Wykład 11
1.Analizy funkcjonalne zespołów mięśniowych tułowia i kończyn w różnych pozycjach ciała.
2.Analiza postawy spionizowanej człowieka.
3.Ręka i stopa - podobieństwa i różnice morfologiczne i funkcjonalne.
1.Stabilizacja mięśniowa
W utrzymaniu pionowej postawy ciała człowieka podstawowe znaczenie ma przeciwdziałająca oddziaływaniu grawitacyjnemu praca mięśni. W czasie chodu prawa kinetyczna mięsni jest krótkotrwała i i znacznie mniejsza w porównaniu ze stabilizującą pracą mięśni. Dla celów dydaktycznych mięśnie mające istotne znaczenie w stabilizacji pozycji pionowej ciała podzielona na te które oddziaływują w płaszczyźnie strzałkowej i te które stabilizują w płaszczyźnie czołowej.
Mm.stabilizujące w płaszczyźnie strzałkowej
Pozycje stojącą gwarantuje układ mięśni utrzymujących w wyproście kręgosłup, staw biodrowy i kolanowy. Kluczową rolę odgrywa tu grupa mięśni trójgłowych łydki.
Utrzymuje ona stopy w stosunku do podudzia pod kątem 100* (tzw.czynny układ Puttiniego), tak iż linia ciężkości przebiega ku tyłowi od osi stawu biodrowego i do przodu od osi obrotu stawu kolanowego i skokowo-goleniowego.
Zabezpiecza to możliwość stania ,bez udziału prostowników biodra i kolana.
Przy zgiętym kolanie - stabilizującą rolę odgrywają :
m.trójgłowy łydki
m.czworogłowy uda
m.pośladkowy wielki.
Tułów w stosunku do miednicy stabilizują mięśnie brzucha (prosty i skośne), a kręgosłup stabilizują mięśnie grzbietu w odcinku całego łuku kyfozy.
W odcinku szyjnym główną rolę w tej płaszczyźnie odgrywają mięśnie mostkowo-obojczykowo-sutkowe.
Staw biodrowy stabilizują m.kulszowo-goleniowy (gdy kolano zablokowane, unieruchomione) .
Łuk stopy stabilizują krótkie mięsnie stopy, m.piszczelowy tylny i m.strzałkowy długi.
Mm.stabilizujące w płaszczyźnie czołowej
Stopę (staw skokowo-piętowy ) od strony bocznej stabilizują mm.strzałkowe a od str.przyśrodkowej m.piszczelowy tylny.
Staw biodrowy - m.pośladkowy średni, a wspomagające znaczenie ma m.pośladkowy mały i naprężacz powięzi szerokiej.
Synergistyczne działanie stabilizujące miednicę a jednocześnie odcinek lędźwiowy i dolny piersiowy mają mm.czworoboczne lędźi i m.biodrowo-żębrowy lędźwiowy strony nieobciążonej.
W odcinku piersiowym stabilizują mm.grzbietu strony obciążonej kończyny, zaś w odcinku szyjnym ,mięsnie szyi strony nieobciążonej.
A. Zestawienie czynnościowe mięśni kręgosłupa i głowy
Ruchomość kręgosłupa jest różna w zależności od odcinka - największa w szyjnym, zaś idąc ku dołowi zmniejsza się wskutek obciążenia jego elementów. Stosunkowo najmniej ruchoma jest część piersiowa, ze względu na udział w budowie klp i długie zachodzące wyr.kolczyste.
Ruchy kręgosłupa to :
ruchy zgięcia i prostowania kręgosłupa (przebiegające w płaszczyźnie strzałkowej)
= flexio et extensio vel anteflextio et retroflexio
= ruchy symetryczne dokoła osi poprzecznej
= łączny zakres tych ruchów wynosi 170-250* (do przodu więcej)
= zachodzą głównie w części szyjnej i lędźwiowej
= ruchy te hamują krążki międzykręgowe, więzadła kręgosłupa i mięśnie położone do tyłu od osi ruchu
ruchy zgięcia bocznego kręgosłupa (przebiegające w płaszczyźnie czołowej)
= flexio lateralis
= ruchy asymetryczne dookoła osi strzałkowej
= łączny zakres ok.110*
= czynniki hamujące ruch jak wyżej + żebra klp w odcinku TH
= najczęściej zginacze i prostowniki kręgosłupa i głowy kurczące się po stronie ruchu
ruchy obrotowe
= rotatio
= ruchy asymetryczne dookoła osi pionowej
= łączny zakres ok.160*
= ruch rotacyjny kręgosłupa zwiększa się w kierunku doczaszkowym
ruchy obwodzenia
= circuductio
= krążenie głowy i kręgosłupa ,możliwe jako sumacja wszystkich trzech postaci ruchu
Ruchy głowy to :
ruchy zgięcia i prostowania (flexio et extensio capitis) tzw.ruchy potakiwania
= zakres 30*, do 125* gdy bierze udział kręg.szyjny
ruchy obrotowe
= zakres ok.60*
= ruch ten odbywa się także w stawach szczytowo-obrotowych bocz. - ruch śrubowy
Mięśnie zginające głowę i kręgosłup do przodu :
w stawach głowy
= m.długi głowy (m.longus capitis)
= m. długi szyi (m.longus coli)
= m.prosty głowy przedni (m.rectus capitis anterior)
= m.prosty głowy boczny (m.rectus capitis lateralis)
w części szyjnej
= m. długi szyi (m.longus coli)
= m.długi głowy (m.longus capitis)
= m.pochyły przedni (m.scalenus anterior)
w części piersiowo-lędźwiowej
= mięsień prosty brzucha (m.rectus abdominis)
m.skośny zewnętrzny brzucha (m.obliquus externus abdominis)
m.skośny wewnętrzny brzucha (m.obliquus internus abdominis)
m.lędźwiowy większy (m.psoas major)
Mięśnie prostujące głowę i kręgosłup oraz zginające do tyłu
w stawach głowy
= m.czworoboczny (m.trapezius) -cz.górna
= m.płatowaty głowy (m.splenius capitis)
= m.prostownik grzbietu (m.erector spinae) - m.najdłuższy głowy
(m.longissimus capitis)
= m półkolcowy głowy (m.semispinalis capitis)
= m.prosty tylny wiekszy głowy (m.rectus capitis posterios major)
= m.prosty tylny mniejszy głowy (m.rectus capitis posterios minor)
= m.skośny górny głowy (m.obliquus capitis superior)
= m.mostkowo-obojczykowo-sutkowy (m.sternocleidomastoideus)
w częsci szyjnej :
= m.płatowaty (m.splenius)
= m.prostownik grzbietu - cz.szyjna m.biodrowo-żebrowego (m.iliocostalis cervicis)
m.najdłuższy szyi i głowy (m.longissimus cervicis et capitis)
= m.kolcowy szyi (m.spinalis cervicis)
= mm.międzykolcowe (mm.interspinales)
= m.wielodzielny (m.multifidus)
w części piersiowo-lędźwiowej
= m.prostownik grzbietu - cz.lędźwiowa i piersiowa m.biodrowo-żebrowego
- m.najdłuższy klatki piersiowej (m.longissimus thoracis)
= m.kolcowy klatki piersiowej (m.spinalis thoracis)
= mm.międzykolcowe (mm.interspinales)
= m.półkolcowy (m.semispinalis)
= m.wielodzielny (m.multifidus)
Mięśnie zginające głowę i kręgosłup w bok
w stawach głowy
= m.płatowaty głowy (m.splenius capitis)
= m.mostkowo-obojczykowo-sutkowy (m.sternocleidomastoideus)
= m.prostownik grzbietu - m.najdłuższy głowy
= m.skośny górny głowy (m.obliquus capitis superior)
= m.półkolcowy głowy (m.semispinalis capitis)
w części szyjnej :
= mm.pochyłe : przedni,środkowy i tylny (mm.scaleni)
= m.płatowaty głowy i szyi (m.splenius capitis et cervicis)
= m.prostownik grzbietu - cz.szyjna m.biodrowo-żebrowego
- m.najdłuższy szyi i głowy
= m.dźwigacz łopatki (m.levator scapulae)
= m.czworoboczny (m.trapezius) - cz.górna przy ustalonej obręczy barkowej
= m.mostkowo-obojczykowo-sutkowy (m.sternocleidomastoideus)
w cz.piersiowo-lędźwiowej
= m.skosny zewnętrzny brzucha (m.obliquus externus abdominis)
= m. skośny wewnętrzny brzucha (m.obliquus internus abdominis)
= m.prostownik grzbietu - m.biodrowo-żebrowego klatki piersiowej i lędźwi
- m.najdłuższy klatki piersiowej
= m.czworoboczny lędźwi (m.quadratus lumborum)
= m.lędźwiowy większy (m.psoas major)
Mięśnie skręcające kręgosłup i głowę w prawo
w stawach głowy
= m.mostkowo-obojczykowo-sutkowy lewy (m.sternocleidomastoideus)
= m.płatowaty głowy prawy (m.splenius capitis)
= m.skośny dolny głowy prawy (m.obliquus capitis inferior)
= m.prosty tylny większy głowy prawy (m.rectus capitis posterior major)
= m.czworoboczny grzbietu lewy (m.trapezius) - cz.górna
= m.półkolcowy lewy (m.semispinalis)
w cz.szyjnej
= m.mostkowo-obojczykowo-sutkowy lewy (m.sternocleidomastoideus)
= m.płatowaty prawy (m.splenius capitis)
= m.półkolcowy lewy (m.semispinalis)
= m.wielodzielny lewy (m.multifidus)
= mm.skręcające lewe (m.rotatores)
w części piersiowo-lędźwiowej
= m.skosny zewnętrzny brzucha lewy (m.obliquus externus abdominis)
= m. skośny wewnętrzny brzucha prawy (m.obliquus internus abdominis)
= m.półkolcowy lewy (m.semispinalis)
= m.wielodzielny lewy (m.multifidus)
= mm.skręcające lewe (m.rotatores)
B Mięśnie oddechowe
Mięsnie wdechowe
Właściwe (główne)
przepona (diaphragma)
mm.międzyżebrowe zewnętrzne (mm.intercostales externi)
Pomocnicze :
m. pochyły przedni (m.scalenus anterior)
m. pochyły środkowy (m.scalenus medius)
m. pochyły tylny (m.scalenus posterior)
m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy (m.sternocleidomastosideus)
m.zębaty tylny górny (m.serratus posterior superior)
m.piersiowy większy (m.pectoralis major)
m.piersiowy mniejszy (m.pectoralis minor)
m.zębaty przedni (m.serratus anterior)
m.prostownik grzbietu (m.erector spinae)
m.najszerszy grzbietu (m.latissiumus dorsi)
Mięśnie wydechowe
Właściwe (główne)
mm.międzyżebrowe wewnętrzne (mm.intercostales interni)
m.poprzeczny klatki piersiowej (m.transversus thoracis)
Pomocnicze :
m.prosty brzucha (m.rectus abdominis)
m.skosny brzucha zewnętrzny (m.obliquus abdominis externus)
m.skośny wewnętrzny brzucha (m.obliquus abdominis internus)
m.poprzeczny brzucha (m.transversus abdominis)
m.czworoboczny lędźwi (m.quadratus lumborum)
m.zębaty tylny dolny (m.serratus posterior inferior)
mm.podżebrowe (mm.subcostales)
m.najszerszy grzbietu (m.latissimus dorsi) - w czasie kaszlu
Podczas spokojnego oddychania biorą udział jedynie główne mięsnie oddechowe
W czasie intensywnego oddychania niezbędne są pomocnicze mięśnie zarówno wdechowe jak i wydechowe.
C Mięśnie tłoczni brzusznej
przepona (diaphragma)
m.poprzeczny brzucha (m.transversus abdominis)
m.skosny zewnętrzny brzucha (m.obliquus externus abdominis)
m.skośny wewnętrzny brzucha (m.obliquus internus abdominis)
m.prosty brzucha (m.rectus abdominis)
- mm.krocza ,tworzące przeponę miednicy (diaphragma pelvis)
= m.dźwigacz odbytu (m.levator ani)
= m.guziczny (m.coccygeus)
Skurcz równoczesny przepony i mięsni powłok brzucha wytwarza tłocznię brzuszną (prelum abdominis). Działanie tłoczni polega na zmniejszeniu objętości trzewi i wzroście ciśnienia w jamie brzusznej ,co ma istotne znaczeniu w takich czynnościach fizjologicznych jak oddawanie moczu ,stolca, wymioty, kaszel, czy też poród.
D. Zestawienie czynnościowe mięsni kończyny górnej
Obręcz barkowa i staw ramienny
Ruchy kończyny górnej jako całości odbywają się w stawach : ramiennym, barkowo-obojczykowym i obojczykowo-mostkowym. Uchom kończyny górnej powyżej poziomu stawu ramiennego odbywają się przy udziale łopatki i obojczyka.
Staw ramienny ma duża swobodę ruchów (ze względu na ukształtowanie powierzchni stawowych), możliwe są zasadniczo następujące ruchy :
zgięcia i prostowania
= ruchy wahadłowe kończyny o zakresie 115*
= ruchy te odbywaja się skośnie do przodu i przyśrodkowo oraz ku tyłowi i bocznie
odwodzenia i przywodzenia
= w pł.czołowej zakres ok.70*
= w pł.łopatki do 90*
nawracania i odwracania
= w całości zakres ruchu wynosi ok.90*
= przy współudziale st.promieniowo-lokciowych (do 120*) i obu stawów obojczyka nawet do 360*
obwodzenia
= ruch okrążania ; kombinacja zgięcia i prostowania oraz odwodzenia i przywodzenia
= pełny możliwy przy udziale st.obojczyka
= częścią składową jest tzw. ruch unoszenia ramienia powyżej poziomu ,co możę
nastąpić gdy zmieni się położenia łopatki tzn. skręt dookoła jej osi strzałkowej,co
powoduje uniesienie kąta bocznego łopatki ku górze
= w ruchu unoszenia biorą udział :
m.zębaty przedni (m.serratus anterior)
m. czworoboczny (m.trapezius) - cz.górna i dolna
m.naramienny (m.deltoideus)
m.dźwigacz łopatki (m.levator scapulae)
mm.równoległoboczne (mm.rhomboidei)
Ruch przodozgięcia wykonują :
m.naramienny (m.deltoideus) - cz.obojczykowa
m.piersiowy wiekszy (m.pectoralis major) - cz.obojczykowa
m.dwugłowy ramienia (m.biceps brachi)
m.kruczo-ramienny (m.coracobrachialis)
Ruch tyłozgięcia wykonują
m.naramienny (m.deltoideus) - cz.grzebieniowa
m.najszerszy grzbietu (m.latissimus dorsi)
m.obły większy (m.teres major)
m.obły mniejszy (m.teres minor)
m.trójgłowy ramienia (m.triceps brachi) - głowa długa
Ruch odwodzenia wykonują
m.naramienny (m.deltoideus)
m.nadgrzebieniowy (m.supraspinatus)
m.dwugłowy ramienia (m.biceps brachi) - głowa długa
m.podgrzebieniowy (m.infraspinatus) - cz.górna
Ruch przywodzenia wykonują :
m.piersiowy wiekszy (m.pectoralis major)
m.najszerszy grzbietu (m.latissimus dorsi)
m.obły większy (m.teres major)
m.trójgłowy ramienia (m.triceps brachi) - głowa długa
m.naramienny (m.deltoideus) - cz.grzebieniowa i obojczykowa
m.dwugłowy ramienia (m.biceps brachi) - głowa krótka
m.kruczo-ramienny (m.coracobrachialis)
Ruchy nawracania wykonują
m.podłopatkowy (m.subscapularis)
m.piersiowy wiekszy (m.pectoralis major)
m.naramienny (m.deltoideus) - cz. obojczykowa
m.najszerszy grzbietu (m.latissimus dorsi)
m.obły większy (m.teres major)
Ruchy odwracania wykonują
m.podgrzebieniowy (m.infraspinatus)
m.obły mniejszy (m.teres minor)
m.naramienny (m.deltoideus) - cz.grzebieniowa
Staw łokciowy i staw promieniowo-łokciowy dalszy
Czynnościowo dwie składowe :
połączenie między kością ramienną a kk.przedramiania
= w położeniu wyprostowanym ramię i przedramię tworzy kąt 175* u mężczyzn i 180* u kobiet (przeprost charakterystyczny dla kobiet i dzieci (mały olecranon)
= w połozeniu maxymalnego zgięcia ok.40*
= staw zawiasowy (czynnościowo) ,morfologicznie śrubowy.
połączenia między kośćmi przedramienia
= staw obrotowy ,oś biegnie przez środek głowy k.promieniowej ,błonę międzykostną i głowę k.łokciowej
= zakres ruchów obrotowych ok.120-140*
Ruchy zgięcia w stawie łokciowym
m.dwugłowy ramienia (m.biceps brachi)
m.ramienny (m.brachialis)
m.ramiennopromieniowy (m.brachioradialis)
m.prostownik promieniowy długi nadgarstka (m.extensor carpii radialis long)
m.nawrotny obły (m.pronator teres)
m.zginacz promieniowy nadgarstka (m.flexor carpii radialis)
m.dłoniowy długi (m.palmaris longus)
Ruch prostowania w st.łokciowym
m.trójgłowy ramienia (m.triceps brachii)
Ruch odwracania przedramienia wykonują :
m.dwugłowy ramienia (m.biceps brachi)
m.odwracacz (m.supinator)
m.ramiennopromieniowy (m.brachioradialis) - tylko w położeniu pośrednim i podczas prostowania przedramienia
m.prostownik promieniowy długi nadgarstka (m.extensor carpii radialis long)
Ruch nawracania przedramienia wykonują :
m.nawrotny obły (m.pronator teres)
m.nawrotny czworoboczny (m.pronator quadratus)
m.zginacz promieniowy nadgarstka (m.flexor carpii radialis)
m.ramiennopromieniowy (m.brachioradialis) - podczas zginania przedramienia
m.prostownik promieniowy długi nadgarstka (m.extensor carpii radialis long)
Stawy ręki
Staw promieniowo-nadarstkowy
= ruch zgięcia dłoniowego do 80*
= ruch zgięcia grzbietowego do 60*
= ruch odwodzenia łokciowego do 45*
= ruch odwodzenia promieniowego 20-30*
Ruch zgięcia dłoniowego ręki wykonują
m.zginacz promieniowy nadgarstka (m.flexor carpii radialis)
m.zginacz łokciowy nadgarstka (m.flexor carpii ulnaris)
m.dłoniowy długi (m.palmaris longus)
m.zginacz powierzchowny palców (m.flexor digitorum superficialis)
m.zginacz głęboki palców (m.flexor digitorum superficialis)
m.zginacz długi kciuka (m.flexor pollicis longus)
m.odwodziciel długi kciuka (m.abductor pollicis longus)
Ruch zginania grzbietowego ręki wykonują
m.prostownik promieniowy długi nadgarstka (m.extensor carpii radialis long)
m.prostownik promieniowy krótki nadgarstka (m.extensor carpii radialis br.)
m.prostownik łokciowy nadgarstka (m.extensor carpii ulnaris)
m.prostownik palców (m.extensor digitorum)
m.prostownik palca wskazującego (m.extensor indicis)
m.prostownik palca małego (m.extensor digiti minimi)
Ruchy odwodzenia promieniowego ręki wykonują
m.zginacz łokciowy nadgarstka (m.flexor carpii ulnaris)
m.prostownik promieniowy długi nadgarstka (m.extensor carpii radialis long)
m.prostownik promieniowy krótki nadgarstka (m.extensor carpii radialis br.)
m.odwodziciel długi kciuka (m.abductor pollicis longus)
m.zginacz długi kciuka (m.flexor pollicis longus)
Ruchy odwodzenia łokciowego ręki wykonują
m.zginacz łokciowy nadgarstka (m.flexor carpii ulnaris)
m.prostownik łokciowy nadgarstka (m.extensor carpii ulnaris)
m.zginacz głęboki palców (m.flexor digitorum superficialis)
m.prostownik palca wskazującego (m.extensor indicis)
m.prostownik palca małego (m.extensor digiti minimi)
staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
= staw typu siodełkowatego
= obie główne osie stawu nie leżą w tych samych płaszczyznach co pozostałe stawy śródręczno-paliczkowe, lecz tworzą z nimi kąt 45*, dzięki czemu ruchy zgięcia dłoniowego i grzbietowego maja inny charakter i nazywane są przeciwstawianiem (oppositio) i odprowadzaniem (repositio) .Warunkuje to zdolności chwytne ręki.
= ruchy odwodzenia (abductio) i przywodzenia (adductio) oraz obwodzenia
Ruchy przeciwstawiania kciuka wykonują :
m.przeciwstawiacz kciuka (m.opponens pollicis)
m.przywodziciel kciuka (m.adductor pollicis)
m.zginacz krótki i długi kciuka (m.flexor pollicis longus et brevis)
Ruchy odprowadzania kciuka wykonują
m.odwodziciel długi kciuka (m.obductor pollicis longus)
m.prostownik długi kciuka (m.extensor pollicis longus)
m.prostownik krótki kciuka (m.extensor pollicis brevis)
Ruchy odwodzenia kciuka wykonują
m.odwodziciel długi kciuka (m.obductor pollicis longus)
m.odwodziciel krótki kciuka (m.obductor pollicis brevis)
m.prostownik krótki kciuka (m.extensor pollicis brevis)
Ruchy przywodzenia kciuka wykonują
m.przywodziciel kciuka (m.adductor pollicis)
m.międzykostny grzbietowy I (m.interosseus dorsalis I)
m.prostownik długi kciuka (m.extensor pollicis longus)
m.przeciwstawiacz kciuka (m.opponens pollicis)
stawy śródręczno-paliczkowe palców 2-5
= stawy kuliste ze względu na ukształtowanie powierzchni stawowych
= ruchy odwodzenia i przywodzenia możliwe tylko przy wyprostowanych palcach
= palec II - 60*, palec V - 50*, palec III i IV - 40*
= ruchy zginania i prostowania w zakresie 110*
Ruchy zginania palców ręki wykonuja :
m.zginacz powierzchowny palców (m.flexor digitorum superficialis)
m.zginacz głęboki palców (m.flexor digitorum superficialis)
mm.międzykostne
mm.glistowate (mm.lumbricales)
m.zginacz krótki palca małego (m.flexor digiti minimi)
Ruchy prostowania palców wykonują :
m.prostownik palców (m.extensor digitorum)
m.prostownik palca wskazującego (m.extensor indicis)
m.prostownik palca małego (m.extensor digiti minimi)
Ruchy odwodzenia palców wykonują
mm.międzykostne grzbietowe (mm.interossei dorsales)
m.prostownik palców (m.extensor digitorum)
m.odwodziciel palca małego (m.abductor digiti minimi)
Ruchy przywodzenia palców wykonują
mm.międzykostne dłoniowe (mm.interossei palmares)
m.zginacz powierzchowny palców (m.flexor digitorum superficialis)
m.zginacz głęboki palców (m.flexor digitorum superficialis)
m.prostownik palca wskazującego (m.extensor indicis)
m.prostownik palca małego (m.extensor digiti minimi)
staw śródręczno-paliczkowy kciuka i międzypaliczkowy kciuka
= stawy zawiasowe o zakresie ruchów ok.50-70 dla stawu śródręczno-paliczkowego i 90* dla stawu międzypaliczkowego kciuka
Ruchy zginania kciuka w tych stawach :
m.zginacz długi kciuka (m.flexor pollicis longus)
m.zginacz krótki kciuka (m.pollicis brevis)
Ruchy prostowania kciuka w tych stawach
m.prostownik krótki kciuka (m.extensor pollicis brevis)
-st.śródręczno-paliczkowy kciuka
m. prostownik długi kciuka (m.extensor pollicis longus) - st.międzypaliczkowy
stawy międzypaliczkowe palców 2-5
= stawy zawiasowe
= zakres ruchów zgięcia i prostowania dla st.międzypaliczkowych bliższych - 120*, dla stawów międzypaliczkowych dlaszych - 70*
Ruchy zginania palców 2-5
m.zginacz powierzchowny palców (m.flexor digitorum superficialis)
- zgina tylko stawy międzypaliczkowe bliższe
m.zginacz głęboki palców (m.flexor digitorum superficialis)
Ruchy prostowania palców 2-5
mm.glistowate (mm.lumbricales)
mm.międzykostne
m.prostownik palców (m.extensor digitorum)
m.prostownik palca małego (m.extensor digiti minimi)
m.prostownik palca wskazującego (m.extensor indicis)
E. Zestawienie czynnościowe mięśni kończyny dolnej
staw biodrowy
= staw kulisty panewkowy, wieloosiowy ,ograniczony.
= ruchy zgięcia i prostowania uda lub miednicy
= zakres ruchu zgięcia do 120*, prostowania do15*, pzy lekkimodwiedzeniu i zgięciu w st.kolanowym zakres obu ruchów wzrasta do 165*.
= ruchy odwodzenia i przywodzenia do 40* w każdą ze stron, zaś przy zgiętym st.biodrowym odwodzenie nawet do 90*
= w odniesieniu do miednicy ruchy te nazywamy bocznym pochyleniem miednicy.
= ruch nawracania i odwracania odbywa się wokół osi pionowej,która odpowiada linii nośnej kończyny dolnej łączącej środkowe punkty st.biodrowego,kolanowego i skokowego
= w postawie prawidłowej ruch odwracania wynosi 15*, ruch nawracania 35*
= ze zgięciem uda w st.biodrowym łączy się odwracanie, zaś z prostowaniem uda łączy się ruch nawracania.
Ruchy zginania uda w st.biodrowym wykonują :
m.biodrowo-lędźwiowy (m.illiopsoas)
m.prosty uda (m.rectus femoris)
m.naprężacz powięzi szerokiej (m.tensor fasciae latae)
m.krawiecki (m.sartorius)
m.przywodziciel długi (m.adductor longus)
m.przywodziciel krótki (m.adductor brevis)
m.grzebieniowy (m.pectineus)
m.przywodziciel wielki (m.adductor magnus)
m.smukły (m.gracilis)
m.pośladkowy średni (m.gluteus medius) - cz.przednia
m.pośladkowy mały (m.gluteus minimus) - cz.przednia
Ruchy prostowania w st.biodrowym wykonują :
m.pośladkowy wielki (m.gluteus maximus)
m.przywodziciel wielki (m.adductor magnus) - cz.tylna
m.półbłoniasty (m.semimebranosus)
m.dwugłowy uda (m.biceps femoris) - głowa długa
m. półścięgnisty (m.semitendineus)
m.pośladkowy średni (m.gluteus medius) - cz.tylna
m.pośladkowy mały (m.gluteus minimus) - cz.tylna
m.gruszkowaty (m.piriformis)
m.zasłaniacz wewnętrzny i zewnętrzny (m.obturatorius internus et externus)
mm.bliźniacze górny i dolny (mm.gemelli superior et inferior)
Ruchy odwodzenia uda wykonują
m.pośladkowy średni (m.gluteus medius) - cz.tylna
m.pośladkowy mały (m.gluteus minimus) - cz.tylna
m.gruszkowaty (m.piriformis)
m.naprężacz powięzi szerokiej (m.tensor fasciae latae)
m.prosty uda (m.rectus femoris)
m.krawiecki (m.sartorius)
Ruchy przywodzenia uda wykonują :
m.przywodziciel wielki (m.adductor magnus)
m.pośladkowy wielki (m.gluteus maximus)
m.biodrowo-lędźwiowy (m.illiopsoas)
m.przywodziciel krótki (m.adductor brevis)
m.przywodziciel długi (m.adductor longus)
m.czworoboczny uda (m.quadratus femoris)
m.zasłaniacz zewnętrzny (m.obturatorius externus)
m.smukły (m.gracilis)
m.grzebieniowy (m.pectineus)
m. półścięgnisty (m.semitendineus)
m.półbłoniasty (m.semimebranosus)
m.zasłaniacz wewnętrzny (m.obturatorius internus)
mm.bliźniacze górny i dolny (mm.gemelli superior et inferior)
m.dwugłowy uda (m.biceps femoris) - głowa długa
Ruchy odwracania uda wykonują
m.pośladkowy wielki (m.gluteus maximus)
m.pośladkowy średni (m.gluteus medius) - cz.tylna
m.pośladkowy mały (m.gluteus minimus) - cz.tylna
m.zasłaniacz wewnętrzny (m.obturatorius internus)
m.biodrowo-lędźwiowy (m.illiopsoas)
m.krawiecki (m.sartorius)
m.prosty uda (m.rectus femoris)
m.przywodziciel krótki (m.adductor brevis)
m.przywodziciel długi (m.adductor longus)
m.przywodziciel wielki (m.adductor magnus)
m.grzebieniowy (m.pectineus)
m.zasłaniacz zewnętrzny (m.obturatorius externus)
m.dwugłowy uda (m.biceps femoris) - głowa długa
m.czworoboczny uda (m.quadratus femoris)
mm.bliźniacze górny i dolny (mm.gemelli superior et inferior)
m.gruszkowaty (m.piriformis)
Ruchy nawracania uda wykonują :
m.pośladkowy średni (m.gluteus medius) - cz.przednia
m.pośladkowy mały (m.gluteus minimus) - cz.przednia
m. półścięgnisty (m.semitendineus)
m.półbłoniasty (m.semimebranosus)
m.naprężacz powięzi szerokiej (m.tensor fasciae latae)
m.smukły (m.gracilis)
staw kolanowy
= ruch zgięcia i prostowania stanowi kombinację toczenia i ślizgania
= w początkowej fazie zgięcia (20*)kłykci k.udowej toczą się po powierzchni
k.piszczelowej, w dalszej fazie zgięcia występuje ruch ślizgowy
= w czasie zginania łąkotki przesuwaja się do tyłu, przy prostowaniu do przodu
= zakres ruchu zgięcia wynosi 160-170*, przyczym czynny do 130*
= ruch zginania hamują :mm.prostowniki,uwypulenie zginaczy w okol.podkolanowej
= ruch prostowania hamują :mm.zginacze,więz.podkolanowe,więz.krzyżowe i
poboczne.
= ruchy rotacyjne zachodzą jedynie przy zgiętym kolanie, w skrajnych położeniach
nie są one możliwe,
= zakres ruchu nawracania 5-10*,odwracania do 52*
= z uwagi na to że ruch obrotowy zachodzi tylko przy zgiętym kolanie wszystkie
mięsnie zginacze są jednocześnie mięśniami wykonującymi ruchy obrotowe
Ruchy zginania w st.kolanowym wykonują :
m.półbłoniasty (m.semimebranosus)
m. półścięgnisty (m.semitendineus)
m.dwugłowy uda (m.biceps femoris)
m.smukły (m.gracilis)
m.krawiecki (m.sartorius)
m.brzuchaty łydki (m.gastrocnemius)
m.podkolanowy (m.popliteus)
m.podeszwowy (m.plantaris)
Ruchy prostowania w st.kolanowym wykonują
m.czworogłowy uda (m.quadriceps femoris)
m.naprężacz powięzi szerokiej (m.tensor fasciae latae)
Ruchy odwracania podudzia w st.kolanowym wykonują :
m.dwugłowy uda (m.biceps femoris)
m.naprężacz powięzi szerokiej (m.tensor fasciae latae)
m.brzuchaty łydki (m.gastrocnemius) - głowa przyśrodkowa
Ruchy nawracania podudzia w st.kolanowym wykonują
m.półbłoniasty (m.semimebranosus)
m. półścięgnisty (m.semitendineus)
m.smukły (m.gracilis)
m.krawiecki (m.sartorius)
m.podkolanowy (m.popliteus)
m.brzuchaty łydki (m.gastrocnemius) - głowa boczna
stawy skokowe
staw skokowy górny (skokowo-goleniowy)
= staw złożony,bloczkowy
= ruchy zgięcia grzbietowego i podeszwowego o łącznym zakresie 40-50*
= przy współdziałaniu stawów skokowych dolnych zakres ten wynosi dla zgięcia
grzbietowego do 45*,zaś dla zgięcia podeszwowego do 60*
staw skokowy dolny (tylny i przedni)
= ruch odbywa się względem osi kompromisowej, która przebiega od tyłu do przodu
od strony bocznej ku przyśrodkowej i od góry ku dołowi - przechodzi ona przez
kość piętową, zatokę stepu i kość skokowa.
= ruchy zgięcia grzbietowego i podeszwowego (20-45*) pogłębiaja nalogiczne ruchy
stawu skokowego górnego
= ruch odwodzenia i przywodzenia wynosi w każdą stronę ok. 30*
= ruchy obrotowe nie przekraczają 30* w każdą ze stron.
= ruch zgięcia podeszwowego zachodzi z przywodzeniem i odwróceniem, zaś ruch
zgięcia grzbietowego z odwiedzeniem i nawróceniem stopy.
= siła mięsni zginaczy podeszwowych jest 4krotnie większa od zginaczy grzbietowych
Ruch podeszwowego zginania stopy wykonują
m.trójgłowy łydki (m.triceps surae)
m.zginacz długi palucha (m.flexor hallucis longus)
m.zginacz długi palców (m.flexor digitorum longus)
m.piszczelowy tylny (m.tibialis posterior)
m.strzałkowy długi (m.peroneus longus)
m.strzałkowy krótki (m.peroneus brevis)
m.podeszwowy (m.plantaris)
Ruch zgięcia grzbietowego stopy wykonują :
m.piszczelowy przedni (m.tibialis anterior)
m.prostownik długi palców (m.extensor digitorum longus)
m.prostownik długi palucha (m.extensor hallucis longus)
m.strzałkowy trzeci (m.peroneus tertius)
Ruch odwracania i przywodzenia stopy wykonują
m.trójgłowy łydki (m.triceps surae)
m.piszczelowy przedni (m.tibialis anterior)
m.piszczelowy tylny (m.tibialis posterior)
m.podeszwowy (m.plantaris)
m.zginacz długi palucha (m.flexor hallucis longus)
m.zginacz długi palców (m.flexor digitorum longus)
Ruch nawracania i odwodzenia stopy wykonują
m.strzałkowy długi (m.peroneus longus)
m.strzałkowy krótki (m.peroneus brevis)
m.strzałkowy trzeci (m.peroneus tertius)
m.prostownik długi palców (m.extensor digitorum longus)
m.prostownik długi palucha (m.extensor hallucis longus)
pozostałe stawy stępu
= stawy płaskie o niewielkie ruchomości
= silny aparat więzadłowy owoduje ,że ruchy są nieznaczne, niemniej jednak dzięki
temu stanowi ona silny a jednocześnie sprężysty narząd podpory
stawy palców stopy
= ruchy analogiczne do palców ręki
= w st.śródstopno-paliczkowych prócz wyprostu ,również ruchy zgięcia grzbietowego
(do30*)
= w st.międzypaliczkowych zakres ruchów zgięcia jest mniejszy niż w stawach ręki.
Ruchy zginania podeszwowego palców wykonują
m.zginacz długi palców (m.flexor digitorum longus)
m.zginacz długi palucha (m.flexor hallucis longus)
m.międzykostne (mm.interossei)
mm.glistowate (m.lumbricales)
m.zginacz krótki palucha (m.flexor hallucis brevis)
m.czworoboczny podeszwy (m.quadratus plantae)
Ruchy zginania grzbietowego palców wykonują
m.prostownik długi palców (m.extensor digitorum longus)
m.prostownik krótki palców (m.extensor digitorum brevis)
m.prostownik długi palucha (m.extensor hallucis longus)
m.prostownik krótki palucha (m.extensor hallucis brevis)
Ruchy odwodzenia palców stopy wykonują
mm.międzykostne grzbietowe (mm.interossei dorsales)
m.odwodziciel palucha (m.abductor hallucis)
m.odwodziciel palca V (m.obductor digiti minimi)
Ruchy przywodzenia palców stopy wykonują
mm.międzykostne podeszwowe (mm.interossei plantares)
m.przywodziciel palucha (m.adductor halucis)
m.przywodziciel palca V (m.adductor digiti minimi)
mm.glistowate (mm.lumbricales)