DEFINICJA I ROLA BANKU-art.2-„Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym”.
Bardzo trudno zdefiniować pojęcie współczesnego banku. Tradycyjnie określano bank jako przedsiębiorstwo usługowe, którego działalność polega na udzielaniu kredytów i zdobywaniu środków potrzebnych do sfinansowania kredytów.
Najprościej możemy powiedzieć, że bank komercyjny to samodzielne przedsiębiorstwo, które czerpie dochody z wykonywania operacji bankowych. Bank to samodzielne przedsiębiorstwo , które oferuje i realizuje usługi w zakresie obrotu płatniczego, finansowania, dokonywania wkładów pieniężnych oraz czynności związanych z tymi usługami ,
Czynności banków :
(z ustawy)Czynnościami bankowymi są:
1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów(depozytów i innych funduszy zwrotnych), są to _płatne na ządanie(a'vista, ROR, r. biezacy, -lokaty terminowe-nie można wypłacic przed terminem bez utraty odsetek, -over night-depozyt jednodniowy, zakładają go przedsiębiorstwa, są to duże kwoty, -depozyty kilkuletnie-mają systematycznie wypłacane odsetki, oprocentowanie zależy od długości lokaty i wysokosci wpłaty.
2)prowadzenie innych rachunków bankowych(rachunek kredytowy-ewidencjonowana jest spłata kredytu, -akredytywa-rachunek na którym są wyodrębnione środki na pieniężne.
3)udzielanie_kredytów(kredyty ratalne, konsument ma jakiś cel na zrealizowanie kredytu np. na mieszkanie, na samochód, studencki itd.) i pożyczek( nie zawsze ma określony cel. Od 500 zł umowa musi byś sporządzona na piśmie. i pożyczek),
4) udzielanie gwarancji bankowych(bank, który udzielił gwarancji zobowiązuje się do pokrycia wierzytelności objętej gwarancją jeśli dłużnik, któremu gwarancja została udzielona nie wywiąże się ze zobowiązań) regwarancja- podwójna gwarancja- bankowi, który gwarantuje, gwarantuje inny bank( np. gwarancja pieniężna, gwarancja za towar, za spłatę kredytu)Rozróżniamy gwarancje: 1.bankowa-zobowiązanie banku podejmowane na zlecenie klienta. Bank oswiadcza iż ureguluje zobowiązania wobec wierzyciela jeżeli dłuż tego nie zrobi. -gwarancja spłaty kredytu- bank gwarantuje że dłużnik spłaci kredytzaciągnięty w innym banku. -gwarancja zapłaty za towar, np.transakcja między przedsiębiorstwami, które się nie znają
5) emitowanie bankowych papierów wartościowych(akcje, obligacje, bony kasowe, certyfikaty depozytowe
6)przeprowadzanie_bankowych_rozliczeń_pieniężnych(przekazy, przelewy lub płacenie rachunków pieniężnych, wariant-instrument finansowy na giełdzie papierów wart., „opcja kupna akcji”-warrant)
7) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.
8.usługi leasingowe(odpłatne użytkowanie rzeczy, strony: finansujący i zbywca)
9.usługi doręczania pieniędzy
10.emisja i zarządzanie środkami płatniczymi /karty kredytowe, czeki/
11.prowadzenie rachunków własnych i klientów
12.doradztwo finansowo-organizacyjne /strategie, fuzje, sprzedaż firm/
13.usługi maklerów walutowych
14.zarządzanie i doradztwo portfelowe
15,usługi sejfowe
Poręczenie-w prawie cywilnym - umowa między wierzycielem a osobą trzecią, poręczycielem (żyrant), na podstawie której zobowiązuje się on, w razie niewykonania lub nienależytego wypełnienia przez dłużnika głównego zobowiązania, przejąć to zobowiązanie;
|
Gwarancja bankowa |
Poręczenie |
Zakres zobowiązań |
Nie jest zależny od zakresu zobowiązania kredytobiorcy → list gwarancyjny |
Jest wyznaczany przez zakres zobowiązania kredytobiorcy jeśli nie jest na konkretną sumę |
Zarzuty wobec banku |
Nie może podnosić zarzutów wobec kredytodawcy |
Może |
Umowa kredytów nieważna |
Ważny zawsze |
Nieważny |
Bezskuteczność poprzedniego dochodzenia roszczeń |
Nie uzależniona |
Może być uzależniona - zastrzeżenie w umowie |
ORAZ Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:
1) udzielanie pożyczek pieniężnych,
2) operacje czekowe i wekslowe,
3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
4) terminowe operacje finansowe,
5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
7) wykonywanie czynności obrotu dewizowego,
8) udzielanie poręczeń,
9) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych.
ZDOLNOŚĆ_KREDYTOWA_BANKÓW_OPERACYJNH- to maksymalny poziom kredytów, do którego bank operacyjny może ich udzielać bez obawy utracenia płynności. Wypłacalność (płannośc) banków operacyjnych jest zabezpieczana odpowiednimi rezerwami pieniężnymi, czyli stanem gotówki w kasie banku oraz stanem wkładów na rachunku danego banku w banku centralnym. Rezerwy te są przeznaczone na pokrycie wypłat gotówkowych klientów danego banku oraz wypłat na rzecz innych banków. Jednak rezerwy stanowią jedynie określony procent wkładów bankowych, bo wypłaty stanowią tylko ograniczony procent ogółu.
REZERWA OBOWIĄZKOWA- ze względu na to że na ogół nie jest oprocentowana- jest faktycznie formą podatku, którą musza płacić banki komercyjne na rzecz banku centralnego. Podstawą, która oblicza się rezerwę obowiązkową, są wkłady niebanków w bankach. Bank centralny okresla stopę rezerwy obowiązkowej, która określa jaką część tych wkładów powinna się znaleźć na jego rachunku. Stopę obowiązkowa rezerwy ustala się przy róznej stopie procentowej, zależy to od wkładu( np. a'vista- wysoka stopa obowiązkowa rezerwy bo wyższe jest ryzyko dla banku komercyjnego).
Banki centralne interweniują na RYNKU PIENIĘŻNYM przez: 1.OPERACJE OTWARTEGO RYNKU (BC jest upoważniony do zakupu i sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych, przeważnie państwowych. Są to przede wszystkim weksle skarbowe. Zakupuje je BC wg. stopy zakupu a sprzedaje wg. stopy sprzedaży. Zakup papierów wartościowych z jednej strony powiększa aktywa BC, z drugiej zaś zwiększ aobieg pieniądza. Natomiast sprzedaz papierów wartościowych z własnego portfela przez BC zmniejsza aktywa banku i działa restrykcyjnie - zmniejsza obieg pieniądza. Operacje otwartego rynku mogą być dokonywane przez przetarg ilościowy bądź procentowy. W 1 przypadku BC ustala wysokość stawki zakupu, a banki komercyjne podają kwoty, jakie chciałyby sprzedać po tej stawce. W przetargu procentowym banki komercyjne podają stawke procentowa, po której chciałyby zawrzeć transakcję. BC w ramach ustalonej przez siebie kwoty, poznaje możliwość sprzedaży zaczynając od banków, które zaproponowały najwyższa stawkę.
BC może połączyć opcję zakupu papierów wartościowych po określonej cenie z uzgodnieniem ich odkupienia w określonym terminie. Są to operacje REPO(kupno papierów wart. Po określonej cenie z jednoczesnym odkupieniem tych p. w. po cenie wyższej w określonym dniu w przyszłości(różnica między tymi cenami stanowi efektywną stopę procentową) i REVERSE REPO sprzedaż p.w. , z jednoczesną ich odsprzedażą w przyszłości. Operacje dewizowe typu swap, polegające na kupnie dewiz lub waluty z dostawą natychmiastowa przy jednoczesnej umowie sprzedaży tej samej kwoty w określonym terminie , po uzgodnionym kursie od tego samego partnera. Refinansowanie banków polega na udzielaniu kredytów_przez_BC(emisyjny) pozostałym bankom, które w ten sposób mogą upłynnić swoje aktywa. Formy refinansowania banków: -redyskonto weksli zdyskontowanych poprzednio przez BK, -kredyt pod zastaw p.w.
2.POLITYKA REDYSKONTOWA ZA POMOCĄ: -stopy redyskontowej, - kontyngenty redyskonta, -wymagania jakościowe w stosunku do materiału wekslowego. Stopa redyskontowa - Stopa redyskontowa, stopa procentowa stosowana w przypadku redyskonta przez bank centralny weksli (lub innych papierów wartościowych) zdyskontowanych przez banki komercyjne. Ustalana jest przez bank centralny.
Kontyngenty redyskonta - są instrumentem polityki pieniężnej BC oddziałującym na podaż pieniądza. Podstawą do ustalenia na rzecz określonych parametrów przyznania kwot kontyngentu jest wielkości kapitału danego banku oraz struktura aktywów. Waznym elementem jest również ustalenie wysokości_stopy_od_kredytu_refinansowego(redyskontowego). Spełnia ona funkcje zewn. Parametru, branego przy dokonywaniu różnych decyzji ekonomicznych. Bank C narzuca stopę % przez: kredyty lombardowe-(ustala górną granicę wahania stóp% na rynku, jśli bank ustala, że pożyczka pieniądzana 1 dzień na 10% to stawki WIGOR nie będą wyższe niż 10%) i depozyty na koniec dnia(banki na 1 noc mogą zdeponowac pieniadze w BC, dolna granica wahania stóp WIBID). Celem urealnienia stopy % jest zmniejszenie popytu na pieniadz poprzez neutralizację pieniądza goracego(zmiana na wkłady terminowe) oraz ograniczenie akcji kredytowej. Jednak dla normalnych rynkowych stosunków kredytowych między kredytobiorcą i bankami konieczne jest niedopuszczenie do odgórnego ustalenia stopy%. Stopa musi wynikac z podaży i popytu na rynku pieniężnym, musi być elementem konkurencji między bankami. Kredyt lombardowy jest wykorzystywany do finansowania banków, jeżeli powstaje wyjątkowo trudna sytuacja na rynku pieniężnym. Udziela się pod zastaw papierów wartościowych(obligacje, weksle skarbowe, weksle przedsiębiorstwa) na następujących warunkach: -gdy BK ma trudności z utrzymaniem płynności, _bowinien być spłącony w ciagu 3 miesięcy, -stopień sfinansowania złożonych papierów za pomocą kredytu jest zróżnicowanyw zależności od tych papierów. Istnieją 3 pożyczki udzielane przez BC w formie kr. Lomb.: płatniczy(udzielany na kilka dni w celu pokrycia nagłego_zapotrzebowania_na_środki)_kredyt_sezonowy(udzielany na kilka miesięcy, na pokrycie sezonowych wahań w kształtowaniu się wysokości depozytów i pożyczek), -k. długoterminowy(udzielany dla banku, który np. poniósł straty)
Rolę banku w gospodarce narodowej charakteryzuje się poprzez wskazanie trzech najbardziej istotnych dziedzin działalności banku, a mianowicie:
1.Udział w kreacji pieniądza - realizuje się poprzez wzrost wielkości kredytów udzielanych przez banki oraz zwiększenie zakupu walut obcych
Banki trzymają swoje środki na rachunkach w banku centralnym a także posiadają gotówkę w skarbcach bankowych-są to płynne rezerwy banków komercyjnych zwane też pieniądzem rezerwowym banku centralnego lub bazą monetarną obiegu pieniężnego.
2.Udział w społecznym podziale pracy
W gospodarce o rozwiniętym podziale pracy banki przejmują wiele czynności w zakresie gospodarki finansowej od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Zastępują podmioty w handlu papierami wartościowymi, dokonują emisji tych papierów, udzielają porad klientom, prowadzą ROR-y.
3.Dokonywanie alokacji i transformacji środków
¨ Transformacja informacji to zapewnienie informacji o kliencie, solidności partnera
¨ Transformacja wielkości sumy pieniądza wiąże się z funkcja pośredniczącą banku, - posiadam wolne środki na lokatę ,a bank znajduje kredytobiorcę na moje środki.
¨ Transformacja terminu umożliwia rozwiązanie problemu między posiadaczem wolnych środków, który je lokuje na krótkie terminy a poszukującym pieniądza, który jest zainteresowany pożyczyć go na dłuższy okres.
Reasumując bank pełni następujące role:
PŁATNIKA - płatności w imieniu klientów
AGENTA - emisja papierów wartościowych i zarządzani_własnością_klientów GWARANTA-zabezpieczenie spłaty zobowiązań klientów
POŚREDNIKA - zamiana depozytów w kredyty INSTRUMENTU realizacji polityki gospodarczej kraju /wpływ na podaż pieniądza poprzez działanie banku centralnego.
Działalność brokerska banków polega na obrocie środkami finansowymi publicznymi(naszymi) na rynku pieniężnym
Działalność dealerska polega na obrocie swoimi środkami Fin. na rynku
B. przeprowadzają operacje na instrumentach rynków pochodnych
B. konstruują nowe instrumenty pochodne- to takie umowy gdzie strony umawiają się na kupno(sprzedaż) w przyszłości instrumentów (np. papierów wart.) po ustaleniu konkretnej ceny(wariant, futures farward), factoring-skup długów od przedsiębiorstwa(dłużnik, wierzyciel). Banki uczestniczą w obrocie produktami ubezpieczeniowymi, b. działają jako fundusze inwestycyjne i zarządzania, prowadzą ROR(Rachunek prowadzony jest w celu gromadzenia środków pieniężnych członków Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im Unii Lubelskiej w Lublinie, zwanej dalej „Kasą” i przeprowadzania na ich zlecenie rozliczeń finansowych nie związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą. Rachunek prowadzony jest w walucie polskiej. ), a'vista(Rachunek a' vista może być prowadzony jako rachunek wspólne oraz jako rachunek dla osób małoletnich.
Rachunek a'vista nie może służyć do przeprowadzania rozliczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Wymagania wobec klienta: Złożenie wniosku o zawarcie umowy rachunku oszczędnościowego - a'vista- Podpisanie umowy rachunku oszczędnościowego - a'vista. Rachunek służy do gromadzenia środków w walutach wymienialnych oraz prowadzenia rozliczeń pieniężnych nie związanych z działalnością gospodarczą. Jest rachunkiem płatnym na każde żądanie. Kapitalizacja odsetek następuje kwartalnie.
Bank prowadzi rachunki między innymi w: USD, CHF, GBP i EUR
Minimalna kwota pierwszej wpłaty wynosi odpowiednio dla danej waluty 100 USD,150 CHF,60 GBP,100 EUR. Korzyści: -wygodna forma prowadzenia rozliczeń walutowych,
- bezprowizyjne prowadzenie rachunku walutowego
Rachunek oszczędnościowy płatny na każde żądanie; prowadzą rachunek bieżący (oprocentowanie za rach. bierzące 0,5 - 1,5%, internetowy, wirtualny bank - 7-10%), rachunek overnight(Lokata overnight dla firm jest lokatą zakładaną przez Bank na zakończenie dnia roboczego bez odrębnych dyspozycji ilekroć na rachunku firmowym objętym umową, według stanu na koniec dnia roboczego znajduje się kwota wysokości min. 100000 zł. Oprocentowanie lokaty równe jest efektywnej stopie depozytów O/N kwotowanej na zamknięcie rynku międzybankowego w dniu założenia lokaty pomniejszonej o dwa punkty procentowe. Oprocentowanie lokat typu overnight ma charakter progresywny i jest zależne od wysokości kwoty lokaty. Środki zdeponowane na (nocną) lokatę typu overnight dostępne są dla Klienta już następnego dnia rano Oprocentowanie lokaty nocnej na dzień 02.12.2003: 3,37%).
Jedną z ról banku jest prowadzenie innych rachunków bankowych. R-k bankowy służy do przechowywania śr. Pieniężnych i dokonywania rozliczeń za pośrednictwem banku
Rodzaje: r-k bieżący - służy do gromadzenia śr., pieniężnych i przeprowadzania rozliczeń związanych i działalnością gosp. -R-k pomocniczy - służy do przeprowadzenia określonych operacji lub rozliczeń w innych bankach. -R-k lokat terminowych - służy do przechowywania czasowo wolnych środków.
Do rachunków bankowych należą m.in.: -akredytywa{jedna z form rozliczeń bezgotówkowych pomiędzy podmiotami gospodarczymi, gwarantująca terminowe otrzymanie pieniędzy przez beneficjenta, tj. osobę fizyczna lub prawną, na rzecz której dokonywane są płatności, oraz ułatwienie dysponowania przez niego tymi pieniędzmi.
Jest to inaczej rachunek kredytowy, na których odbywa się spłata kredytu, osobny rach. bankowy na którym są wyodrębnione środki pieniężne na zapłatę konkretnego zobowiązania.
Rys.1.
W zależności od rodzaju transakcji pomiędzy podmiotami gospodarczymi rozróżnia się:
1) akredytywę budżetową, polegającą na tym, że jednostka budżetowa (np. ministerstwo, urząd gminy) otwiera na swym koncie rachunek bankowy (tzw. otwarcie akredytywy) dla określonej osoby prawnej lub fizycznej, finansowanej z budżetu albo realizującej zadania finansowane z budżetu, udzielając jej równocześnie pełnomocnictwa do dysponowania przekazanymi środkami;
2) akredytywę dla dostawcy (w obrocie krajowym), polegającą na wydzieleniu (zarezerwowaniu) lub zdeponowaniu na koncie płatnika (odbiorcy) kwot przeznaczonych wyłącznie na dokonywanie zapłat, wynikających z zawartej umowy, na rzecz tego dostawcy;
3) akredytywę pieniężną (w obrocie zagranicznym), polegającą na wydaniu przez bank krajowy polecenia (dokumentu zwanego listem kredytowym) bankowi zagranicznemu (kilku bankom) wypłacenia wymienionej w akredytywie osobie, w określonym czasie, wskazanej kwoty. Ten rodzaj akredytywy znajduje zastosowanie w międzynarodowych transakcjach handlowych oraz w obsłudze ruchu turystycznego (jako voucher). Akredytywa jest formą rozliczeń, która zabezpiecza przede wszystkim interesy dostawców stąd występuje najczęściej przy kontraktach handlowych z kontrahentami-odbiorcami, którzy są niesolidni lub posiadają wątpliwą płynności finansową. }
Akcje są dokumentami potwierdzającymi współudział akcjonariusza w majątku spółki akcyjnej, czyli dowodami współwłasności firmy. Akcjonariusz posiada prawo do uczestnictwa w podziale zysków firmy, czyli dywidendy, uczestnictwa i głosowania na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, będącym najwyższą władzą spółki. Akcjonariusz może także. w przypadku nieprawidłowo zwołanego walnego zgromadzenia lub podjęcia krzywdzącej go uchwały, zaskarżyć ważność takiego zgromadzenia lub jego uchwa³ê do sądu. Akcje mogą być wystawiane na okaziciela lub wystêpować w postaci papierów imiennych. Jednakże akcje uprzywilejowane co do g³osu mogą być tylko imienne. Na polskiej gie³dzie handluje się tylko zdematerializowanymi akcjami na okaziciela. Spó³ki sprzedają akcje po cenie emisyjnej, która jest zazwyczaj wyższa od nominalnej. Natomiast wszyscy ci. którzy kupują na gie³dzie mają do czynienia już z ceną rynkową, która może być zarówno wyższa jak i niższa od ceny emisyjnej, czy nominalnej.
Obligacje są dokumentami potwierdzającymi zaciągniêcie d³ugu od ich posiadacza czyli formą pożyczki. Posiadacze obligacji mają pierwszeństwo w odzyskaniu zainwestowanej kwoty, przed posiadaczami akcji w przypadku bankructwa emitenta. Przyk³adowo emitentem może być Skarb Państwa, firma prywatna posiadająca osobowość prawną, czy urząd gminy. Za najbezpieczniejszą uznawane są obligacje Państwowej Pożyczki Jednorocznej. Przychód z tych obligacji stanowi zmienne oprocentowanie, które jest obliczane na podstawie skumulowanej stopy inflacji z 12 miesiêcy, od drugiego miesiąca, poprzedzającego miesiąc rozpoczêcia publicznej sprzedaży danej serii, powiêkszone o 5%.
Depozyt bankowy, wkład bankowy, kwota pieniężna zdeponowana w banku na czas nieokreślony (wkład awista) lub oznaczony (wkład terminowy). Bank uzyskuje prawo do dysponowania depozytami (udziela kredytów bankowych, kupuje papiery wartościowe), w zamian wypłaca deponentowi oprocentowanie.
Stopa oprocentowania zależy od okresu, na który depozyt został złożony: im jest on dłuższy, tym stopa oprocentowania jest wyższa. Niektóre banki różnicują stopę oprocentowania także w zależności od wysokości depozytu.
Depozyt może mieć także formę rzeczową (biżuteria, złoto, papiery wartościowe, numizmaty, dokumenty, waluty obce). Są one przechowywane w skarbcu bankowym za określoną opłatą.
Czeki: gotówkowe i bezgotówkowe( rozrachunkowe)
Weksel, papier wartościowy, w którym wystawca (bądź wskazana przez niego osoba) zobowiązuje się do bezwarunkowego zapłacenia określonej sumy pieniężnej (sumy wekslowej) w oznaczonym terminie na rzecz remitenta (osoby, na rzecz lub zlecenie której ma zostać zrealizowana płatność).
W zależności od osoby dłużnika wyróżnia się: weksel własny (sola), w którym do zapłaty zobowiązany jest wystawca weksla, i weksel ciągniony (weksel trasowany), w którym wystawca zleca wskazanej w wekslu osobie (trasatowi) zapłacenie określonej kwoty na rzecz osoby trzeciej (remitenta).
W zależności od osoby remitenta rozróżnia się: weksel na zlecenie (upoważnia do przeniesienia w drodze indosu prawa do wierzytelności), weksel imienny (zawiera ścisłe określenie osoby remitenta) oraz weksel na okaziciela.
BANKOWE DYSKONTO WEKSLI Dyskonto - nabycie weksla przed terminem płatności z potrąceniem dyskontu
Dyskonto jest to potrącenie odsetek przy wykupie papierów wartościowych o późniejszym terminie płatności.
Bankowe dyskonto weksli jest to operacja umożliwiająca sprzedaż weksla przed terminem jego realizacji.
Jeżeli przedstawiony do dyskonta weksel spełnia wszystkie warunki przewidziane prawem wekslowym to posiadacz weksla otrzyma kwotę równą: suma wekslowa - odsetki
Kwotę odsetek z tyt. dyskonta obliczamy wg wzoru:
D=Sw *
D-odsetki dyskontowe, Sw-suma wekslowa, d-oprocentowanie, t-liczba dni od momentu założenia weksla do dyskonta do terminu wykupu, nie liczy się dnia przedstawienia do dyskonta
I metoda-360 dni, wszystkie miesiące po 30 dni
II metoda-365 dni, rzeczywista liczba dni w miesiącu
Dyskonto-Jest to wynagrodzenie dla banku za udostępnienie środków pieniężnych do terminu płatności weksla. Zależy ono od stopy dyskontowej (ustalanej przez bank) i liczby dni pozostających od momentu dyskontowania do terminu płatności weksla. W kredytach dyskontowych jest to kwota, o którą bank pomniejsza wypłatę kredytu udzielonego w zamian za oddanie weksla.
In blanco - weksel niezupełny, niewypełniony całkowicie
Indos, przeniesienie wszelkich praw płynących z weksla, czeku i niektórych innych rodzajów papierów wartościowych (na zlecenie) przez jego posiadacza (Indosanta) na rzecz innej osoby (Indosatariusza). Rozróżnia się indos pełny (imienny) i in blanco (czysty). Pierwszy polega na wpisaniu przez indosanta na odwrocie papieru wartościowego formuły: "ustępuję na rzecz..." uzupełnionej nazwiskiem lub nazwą indosatariusza i własnym podpisem, w drugim przypadku wystarcza podpis indosanta.
Indos - inaczej: żyro - przeniesienie weksla przez napisanie na grzbiecie weksla (na odwrotnej stronie) odpowiedniego oświadczenia
Żyro1) przeniesienie praw z weksla przez jego posiadacza na rzecz innej osoby.
2) poręczenie zapłaty sumy wekslowej przez osobę trzecią (żyranta), potwierdzone jej podpisem na odwrocie weksla.
3) w terminologii bankowej tradycyjna nazwa rozliczeń pieniężnych o charakterze bezgotówkowym, znajdujących się w żyrowym obrocie.
Indos in blanco - otwarty, niezupełny, nie wymienia indosatariusza, a najczęściej ogranicza się tylko do samego podpisu indosanta
Indos otwarty - inaczej: indos in blanco
Indos pełny - zupełny czyli imienny
Indosant - inaczej: żyrant - osoba przenosząca weksel przez indos
Awal, poręczenie, gwarancja terminowej zapłaty sumy wekslowej (czekowej) lub jej części, udzielane przez osobę trzecią. Dokonuje się ono poprzez umieszczenie przez poręczyciela na wekslu (czeku) słowa “poręczam” lub innego równoznacznego i podpisu (ewentualnie pieczęci). Poręczyciel przyjmuje na siebie taką samą odpowiedzialność z tytułu zobowiązania wekslowego jak jego wystawca.
Rodzaje kart płatniczych:
Karta kredytowa, specyficzny rodzaj karty płatniczej. Umożliwia np. zakup dóbr i usług bez płacenia gotówką, czekiem czy podjęcie określonej kwoty pieniędzy z bankomatu. Posiadacz karty ma z góry oznaczony przez bank limit wydatków. Regularnie otrzymuje rachunek, który spłacany jest najczęściej z rachunku bieżącego. Jeżeli kwota na rachunku jest niewystarczająca do pokrycia wydatków, uruchomiony zostaje kredyt o odpowiednim oprocentowaniu zależnym od banku (spłata może zostać rozłożona na raty).
Typowymi kartami kredytowymi są Visa, MasterCard, Dinners Club, American Express. W Polsce kartami kredytowymi mogą posługiwać się osoby fizyczne, ale jeżeli w dniu rozliczenia wydatków z bankiem, nie mają środków na pokrycie debetu, to bank, wzywając do uregulowania płatności w określonym terminie, automatycznie blokuje możliwość posługiwania się kartami kredytowymi.
Karta obciążeniowa (ang. charge card) jest kartą płatniczą, której konto musi zostać uzupełnione środkami w wysokości równej obciążeniom w danym okresie rozliczeniowym.
Karta obciążeniowa podobna jest do karty kredytowej, bo klient wydaje pieniądze, których nie posiada na rachunku. Karta ta nie jest zwykle powiązana z rachunkiem bankowym - ponieważ nie stanowi instrumentu dającego wyłącznie dostęp do środków zdeponowanych na rachunku, bądź pochodzących z linii kredytowej udzielanej przez bank. Wysokość wydatków, jakich można dokonać przy pomocy karty, nie jest więc w żaden sposób ograniczona.
Karta debetowa (ang. debit card) jest kartą płatniczą, pozwalającą na dokonywanie płatności za zakupione towary i usługi z posiadanych i dostępnych na koncie osobistym środków, aż do wykorzystania całego wkładu, bez możliwości jego przekroczenia3. Za spowodowanie debetu na koncie klient płaci wysokie kary.
zalety karty debetowej wymienia się:
-zmniejszenie ilości czeków wystawianych przez klientów;
-uwolnienie klientów od limitu kwoty, do której płatność czeku była gwarantowana;
-możliwość zapłaty za towary bezpośrednio z konta osobistego, a nie zakupu na kredytmożliwość wypłaty gotówki w bankomacie.
Karta debetowa podobna jest do rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowego, prowadzonego przez wiele polskich banków. Karty debetowe są więc alternatywą czeków, ale są bardziej od nich bezpieczne i wygodniejsze w użyciu, dlatego też bywają nazywane elektronicznymi czekami.
rachunku firmowym objętym umową, według stanu na koniec dnia roboczego znajduje się kwota wysokości min. 100000 zł. Oprocentowanie lokaty równe jest efektywnej stopie depozytów O/N kwotowanej na zamknięcie rynku międzybankowego w dniu założenia lokaty pomniejszonej o dwa punkty procentowe. Oprocentowanie lokat typu overnight ma charakter progresywny i jest zależne od wysokości kwoty lokaty. Środki zdeponowane na (nocną) lokatę typu overnight dostępne są dla Klienta już następnego dnia rano Oprocentowanie lokaty nocnej na dzień 02.12.2003: 3,37%).
Umowa kredytowa-Bank w umowie kredytowej zobowiązuje się do udostępnienia środków finansowych kredytobiorcy na określony czas i na określonych warunkach.
Uzgadnianie warunków umowy kredytowej rozpoczyna się już praktycznie od momentu wstępnej rozmowy w banku na temat ogólnych zasad ubiegania się o kredyt. Zwykle pierwsze kontakty z bankiem mają duży wpływ na dalszy proces negocjacji, a mianowicie służą do stworzenia dobrego klimatu współpracy.
Często zdarza się, że aby ostatecznie uzgodnić warunki umowy kredytowej, zachodzi potrzeba przeprowadzenia negocjacji pomiędzy przedstawicielami kredytobiorcy i banku. Zwykle przedmiotem negocjacji jest oprocentowanie kredytu, wysokość prowizji, prawne zabezpieczenie spłaty kredytu, niekiedy okres kredytowania. Zaproponowane przez bank oprocentowanie jest funkcją ryzyka kredytowego związanego z klientem oraz czasu trwania kredytu i jego rodzaju. Ze strony banku minimalną granicę oprocentowania wyznacza konieczność zapewnienia dochodowości kredytu oraz możliwość alternatywnego zagospodarowania posiadanych środków (np. poprzez udzielenie kredytu innemu klientowi, zakup papierów wartościowych). Udane negocjacje to przede wszystkim umiejętność skoncentrowania się na wspólnych interesach obu stron, a nie na odmiennych stanowiskach.
Umowa kredytowa, niezależnie od kwoty, musi być zawarta na piśmie i zawierać takie niezbędne elementy jak: -oznaczenie stron umowy, -datę zawarcia umowy, -określenie podstawowych obowiązków stron, tzn. obowiązek banku do oddania do dyspozycji -kredytobiorcy środków pieniężnych, obowiązek kredytobiorcy do zwrotu kredytu, -kwotę i walutę kredytu, -termin postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, -terminy spłaty kredytu oraz terminy spłaty odsetek, -oprocentowanie kredytu i wysokość prowizji, -zakres uprawnień banku związanych ze sprawdzeniem sposobu wykorzystania udzielonego kredytu przez kredytobiorcę i zabezpieczeniem jego spłaty, -warunki korzystania przez kredytobiorcę z udzielonego kredytu.
Dodatkowo, oprócz wyżej podanych punktów, strony mogą w umowie kredytowej zawrzeć przykładowo następujące zapisy: -sposób wykorzystania kredytu przez kredytobiorcę (np. przekazanie środków na rachunek bieżący), -dodatkowe prawne zabezpieczenie spłaty, -zobowiązanie kredytobiorcy do przedstawiania w banku informacji i dokumentów niezbędnych do oceny jego standingu w okresie kredytowania (np. miesięczne sprawozdania GUS, zestawienia należności, zobowiązań), -uprawnienia banku do badań inspekcyjnych,
-sytuacje, w których bank może wypowiedzieć umowę kredytową, -uprawnienia kredytobiorcy do spłaty kredytu przed terminem, -postępowanie banku w sytuacji nieterminowego regulowania płatności odsetek lub kapitału.
Umowa kredytowa może być podpisana (podobnie jak wniosek) jedynie przez osoby upoważnione do zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu kredytobiorcy.
Wszelkie zmiany w umowie kredytowej mogą być dokonywane w formie sporządzonego na piśmie aneksu, podpisanego przez kredytobiorcę i bank. Często podpisanie aneksu i zmiana warunków umowy pociągają za sobą konieczność uiszczenia dodatkowej prowizji.
Kredyt + cel np. -samochodowy, konsumpcyjny bądź pożyczki, -mieszkaniowy, -studenckie,
SYSTEM BANKOWY.
System bankowy obejmuje całokształt instytucji bankowych oraz normy określające wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem.
Powstanie wielopoziomowego układu złożonego z banku centralnego i banków komercyjnych uznaje się za podstawę istnienia systemu bankowego.
Elementami systemu są więc banki komercyjne, inwestycyjne , uniwersalne i oczywiście bank centralny.
Funkcje systemu bankowego polegają na :
1.Stworzeniu mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowania w różne przedsięwzięcia
2.Zapewnienie możliwości dokonywania płatności między podmiotami gospodarczymi , ich transferu w czasie i ponad granicami
3. Zapewnieniu skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym
4.Dostarczeniu informacji cenowej , co stwarza możliwości podejmowania decyzji przez podmioty gospodarcze
5.Stworzeniu warunków do transformacji środków inwestowania /pod względem czasu ,wielkości i ryzyka /
Na rozwój systemu bankowego mają wpływ :
¨Społeczne wartości i cele gospodarcze- podstawowe kierunki prywatyzacji w 1992 roku , ustawa z czerwca 1996 o łączeniu i grupowaniu niektórych banków w formie S.A. - konsolidacja
¨ Struktura i wielkość popytu na usługi bankowe
¨ Regulacje prawne działań bankowych
¨ Skłonność banków do innowacji
Czynniki te są ze sobą ściśle powiązane i należy je rozpatrywać we wzajemnym związku .
W ujęciu funkcjonalnym - rozwój systemu bankowego jest następstwem rozwoju gospodarki rynkowej , bowiem to rynek kształtuje system spontanicznie poprzez wpływ zmian na rynku ,bez ingerencji państwa.
W ujęciu instytucjonalnym zakłada się , że konieczna jest ingerencja państwa by tworzyć racjonalne przekształcenie systemu bankowego. W tym ujęciu system bankowy stanowi sieć wzajemnie powiązanych przez rynki finansowe - instytucji bankowych , obejmujących banki i parabanki . Jednak zbyt daleko idąca ingerencja nadzoru bankowego może spowodować współodpowiedzialność nadzoru za pracę banków . Moim zdaniem w Polsce zanotowaliśmy właśnie takie złe doświadczenia z instytucją nadzoru bankowego które polegały na przekraczaniu granic ingerencji.
RODZAJE BANKÓW
W Unii Europejskiej przyjęte jest rozwiązanie ,że na rynku finansowym działają:
§ instytucje kredytowe / banki depozytowe kredytowe /
§ instytucje inwestycyjne / firmy inwestycyjne /
§ instytucje ubezpieczeniowe
System bankowy obejmuje następujące grupy banków :
1.BC - bank centralny to bank państwowy który równocześnie spełnia 3 funkcje : banku emisyjnego, bank banków i banku gospodarki narodowej. W Polsce to Narodowy Bank Polski / NBP/
2.BK to banki : depozytowo - kredytowe i uniwersalne ,najbardziej rozpowszechnione
3. Banki specjalne - to banki których sfera działania ma specjalny charakter pod względem zakresu i formy działania lub rodzaju klientów-/ specjalizacja terytorialna / ogólnokrajowe, regionalne / , branżowa /przemysłowe , rolne , budowlane/.Banki specjalne to także banki inwestycyjne , komunalne ,hipoteczne .
Banki inwestycyjne zajmują się głównie usługami związanymi z operacjami papierami wartościowymi - investment banking.
4. Kasy oszczędnościowe - występuje ścisłe powiązanie działalności oszczędnościowej tych instytucji z potrzebami drobnych wytwórców, gospodarstw domowych i samorządów. Są samodzielnymi bankami uniwersalnymi , których organem założycielskim są samorządy lokalne.
5. Spółdzielczość kredytowa - to instytucje drobnego kredytu zorganizowane w oparciu o prawo spółdzielcze. Występuje tu powiązanie wkładów członków spółdzielni /kredytobiorców / z solidarną odpowiedzialnością za działalność spółdzielni. Obecnie są bankami uniwersalnymi.
Współczesną tendencją jest grupowanie się banków w holdingi bankowe i konglomeraty finansowe / Allianz , Zurich Insurance, Citigroup/. Np. Citigroup zatrudnia 200 000 pracowników i jest obecna w 100 krajach.
Holding to korporacja która jest posiadaczem akcji jednego lub więcej banków. Konglomerat finansowy to rodzaj holdingu finansowego , instytucja gdzie pod „jednym dachem” są świadczone usługi bankowe, ubezpieczeniowe i maklerskie. Holdingi ograniczają konkurencję podwyższają opłaty dla klientów, nie uwzględniają lokalnych potrzeb , ale są bardzo efektywne, zmniejszają ryzyko bankructwa ,oferują szerszy wachlarz usług. Powstanie holdingów i konglomeratów finansowych zamazuje wyraźny podział między bankami uniwersalnymi a inwestycyjnymi .
Wymień i omów podstawowe formy rozliczeń pieniężnych
Rozliczenia gotówkowe - realizowane za pomocą pieniądza gotówkowego.
- czek gotówkowy (kasowy) - stanowi dyspozycję wystawcy czeku (dłużnika) udzieloną trasatowi (bankowi wystawcy) do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony oraz polecenie wypłaty tej kwoty okazicielowi czeku lub osobie wskazanej na czeku.
Prawo czekowe wprowadza instytucję indosu, polegającą na przenoszeniu praw płynących z czeków imiennych.
Rekta czek - czek imienny bez prawa przeniesienia uprawnień na inną osobę.
Trasat - bank wystawcy
Trasant - wystawca czeku
- dowód wpłaty - za jego pomocą posiadacz rachunku dokonuje wpłaty na rachunek własny lub wierzyciela.
pozostałe formy rozliczeń gotówkowych (utargi przekazane za pomocą poczty, inkasosamochodowe, asygnaty kasowe - do , kasy walutowe, bankomaty, kantory).
Rozliczenia bezgotówkowe
- polecenie przelewu - udzielona bankowi dyspozycja dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznanie tą kwotą rachunku wierzyciela - możliwa droga elektroniczna.
- czek rozrachunkowy - funkcja jak przy przelewie, technicznie - dłużnik płaci czekiem, np. po odbiorze towaru, wręczając go wierzycielowi. Ten opatruje go swoją pieczęcią i podpisem składa w banku wystawcy lub swoim, ale jego bank płaci dopiero po otrzymaniu od trasata środków. Czek potwierdzony przez bank - istnieje pewność, że bank wypłaci do kwoty zapisanej na czeku.
- akredytywa - pisemne zobowiązanie banku podjęte na zlecenie swego klienta do zapłacenia wskazanej kwoty, pod warunkiem złożenia przez beneficjenta stosownych dokumentów. Stronami są: akredytujący-odbiorca towaru, akredytowany-dostawca towaru, bank beneficjenta (dostawcy towaru).
- pozostałe formy rozliczeń bezgotówkowych: rozliczenia planowe za periodyczne dostawy, okresowe rozliczenie saldami dla kontrahentów świadczących sobie wzajemne usługi, karty płatnicze (debetowe, z opóźnionym terminem płatności, kredytowe).
Rynek finansowy: -pienięzny, -kapitałowy, -instrumentów pochodnych
Rynek pieniężny: -międzybankowy-banki komercyjne między sobą i z BC
Międzybankowy rynek pieniężny jest miejscem spotkania popytu i podaży banków na pieniądz. Banki posiadające nadwyżki srodków są gotowe je odsprzedać czyli udzielić pożyczek innym bankom za określoną cenę. Cena ta jest kursem sprzedaży (średnioroczna stopą procentową). Banki mające niedobór środków są gotowe kupić je czyli przyjąć w depozyt od innych banków też po określonej cenie. Cena ta to kurs kupna. Różnica między kursem kupna i sprzedaży jest marżą stanowiącą potencjalny dochód dla banków.
W zależności od czasu na jaki udzielane sa pożyczki i przyjmowane lokaty oraz terminu dostarczenia pieniędzy rozróżniamy transakcje:
O/N (ovemight -przez noc) - termin jednodniowy, pieniądze dostarczone w dniu transakcji, zwrot następnego dnia do określonej godziny,
T/N (tom/next) - termin jednodniowy, pieniądze dostarczane na drugi dzień po zawarciu transakcji (możliwość prolongaty na dni następne, pożyczkodawca upoważniony do wypowiedzenia umowy dnia poprzedniego),
S/N (spot/next) - termin jednodniowy, pozwalający na wcześniejsze zaplanowanie transakcji, pieniądze przekazywane dwa dni po zawarciu transakcji,
a także 1 tygodniowe (1W), 2 tygodniowe (2W), miesięczne, dwu- , trzy-, sześcio- i dziewięciomiesięczne (1M, 2M, 3M, 6M, 9M) oraz roczne (1R).
W Polsce dla złotowych depozytów międzybankowych stosuje się podobne wskaźniki:
WIBOR - (Warsaw Interbank Offered Rate) - średnia cena za jaką bank gotowy jest udzielić pożyczki - oprocentowanie po jakim banki udzielą pożyczek innym bankom.
WIBID - (Warsaw Interbank Bid Rate) - średnia cena jaką bank jest skłonny zapłacić za pozyskany depozyt - roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków.
Bony pieniężne to krótkoterminowe papiery wartościowe o określonych nominałach i terminach wykupu emitowane przez bank centralny. Przykładowo w Polsce sprzedaż tych bonów NBP rozpoczął w 1990 roku. Miała ona na celu związanie krótkoterminowych środków płynnych banków, które to środki ze względu na administracyjne ograniczenia akcji kredytowej nie mogły być spożytkowane do udzielania kredytów. Sprzedaż bonów odbywała się na cotygodniowych aukcjach w drodze przetargu, z dyskontem, oferentom proponującym najniższą stopę dyskonta. Bony te były zbywalne i mogły być odkupywane przez emitenta (NBP) w każdym momencie. Były wiec bardzo płynnym instrumentem rynku finansowego. W listopadzie 1994 roku NBP ponownie rozpoczął emisję bonów pieniężnych ze względu na nadpłynność systemu bankowego.
Bon skarbowy, bilet skarbowy, rodzaj krótkookresowego (zazwyczaj 3-12 miesięcy) papieru wartościowego, emitowanego przez rząd, potwierdzającego zobowiązanie skarbu państwa z tytułu zaciągniętego kredytu w formie pieniężnej lub stanowiącego skrypt dłużny z tytułu odroczonej z braku środków w budżecie zapłaty za dostawy na rzecz państwa.
Można za ich pomocą regulować zobowiązania wobec skarbu państwa (np. podatkowe).
Bony komercyjne (commercial papers) to krótkoterminowe papiery wartościowe o terminie wykupu od trzech dni do trzech miesięcy. Są formą korzystania przez przedsiębiorstwa z kapitałów rynkowych. Emitowane przez wysoko notowane spółki giełdowe i nabywane przede wszystkim przez banki (stając się uproszczoną formą zaciągania kredytów). Bony komercyjne pozwalają na elastyczne zarządzanie środkami, ponieważ bon można prawie w każdej chwili wycofać z rynku wtórnego. Podstawowym celem emisji tych bonów jest finansowanie majątku obrotowego.
Certyfikaty depozytowe to zbywalne dokumenty wystawiane przez banki komercyjne na okaziciela. Potwierdzają złożenie depozytu o określonej wielkości, na określony czas w banku, który wystawił depozyt. W ustalonym terminie aktualny właściciel certyfikatu otrzymuje kwotę na jaką opiewa certyfikat, powiększoną o należne odsetki. Na emisję certyfikatów depozytowych bank musi otrzymać zezwolenie banku centralnego. Forma ta jest bardzo wygodna dla inwestora gdyż może on w każdej chwili upłynnić certyfikat na rynku wtórnym. Narodowy Bank Polski jako bank centralny Rzeczypospolitej Polskiej podejmuje działania na rzecz stabilności monetarnej i stabilności systemu finansowego, służące stworzeniu podstaw długotrwałego rozwoju gospodarczego.
NBP- celem jego jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gosp. rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP
Zadania NBP oraz kształt systemu bankowego określa Art. 227 Konstytucji RP oraz ustawa o Narodowym Banku Polskim i ustawa Prawo bankowe, uchwalone przez Sejm 29 sierpnia 1997 r.
Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. W Założeniach polityki pieniężnej na 2003 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła cel inflacyjny na koniec 2003 r. na poziomie 3% +/- 1 pkt. proc. Tym samym skonkretyzowany został przyjęty w Średniookresowej strategii na lata 1999-2003 strategiczny cel obniżenia do końca 2003 r. stopy inflacji do poziomu poniżej 4%. Wyznaczenie celu na poziomie 3% z przedziałem odchyleń +/- 1 pkt. proc. oznacza przejście z fazy obniżania inflacji do fazy jej stabilizowania na niskim poziomie.
W ramach zadań wykonywanych dla stabilności krajowego systemu finansowego NBP współuczestniczy w sprawowaniu nadzoru bankowego, podejmuje działania na rzecz systemu płatniczego, a także promuje rozwój bezpiecznej infrastruktury rynku finansowego. Czynnikami sprzyjającymi realizacji tych zadań są m.in.: monitorowanie i analizowanie sytuacji na rynkach finansowych oraz sytuacji gospodarczej, a także ścisła współpraca z instytucjami nadzorującymi pozostałe segmenty rynku finansowego.
Istotnym elementem działalności NBP są przedsięwzięcia o charakterze edukacyjnym. Ich celem jest propagowanie w społeczeństwie wiedzy o gospodarce i rynkach finansowych. Poprzez organizowanie i inicjowanie badań naukowych NBP przyczynia się do wzrostu świadomości ekonomicznej społeczeństwa oraz poprawy poziomu informacji ekonomicznej dla organów państwa i sektora finansowego.
Realizując wszystkie swoje funkcje, Narodowy Bank Polski przywiązuje duże znaczenie do oczekiwań i potrzeb swoich klientów. W tym celu wprowadza nowoczesne standardy obsługi klienta, podnosząc w ten sposób jakość świadczonych usług.
Podstawowymi organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd NBP.
NBP ma uprawnienia w zakresie:
- projektowania, uchwalania, realizowania polityki pieniężnej;
- jest bankiem banków (może udzielać im kredytów);
- ma monopol w zakresie emisji pieniądza gotówkowego;
- sprawuje nadzór nad działalnością banków;
- udziela licencji bankom na działalność;
- ustala zasady i konkretną wielkość kursu dewizowego;
- jest jedynym z banków dewizowych;
- sprawuje kasową obsługę budżetu państwa;
Bank centralny jest zainteresowany utrzymaniem siły nabywczej waluty krajowej.
WIBID (warsaw interbank bid rate) - roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków
WIBOR (warsaw interbank offered rate) - oprocentowanie po jakim banki udzielą pożyczek innym bankom
List zastawny, papier wartościowy o stałym zazwyczaj oprocentowaniu, będący przedmiotem obrotu giełdowego, stwierdzający zobowiązanie banku hipotecznego do wypłaty jego okazicielowi w określonym terminie oznaczonej sumy pieniędzy oraz wypłacenia - w przewidzianych umową terminach i wysokości - odsetek od tej sumy.
Listy zastawne są papierami wartościowymi imiennymi, bądź na okaziciela. Mogą być emitowane wyłącznie przez banki hipoteczne, utworzone jedynie w formie spółki akcyjnej. Ustawa przewiduje dwie postacie listów zastawnych:
- na podstawie kredytu zabezpieczonego gwarancją lub poręczeniem Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego, Wspólnot Europejskich lub ich państw członkowskich, Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku Światowego),
- na podstawie wierzytelności banku hipotecznego z tytułu kredytów udzielonych podmiotom wymienionym wyżej.
Hipoteczny list zastawny jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami, w którym to liście bank hipoteczny zobowiązuje się wobec uprawnionego do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych.