PRAWO I POSTĘPOWANIE KARNE SKARBOWE

Egz. 5 pyt. /notatki + ustawa/

Prawo karne skarbowe

Jest to wyspecjalizowana dziedzina prawa karnego, która w swoim zakresie obejmuje:

- prawo finansowe,

- prawo administracyjne,

- prawo cywilne.

Prawo karne skarbowe cechuje się autonomizmem. Posiada również charakter autonomiczny. Ten charakter może mieć przymiot pełny bądź częściowy.

Przymiot pełny. Pełny charakter mają normy części materialnej /ogólnej i szczególnej/. Te normy części materialnej w sposób samodzielny określają zasady odpowiedzialności. Wskazują na katalog kar i środków karnych oraz określają instytucje związane za stosowaniem środków represji prawno - karnych. Część materialna szczególna określa konkretne przestępstwa i wykroczenia skarbowe.

Przymiot częściowy odnosi się do części proceduralnej oraz części wykonawczej prawa karnego skarbowego. To wynika z art. 78 i 113 KKS „w sposób odpowiedni stosuje się przepisy KKS”.

Przez art. 20 i 22 KKS stosuje się szereg regulacji KK, czyli mamy do czynienia z posiłkowym stosowaniem KK.

Przedmiot prawa karnego skarbowego

Przedmiotem ochrony prawa karnego skarbowego jest interes finansowy skarbu państwa - jest to naczelna zasada i przewija się przez wszystkie normy prawa karnego skarbowego.

/Egz./ Pod pojęciem Skarbu Państwa rozumiemy:

1. Podmiot Skarb Państwa jest podmiotem praw i obowiązków.

2. Skarb Państwa jako przedmiot. Jest to masa majątkowa, która może zostać oszacowana.

3. Skarb Państwa w pojęciu organizacyjnym. Jest to twór organizacyjny z wydzielonymi organami na szczeblu centralnym i na szczeblach lokalnych. Organy te mogą być organami państwowymi, bądź też należącymi do struktury samorządu terytorialnego.

Struktura normy przepisu prawa karnego skarbowego

Technika legislacyjna:

- bezpośrednia

- pośrednia.

Technika legislacji bezpośredniej polega na sięgnięciu do obcego przepisu i zastosowania go na gruncie prawa karnego skarbowego /przykł. art. 20 i 22 KKS - katalog przepisów/.

Technika legislacji pośredniej polega na tzw. odpowiednim zastosowaniu przepisu, czyli są jakby 3 możliwości:

- wprost - w sposób bezpośredni,

- modyfikując - czyli tylko częściowo,

- nie możemy zastosować wcale.

Ustawodawca przy konstruowaniu przepisów posłużył się techniką legislacji blankietowej, która polega na tym, że w treści ustawy KKS występują pojęcia, które nie są zdefiniowane, bądź są terminy, których wyjaśnienie ewentualnie definicja legalna mieści się w innej ustawie. Przykłady:

1/ definicja płatnika, podatnika, inkasenta,

2/ definicja subwencji i dotacji /art.54 ogólnie/ - ustawa o finansach publicznych

3/ środki pochodzące z UE - ustawa o finansach publicznych

4/ ochrona podatku od towarów i usług - ustawa o podatku VAT

5/ zobowiązania celne.

Obowiązywanie ustawy KKS z 10 września 1999 r.

Ustawa obowiązuje na terytorium RP. Jest to obszar wydzielony granicami lądowymi. Jest to także 12 mil morskich liczony od linii brzegowej oraz w górę do sfery lotów kosmicznych, w dół bez ograniczenia.

W terytorium RP wchodzi statek morski lub powietrzny pod banderą RP.

Zasady:

Ustawa karna skarbowa jest skierowana /art. 3 § 1 ustawy/

1/ do obywateli polskich

2/ do osób, które na terytorium RP dopuściły się przestępstw i wykroczeń skarbowych.

Wyjątki:

Art. 3 § 3 stwierdza, że niezależnie od przepisów miejsca popełnienia czynu /przestępstwa skarbowego/ KKS będzie miał zastosowanie do obywatela polskiego, jeżeli ten za granicą dopuści się przestępstwa, które narusza istotne interesy finansowe państwa polskiego.

To samo odnosi się również do cudzoziemca. Wynika jeszcze, że mamy do czynienia z brakiem konieczności wystąpienia podwójnej karalności czynu. /Np. Niemiec tylko wg naszych przepisów popełnił czyn/.

Art. 3 § 3 jest wyjątkiem - ważny istotny interes .

Art. 3 § 3 a - przy zrezygnowaniu z zasady p[podwójnej karalności czynu KKS stosuje się do obywatela RP, który za granicą dopuścił się przestępstwa skierowanego przeciwko interesom finansowym Wspólnot Europejskich. Nie każde przestępstwo może być ścigane z tego art., a tylko te które jest związane z naruszeniem norm dotyczących:

- dotacji, subwencji,

- obrotu towarami za granicą

- podatku VAT.

Ustawowe znamiona typu czynu zabronionego

Jest to konstrukcja każdego przestępstwa bądź wykroczenia skarbowego.

Składają się one z 4 elementów:

1/ podmiotu

2/ strony podmiotowej,

3/ przedmiotu ochrony /zamachu/,

4/ strony przedmiotowej

Pojęcia

1. Zachowanie się osoby sprawcy

a/ Każde zachowanie musi być zachowaniem człowieka.

b/ Każde zachowanie się jest czynem.

Ten czyn może cechować się określoną aktywnością w określonym kierunku wymaganym przez prawo.

Przykład: Funkcjonariusz nie przystępuje do kontroli pojazdu, w którym przewożony jest towar. Obowiązek wynika z regulacji prawnych.

Przykład dot. aktywności: przemyt celny. Osoba X przewozi towar Y przez granicę nie zgłaszając do odprawy celnej. Robi to świadomie.

2. Czyn.

Czynami są tylko takie zachowania, które charakteryzują się elementami pozwalającymi oprzeć odpowiedzialność karną na tym wycinku rzeczywistości jakim jest zachowanie człowieka.

Przykład: Nie jest zachowaniem w świetle KKS zachowanie podjęte pod przymusem fizycznym. Nie są zachowaniami tzw. ruchy automatyczne człowieka, ani działania człowieka kiedy jest on narzędziem /bezwładną masą w rękach innej osoby/.

Pytania

Co to jest czyn?

Co to jest działanie?

Co to jest zaniechanie?

Zasady odpowiedzialności karnej skarbowej

1. Zasada dbania o interesy Skarbu Państwa.

2. Zakaz działania prawa wstecz

3. Zakaz nunum crime sine lege - nie ma przestępstwa bez ustawy i nie ma kary bez ustawy, ale ustawy obowiązującej w chwili czynu.

4. Możliwość przypisania winy w chwili czynu. Tzn. że osoba musi być świadoma przynajmniej w stopniu ograniczonym. Nie może pozostawać w błędzie co do bezprawności i co do prawa.

5. W przypadku przestępstw skarbowych stopień społecznej szkodliwości czynu musi być wyższy niż znikomy.

Społeczna szkodliwość czynu jest to element przestępstwa bądź wykroczenia skarbowego.

Egz. Na społeczną szkodliwość czynu składają się elementy: podmiotowe,
przedmiotowe.

a/ Do elementów podmiotowych należy:

- zamiar,

- motyw działania sprawcy,

- naruszenie reguł ostrożności,

- stopień naruszenia.

b/ Do elementów przedmiotowych należy:

- rodzaj i charakter zagrożonego dobra,

- waga naruszonych obowiązków,

- wysokość uszczuplenia, bądź narażenia na uszczuplenie
należności publiczno - prawnej,

- sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego.

Czyn zabroniony to jest:

1. Wykroczenie skarbowe.

2. Definicja jest w art. 53 § 3

3. Jest to także przestępstwo skarbowe - def. - art. 53 § 2

Narażenie jest to spowodowanie konkretnego niebezpieczeństwa uszczuplenia określonej należności publiczno - prawnej w zbliżonej wartości.

Ustawowe znamiona przestępstwa

Podmiot - art. 5 KKS - jest to osoba, która ukończyła 17 lat, może ponosić odpowiedzialność. Warunek wieku jest tylko jedną z przesłanek. Nie może pozostawać w błędzie.

Sprawca, który dopuścił się czynu zabronionego po ukończeniu 17lat, a przed ukończeniem 18 roku życia może zostać „skazany” na środki poprawcze na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich . Dzieje się tak wtedy, gdy okoliczności sprawy, stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. Sąd karny wymierza środki.

Osoba, która dopuści się czynu zabronionego przed ukończeniem 17 roku życia /nieletni/, będzie ponosiła odpowiedzialność na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Czyli zostaną orzeczone środki poprawcze lub wychowawcze przez sąd rodzinny a nie karny.

Strona podmiotowa ma 2 elementy:

- umyślność i

- nieumyślność działania sprawcy.

1. Umyślność działania sprawcy - zawsze jest powiązana z zamiarem

Zamiar jest to dążenie przez sprawcę do osiągnięcia określonego celu. I to dążenie może być:

- wyraźne

- dorozumiane

Przy umyślności są zamiary: bezpośredni i ewentualny.

Bezpośredni opiera się na „chęci” osiągnięcia określonego celu. Sprawca chce osiągnąć określony cel. I każdorazowo w normie prawnej ten cel jest dookreślony. Zamiar ten jest najsilniejszy, wyraźny. Odmianą tego zamiaru bezpośredniego jest zamiar kierunkowy. Cechuje się on zwrotem „w celu”.

Ewentualny inaczej wynikowy. Polega on na tym, że sprawca dążąc do określonego celu zgodnego, bądź niezgodnego z normami prawnymi godzi się, że po drodze naruszy normę prawną. Ten drugi zamiar bardzo rzadko występuje na gruncie tego prawa.

Są jeszcze zamiary: nagły, ogólny, przemyślany.

2. Nieumyślność działania sprawcy. Strona podmiotowa, to także nieumyślność. Może być wyrażona w dwóch formach:

1. ze świadomej nieumyślności inaczej lekkomyślność. Sprawca uświadamia sobie możliwość naruszenia normy prawnej. Tu sprawca bezpodstawnie przypuszcza, że uniknie naruszenia normy prawnej. Jednocześnie, że każda inna osoba znajdująca się na miejscu sprawcy uznałby cos innego. Doszedłby do przekonania, że naruszy normę prawną.

2. nieświadomej nieumyślności inaczej niedbalstwo. Sprawca nie uświadamia, nie przewiduje możliwości naruszenia normy prawnej. Chociaż powinien to przewidzieć, z uwagi na własny rozwój i zasady współżycia społecznego. Nieumyślność zawsze jest połączona z naruszeniem reguł ostrożności. Reguły ostrożności są to reguły postępowania z określonym dobrem prawnym. Mogą być umieszczone w ustawach, w rozporządzeniach, regulaminach wewnętrznych, np. przepisy BHP, bądź ustawy. Mogą być ujęte w statutach, ewentualnie wynikać ze zwyczaju. Zawsze są połączone z lekkomyślnością lub niedbalstwem. Od tego nie ma wyjątków.

Zasada: Przestępstwa i wykroczenia skarbowe są popełniane umyślnie.

Wyjątek: Tylko gdy ustawa stanowi, mogą być popełnione nieumyślnie, np.:

- nieumyślny przemyt celny - art. 86 par. 5,

- narażenie na uszczuplenie przez nienależną wypłatę, pobranie lub niezgodne z prawem wykorzystanie dotacji lub subwencji. Podstawa art. 82 par. 3 w związku z par. 1 i 2.

Czyny zabronione umyślne cechują się:

1. wyższym stopniem społecznej szkodliwości - sankcja karna jest za to surowsza,

2. umyślność decyduje o recydywie skarbowej czyli o art. 37 par. 1 pkt.

3. umyślność sprawcy decyduje o zaostrzeniu odpowiedzialności karnej na gruncie art. 37.

Strona przedmiotowa

Tu mieści się zachowanie sprawcy. To zachowanie może być w postaci: działania bądź zaniechania.

1. Działanie jest to aktywność podmiotu w określonym kierunku, sprzecznym z normą prawa.

2. Zaniechanie to brak aktywności w określonym kierunku wymaganym przez prawo, do którego podmiot jest obowiązany.

Elementy zachowania, które konstruują przestępstwo:

- zachowanie musi być zachowaniem bezsprzecznym

- zachowanie musi być karalne

- zachowanie musi być karygodne czyli musi wystąpić stopień społecznej szkodliwości /w przypadku przestępstw on musi być wyższy niż znikomy/. W przypadku wykroczeń on musi wystąpić - społeczna szkodliwość.

Czyny zabronione dzielimy na:

1. Materialne wiążą się z wystąpieniem skutku czyli zaistnieniem określonej szkody, ewentualnie z narażeniem na uszczuplenie należności publiczno - prawnej

2. Formalne wiąże się z określonym zachowaniem, które jest sprzeczne z normą prawną.

Okoliczności wyłączające winę:

1. Niepoczytalność /choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, inne zaburzenie czynności psychicznych/,

2. Błąd sprawcy, czyli rozbieżność między świadomością sprawcy o rzeczywistości a obiektywną rzeczywistością. Inaczej to sprawca wyobraża sobie, a to co w rzeczywistości ma miejsce.

Wyróżniamy 3 rodzaje błędów:

1. błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego. Może dotyczyć tylko elementów przedmiotowych /strony przedmiotowej/, np. art. 60 KKS nakłada obowiązek prowadzenia księgi, jeżeli podmiot prowadzący dział gospodarki uzyska dochód to ma obowiązek prowadzić pełną księgowość. I może nastąpić błąd co do tej kwoty i nadal prowadzi księgowość uproszczoną, a powinna pełną mimo, że nie będzie uszczerbku dla Skarbu Państwa.

Jeżeli błąd jest uzasadniony to sprawca nie ponosi odpowiedzialności za przestępstwa umyślne.

Następstwa takiej sytuacji:

- dany czyn jest tylko czynem umyślnym /sprawca nie ponosi odpowiedzialności/,

- błąd dotyczy przestępstwa umyślnego i będzie uzasadniony /przemyt celny/.

2. błąd co do bezprawności, ewentualnie co do winy, co do okoliczności wyłączających winę nie ma znaczenia w kodeksie karno - skarbowym nie ma kontratypów.

3. błąd co do prawa. Art. 10 par. 4 Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności.

Jeżeli błąd uzasadniony i jeżeli nie jest błędem uzasadnionym. Jeżeli jest uzasadniony to sprawca nie ponosi odpowiedzialności karno - skarbowej. Potrzebny tu jest obiektywny obserwator, który w tej sytuacji też by tak postąpił. Ale jeżeli ten obserwator tak by nie postąpił, jak mówią przepisy art. 10 par. 5 to sąd może:

- nadzwyczajnie złagodzić karę /w przypadku przestępstwa i wykroczenia skarbowego lub też - odstąpić od wymierzenia kary lub też środka karnego /wykroczenie skarbowe/.

Niepoczytalność - art. 11 określa podstawę niepoczytalności i konsekwencje.

Niepoczytalność może być:

1. całkowita, pełna niepoczytalność, Jeżeli występuje ona to osoba nie popełnia przestępstwa, ewentualnie wykroczenia skarbowego i tu nie ma odpowiedzialności karnej. Można orzec środki izolacyjne, np. umieszczenie osoby w zakładzie zamkniętym oraz przepadek przedmiotów.

2. ograniczona, w tym przypadku decyzja o ukaraniu leży w gestii sądu. Są d może orzec karę bądź środek karny lub też może orzec środki izolacyjne.

Orzeczenie kar i środków karnych:

- inaczej przy przestępstwach skarbowych,

- przy wykroczeniach.

Niepoczytalność ograniczona a odpowiedzialność za przestępstwa skarbowe:

1. max karne nie może przekroczyć 2/3 zagrożenia, np. dany czyn jest pozbawiony kary

2. sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary,

3. sąd może odstąpić od wymierzenia kary, ewentualnie od wymierzenia środka karnego.

Odpowiedzialność osoby w stopniu ograniczonym za wykroczenia skarbowe:

1. sąd może odstąpić od wymierzenia kary /kary grzywny/

2. może odstąpić od wymierzenia środka karnego.

Formy zjawiskowe wykroczeń i przestępstw skarbowych - są 4 formy:

Sprawstwo,

Współsprawstwo,

Sprawstwo kierownicze i sprawstwo polecające,

Pomocnictwo i podżeganie.

1. Sprawstwo. Osoba samodzielnie narusza przepisy prawa karnego, np. nie płaci w terminie podatku, dokonuje przemytu celnego, oszustwa skarbowego, robi to samodzielnie

2. Współsprawstwo. Osoba wspólnie i w porozumieniu z inną osobą dokonuje czynu zabronionego. Porozumienie musi odnosić się do całości czynu, tzn. że obaj sprawcy swoim zamiarem muszą obejmować dany konkretny czyn zabroniony. Obaj sprawcy mogą realizować każde ze znamion czynu zabronionego wspólnie. Mogą podzielić się rolami i obowiązkami w ramach określonego czynu zabronionego. Każdy z nich musi przyczynić się w stopniu istotnym do popełnienia czynu. Inaczej gdyby nie uczestniczył ten drugi sprawca czy popełnienie byłoby możliwe. Jeżeli tak to mamy do czynienia z pomocnictwem.

3. Sprawstwo kierownicze i polecające.

Sprawstwo kierownicze polega na kierowaniu przez 1 osobę zachowaniem innej osoby, czyli x kieruje zachowaniem Y, aby ten dopuścił się przestępstwa. Cechą tego sprawstwa jest to, że ma możliwość prowadzenia, zainicjowania oraz na każdym etapie przerwania czynu zabronionego. Kieruje od początku do końca. Występuje w strukturach zorganizowanych, zazwyczaj w strukturach zorganizowanych przestępczych.

Sprawstwo polecające opiera się na uzależnieniu x od y, np. dyrektor w firmie każe księgowej wystawić bilans o zyskach w firmie i mówi, że po to, aby firma uzyskała kredyt, a tak naprawdę firma przynosi straty. Jest to zależność służbowa. Osoba nie wykonując tego polecenia poniesie konsekwencję.

Stosunek służbowy może wynikać:

- z umowy o pracę,

- z ustawy,

- z orzeczenia sądu

- może to być stosunek faktyczny

Odpowiedzialność sprawcy kierowniczego lub sprawcy polegającego będzie miała miejsce tylko wtedy, gdy nastąpi realizacja czynu przez sprawcę wykonującego. Jeżeli wykonanie czynu doszło do elementu usiłowania wydający polecenie ponosi odpowiedzialność jak za usiłowanie. Gdy natomiast nie nastąpi moment usiłowania sprawcy: kierowniczy i polegający nie ponoszą odpowiedzialności.

18.03.07

4. Podżeganie i pomocnictwo.

Podżeganie jest formą, która nie ma wyraźnej regulacji w KKS /art.20 § 2 - odwołanie do KK art.18 § 2 i 3/.

Podżeganie jest to nakłanianie innej osoby do popełnienia czynu zabronionego. Jest to oddziaływanie na psychikę drugiej osoby. Jest ukierunkowane na wzbudzenie u innej osoby zamiaru popełnienia przestępstwa. Podżeganie jest działaniem bezskutkowym. Do odpowiedzialności za podżeganie nie jest konieczne wzbudzenie zamiaru, wystarczy samo zachowanie polegające na nakłanianiu.

Odpowiedzialność za podżeganie /art.22 § 2 KKS w związku z art. 20 § 2 KKS/. Podżegacz ponosi odpowiedzialność tak jak za usiłowanie.

a/ Gdy czyn zagrożony jest karą nie przekraczającą 1 roku pozbawienia wolności albo karą łagodniejszą, tom usiłowanie jest karalne tylko wtedy jak ustawa tak stanowi.

b/ W przypadku czynów zabronionych zagrożonych karą przekraczającą 1 rok pozbawienia wolności sankcja za usiłowanie jest wymierzona do 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia. W takiej samej granicy podżegacz ponosi odpowiedzialność .

Pomocnictwo /art. 20 § 2 KKS - art. 18 § 3 KK/ - to ułatwianie innej osobie popełnienia czynu.

Wyróżniamy dwa rodzaje pomocnictwa:

a/ pomocnictwo intelektualne

b/ pomocnictwo rzeczowe.

Pomocnictwo intelektualne polega na utwierdzeniu innej osoby w zamiarze popełnienia czynu zabronionego. Jest to udzielanie rad i informacji, które posłużą do popełnienia czynu zabronionego.

Pomocnictwo rzeczowe - to jest udzielanie przedmiotów i narzędzi, które będą służyły do popełnienia czynu zabronionego.

Od strony podmiotowej pomocnictwo polega na zamiarze bezpośrednim, bądź na zamiarze ewentualnym. Czyli godzimy się na to, że swoim zachowaniem ułatwimy innej osobie popełnienie czynu zabronionego.

Np. zamiar bezpośredni: A świadomie udziela samochodu B w celu przemytu celnego.

Np. zamiar ewentualny: Przemytnik A prosi o pożyczenie samochodu nie mówiąc że to do przemytu celnego. B się domyśla ale nie pyta i pożycza.

Prowokator. Forma zjawiskowa prowokator jest zbliżona do podżegania. Prowokator jako osoba nakłania inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego ale nie czyni tego w celu wzbudzenia zamiaru, ale czyni to w celu skierowania przeciwko tej osobie postępowania karnego. Prowokator nie może liczyć na czynny żal /art. 16 § 6 p.1 KKS/.

Formy stadialne

1. Zamiar - forma uwewnętrzniona

Trzy formy uzewnętrznione - formy stadialne - etapy, stadia czynu zabronionego:

2. Przygotowanie

3. Usiłowanie

4. Dokonanie

Wszystkie 4 są określone mianem pochodu czynu zabronionego.

Te 4 formy mogą wystąpić tylko przy przestępstwach umyślnych, gdyż przy nieumyślnym nie ma zamiaru.

1. Zamiar. Za zamiar osoba nie ponosi odpowiedzialności albowiem leży on w obszarze psychiki osoby. Za myśli nie ponosi się odpowiedzialności.

2. Przygotowanie zachodzi wtedy gdy sprawca podejmuje działania mające na celu stworzenie warunków do przedsięwzięcia czynu w sposób bezpośredni.

Przygotowanie można wyrazić:

a/ w formie rzeczowej

b/ w formie personalnej

W formie rzeczowej to wejście w posiadanie przedmiotów, które ułatwiają popełnienie czynu zabronionego.

Forma personalna to wejście w porozumienie z inną osoba w celu popełnienia przestępstwa skarbowego. To wejście w porozumienie musi się cechować konkretnością /konkretne przestępstwo/.

Przygotowanie nie jest karalne na gruncie KKS. Żadna z regulacji części ogólnej nie daje podstawy do odpowiedzialności za przygotowanie. Natomiast w art. 67 § 2 KKS jest jedyny przykład przygotowania karalnego. Jest to uzyskiwanie lub przysposabianie środków w celu popełnienia przestępstwa fałszowania znaków akcyzy lub upoważnienia do odbioru banderol akcyzowych. Np. posiadanie komputera z odpowiednim oprogramowaniem do fałszowania.

3. Usiłowanie - jako druga forma stadialna.

Usiłowanie składa się z:

a/ Zamiaru. Zamiar musi odnosić się do czynu określonego w części szczególnej KKS, czyli do konkretnego czynu przestępstwa skarbowego.

b/ Zachowanie. Oznacza, że aktywność sprawcy może przyjąć charakter działania lub zaniechania.

c/ Bezpośrednie zmierzanie do dokonania.

d/ Brak dokonania. Jest nim brak osiągnięcia skutku. Np. sprawca chciał ukraść radio z samochodu, ale radia nie było. Brak narażenia na uszczuplenie jakiejś kwoty.

Usiłowanie dzielimy na:

1. usiłowanie udolne, czyli sprawca nie dokonuje czynu zabronionego, choć było to możliwe,

2. nieudolne - sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie jest niemożliwe z uwagi na brak przedmiotu nadającego się do dokonania od samego początku lub z uwagi na użycie środków, które nie nadają się do popełnienia czynu. Np. włamanie do sejfu, a nie wie, że sejf jest pusty.

Odpowiedzialność za usiłowanie w KKS jest ograniczona.

1/ W przypadku czynu zagrożonego karą pozbawienia wolności do roku - brak odpowiedzialności za usiłowanie /zasada/, chyba że ustawa stanowi inaczej. /Np. art.69 §4 w związku z § 2 i 3, np. art.70 §3 w związku z § 1 i 2/

2/ Czyny zagrożone karą powyżej roku pozbawienia wolności - odpowiedzialność na usiłowanie zawsze /zasada - brak wyjątku/. Wysokość sankcji za usiłowanie może przekraczać 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia. W niektórych przypadkach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary /usiłowanie nieudolne, dobrowolne odstąpienie/.

3/ W przypadkach wykroczeń skarbowych usiłowanie nie jest karalne.

4. Dokonanie jest to wypełnienie /zrealizowanie/ wszystkich elementów przestępstwa. W przypadku przestępstw materialnych jest tu wystąpienie skutku. Np. kradzież - skutek zabór rzeczy. Skutek np. podrobienie znaków akcyzy, nie zgłoszenie określonej deklaracji w terminie.

Jest też pewna grupa czynów tzw. przestępstwa formalne inaczej bezskutkowe, które nie wymagają zaistnienia skutku do odpowiedzialności za to przestępstwo /art.67 § 2 KKS - jest to przykład przestępstwa formalnego/.

/Na egzamin coś z form stadialnych/

Zaniechanie ukarania sprawcy /art. 16 do 19/.

W tych art. mieszczą się 3 instytucje, które składają się na zaniechanie ukarania sprawcy.

1. Czynny żal - art. 16

2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności - art. 17 - 18

3. Odstąpienie od wymierzenia kary - art. 19.

Czynny żal - jest to zachowanie sprawcy, które cechuje się dobrowolnością i polega na odstąpieniu od realizacji czynu zabronionego oraz zapobieżeniu następstwom tego czynu, ewentualnie poczynienia starań w celu zapobieżenia skutkowi.

Dobrowolność - sprawca odstępuje dobrowolnie i nie jest istotny powód i przyczyna tego odstąpienia. Tzn. może to być obawa spowodowana ujęciem, sankcją lub działanie osób trzecich, które uświadamiają sprawcy naganność postępowania. Czynny żal zakłada niekaralność osoby sprawcy czynu zabronionego /wykroczenia skarbowego lub występku/.

Nie podlega karze /art. 16 § 1/:

1. Sprawca musi dokonać samodenuncjacji, czyli musi ujawnić wszystkie okoliczności i osoby z tego czynu.

2. Uregulowanie w całości uszczuplonej należności publiczno - prawnej. Podmiot czeka na wezwanie do uiszczenia należności, a następnie dokonuje tego we wskazanym terminie.

Samodenuncjacja może nastąpić ustnie do protokołu lub w formie pisemnej. Nie może to być anonim.

Pewne podmioty nie mogą skorzystać z czynnego żalu:

1. prowokator,

2. osoba, która kierowała czynem innej osoby, czyli sprawca kierowniczy,

3. osoba, która wykorzystała uzależnienie innej osoby i poleciła jej wykonanie czynu zabronionego, czyli sprawca polecający,

4. osoba, która zorganizowała grupę przestępczą lub kierowała tą grupą, chyba że ujawni się ze wszystkimi członkami grupy lub związku przestępczego.

Po roku 2005 jest art. 16a - z tej instytucji czynnego żalu może skorzystać także osoba, która złożyła korektę deklaracji podatkowej. Wraz ze złożeniem tej korekty osoba musi uzasadnić przyczynę tej korekty. Ponadto musi uiścić niezwłocznie lub w terminie wskazanym przez organ kwotę nieziszczonej należności publiczno - prawnej.

Art. 67 § 3 - musi pojawić się zniszczenie przedmiotów - narzędzi, które służyły do podrobienia znaków akcyzy.

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

Art. 17 - 18 KKS - przepisy materialne,

Art. 142 - 149 KKS - regulacja procesowa - przepisy formalne.

1. elementy pozytywne /muszą wystąpić/

2. elementy negatywne /nie mogą wystąpić/

Elementy pozytywne:

1. Czyn, którego dopuścił się sprawca jest zagrożony karą grzywny.

2. Wina sprawcy i okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości.

3. Sprawca musi uiścić należność publiczno - prawną.

4. Sprawca musi uiścić kwotę grzywny.

5. Sprawca musi wyrazić zgodę na przepadek, jeśli zachodzi taka konieczność.

6. Sprawca musi zapłacić kwotę stanowiącą wartość przedmiotu przepadku, jeżeli przepadek nie może nastąpić.

7. Sprawca musi zapłacić zryczałtowane koszty postępowania, czyli 1/30 minimalnego wynagrodzenia.

Elementy negatywne /są odwrotnością/:

1. Czyn jest zagrożony karą ograniczenia lub pozbawienia wolności.

2. Zachodzi obostrzenie odpowiedzialności karnej /art. 37 § 1, 38 § 2/

3. Zgłoszono interwencję do przedmiotów podlegających przepadkowi.

1.04.07 r.

Art. 17 i 18 Art. 142, 149

Osoba podejrzanego jest informowana o możliwości skorzystania z tej instytucji przy pierwszym przesłuchaniu dobrowolnego poddania się odpowiedzialności kiedy brak przesłanek negatywnych istnieją pozytywne, ewentualnie ich prawdopodobieństwo.

Podejrzany może na tym etapie zgodzić się na to, albo niezgodzie się. Na gruncie kodeksu karno - skarbowego odpowiedzialność ponoszą 17 latek, ale osoba pomiędzy 17 a 18 rokiem życia nie może wyrazić zgody na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności - w jego imieniu może poddać się przedstawiciel.

Zgoda może być wyrażona na piśmie w formie oświadczenia, ustna do protokołu - forma obojętna.

Taka osoba musi też spełnić warunki:

- wyrazić zgodę

- uiścić należność publiczno - prawną

- zapłacić najniższą kwotę grzywny

- wyrazić zgodę na ewentualny przepadek

- uiścić zryczałtowane koszty postępowania.

To musi być dołączone do wniosku, aby organ podjął kroki.

Organ może zaakceptować wniosek /przychylić się do niego/ i wówczas zamiast aktu oskarżenia taki organ występuje do sądu z wnioskiem zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Organem decydującym jest sąd.

Organ może też negatywnie zaopiniować wniosek i w takiej sytuacji kiedy zapadnie negatywna decyzja to stronie przysługuje zażalenie do organu nadrzędnego na negatywną decyzję.

Jeżeli chodzi o przesłankę pozytywną.

Sąd nie jest związany wnioskiem finansowego postępowania przygotowawczego. Sąd może podjąć decyzję negatywną bądź pozytywną. Sąd wydaje decyzję o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Sąd orzeka o najniższej grzywnie, o przepadku /jeżeli było to zawarte we wniosku/.

Postanowienie sądu jeżeli jest prawomocne kończy postępowanie w sprawie.

Informacja o ukaraniu nie jest ujęta w Krajowym Rejestrze Karnym. Jeżeli dobrowolnie poddano się ukaraniu.

Przy ewentualnym kolejnym przestępstwie nie będzie mowy o recydywie skarbowej. Sąd nie może tego uznać za okoliczność obciążającą.

Sąd może również nie wyrazić zgody na dobrowolne poddanie się i uiszczona grzywna znajduje się w depozycie sądowym i nie jest zwracana a postępowanie toczy się normalnym trybem. Wtedy kiedy kończy się uniewinnieniem to zostaje zwracane, a jeżeli nie uniewinni to idzie na poczet kary.

Odstąpienie od wymierzenia kary ma miejsce wówczas, gdy proces zostanie zakończony. Jest to instytucja procesowa stosowana tylko przez sąd.

Art. 19 - wskazuje

Ad. 1 - dwie podstawy wymierzenia w przypadkach wskazanych w kodeksie.

Ad. 2 - na podstawie art. 19 1 pkt 1 i 2

Ad. 1 Jest tych przypadków kilka:

- odpowiedzialność za usiłowanie nieudolne /art. 14 par. 2 KK w związku z art. 21 par. 3 KKS/,

- gdy podżegacz lub pomocnik wypełnił swoje zachowanie określone w KK natomiast sprawca nie usiłował dopuścić się czynu - art. 20 par. 2 KK i w związku z art. 20 par. 2 KK,

- art. 10 par. 5 tam gdzie mamy błąd

- art. 11 par. 2 i 3 - ograniczona poczytalność sprawcy

- art. 20 par. 3 KKS /współdziałanie przy przestępstwach indywidualnych/,

- art. 36 par. 1 pkt. 2 KKS - nadzwyczajne złagodzenie kary,

- art. 77 par. 4 i 77 par. 5 do odstąpienia od wymierzenia kary.

Ad. 2 . Wskazuje dwie samodzielne podstawy od wymierzenia kary:

- gdy stopień społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa skarbowego zagrożonego karą nie przekraczającą 3 lat pozbawienia wolności, ewentualnie karą łagodniejszą nie jest znaczny,

- w przypadku wykroczeń skarbowych gdy zachodzą szczególne okoliczności z uwagi na:

• Okoliczności związane z popełnieniem wykroczenia skarbowego,

• Ma właściwości i warunki osobiste sprawcy

• Oraz zachowanie się sprawcy po czynie zabronionym

Mając na uwadze w/w sąd może odstąpić od wymierzenia kary.

Czynny żal, dobrowolne poddanie się karze - bez procesowych a materialne - będzie na egzaminie.

Jeżeli dobrowolnie poddamy się karze to krótki termin przedawnienia i zatarcie skazania następuje po roku od prawomocnego orzeczenia - dotyczy przestępstw i wykroczeń skarbowych.

1. środki represji

2. kary - środki karne Wyróżniamy 3 kary za przestępstwa skarbowe:

1. grzywna - za wykroczenie skarbowe mamy tylko karę grzywny /kwotowe a nie w stawkach dziennych/ Grzywna jest orzekana w stawkach dziennych za przestępstwa skarbowe

! Ilość stawek dziennych w typie podstawowym to jest od 10 do 720 stawek. Art. 23 KKS Natomiast ta grzywna w nadzwyczajnych można wyznaczyć od 10 do 1080 stawek.

Art. 37 od 10 do 1080

Przy karze łącznej art. 39 i w przypadku ciągu przestępstw art. 40 par. 3 - stawka dzienna określa stopień społecznej szkodliwości czynu. Czyn bardziej szkodliwy - tym więcej stawek dziennych. Wysokość jednej stawki dziennej mówi o realnych możliwościach uiszczenia kary grzywny.

Przy przestępstwach karno - skarbowych. Wysokość jednej stawki wynosi od 1/30 najniższego wynagrodzenia do 400 krotności tej sumy czyli od 300 do 12 000 zł. Przy wyroku nakazowym mamy możliwość orzeczenia kary grzywny do 200 stawek - art. 23 par. 2

Przy wykroczeniach skarbowych Art. 38 od 1/10 najniższego wynagrodzenia do 20 krotności minimalnego wynagrodzenia. Mandatem możemy ukarać sprawcę do wysokości 2 - krotności minimalnego wynagrodzenia.

2. kara ograniczenia wolności

Art. 26 KKS - nie wskazuje istoty tej kary, ale odwołuje się do KK. Ta kara orzekana jest w miesiącach. Od 1 - 12. Przy karze łącznej, przy ciągu przestępstw istnieje możliwość podwyższenia tej kary do 18 miesięcy. Ta kara może przybrać wariant:

- prace społecznie użyteczne

- potrącenie wynagrodzenia

Jeżeli przyjmujemy wariant I to wymiar pracy społecznie użytecznej wynosi od 20 do 40 godzin, a przy potrąceniu z wynagrodzenia jest to od 10 - 25%. Sprawca, bez zgody sądu nie może zmienić miejsca pobytu. Ma obowiązek informowania sądu o przebiegu wykonywanej pracy /wariant I/ Sprawca nie może bez zgody sądu rozwiązać stosunku pracy - wariant II.

Sąd skazując sprawcę na karę ograniczenia wolności może oddać go pod dozór kuratora, ewentualnie osoby godnej zaufania. Ponadto może zobowiązać do przeproszenia pokrzywdzonego, do naprawienia szkody.

3. kara pozbawienia wolności jest wymierzana w dniach, miesiącach i latach. Trwa najkrócej 5 dni, najdłużej 5 lat, ale tylko w typie podstawowym. Art. 27. W przypadku ciągu przestępstw, recydywy skarbowej, nadzwyczajnego zaostrzenia odpowiedzialności ta kara może zostać nadzwyczajnie zaostrzona - max 10 lat - art. 28 par. 2., ale w przypadku kry łącznej - max do 15 lat. Nadzwyczajne złagodzenie - art. 36, 37, 38 KKS

3. środki zabezpieczające

Nadzwyczajne złagodzenie - art. 36, 37, 38 KKS - Nadzwyczajne złagodzenie kary. Sąd ma możliwość wymierzyć karę ograniczenia wolności, jeżeli czyn jest zagrożony kara pozbawienia wolności. W ramach tej instytucji:

- sąd może odstąpić od wymierzenia i orzec środek karny,

- sąd może odstąpić od wymierzenia kary i odstąpić od orzeczenia środka karnego.

1. Zapłacenie należności,

2. Okoliczności związane z …..sprawcy,

3. Właściwości i warunki osobiste

4. Zachowanie po popełnionym czynie - ujawnienie informacji organom ścigania, podjęcie starań do naprawienia szkody, do zapobieżenia przestępstwu - jest to instytucja fakultatywna - sąd Mozę, ale nie musi ją zastosować.

Ad. 2. Nadzwyczajne obostrzenie odpowiedzialności. Sąd obligatoryjnie stosuje nadzwyczajne obostrzenie kary wtedy, gdy:

- sprawca dopuścił się umyślnego przestępstwa skarbowego i spowodował uszczuplenie należności publiczno - prawnej, tzw. dużej wartości,

- uczynienie z działalności przestępczej stałego źródła dochodu z działalności przestępczej - może to być główne lub uboczne źródło dochodu, ważne żeby było stałe.

Recydywa skarbowa polega na popełnieniu w ciągu 5 lat od skazania za przestępstwo umyślne skarbowe na karę pozbawienia wolności, karę ograniczenia, bądź karę grzywny i w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy ograniczenia, 6 miesięcy pozbawienia wolności, z przerwami bądź łącznie, bądź zapłacenie 120 stawek grzywny popełniając umyślne przestępstwo tego samego rodzaju.

- realny zbieg przestępstw. Sprawca dopuścił się dwóch lub więcej przestępstw zanim zapadł wyrok, chociażby nieprawomocny. Przestępstwa te ujęte są w różnych przepisach KK,

- działanie w ramach struktury grupy przestępczej, związku przestępczego,

- gdy sprawca działa z użyciem groźby natychmiastowego użycia przemocy, bądź z użyciem przemocy bądź działa wspólnie z inną osobą w wyżej wskazany sposób,

- nadużycie stosunku zależności, wykorzystanie krytycznego położenia innej osoby i w związku z tym wykorzystał inną osobę do popełnienia czynu.

Sąd wymierza karę pozbawienia wolności:

1. Do 6 miesięcy albo karę ograniczenia wolności, jeżeli czyn był zagrożony karą grzywny do 360 stawek.

2. Sąd wymierza karę do roku pozbawienia wolności ewentualnie karę ograniczenia wolności, jeżeli czyn był zagrożony tylko karą grzywny powyżej 360 stawek,

3. Jeżeli czyn był zagrożony kara pozbawienia wolności, czyli np. karą do 3 lat to sąd wymiera karę pozbawienia wolności do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Art. 37. Art. 38 par. 2 na gruncie tego art. AAS sąd wymierza w ramach nadzwyczajnego obostrzenia wysokości podwójnej w przypadku:

- popełnienia przez sprawcę przestępstwa określonego w w/w art. w sytuacji wystąpienia szkody tzw. wielkiej. Wielka szkoda to 1000 krotność najniższego wynagrodzenia. Zaostrzenie podwójne odnosi się tylko do kary pozbawienia wolności.

W przypadku kary grzywny jest tylko 1080.

22.04.2007 r. V wykład

Środki karne i środki zabezpieczające - art. 22 kks

Środki karne stosowane za przestępstwa skarbowe

Art. 22 § 2 katalog środków karnych

1/ dobrowolne poddanie się odpowiedzialności art. 17 i 18 kks,

2/ przepadek przedmiotów

3/ ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów

4/ przepadek korzyści majątkowej z przestępstwa

5/ ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej

6/ podanie wyroku do publicznej wiadomości

7/ zakazy:

- prowadzenia określonej działalności gospodarczej,

- zakaz wykonywania określonego zawodu,

- zakaz zajmowania określonego stanowiska

8/ instytucje probacyjne inaczej środki związane z poddaniem sprawcy próbie:

- warunkowe umorzenie postępowania karnego

- warunkowe zawieszenie wykonania kary

- warunkowe zwolnienie osoby z zakładu karnego

9/ pozbawienie praw publicznych

Środki zabezpieczające za przestępstwa skarbowe

Art. 22 § 3 katalog środków zabezpieczających

1/ umieszczenie w zakładzie zamkniętym,

2/ umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym,

3/ umieszczenie w zakładzie karnym, w którym stosuje się środki lecznicze lub rehabilitacyjne,

4/ umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego,

5/skierowanie do placówki leczniczo-rehabilitacyjnej

Są to środki orzekane ze względu na zaburzenia psychiczne które występowały lub wystąpiły.

Można orzec także przepadek przedmiotów /z jednej strony jako środek karny z drugiej jako zabezpieczający/ oraz zakazy: prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska.

Środki zabezpieczające są orzekane wobec:

1/ osób upośledzonych umysłowo

2/ chorych psychicznie

3/ występują inne zaburzenia czynności psychicznych.

Wymierzanie kar i środków karnych za wykroczenia skarbowe art. 47

Karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny określona kwotowo - § 1

Środkami karnymi są - § 2

1/dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,

2/przepadek przedmiotów,

3/ ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów .

W przypadku wykroczenia skarbowego mamy doczynienie tylko z 1 środkiem zabezpieczającym - jest to przepadek przedmiotu

Kiedy środki karne są orzekane? Są orzekane:

1/ obok kar za wyjątkiem przepadku przedmiotów na podstawie regulacji art. 19 . Przepadek przedmiotów może zostać orzeczony jako samoistny środek karny w stosunku do osoby nieobecnej,

2/ środki karne mogą być orzekane zamiast kary. Kiedy to ma miejsce ? W przypadku 4 środków można zastosować:

1/ przepadek,

2/ ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu

3/ grupa zakazów jw.

4/ podanie wyroku do publicznej wiadomości.

Środki karne zamiast kary są orzekane przy odstąpieniu przy wymierzaniu kar art.19. Te 4 wyżej wymienione są orzekane zamiast kary.

Dobór środka karnego zawsze musi być ściśle związany z czynem osoby.

Przepadek przedmiotów obejmuje: /art. 29/

1/ przedmioty, które pochodzą bezpośrednio z przestępstwa skarbowego,

2/ narzędzia lub inne przedmioty stanowiące mienie ruchome, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego,

3/ opakowania przedmiotów , które podlegają przepadkowi. Może to nastąpić tylko wtedy, gdy te opakowania są ściśle zintegrowane z przedmiotem przepadku np. przepadek płyt CD, zabierając filmy nie tylko płyty ale i opakowania /plastikowe, okładki/

4/ przedmioty, których wytwarzanie, posiadanie, obrót, przechowywanie, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione przez przepisy prawa. Pod pojęciem przepisów prawa należy rozumieć przepisy nie tylko kks ale przepisy innych ustaw , z innych dziedzin /ustawa o wyrobach spirytusowych, o lekach, farmaceutyczne, o narkomanii.

Kiedy przepadek nie jest orzekany? Art. 31 - wyłączenie możliwości orzekania

Art. 31 stwierdza, że w pewnych sytuacjach przepadku przedmiotów nie orzeka się:

1/ jeżeli przedmiot jest własnością osoby trzeciej, a sprawca uzyskał je w drodze czynu zabronionego jako przestępstwo lub wykroczenie,

2/ ten przedmiot jest w dyspozycji przez sprawcę jest posiadaczem w złej wierze ????

3/ orzeczenie przepadku byłoby niewspółmierne do wagi popełnionego przestępstwa skarbowego

Uiszczenie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu. Ten środek jest stosowany, gdy zachodzi niemożność orzeczenia przepadku. To stwierdzenie niemożności orzeczenia przepadku przedmiotu może być spowodowane:

1/ zniszczenie przedmiotu przepadku

2/ zgubienie

3/ sprawca z różnych przyczyn /zarówno faktycznych jak i prawnych/ nie ma możliwości wyegzekwowania przepadku przedmiotu.

Zawsze środek karny polega na uiszczeniu równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu. Powinien być orzekany w wysokości wartości przepadku przedmiotu.

Grupa zakazów i ich stosowanie:

1/ zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej,

2/ zakaz zajmowania określonego stanowiska,

3/ zakaz wykonywania określonego zawodu.

Są to środki karne o charakterze czasowym. Zawsze rozpięte w czasie. Przepadek jest o charakterze jednorazowym. Ustawodawca określa wymiar czasu. Wynosi od 1 roku do lat 5.

Kiedy te środki są orzekane?

1/ zakaz prowadzenia działalności gospodarczej tak jak i pozbawienia praw publicznych są orzekane w sytuacji wskazanych przez ustawodawcę:

- dopuszczenie się przestępstwa enumeratywnie wskazanego w art. 34 § 2 kks,

- art. 38 § 1 i § 2 - sytuacja nadzwyczajnego obostrzenia kary,

Grupa zakazów jest orzekana tylko wówczas gdy sprawca nadużył określonego stanowiska lub zawodu przy popełnieniu przestępstwa albo dalsze zajmowanie tego stanowiska ewentualnie wykonywanie tego zawodu zagrażałoby istotnym dobrom chronionym prawem.

To również odnosi się do osób prowadzących działalność gospodarczą

Jest przesłanką do ?????????

Art. 191 po upływie połowy okresu obowiązywania tego zakazu na jaki został on orzeczony , środek karny może zostać uznany za wykonany. Nie może to nastąpić wcześniej niż po roku .

Np. zakaz 3 lat , to po 1,5 roku, że został wykonany. Lecz musi zachodzić upływ 1 roku.

Zachodzi wtedy gdy:

- sprawca nie naruszał norm prawnych,

- sprawca w sposób należyty prowadził życie w innych dziedzinach prawa.

Pozbawienie praw publicznych podstawa stosowania art. 22 § 2 pkt 7

Co obejmuje? Jako środek karny obejmuje:

1/ zakaz sprawowania funkcji publicznych,

2/ zakaz pełnienia funkcji w wymiarze sprawiedliwości /sędzia, prokurator, ławnik/

3/ osoba traci czynne i bierne prawo wyborcze

4/ utrata orderów i odznaczeń, tytułów honorowych jak również brak możliwości ich uzyskania w czasie obowiązywania tego środka karnego.

Kiedy pozbawienie praw publicznych jest orzekane? Wtedy gdy:

1/ nadzwyczajne obostrzenie kary /sprawca musi dopuścić się w warunkach zaostrzenia odpowiedzialności/

2/ kara , która została wymierzona sprawcy jest orzeczona na okres nie krótszy niż 3 lata /także kara łączna/

Sytuacje , które prowadzą do nadzwyczajnego obostrzenia i nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Nadzwyczajne złagodzenie kary - konsekwencje

1/ Wymierzając karę ograniczenia wolności, kiedy czyn był zagrożony karą pozbawienia wolności, a istnieją przesłanki złagodzenia w wymiarze od 1 mies. do 12 mies.

2/ art. 19 - odstąpienie od wymierzenia kary. Przy odstąpieniu od wymierzenia kary:

- sąd orzeka środek karny zamiast kary

- sąd w ramach nadzwyczajnego złagodzenia kary odstępuje od wymierzenia środka karnego jak również kary.

Dodatkowe elementy konieczne do nadzwyczajnego złagodzenia kary. Elementy natury podmiotowej i przedmiotowej.

Podmiotowe:

- sąd bierze pod uwagę zamiar i motywację osoby,

- sąd bierze pod uwagę naruszenie reguł ostrożności.

Przedmiotowe:

- sąd bierze pod uwagę szkodę, która zaistniała czyli uszczuplenie należności publicznoprawnej jak też narażenie na uszczuplenie takiej należności,

- sprowadzenie niebezpieczeństwa abstrakcyjnego,

- zachowanie się osoby zarówno przed jak i po popełnieniu czynu zabronionego.

Instytucja nadzwyczajnego złagodzenia kary jest instytucją, która powinna być stosowana w sposób nadzwyczajny, w wypadkach szczególnych.

Okoliczności, które jeszcze zezwalają na zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary- instytucja małego świadka koronnego- ujawnianie organom ścigania informacji na temat zabronionego czynu , które w sposób szczególny mogą przyczynić się do wyjaśnienia sprawy. Ta możliwość przyczynienia się jest bardzo istotna. Podstawa - art. 60 §3, §4 kks art. 66, 72, 82 - są to instytucje typowo prawno-karne. Przy każdej z tych instytucji istnieje możliwość jej odwołania jeżeli sprawca będzie działał wbrew prawu.

Na gruncie kks sprawca musi spełniać dodatkowy element- uiszczenie należności publicznoprawnej czyli kwoty uszczuplonej jest warunkiem warunkowego umorzenia postępowania, warunkowego zawieszenia wykonania kary, warunkowego zwolnienia osoby z zakładu karnego.

13.05.2007

Instytucje probacyjne

Warunkowe umorzenie postępowania /art.41/ .

Modyfikuje instytucję na mocy prawa karnego skarbowego. Natomiast podstawa prawna to art.66 kk.

Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania.

Jest to instytucja fakultatywna. Sąd może, ale nie musi jej zastosować. Warunkowe umorzenie następuje wyrokiem a nie postanowieniem, bo przełamujemy domniemanie niewinności osoby. Stwierdzamy również, że osoba dopuściła się czynu, który jest społecznie szkodliwy.

Warunkowe umorzenie postępowania stosujemy gdy:

1. wina sprawcy nie budzi wątpliwości,

2. nie budzą wątpliwości okoliczności związane z popełnieniem czynu,

3. społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna,

4. sprawca nie był wcześniej karany za przestępstwo umyślne,

5. zachodzi pozytywna prognoza - przypuszczenie, ze strony sądu, że osoba taka nie naruszy w przyszłości porządku prawnego /nawet wykroczeń/.

Art. 37 § 1 p. 1,3,5,6,7 wyłączenie prawnych osób oraz sprawcę z art. 38 § 2.

Warunkowe umorzenie postępowania nie jest stosowane do:

1. osoby, która dopuściła się przestępstwa umyślnego i doprowadziła do uszczuplenia należności publiczno - prawnej dużej wartości /500 x 899,10zł/,

2. sprawca uczynił z działalności przestępczej stałe źródło dochodu,

3. sprawca dopuścił się tzw. zbiegu przestępstw czyli zanim zapadł wyrok /choćby nieprawomocny/ sprawca dopuścił się 2 lub więcej przestępstw,

4. sprawca działał w strukturze grupy zorganizowanej,

5. sprawca dopuścił się przestępstwa z użyciem przemocy, bądź groźby jej użycia,

6. sprawca dopuścił się przestępstwa jako sprawca kierowniczy bądź sprawca polecający,

7. sprawca dopuścił się czynów, o których mowa w art. 38 § 2 - szczególne obostrzenie kary.

Jeżeli sąd decyduje się na zastosowanie warunkowego umorzenia to:

1. Sąd orzeka okres próbny, który wynosi od 3 do 5 lat.

2. Sąd nakłada na sprawcę obowiązek uiszczenia w całości należności publiczno - prawnej w wyznaczonym terminie /art. 41 § 3/.

Podjęcie postępowania umarzającego może nastąpić z powodów /art.68/:

1. obligatoryjnie - sąd musi,

2. fakultatywnie - sąd może.

1. Obligatoryjne:

Jeżeli sprawca w okresie próbnym i dalszych 6 m-cy popełni przestępstwo umyślne, które stało się podstawą umorzenia warunkowego, to w takiej sytuacji sąd podejmuje postępowanie umorzone.

2. Fakultatywne:

1. wtedy, gdy sprawca dopuścił się innego przestępstwa bądź przestępstwa skarbowego,

2. gdy sprawca dopuścił się wykroczenia bądź wykroczenia skarbowego,

3. gdy sprawca w inny sposób naruszył porządek prawny,

4. gdy sprawca w okresie próby uchyla się od obowiązku uiszczenia należności publiczno - prawnych /art. 41 § 3/.

Pkt. a-c - art. 68 KK dodatkowo ma zastosowanie również do warunkowego zawieszenia kary i warunkowego zwolnienia sprawcy z ZK /art. 41§ 4 kks/.

Warunkowe zawieszenia kary. /art. 69 KK - w związku z art. 20 § 2 KKS/

Można zawiesić:

- karę pozbawienia wolności nie przekraczającą 2 lat,

- karę grzywny,

- karę ograniczenia wolności.

Przesłanki pozytywne warunkowego zawieszenia kary:

1. Stosujemy tę instytucję, gdy stwierdzimy że jest to wystarczające dla zrealizowania celów kary.

2. Gdy zachodzi pozytywna prognoza, że sprawca w przyszłości nie naruszy porządku prawnego.

Każdorazowo sąd bierze pod uwagę jak sprawca zachowywał się przed popełnieniem czynu, jak i po.

Art. 41a KKS modyfikuje tę instytucję - możemy ją zastosować pod warunkiem, ze nie jest to sprawca, który uczynił sobie z tego stałe źródło dochodu i nie działał w zorganizowanej grupie przestępczej - jest to zasada.

Wyjątek - art. 41a § 1 - w sytuacjach szczególnie uzasadnionych można jednak to stosować do w/wym.

Są okresy próby i wynoszą:

- od 2 do 5 lat przy zawieszeniu kary pozbawienia wolności,

- od 1 do 3 lat przy zawieszeniu grzywny i kary ograniczenia wolności,

- w przypadku zawieszenia kary pozbawienia wolności wobec osób z art. 37 § 1 pkt. 2 i 5 /stałe źródło dochodu z przestępstwa i działalność w strukturze zorganizowanej/ - to okres próby wynosi od 3 do 5 lat i zawsze jest obligatoryjnie.

Dodatkowe obowiązki nakładane na sprawcę /art. 72 KK/:

- przeproszenie,

- naprawienie szkody,

- powstrzymanie się od negatywnych zachowań /alkohol/.

Orzeka się je po wysłuchaniu skazanego. Wysłuchanie nie wiąże z jednym wyjątkiem: możliwość orzeczenia poddania się leczeniu możliwa jest za zgodą skazanego.

Może nastąpić zarządzenie wykonania zawieszonej kary. Sąd może lub musi zarządzić podjęcie wykonania zawieszonej kary.

Sąd musi zarządzić w przypadkach:

- gdy sprawca w okresie próby i 6 m-cy po jej ustaniu dopuścił się przestępstwa umyślnego podobnego, za które została orzeczona prawomocnie kara.

Przestępstwo podobne jest to przestępstwo popełnione z użyciem przemocy, bądź groźby jej użycia, jak też przestępstwo w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.

Sąd może zarządzić wykonanie zawieszonej kary gdy sprawca dopuszcza się:

- innego przestępstwa niż przestępstwa umyślnego podobnego,

- wykroczenia skarbowego,

- narusza w inny sposób porządek prawny,

- gdy w okresie próby w wyznaczonym terminie nie uiścił należności publiczno
- prawnej, do której uiszczenia był zobowiązany.

3 pierwsze są ujęte w art. 75 KK, czwarta to art. 41 § 4 KKS.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie /art. 76-82 KK/

Ma to zastosowanie do kary pozbawienia wolności.

Zasada:

Możemy zwolnić sprawcę skazanego z ZK po odbyciu co najmniej połowy kary nie mniej niż 6 m-cy.

Wyjątki: /art. 42 KKS § 1 i 2/

- § 1 - recydywa skarbowa. Sprawca może zostać zwolniony po odbyciu 2/3 kary nie mniej niż 6 m-cy.

- § 2 - wobec sprawcy skazanego za przestępstwo, z którego uczynił stałe źródło dochodu bądź działającego w strukturze grupy zorganizowanej. Możliwość ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie może nastąpić po odbyciu 3/4 kary i minimum 1 roku. W przypadkach tych okres próby wynosi nie mniej niż 3 lata do okresu pozostałego do odbycia kary.

Natomiast w stosunku do pozostałych osób okres próby wynosi - do końca kary nie mniej niż 2 lata.

Przesłanki stosowania warunkowego zwolnienia

- pozytywna prognoza kryminologiczna. Jest to przypuszczenie , że odbycie określonej ilości kary dowodzi, że sprawca w przyszłości nie będzie naruszał porządku prawnego.

Możliwość odwołania kary warunkowego przedterminowego zwolnienia

1. obligatoryjne

2. fakultatywne

1. Obligatoryjne - gdy sprawca w okresie próby i 6 m-cy po dopuścił się przestępstwa umyślnego, za które została orzeczona kara pozbawienia wolności. W każdej innej sytuacji tzn. jeżeli dopuścił się każdego innego przestępstwa czy wykroczenia lub wykroczenia skarbowego lub naruszy porządek prawny, to sąd penitencjarny może odwołać /art. 160 KK wykonawczego/.

2. Fakultatywne - art. 41 § 4 daje podstawę do odwołania przedterminowego zwolnienia jeżeli skazany w okresie wyznaczonym przez sąd nie uiścił należności publiczno - prawnej.

1

---