NOWOCZESNE METODY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

Rywalizacja producentów o konsumenta rozgrywa się na rynku w następujących kategoriach:

• cena produktu

• innowacyjność produktu

• jakość produktu

Bardzo istotnym elementem walki producenta o klienta jest jakość produktu, która jest wytwarzana w procesie produkcji i realizowana w postaci powtórnych zakupów przez lojalnego klienta. Powoduje to przywiązanie do marki oraz kształtuje stałą grupę odbiorców. Utrzymanie prestiżu i wartości znaku towarowego/ marki jest bezpośrednio związane z jakością wyprodukowanego produktu. By zrealizować oczekiwania odbiorcy na wysoką jakość wyrobu należy:

• właściwie opracować proces produkcji

• właściwie dobrać materiały/ surowce do produkcji

• właściwie opracować proces kontroli przyjmowanych materiałów i surowców

• właściwie kontrolować proces produkcji

• właściwie kontrolować wyrób gotowy przed wprowadzeniem do obrotu

• właściwie kontrolować wyrób gotowy po wprowadzeniu do obrotu

Wszystkie te elementy kontroli jakości produktu są konieczne by określić, jaką jakość produktu otrzymuje finalny odbiorca - konsument. Klasyczne metody kontroli jakości polegającej na odpowiedzialności służb kontroli jakości okazały się niewystarczająco skuteczne by zapobiec powstawaniu braków w procesie produkcji. Wprowadzono nowe metody zarządzania procesem kontroli jakości, którego założeniem jest, że jakość jest integralną częścią procesu produkcji i odpowiedzialność za jakość ponoszą również pracownicy wytwarzający produkt - pracownicy maszyn. Takie podejście do zagadnienia jakości spowodowało, że pracownik operujący maszyną ma obowiązek sprawdzać na linii produkcyjnej podstawowe parametry jakościowe produktu.

JAKOŚĆ TYPU I WYKONANIA

Jakość typu - zespół cech fizyczno-chemicznych, które spełnia wyrób.

Jakość wykonania - zgodność z obowiązującymi wzorcami wykonywania wyrobów.

Co kształtuje poziom jakości:

• precyzja, dokładność urządzeń, ich stan techniczny

• umiejętności osób zatrudnionych

• jakość surowców

• warunki pracy

• normy pracy (czas itd.)

• aparat kontroli, metody, procedury

• system motywacji

• organizacja pracy

• dyscyplina organizacyjna i techniczna

• myśl techniczna

• transport, spedycja

• magazynowanie

Koszty związane z jakością:

Jakość typu

Jakość wykonania

POCZĄTEK

Organizacja to system społeczno-techniczny składający się z dwóch podsystemów:

• społecznego, w którego skład wchodzą jednostki, grupy, zespoły pracowników, a także kultura organizacji oraz strategie cele i zadania

• technicznego, w którego skład wchodzą maszyny, urządzenia, technologie oraz struktury formalne organizacji.

Kryterium wyodrębniania tych systemów jest zależne od przewidywalności reakcji, a także odpowiedzi w obrębie tych podsystemów na decyzje menadżerskie.

Należy uwzględnić, iż część techniczna jest wysoce przewidywalna. Z kolei techniczna nie.

Czynniki kształtujące jakość w przedsiębiorstwie

Podstawowymi miernikami utrzymania wysokiej jakości w przedsiębiorstwie są następujące metody zarządzania, inaczej zwane fundamentalnymi sposobami:

• kontrola wstępna (ex ante). Jej celem jest zapobieganie przyszłym potencjalnym odstępstwom od przyjętych założeń. Ma ona stwierdzić przed podjęciem zadania, czy zostały zaplanowane wszystkie potrzebne zasoby:

1. ludzkie

2. rzeczowe

3. finansowe

oraz, czy w momencie rozpoczęcia realizacji zaplanowanych zadań. Jej celem jest eliminowanie odchyleń od założeń formy i umożliwienie dokonania korekt przed zakończeniem całej sekwencji zadań.

• kontrola 0-1 (zatwierdzająca-negująca)

• kontrola końcowa (ex post). Składa się z systemów analitycznych, badawczych i porównywalnych prowadzonych po zakończeniu realizacji zadania. Kontrola końcowa pozwala zarządzającym upewnić się, czy zachowany jest porządek organizacyjny i jaka jest sprawność procesów operacyjnych pozwalających na realizację zaplanowanych zadań. Jej wadą jest to, iż nie pokazuje źródeł błędów, więc powinna być wspomagana innymi metodami kontroli.

Cechy efektywnego systemu kontroli:

Dokładny, aktualny, zrozumiały, stały, obiektywny, skoncentrowany na strategicznych obszarach kontroli, niezbyt kosztowny, zapewniający kontrolę w każdej dziedzinie, skoordynowany z funkcjonowaniem organizacji, łatwy do wdrożenia, akceptowany przez pracowników.

Reasumując wyżej wymienione sposoby, kontrolę można zdefiniować jako proces działania kierownictwa organizacji, którego naczelnym celem jest regulowanie i korygowanie wszelkich czynności dla zapewnienia ich przyszłej sprawności i skuteczności. Innymi słowy jest to sprawdzenie zgodności, rzeczywiście realizowanych zadań i ich wyników z przyjętymi założeniami.

Obszary kontroli:

• rzeczowe

• finansowe

• ludzkie

• informacyjne

Funkcje kontroli:

• informacyjna - sygnalizuje stopień realizacji zadań, efektów i nieprawidłowości

• profilaktyczna - ułatwia uniknięcie nieprawidłowości

• korygująca/ochronna - przywracanie stanu pożądanego

• kreatywna - skłanianie do lepszych wyników

• instruktażowa - pokazuje jak eliminować odchylenia

• pobudzająca - wywołuje zamierzone zmiany w osobowościach kontrolowanych

Czynniki wpływające na kontrolę:

• wzrost burzliwości otoczenia

• potęgowanie się błędów

• wzrost złożoności organizacji

• delegowanie uprawnień decyzyjnych

Jednym z podstawowych znaczeń kontroli jest to, że pomaga zminimalizować koszty.

Istota odnowienia produktu

Aby przedłużyć rynkowe życie produktu, możemy:

1. zmodyfikować rynek

2. zmodyfikować produkt

3. stworzyć mieszankę marketingową „marketing mix”

Ad.a) Zmodyfikowanie rynku polega na wkroczeniu na rynki, przejmowaniu klientów od konkurentów, zwiększeniu częstotliwości używania produktu i jego zakupu.

Ad.b) Zmodyfikowanie produktu umożliwia nam zwiększenie funkcji produktu(2 w 1).

Ad.c) Stworzenie mieszanki marketingowej. Może polegać na:

-zmianie jego zewnętrznej powłoki( face lifting), bądź doskonaleniu jego jakości

-zmianie wszystkiego, co jest związane z produktem, ceny, dystrybucji, promocji, opakowania, personelu

Techniczne przygotowanie produkcji

W technicznym przygotowaniu produkcji wyróżniamy trzy fazy wzajemnie przenikającej się i najczęściej realizowane:

• konstrukcyjne przygotowanie produkcji określonego wyrobu, bądź ich grupy.

• technologiczne przygotowanie produkcji określonego wyrobu, bądź ich grupy.

• organizacyjne przygotowanie produkcji zwykle dotyczy danej grupy asortymentowej wyrobów lub określonego wyrobu dla warunków tylko seryjnego i masowego typu produkcji.

Jednakże we współczesnych branżach rozwojowych przemysłu podział dezaktualizuje się. Wyodrębnia się natomiast etap naukowego przygotowania, fazę projektowania, a następnie fazę wdrożenia projektów i wdrożenia wyników.

Charakterystyka prac przygotowania produkcji w przemyśle

Prace w zakresie technicznego przygotowania rozpoczynają się od konstrukcji.

Konstrukcja jest to zapis techniczny tworzony po to, aby można było wytwarzać wyroby w danych warunkach procesu produkcyjnego. Etapy prac i zakres konstrukcyjnego przygotowania produktu wiążą się bezpośrednio z rodzajem wyrobu i z typem produkcji, a także z warunkami techniczno-organizacyjnymi.

Technologiczno-operacyjne przygotowanie produkcji to pewna grupa prac, których celem jest przygotowanie i wdrożenie nowej (ewentualnie zmodernizowanej) technologii i związanej z nią organizacji. Realizacja określonego zakresu prac technologicznego i organizacyjnego przygotowania produkcji zwykle występuje, gdy wdraża się nowy lub zmodernizowany wyrób, modernizuje metody wytwarzania w celu poprawy ekonomiczności produkcji z zachowaniem lub podniesieniem jakości uprzednio wdrożonego do produkcji wyrobu lub grupy wyrobów.

Wybór technologii w oparciu o kryterium minimalizacji kosztów

tech.1(k.c)

koszty

tech.2(k.c)

P Wielkość produkcji

P - jest to progowa wielkość produkcji, wyznacza skalę produkcji przy której obojętna jest technologia z ekonomicznego punktu widzenia.

Ppr.= (k.s.II - k.s.I) : (k.z.I - k.z.II)

Przykład :

I II

Koszt materiału na sztukę wyrobu 60 50

Koszt robocizny 120 110

Inne koszty 20 10

------ ---------

200 170

Koszty stałe 4800 7800

Przy jakim poziomie produkcji obie technologie są równoważne?

Przy jakiej powinniśmy wybrać technologię I , a przy jakiej II?

Ppr= (7800 - 4800) : (200 - 170) =3000 : 30 = 100

Przy produkcji równej 100 oba sposoby są równoważne(koszty są takie same). Przy produkcji większej od 100 wybieramy technologię I, przy produkcji mniejszej od 100 technologię II.

Cykl życia produktu:

Cykl życia produktu jest szeroko stosowaną techniką analizy kolejnych stadiów rynkowego rozwoju konkretnego wyrobu. Ukazując historie, teraźniejszość i najbardziej prawdopodobną przyszłość, musi być bezwzględnie brany pod uwagę przy formułowaniu i realizacji strategii produktu, strategii biznesu. Inaczej mówiąc polega on na stopniowym nabywaniu i utracie zdolności konkretnego wyrobu do zaspokajania potrzeb konsumentów. Rozpoczyna się w momencie wprowadzenia produktu na rynek i trwa do czasu jego wycofania.

Wyróżniamy 5 podstawowych faz pełnego rynkowego cyklu produktu- produktu trafionego:

Faza rozwoju-wprowadzenie produktu na rynek, popyt na ten produkt(nowość) nie jest ukształtowany, wielkość sprzedaży jest mała, a firma ponosi niewielki zysk, czasem znaczne straty.

Faza wzrostu- szybko zwiększ się sprzedaż, popyt został już ukształtowany, nabywcy znają i akceptują oferowany produkt(dowód-decyzja zakupu), wysokie tempo wzrostu wielkości sprzedaży wpływa na koszty i zyski firmy związane z tym wyrobem.

Faza dojrzałości- spowolnienie tempa wzrostu sprzedaży, rynek jest już dobrze i rytmicznie nasycony.

Faza nasycenia- wielkość sprzedaży produktu osiąga maksimum, tempo wzrostu zysku zaczyna maleć.

Faza spadku-wielkość sprzedaży maleje, rosną koszty jednostkowe produkcji, spada zysk, który może przerodzić się w stratę- dlatego firma podejmuje zwykle decyzje o wycofaniu produktu z rynku.

rozwój wzrost dojrzałość nasycenie spadek

ISO

ISO- International Standardization Organization

9000 - numer identyfikacyjny dla normy stosowanej przez ISO od roku 1987.

ISO 9000 - globalny system dla procedur normowych zapewniających produkcję produktów wysokiej jakości.

Wyróżniamy cztery procedury tego systemu:

ISO 9001 - procedura zapewniająca wysoką jakość produktu poprzez: pomysł, projekt, rozwój, produkcję, wyposażenie, zarządzanie i serwis.

ISO 9002 - procedura zapewniająca wysoką jakość za pomocą: produkcji, wyposażeniu, zarządzaniu i serwisowi.

ISO 9003 - procedura zapewniająca wysoką jakość za pomocą: kontroli i testów.

ISO 9004 - procedura dla nieustannego polepszania jakości i serwisu.

Istota odnowienia produktu

Aby przedłużyć rynkowe życie produktu, możemy:

zmodyfikować rynek

zmodyfikować produkt

stworzyć mieszankę marketingową „marketing mix”

WYKRES

rozwój wzrost dojrzałość nasycenie spadek

Wybór technologii w oparciu o kryterium minimalizacji kosztów

tech.1(k.c)

koszty

tech.2(k.c)

Wielkość produkcji

P - jest to progowa wielkość produkcji, wyznacza skalę produkcji przy której obojętna jest technologia z ekonomicznego punktu widzenia.

Ppr.= (k.s.II - k.s.I) : (k.z.I - k.z.II)

JAKOŚĆ TYPU I WYKONANIA

Jakość typu - zespół cech fizyczno-chemicznych, które spełnia wyrób.

Jakość wykonania - zgodność z obowiązującymi wzorcami wykonywania wyrobów.

Co kształtuje poziom jakości:

• precyzja, dokładność urządzeń, ich stan techniczny

• umiejętności osób zatrudnionych

• jakość surowców

• warunki pracy

• normy pracy (czas itd.)

• aparat kontroli, metody, procedury

• system motywacji

• organizacja pracy

• dyscyplina organizacyjna i techniczna

• myśl techniczna

• transport, spedycja

• magazynowanie

Koszty związane z jakością:

Jakość typu

Jakość wykonania

17

---