Podatek akcyzowy (folia)

Podatek akcyzowy zwany popularnie akcyza, jest:

• podatkiem pośrednim,

• podatkiem konsumpcyjnym,

• podatkiem selektywnym,

• podatkiem jednofazowym.

Zmiany związane z wejściem nowej ustawy o podatku akcyzowym z dnia 6 grudnia 2008r oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze z dniem 1 marca 2009r

Konsekwencją wejścia w życie ustawy o podatku akcyzowym z dnia 1 marca 2009 r., była urata mocy ustawy z dnia 23 stycznia 2004r.

Przedmiot opodatkowania

Opodatkowaniu akcyzą podlega:

1. produkcja wyrobów akcyzowych zharmonizowanych;

2. wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego;

3. sprzedaż wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, w tym również:

a) przekazanie lub zużycie wyrobów akcyzowych na potrzeby reprezentacji albo reklamy

b) przekazanie przez podatnika wyrobów akcyzowych na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników;

c)zamiana wyrobów akcyzowych oraz wydanie wyrobów akcyzowych w zamian za inne czynności podlegające opodatkowaniu;

d) wydanie wyrobów akcyzowych w zamian za wierzytelności;

e) wydanie wyrobów akcyzowych w miejsce świadczenia pieniężnego;

f) darowizna wyrobów akcyzowych;

g) wydanie wyrobów akcyzowych w zamian za czynności niepodlegające opodatkowaniu;

h) świadczenie usług polegających na wytwarzaniu wyrobów akcyzowych w ramach umowy o dzieło lub innej umowy;

i) zużycie wyrobów akcyzowych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej;

j) zużycie wyrobów akcyzowych niezgodne z ich przeznaczeniem, w przypadku gdy do wyrobów tych zastosowano zwolnienie lub obniżono stawki akcyzy;

4. eksport i import wyrobów akcyzowych (obecnie eksport jest zwolniony od akcyzy);

5. nabycie wewnątrzwspólnotowe i dostawa wewnątrzwspólnotowa.

Przedmiotem opodatkowania jest również:

użycie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie albo określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich użycie:

a) było niezgodne z przeznaczeniem uprawniającym do zwolnienia od akcyzy albo zastosowania tej stawki akcyzy lub

b) nastąpiło bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania tej stawki akcyzy;

dostarczenie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich

przeznaczenie, jeżeli odbyło się ono bez zachowania warunków uprawniających do

zastosowania zwolnienia od akcyzy;

sprzedaż wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, objętych określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich sprzedaż odbyła się bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania tej stawki akcyzy;

nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą

zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w

należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo

postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.

Akcyzie podlegają ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych powstałe w czasie produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu, jednakże naczelnik urzędu celnego może ustalić pewną ilość ubytków i niedoborów, które nie podlegają akcyzie.

W sposób odmienny uregulowane zostało zagadnienie przedmiotu opodatkowania energii elektrycznej, która z uwagi na swoje właściwości jest szczególnym wyrobem akcyzowym.

Zgodnie z ustawą o podatku akcyzowym opodatkowane jest:

1) nabycie wewnątrz wspólnotowe energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;

2) sprzedaż energii elektrycznej, w tym przez podmiot nieposiadający koncesji na

przesyłanie, dystrybucję lub obrót tą energią w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia

1997 r. - Prawo energetyczne, który wyprodukował tę energię, nabywcy końcowemu na terytorium kraju;

3) zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję;;

4) zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę energię;

5) import energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;

6) zużycie energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej

zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał

sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu.

W odniesieniu do obrotu samochodami osobowymi, przedmiotem opodatkowania akcyzą objęto:

1. Import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium Polski zgodnie z przepisami o ruchu drogowym

2. Nabycie wewnątrz wspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium Polski zgodnie z przepisami o ruchu drogowym

3. Pierwszą sprzedaż na terytorium RP samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium Polski, który został wyprodukowany w Polsce

4. Pierwszą sprzedaż samochodu pochodzącego z nabycia wewnątrz wspólnotowego lub importu, jeśli z tytułu tych czynności nie została zapłacona akcyza, bądź została zapłacona w wysokości mniejszej niż należna

Podatnicy podatku akcyzowego

Podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą lub wobec których zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmioty:

1. nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony;

2. będące nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu;

3. u których powstają ubytki wyrobów akcyzowych, również gdy nie są właścicielami tych wyrobów akcyzowych;

4. będące przedstawicielem podatkowym;

5. będące zarejestrowanym handlowcem - z tytułu nabycia wewnątrz wspólnotowego wyrobów akcyzowych na rzecz osoby trzeciej

6. niebędący importerem, jeżeli ciąży na nim obowiązek uiszczenia cła.

7. będące zleceniobiorcami usług polegających na wytwarzaniu wyrobów akcyzowych w ramach umowy o dzieło lub innej umowy.

Powstanie obowiązku podatkowego

Obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności lub zaistnienia stanu faktycznego podlegających opodatkowaniu akcyzą, do których zaliczamy:

• produkcję wyrobów akcyzowych

• wprowadzenie wyrobów do składu podatkowego

• import wyrobów akcyzowych

• nabycie wewnątrz wspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrz wspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego

• wyprowadzenie ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy, z wyłączeniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie

W odmienny sposób dzień powstania obowiązku podatkowego określono w przypadku energii elektrycznej. Obowiązek podatkowy w przypadku prądu powstanie z dniem:

1) nabycia wewnątrz wspólnotowego energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;

2) wydania energii nabywcy końcowemu, w przypadku sprzedaży energii elektrycznej na terytorium kraju;

3) powstania długu celnego, w przypadku importu energii elektrycznej przez nabywcę

końcowego.

W imporcie wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem:

1. powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego albo

2. objęcia wyrobów akcyzowych procedurą celną: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej lub przetwarzania pod kontrolą.

Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym powstaje z dniem:

• przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju - jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju;

• nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel - jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego na terytorium kraju;

• złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym - jeżeli podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację na terytorium kraju nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego nie jest jego właścicielem.

W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych, będących przedmiotem tego nabycia, nie później jednak niż z dniem otrzymania faktury dokumentującej nabycie, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.

W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie 7 dni, licząc od dnia wykonania czynności.

Zwolnienia przedmiotowe

Regułą jest, iż od podatku akcyzowego zwolniony jest eksport wyrobów akcyzowych. Ustawa zwalnia z podatku akcyzowego także:

• piwo, wino i napoje fermentowane, wytworzone domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i nieprzeznaczone do sprzedaży

• energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii

• dodatki lub domieszki do paliw silnikowych oraz towary przeznaczone do użycia jako paliwa silnikowe, gdy są zużywane do innych celów niż napędowe, opałowe lub jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych

• ubytki wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, powstałe w czasie ich produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu w okolicznościach wykluczających winę podatnika

• wyroby akcyzowe zharmonizowane, nieprzydatne do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia, w przypadku ich zniszczenia

• paliwa silnikowe po spełnieniu ściśle określonych dla każdego z rodzajów paliwa warunków i tylko w pewnych sytuacjach.

• wyroby tytoniowe przeznaczone do badań naukowych;

• wyroby tytoniowe i alkohol w wolnych obszarach celnych, składach podatkowych lub składach wolnocłowych

• zwolniony od akcyzy jest czasowy przywóz samochodów osobowych w określonych warunkach, głównie dla celów prywatnych i zawodowych

Zwolnienia podmiotowe

Zgodnie z przepisami rozporządzenia niektóre podmioty zwolnione są z uiszczania podatku akcyzowego. Są to:

• przedstawicielstwa dyplomatyczne.

• siły zbrojne NATO i Kwatera Główna Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego.

• podróżni z bagażem osobistym.

Inne przypadki zwolnienia

Ustawa wskazuje również inne sytuacje, gdy zwolnienie podatkowe może być również stosowane. Taka możliwość istnieje, gdy: uzasadnia to ważny interes związany z bezpieczeństwem publicznym, obronnością państwa lub ochroną środowiska; wynika to z przepisów prawa Wspólnoty Europejskiej, z umów międzynarodowych, z konieczności uniknięcia wielokrotnego opodatkowania wyrobów akcyzowych; gdy na podstawie przepisów prawa celnego wyroby akcyzowe są objęte zawieszającą procedurą celną lub zwolnione od należności celnych przywozowych.

Podstawa opodatkowania i stawki

Podstawą opodatkowania w przypadku wyrażenia stawki akcyzy w procencie podstawy

opodatkowania jest:

1) kwota należna z tytułu sprzedaży na terytorium kraju wyrobów akcyzowych

pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy, należne od tych

wyrobów;

2) kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić za wyroby akcyzowe, w przypadku

nabycia wewnątrz wspólnotowego;

3) kwota należna z tytułu dostawy wyrobów akcyzowych na terytorium państwa

członkowskiego, w przypadku dostawy wewnątrz wspólnotowej;

4) w przypadku importu - wartość celna wyrobów akcyzowych powiększona o należne cło i

prowizję, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, jeżeli nie zostały do niej

włączone, a już poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia w kraju.

Podstawą opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wyrażenia stawki akcyzy

w kwocie na jednostkę wyrobów jest ich ilość.

W ustawie o podatku akcyzowym w art.89, art. 93-97 oraz art. 99 oraz art. 105 określone zostały stawki akcyzy dla wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych.

Stawki te są wyrażane w:

- kwocie na jednostkę wyrobu;

- procencie podstawy opodatkowania;

- procencie maksymalnej ceny detalicznej;

- kwocie na jednostkę wyrobu i w procencie maksymalnej ceny detalicznej.

Aktualnie obowiązujące stawki akcyzy na niektóre wyroby akcyzowe wynoszą w przypadku:

- benzyny silnikowej - 1.565,00 zł/1.000 l,

- oleju napędowego - 1.048,00 zł/1.000 l,

- gazów skroplonych do napędu silników spalinowych - 695,00 zł/1.000 kg,

- biokomponentów stanowiących samoistne paliwa - 10,00 zł/1.000 l,

- energii elektrycznej - 20,00 zł/1 MWh,

- alkoholu etylowego - 4.960,00 zł/1 hl 100% vol.,

- piwa - 7,79 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu,

- wina - 158,00 zł/hl,

- papierosów - 146,83 zł za każde 1.000 sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej,

- samochodów osobowych o pojemności silnika do 2000 cm3

- 3,1% podstawy opodatkowania.

Znaki akcyzy

Obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy podlegają napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe. Wyroby akcyzowe objęte obowiązkiem banderolowania muszą być prawidłowo oznaczone odpowiednimi znakami akcyzy przed zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy. Ponadto wyroby akcyzowe nie mogą być importowane, przywiezione na terytorium kraju w wyniku nabycia wewnątrz wspólnotowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, oraz nie mogą być przedmiotem obrotu na terytorium kraju bez uprzedniego prawidłowego oznaczenia odpowiednimi znakami akcyzy.

Ustawa zwalnia z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wyroby, które są:

• całkowicie niezdatne do użytku;

• wyprowadzane ze składu podatkowego i przeznaczone do dokonania dostawy

Wewnątrz wspólnotowej lub na eksport;

• umieszczane w składzie wolnocłowym lub wolnym obszarze celnym i przeznaczone do sprzedaży w jednostkach handlowych tam usytuowanych;

• przewożone przez terytorium kraju w ramach procedury tranzytu w rozumieniu

przepisów prawa celnego;

• przewożone z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez terytorium kraju;

• wyprodukowane poza składem podatkowym i przeznaczone do dokonania dostawy wewnątrz wspólnotowej lub na eksport.

Ustawa przewiduje dwa rodzaje znaków: podatkowe oraz legalizacyjne znaki akcyzy. Wzory znaków i sposoby ich nanoszenia określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy .

Podatkowe znaki akcyzy otrzymują:

1) podmioty prowadzące składy podatkowe,

2) importerzy,

3) podmioty dokonujące nabycia wewnątrz wspólnotowego;

4) przedstawiciele podatkowi;

5) podmioty dokonujące produkcji poza składem podatkowym;

6) właściciele wyrobów akcyzowych, którzy uzyskali zezwolenie wyprowadzenia ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.

Legalizacyjne znaki akcyzy są sprzedawane posiadaczowi wyrobów akcyzowych, które:

- nie są oznaczone znakami akcyzy,

- są nieprawidłowo oznaczone,

- są oznaczone nieodpowiednimi znakami akcyzy,

- posiadają uszkodzone znaki akcyzy.

Rozliczenie

Organami podatkowymi w zakresie akcyzy, stosownie do ich właściwości, są:

• Naczelnik Urzędu Celnego,

• Dyrektor Izby Celnej.

Właściwi ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Rejestracja

Podmioty chcące prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych są obowiązane, przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu dla podatnika naczelnikowi urzędu celnego. Naczelnik urzędu celnego pisemnie potwierdza przyjęcie zgłoszenia rejestracyjnego podatnika.

Wymóg złożenia zgłoszenia rejestracyjnego nie dotyczy tych podmiotów, które prowadzą działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie wyrobów akcyzowych objętych zerową stawką podatku akcyzowego, jak również podmiotów prowadzących działalność z użyciem wyrobów zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, niemających na terytorium Polski siedziby, miejsca zamieszkania albo miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym uległy zmianie, wówczas podatnik jest obowiązany zgłosić tę zmianę naczelnikowi urzędu celnego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana.

Również zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu należy zgłosić na specjalnym formularzu do naczelnika urzędu celnego, który dokonał rejestracji, w terminie 7 dni. Wówczas zgłoszenie takie stanowi podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru podatników.

Składanie deklaracji podatkowych

Podatnicy podatku akcyzowego obowiązani są do:

• składania w Urzędzie Celnym deklaracji dla podatku akcyzowego za miesięczne okresy rozliczeniowe

• obliczenia i zapłaty akcyzy za okresy miesięczne

• obliczenia i zapłaty akcyzy wstępnie za okresy dzienne

Wstępnych wpłat akcyzy za okresy dzienne dokonuje się nie później niż 25 dnia po dniu, w którym powstał obowiązek podatkowy, a w przypadku podmiotu prowadzącego skład

podatkowy - po dniu, w którym nastąpiło zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy

i powstało zobowiązanie podatkowe. Wpłaty dzienne dokonywane za miesiąc rozliczeniowy

są uwzględniane przy rozliczeniu akcyzy, w deklaracjach podatkowych.

Wpłaty dzienne dokonywane w miesiącu rozliczeniowym są pomniejszane o:

- kwotę stanowiącą wartość podatkowych znaków akcyzy, wpłaconą w celu otrzymania

tych znaków,

- kwoty przysługujących podatnikowi zwolnień i pomniejszeń akcyzy.

Ustawa o podatku akcyzowym nakłada na podmiot prowadzący skład podatkowy obowiązek składania we właściwym urzędzie celnym informacji o wyrobach akcyzowych znajdujących się w składzie podatkowym. Informacje te sporządzane są na podstawie ewidencji ilościowej i ilościowo-wartościowej i składane za każdy miesiąc w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dana informacja dotyczy.

Niezarejestrowani handlowcy, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą nabywający

wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby

wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium kraju mają obowiązek złożyć

deklarację uproszczoną.

Podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego

niezarejestrowanego na terytorium kraju jest obowiązany po jego przywozie złożyć deklarację

uproszczoną do właściwego naczelnika urzędu celnego.

Ustawa o podatku akcyzowym nakłada na podatnika, który dokonuje produkcji wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym, następujące obowiązki:

- wypełnianie i składanie we właściwym urzędzie celnym deklaracji w sprawie przedpłaty

akcyzy,

- obliczenie i wpłata przedpłaty akcyzy na rachunek właściwej izby celnej. Kwota tej

przedpłaty powinna być obliczona w takiej wysokości akcyzy, jaka będzie należna od

wyprodukowanych wyrobów akcyzowych w danym miesiącu.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku akcyzowym płatnik akcyzy od sprzedaży,

dokonywanej w trybie egzekucji, samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju jest obowiązany:

- obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwej izby celnej w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym sprzedano samochód,

- przekazać w ww. terminie do właściwego naczelnika urzędu celnego deklarację o wysokości pobranej i wpłaconej akcyzy.

Podział na wyroby zharmonizowane i nieharmonizowane

Przyjęcie klasyfikacji scalonej nomenklatury

Rozdzielenie procedury zawieszenia poboru akcyzy od systemu zwolnień od podatku akcyzowego

Ograniczenie praw Ministra Finansów

Ustawa o podatku akcyzowym

---