bezwysiłkowo”.

Funkcje uwagi

Uwaga jest złożonym procesem odpowiedzialnym za:

• czujność - podstawowy poziom świadomości

• selekcjonowanie bodźców i reakcji

• przydzielenie odpowiednich zasobów umysłowych

• kontrola działania

Selektywność uwagi - to zdolność do wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji lub ciągu myśli, kosztem innych.

Czujność - jest to zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca, zwanego sygnałem, a ignorowanie pozostałych bodźców, zwanych szumem.

Automatyzacja procesu uwagi - im szybciej jakąś czynność automatyzujemy, tym łatwiej potem radzimy sobie z nowymi czynnościami. Świadoma część uwagi jest skupiona na obsłudze czynności wyższego rzędu - trudniejszymi do zautomatyzowania lub takiej, w wypadku, której automatyzowanie byłoby nie wskazane.

Przydzielenie odpowiednich zasobów umysłowych - im większy wysiłek uwagi potrzebny jest dla wykonania jakiegoś zadania, tym wyższe pobudzenie.

Sytuacje, w których występuje lub nie występuje współzawodnictwo o zasoby uwagi

• Czytanie gazety i słuchanie muzyki

• Czytanie gazety i słuchanie wiadomości

• Prowadzenie samochodu i rozmowa z pasażerem

• Prowadzenie samochodu i rozmowa przez telefon komórkowy

• Pisanie i czytanie

• Pisanie i picie...

Uwaga podzielna

• Czy można robić dwie rzeczy od razu? Np. czy można równocześnie prowadzić samochód i obejmować dziewczynę?

• Obserwacje potoczne: Napoleon potrafił pisać dwa listy równocześnie. Ludzie czytają gazety i słuchają muzyki.

• Uwaga może działać w sposób elastyczny - możliwe jest poświęcanie większej uwagi albo czytaniu gazety lub słuchaniu muzyki.

• 
  
  

1

---