Laboratorium Wytrzymałości materiałów	Ćwiczenie numer: 3	Temat ćwiczenia: Próba udarności sposobem Charpy`ego.
	Grupa M 22	Ocena ze spr.	Ocena końcowa

1. Wiadomości ogólne.

Próby udarności są próbami dynamicznymi . Obciążenie działa gwałtownie - uderzeniowo. Celem prób udarnościowych jest określenie szybkiego (dynamicznego) obciążenia na własności mechaniczne materiału . Badania prowadzone są głównie dla oceny zachowania się materiału w warunkach sprzyjających kruchemu pękaniu . Powszechnie stosowana próba udarności , polega na złamaniu jednym uderzeniem wahadłowego młota próbki z karbem , podpartej swobodnie na obu końcach .

Przebieg ćwiczenia

Próbę udarności przeprowadziliśmy według normy PN-EN 10045-1.

Wymiary próbki

Do pomiaru próby udarności zastosowaliśmy próbkę z karbem w kształcie litery „u „. Jako obróbkę końcową zastosowano szlifowanie . Posiadała ona rysy na dnie karbu widoczne gołym okiem.

Pomiar próbki został dokonany za pomocą suwmiarki.

Próbę udarności przeprowadziliśmy na młocie wahadłowym typu Charpy [ PSd 300 /150 ] o max energii 300 J. Przyjęliśmy energię początkową 300J.

Temperatura pomiaru: 20°C, błąd pomiaru = 1,2J.

Dokładność wyników:

• udarność < 10J lub J/ cm² - dokładność 0,1J lub J/ cm²,

• udarność > 10J lub J/ cm² - dokładność 1J lub J/ cm².

S₀ = 8 ⋅ 9,99 ≈ 80 mm² = 80 ⋅ 1/100 cm² = 0,80 cm².

KC = K / S_o [J / cm² ]

S_o -pole przekroju w miejscu karbu

KCU- udarność próbek z karbem „u „

Wynik pomiaru:

178,9J : KU2 = 179J lub

KCU2 =

Wyniki podajemy zgodnie z normą, gdyż otrzymana wartość jest większa niż 10J lub J/ cm².

Wnioski:

Próba udarności metodą Charpy`ego pozwala wyznaczyć pracę łamania próbki. Badana próbka miała rysy - nie była wykonana zgodnie z normą, ale nadawała się do badań gdyż miała odpowiednie wymiary. Aby usunąć istniejące rysy na dnie karbu należałoby zastosować np. drobny papier ścierny, pasty polerskie lub gładziki, ponieważ według normy PN-EN 10045-1 zadrapania nie mogą być widoczne gołym okiem. Nie zmierzyliśmy odległości karbu od końca próbki - można to zrobić za pomocą np. mikroskopu lub suwmiarki. Nie pomierzyliśmy także promienia karbu, ale można tego dokonać przy pomocy wzornika. Należałoby również zmierzyć kąt pomiędzy powierzchnią próbki a płaszczyzną boczną karbu, co możliwe jest przy użyciu mikroskopu warsztatowego. Przyrząd, na którym dokonywaliśmy pomiaru był sprawdzany przed pomiarem - błąd mieścił się w normie, zakłada ona aby był on równy 1% czyli 3J, a w naszym przypadku wyniósł 1,2J. Po przeprowadzonej próbie przełom próbki był plastyczno-kruchy. Próbka nie została złamana przy energii 179 J lub 224 J/cm² więc otrzymanych wyników nie możemy traktować jako wyników udarności. Z powyższych wniosków wynika, że próbka cechowała się wysoką udarnością.

---