• „Prawa i obowiązki personelu medycznego (lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni)”

1.LEKARZE

Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. określa zasady wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie z tą ustawą wykonywanie zawodu lekarza polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, w szczególności: badaniu stanu zdrowia, rozpoznawaniu chorób i zapobieganiu im, leczeniu i rehabilitacji chorych, udzielaniu porad lekarskich, a także wydawaniu opinii i orzeczeń lekarskich. Natomiast w przypadku lekarza dentysty dochodzą tu świadczenia zdrowotne w zakresie chorób zębów, jamy ustnej, części twarzowej czaszki oraz okolic przyległych. Za wykonywanie zawodu lekarza uważa się także prowadzenie przez lekarza prac badawczych w dziedzinie nauk medycznych lub promocji zdrowia oraz nauczanie zawodu lekarza.

Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.

Prawo wykonywania zawodu lekarza:

• Przyznaje je okręgowa rada lekarska, osobie, która:

• jest obywatelem polskim lub obywatelem innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

• posiada:

• dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany przez polską szkołę wyższą, lub

• dyplom lub inne dokumenty poświadczające formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty, wydane przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwo członkowskie Unii Europejskiej, lub

• dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany przez inne państwo niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, pod warunkiem że dyplom został uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędny zgodnie z odrębnymi przepisami;

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych;

• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty;

• wykazuje nienaganną postawę etyczną.

Lekarzowi będącemu obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej spełniającemu odpowiednie warunki, okręgowa rada lekarska przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza albo prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty, jeżeli:

• przedstawi zaświadczenie wydane przez odpowiednie władze lub organizacje państwa członkowskiego Unii Europejskiej, że posiada na terenie tego państwa prawo do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty, które nie zostało zawieszone ani którego nie został pozbawiony, oraz że nie toczy się przeciwko niemu postępowanie w sprawie pozbawienia albo zawieszenia prawa do wykonywania zawodu;

• złoży oświadczenie, że włada językiem polskim w mowie i piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty ( wymóg ten nie dotyczy obywateli polskich, którzy ukończyli studia medyczne w języku polskim).

Lekarzowi lub lekarzowi dentyście, okręgowa rada lekarska przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza albo prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty, jeżeli ponadto:

• odbył staż podyplomowy oraz

• złożył z wynikiem pozytywnym państwowy egzamin kończący staż podyplomowy lekarza albo państwowy egzamin kończący staż podyplomowy lekarza dentysty.

Okręgowa rada lekarska rozpatrując wniosek o przyznanie prawa wykonywania zawodu obywatelowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej bierze pod uwagę:

• dyplomy lub dokumenty poświadczające formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty uzyskane w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej;

• odbyte kształcenie oraz doświadczenie zawodowe, porównując je z kwalifikacjami wymaganymi do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty w Rzeczypospolitej Polskiej.

Okręgowa rada lekarska, na wniosek lekarza lub lekarza dentysty, wydaje:

• zaświadczenie stwierdzające, że lekarz lub lekarz dentysta posiada kwalifikacje zgodne z wymaganiami wynikającymi z przepisów prawa Unii Europejskiej oraz że posiadany dyplom, świadectwo lub inny dokument potwierdzający posiadanie formalnych kwalifikacji odpowiada dokumentom potwierdzającym formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty wynikające z przepisów prawa Unii Europejskiej;

• inne zaświadczenia wymagane przez odpowiednie władze lub organizacje innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich Unii Europejskiej zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej.

(zaświadczenia te wydawane są, jeżeli nie jest możliwe ustalenie właściwej okręgowej rady lekarskiej)

Przyznanie prawa wykonywania zawodu lekarza albo ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza albo odmowa przyznania tego prawa przez okręgową radę lekarską powinna być dokonana niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od złożenia wszystkich dokumentów określonych ustawą.

Lekarz, który uzyskał prawo wykonywania zawodu albo ograniczone prawo wykonywania zawodu, podlega wpisowi do rejestru prowadzonego przez właściwą okręgową radę lekarską.

Prawo wykonywania zawodu, ograniczone prawo wykonywania zawodu lekarz traci z mocy prawa w razie:

• utraty obywatelstwa polskiego lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, jeżeli nie nabył równocześnie obywatelstwa innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

• ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;

• upływu czasu, na jaki zostało przyznane.

Lekarz ma prawo i obowiązek doskonalenia zawodowego, w szczególności w różnych formach kształcenia podyplomowego.

Lekarzowi przysługuje prawo używania tytułu i stopnia naukowego oraz tytułu specjalisty w brzmieniu określonym przez odrębne przepisy.

Zasady wykonywania zawodu lekarza:

• Lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.

• Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Obowiązek ten dotyczy także pacjentów, którzy ukończyli 16 lat.

• Lekarz może udzielać informacji, o której mowa w ust. 1, innym osobom tylko za zgodą pacjenta.

• Na żądanie pacjenta lekarz nie ma obowiązku udzielać pacjentowi informacji.

• W sytuacjach wyjątkowych, jeżeli rokowanie jest niepomyślne dla pacjenta, lekarz może ograniczyć informację o stanie zdrowia i o rokowaniu, jeżeli według oceny lekarza przemawia za tym dobro pacjenta. W takich przypadkach lekarz informuje przedstawiciela ustawowego pacjenta lub osobę upoważnioną przez pacjenta. Na żądanie pacjenta lekarz ma jednak obowiązek udzielić mu żądanej informacji.

• Jeżeli pacjent nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji przedstawicielowi ustawowemu, a w razie jego braku lub gdy porozumienie się z nim jest niemożliwe - opiekunowi faktycznemu pacjenta.

• Pacjentowi, który nie ukończył 16 lat, lekarz udziela informacji w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego i wysłuchuje jego zdania.

• Lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, po wyrażeniu zgody przez pacjenta.

• Jeżeli pacjent jest małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody, wymagana jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego, a gdy pacjent nie ma przedstawiciela ustawowego lub porozumienie się z nim jest niemożliwe - zgoda sądu opiekuńczego. Jeżeli zachodzi potrzeba przeprowadzenia badania zgodę na jego przeprowadzenie może wyrazić także opiekun faktyczny.

• W przypadku osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej zgodę wyraża przedstawiciel ustawowy tej osoby. Jeżeli osoba taka jest w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć opinię w sprawie badania, konieczne jest ponadto uzyskanie zgody tej osoby.

• Jeżeli pacjent ukończył 16 lat, wymagana jest także jego zgoda.

• Badanie lub udzielenie pacjentowi innego świadczenia zdrowotnego bez jego zgody jest dopuszczalne, jeżeli wymaga on niezwłocznej pomocy lekarskiej, a ze względu na stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić zgody i nie ma możliwości porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym.

• Lekarz może wykonać zabieg operacyjny albo zastosować metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla pacjenta, po uzyskaniu jego pisemnej zgody. Wobec pacjenta małoletniego, ubezwłasnowolnionego bądź niezdolnego do świadomego wyrażenia pisemnej zgody, po uzyskaniu zgody jego przedstawiciela ustawowego, a gdy pacjent nie ma przedstawiciela lub gdy porozumienie się z nim jest niemożliwe - po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego. Jeżeli pacjent ukończył 16 lat, wymagana jest także jego pisemna zgoda.

• Jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu operacyjnego albo stosowania metody leczniczej lub diagnostycznej wystąpią okoliczności, których nieuwzględnienie groziłoby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkim uszkodzeniem ciała lub ciężkim rozstrojem zdrowia, a nie ma możliwości niezwłocznie uzyskać zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego, lekarz ma prawo, bez uzyskania tej zgody, zmienić zakres zabiegu bądź metody leczenia lub diagnostyki w sposób umożliwiający uwzględnienie tych okoliczności. W takim przypadku lekarz ma obowiązek, o ile jest to możliwe, zasięgnąć opinii drugiego lekarza, w miarę możliwości tej samej specjalności.

• Lekarz podczas udzielania świadczeń zdrowotnych ma obowiązek poszanowania intymności i godności osobistej pacjenta. Ma również obowiązek dbać, aby inny personel medyczny przestrzegał w postępowaniu z pacjentem określonej tu zasady.

• W przypadku odstąpienia od leczenia, lekarz ma obowiązek dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego i wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w zakładzie opieki zdrowotnej.

• W przypadku odstąpienia od leczenia lekarz ma obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej.

• Lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, za wyjątkiem przypadków zagrażających życiu bądź zdrowiu pacjenta, z tym że ma obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym zakładzie opieki zdrowotnej oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służ-by ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego.

• Lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.

• Lekarz nie może podać do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta bez jego zgody.

• Lekarz ma obowiązek prowadzenia indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta.

• Lekarz orzeka o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w odrębnych przepisach.

• Lekarz może stwierdzić zgon na podstawie osobiście wykonanych badań i ustaleń, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w odrębnych przepisach.

• Lekarz może ordynować te środki farmaceutyczne i materiały medyczne, które są dopuszczone do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

• W uzasadnionych przypadkach lekarz może ordynować środki farmaceutyczne i materiały medyczne dopuszczone do obrotu w innych krajach, z jednoczesnym szczegółowym uzasadnieniem w dokumentacji medycznej.

• Lekarz nie może sprzedawać środków farmaceutycznych, materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych lub środków pomocniczych.

• Lekarz wykonujący zawód może być powołany przez uprawniony organ do udzielania pomocy lekarskiej w celu zwalczania skutków katastrof, epidemii i klęsk żywiołowych na czas ich trwania.

• Lekarz wykonujący zawód ma obowiązek uczestniczenia w pracach komisji lekarskich, określających zdolność poborowych do czynnej służby wojskowej, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

• Lekarz może wykonywać indywidualną praktykę lekarską, indywidualną praktykę lekarską wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską wyłącznie w miejscu wezwania, po uzyskaniu wpisu odpowiednio do rejestru indywidualnych praktyk lekarskich, indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich, prowadzonego przez okręgową radę lekarską właściwą ze względu na miejsce wykonywania praktyki.

• Lekarz dentysta nie może wykonywać indywidualnej praktyki lekarskiej albo indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej wyłącznie w miejscu wezwania.

• Lekarz wykonujący indywidualną praktykę lekarską jest obowiązany spełniać następujące warunki:

• posiadać prawo wykonywania zawodu;

1. nie może być: zawieszonym w prawie wykonywania zawodu ani ograniczonym w wykonywaniu określonych czynności medycznych na podstawie przepisów ustawy lub art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 30, poz. 158, z późn. zm.73)),

2. ukarany karą zawieszenia prawa wykonywania zawodu,

3. pozbawionym uprawnienia do wykonywania zawodu orzeczeniem przez sąd środka karnego albo przez sąd lub prokuratora środka zapobiegawczego zakazu wykonywania zawodu;

• dysponować pomieszczeniem, w którym będzie wykonywana praktyka, wyposażonym w produkty lecznicze, wyroby medyczne, aparaturę i sprzęt medyczny odpowiedni do rodzaju i zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych, oraz posiadać opinię właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego albo właściwego organu Wojskowej Inspekcji Sanitarnej o spełnieniu warunków wymaganych przy udzielaniu określonych świadczeń zdrowotnych.

• uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

• Lekarz wykonujący indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską może zatrudniać osoby niebędące lekarzami do wykonywania czynności pomocniczych (współpracy).

• Lekarz wykonujący indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską oraz grupowa praktyka lekarska mogą podawać do publicznej wiadomości informacje o udzielanych świadczeniach zdrowotnych. Treść i forma tych informacji nie mogą mieć cech reklamy.

• 2.PIELĘGNIARKI

Zasady i warunki wykonywania zawodu pielęgniarki (pielęgniarza), określa ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej. Ustawa ta uchwalona w dniu 5 lipca 1996 roku wraz z późniejszymi zmianami, jest podstawowym aktem prawnym regulującym prawa i obowiązki pielęgniarek. Ustawa określiła zawód pielęgniarki jako zawód samodzielny.

Wykonanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia.

Pielęgniarka udziela świadczeń zdrowotnych przede wszystkim przez:

• rozpoznawanie warunków i potrzeb zdrowotnych,

• rozpoznawanie problemów pielęgnacyjnych,

• sprawowanie opieki pielęgnacyjnej,

• realizację zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji,

• samodzielne udzielanie w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych,

• edukację zdrowotną.

Za wykonanie zawodu pielęgniarki uważa się również:

• nauczanie zawodu pielęgniarki,

• prowadzenie prac naukowo badawczych w dziedzinie pielęgniarstwa,

• kierowanie pracą zawodową pielęgniarek.

Zawód pielęgniarki może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu stwierdzone przez okręgową radę pielęgniarek i położnych.

Prawo wykonywania zawodu pielęgniarki uzyskuje osoba, która:

• ma obywatelstwo polskie,

• ma dyplom ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej lub uzyskany w innym państwie dyplom, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędny, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami,

• odbyła wymagany staż podyplomowy,

• ma pełną zdolność do czynności prawnych,

• ma stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu.

Ustawa określiła zasady wykonywania zawodu pielęgniarki. Należą do nich:

• wykonywanie zawodu zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, dostępnymi metodami i środkami zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz ze szczególną starannością,

• udzielenie pomocy w każdym przypadku niebezpieczeństwa utraty życia, poważnego uszczerbku na zdrowiu pacjenta, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi,

• poinformowanie pacjenta o jego prawach,

• poinformowanie pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego o stanie zdrowia pacjenta, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgnacyjnej,

• prowadzenie indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta,

• zachowanie w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu,

• wykonywanie zleceń lekarskich wpisanych do dokumentacji medycznej,

• uzyskanie od lekarza informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych metodach diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych i dających się przewidzieć następstw podejmowanych działań, w zakresie niezbędnym do udzielenia przez siebie świadczeń zdrowotnych,

• uzyskanie pełnej informacji o celowości, planowanym przebiegu i dających się przewidzieć skutkach eksperymentu medycznego, w którym ma uczestniczyć,

• możliwości powstrzymania się, po uprzednim powiadomieniu na piśmie przełożonego, od wykonania, świadczenia zdrowotnego niezgodnego z jej sumieniem, z wyjątkiem przypadku niebezpieczeństwa utraty życia i poważnego uszczerbku na zdrowiu pacjenta.

Pielęgniarka może wykonywać indywidualną praktykę pielęgniarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę pielęgniarską po uzyskaniu zezwolenia właściwej ze względu na miejsce wykonywania praktyki okręgowej rady pielęgniarek i położnych.

Pielęgniarka jest uprawniona do wykonania samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, świadczeń zdrowotnych zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych.

Do świadczeń zapobiegawczych wykonywanych samodzielnie należą:

• prowadzenie poradnictwa w zakresie samoopieki w życiu z chorobą i niepełnosprawnością w stosunku do człowieka chorego i jego rodziny,

• prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia dorosłych oraz dzieci zdrowych,

• pielęgnacja skóry i błon śluzowych z zastosowaniem środków farmaceutycznych i materiałów medycznych,

• organizacja izolacji chorych zakaźnie w miejscach publicznych i w warunkach dom owych.

• 3.RATOWNICY MEDYCZNI

W myśl ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, zawód ratownika medycznego może wykonywać osoba, która:

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych;

• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu;

• wykazuje znajomość języka polskiego w stopniu wystarczającym do wykonywania tego zawodu;

• spełnia następujące wymagania:

• ukończyła studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub

• ukończyła publiczną szkołę policealną lub niepubliczną szkołę policealną o uprawnieniach szkoły publicznej i posiada dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu zawodowego "ratownik medyczny", lub

• posiada dyplom wydany w państwie innym niż: państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederacja Szwajcarska lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny z dyplomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzającym tytuł zawodowy ratownika medycznego, lub

• posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego nabyte w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, uznane w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z ustawą z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych (Dz. U. Nr 87, poz. 954, z późn. zm.5)).

. Wykonywanie zawodu ratownika medycznego polega na:

• zabezpieczeniu osób znajdujących się w miejscu zdarzenia oraz podejmowaniu działań zapobiegających zwiększeniu liczby ofiar i degradacji środowiska;

• dokonywaniu oceny stanu zdrowia osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i podejmowaniu medycznych czynności ratunkowych;

• transportowaniu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

• komunikowaniu się z osobą w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i udzielaniu jej wsparcia psychicznego w sytuacji powodującej stan nagłego zagrożenia zdrowotnego;

• organizowaniu i prowadzeniu zajęć z zakresu pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz medycznych czynności ratunkowych.

Ratownik medyczny posiada prawo i obowiązek doskonalenia zawodowego w różnych formach kształcenia.

Ratownikiem może być osoba:

• posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych;

• zatrudniona lub pełniąca służbę w jednostkach współpracujących z systemem, o których mowa w art. 15, lub będąca członkiem tych jednostek;

• posiadająca ważne zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy, zwanego dalej "kursem", i uzyskaniu tytułu ratownika;

• której stan zdrowia pozwala na udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy.

Zakres czynności wykonywanych przez ratownika w ramach kwalifikowanej pierwszej pomocy obejmuje:

• resuscytację krążeniowo-oddechową, bezprzyrządową i przyrządową, z podaniem tlenu oraz zastosowaniem według wskazań defibrylatora zautomatyzowanego;

• tamowanie krwotoków zewnętrznych i opatrywanie ran;

• unieruchamianie złamań i podejrzeń złamań kości oraz zwichnięć;

• ochronę przed wychłodzeniem lub przegrzaniem;

• prowadzenie wstępnego postępowania przeciwwstrząsowego poprzez właściwe ułożenie osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, ochronę termiczną osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

• stosowanie tlenoterapii biernej;

• ewakuację z miejsca zdarzenia osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

• wsparcie psychiczne osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

• prowadzenie wstępnej segregacji medycznej w rozumieniu art. 43 ust. 2

Zespoły ratownictwa medycznego dzielą się na:

• zespoły specjalistyczne, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny;

• zespoły podstawowe, w skład których wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny.

Zespół ratownictwa medycznego jest wyposażony w specjalistyczny środek transportu sanitarnego, spełniający cechy techniczne i jakościowe określone w Polskich Normach przenoszących europejskie normy zharmonizowane.
W skład zespołów, wchodzi kierowca, w przypadku gdy żaden z członków zespołów ratownictwa medycznego nie posiada prawa jazdy kategorii B oraz nie spełnia warunków, o których mowa w art. 95a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.).

Medyczne czynności ratunkowe, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego pod nadzorem lekarza systemu:

• Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w przypadku innym niż nagłe zatrzymanie krążenia z użyciem środków zwiotczających.

• Wykonywanie kardiowersji elektrycznej i elektrostymulacji zewnętrznej.

• Asystowanie przy drobnych zabiegach chirurgicznych (zszywanie ran, zakładanie drenów) i innych procedurach medycznych.

• Cewnikowanie pęcherza moczowego.

• Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka.

• Podawanie na zlecenie lekarza leków.

Bibliografia :

• http://www.portalmed.pl/xml/prawo/medycyna

• http://www.mz.gov.pl/

• „Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego” pod red. mgr Elżbiety Walewskiej, PZWL Warszawa 2006, wyd. 1

---