ROZKŁAD MATERIAŁU
Nauczyciel prowadzący: dr Cezary Makles
Specjalność: edukacja pedagogiczna - zintegrowana edukacja wczesnoszkolna
System: dzienny
Przedmiot: wprowadzenie do filozofii
Rodzaj zajęć: wykład
Rok nauki: I
Semestr: zimowy
Rok szkolny: 2009/2010
Czas realizacji przedmiotu: 1 semestr
Wymiar godzin w semestrze: 30
Forma zaliczenia zajęć: zaliczenie
Lp. |
Problematyka |
Tematyka szczegółowa |
Literatura |
1 |
Filozofia |
Filozofia - etymologia, przedmiot, dyscypliny filozoficzne w ramach nauk o bycie, poznaniu i wartościach, periodyzacja; |
1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 14, 16 |
2 |
TEORIA POZNANIA Prawda |
Klasyczna definicja prawdy. Krytyka: nieostrość pojęcia „zgodność”, nie - „identyczność”, nieostrość pojęcia „podobieństwo”. Nieklasyczne kryteria prawdy: koherencja, zgoda powszechna, pożyteczność |
1, 2, 5, 6, 10 |
3 |
Źródła poznania - geneza idei |
Geneza treści poznania - zagadnienie psychologiczne. Racjonalizm genetyczny - natywizm (Platon, Menon - nie można zdobyć wiedzy przez naukę, Państwo - alegoria jaskini, Kartezjusz, wątpienie i pewność), empiryzm genetyczny (Locke - tabula rasa). |
1, 8, 10, 16 |
4 |
Źródła poznania. Metoda adekwatnego poznania. |
Metoda adekwatnego poznania - kwestia czysto teoriopoznawcza. Podział sądów według Kanta. Racjonalizm metodologiczny - aprioryzm - skrajny i umiarkowany, empiryzm metodologiczny - skrajny i umiarkowany. Spory między stanowiskami umiarkowanymi. Racjonalizm jako postulat społeczny - antyirracjonalizm. |
1, 6, 8, 10, 16 |
ROZKŁAD MATERIAŁU
Nauczyciel prowadzący: dr Cezary Makles
Specjalność: zintegrowana edukacja wczesnoszkolna - edukacja pedagogiczna
System: dzienny
Przedmiot: wprowadzenie do filozofii
Rodzaj zajęć: wykład
Rok nauki: I
Semestr: zimowy
Rok szkolny: 2009/2010
Czas realizacji przedmiotu: 1 semestr
Wymiar godzin w semestrze: 30
Forma zaliczenia zajęć: zaliczenie
Lp. |
Problematyka |
Tematyka szczegółowa |
Literatura |
1 |
Filozofia |
Filozofia - etymologia, przedmiot, dyscypliny filozoficzne w ramach nauk o bycie, poznaniu i wartościach, periodyzacja; |
1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 14, 16 |
2 |
TEORIA POZNANIA Prawda |
Klasyczna definicja prawdy. Krytyka: nieostrość pojęcia „zgodność”, nie - „identyczność”, nieostrość pojęcia „podobieństwo”. Nieklasyczne kryteria prawdy: koherencja, zgoda powszechna, pożyteczność |
1, 2, 5, 6, 10 |
3 |
Źródła poznania - geneza idei |
Geneza treści poznania - zagadnienie psychologiczne. Racjonalizm genetyczny - natywizm (Platon, Menon - nie można zdobyć wiedzy przez naukę, Państwo - alegoria jaskini, Kartezjusz, wątpienie i pewność), empiryzm genetyczny (Locke - tabula rasa). |
1, 8, 10, 16 |
4 |
Źródła poznania. Metoda adekwatnego poznania. |
Metoda adekwatnego poznania - kwestia czysto teoriopoznawcza. Podział sądów według Kanta. Racjonalizm metodologiczny - aprioryzm - skrajny i umiarkowany, empiryzm metodologiczny - skrajny i umiarkowany. Spory między stanowiskami umiarkowanymi. Racjonalizm jako postulat społeczny - antyirracjonalizm. |
1, 6, 8, 10, 16 |
ROZKŁAD MATERIAŁU
Nauczyciel prowadzący: dr Cezary Makles
Specjalność: pedagogika opiekuńcza - resocjalizacja
System: dzienny
Przedmiot: wprowadzenie do filozofii
Rodzaj zajęć: wykład
Rok nauki: I
Semestr: zimowy
Rok szkolny: 2009/2010
Czas realizacji przedmiotu: 1 semestr
Wymiar godzin w semestrze: 30
Forma zaliczenia zajęć: zaliczenie
Lp. |
Problematyka |
Tematyka szczegółowa |
Literatura |
1 |
Filozofia |
Filozofia - etymologia, przedmiot, dyscypliny filozoficzne w ramach nauk o bycie, poznaniu i wartościach, periodyzacja; |
1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 14, 16 |
2 |
TEORIA POZNANIA Prawda |
Klasyczna definicja prawdy. Krytyka: nieostrość pojęcia „zgodność”, nie - „identyczność”, nieostrość pojęcia „podobieństwo”. Nieklasyczne kryteria prawdy: koherencja, zgoda powszechna, pożyteczność |
1, 2, 5, 6, 10 |
3 |
Źródła poznania - geneza idei |
Geneza treści poznania - zagadnienie psychologiczne. Racjonalizm genetyczny - natywizm (Platon, Menon - nie można zdobyć wiedzy przez naukę, Państwo - alegoria jaskini, Kartezjusz, wątpienie i pewność), empiryzm genetyczny (Locke - tabula rasa). |
1, 8, 10, 16 |
4 |
Źródła poznania. Metoda adekwatnego poznania. |
Metoda adekwatnego poznania - kwestia czysto teoriopoznawcza. Podział sądów według Kanta. Racjonalizm metodologiczny - aprioryzm - skrajny i umiarkowany, empiryzm metodologiczny - skrajny i umiarkowany. Spory między stanowiskami umiarkowanymi. Racjonalizm jako postulat społeczny - antyirracjonalizm. |
1, 6, 8, 10, 16 |
ROZKŁAD MATERIAŁU
Nauczyciel prowadzący: dr Cezary Makles
Specjalność: resocjalizacja - pedagogika opiekuńcza
System: dzienny
Przedmiot: wprowadzenie do filozofii
Rodzaj zajęć: wykład
Rok nauki: I
Semestr: zimowy
Rok szkolny: 2009/2010
Czas realizacji przedmiotu: 1 semestr
Wymiar godzin w semestrze: 30
Forma zaliczenia zajęć: zaliczenie
Lp. |
Problematyka |
Tematyka szczegółowa |
Literatura |
1 |
Filozofia |
Filozofia - etymologia, przedmiot, dyscypliny filozoficzne w ramach nauk o bycie, poznaniu i wartościach, periodyzacja; |
1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 14, 16 |
2 |
TEORIA POZNANIA Prawda |
Klasyczna definicja prawdy. Krytyka: nieostrość pojęcia „zgodność”, nie - „identyczność”, nieostrość pojęcia „podobieństwo”. Nieklasyczne kryteria prawdy: koherencja, zgoda powszechna, pożyteczność |
1, 2, 5, 6, 10 |
3 |
Źródła poznania - geneza idei |
Geneza treści poznania - zagadnienie psychologiczne. Racjonalizm genetyczny - natywizm (Platon, Menon - nie można zdobyć wiedzy przez naukę, Państwo - alegoria jaskini, Kartezjusz, wątpienie i pewność), empiryzm genetyczny (Locke - tabula rasa). |
1, 8, 10, 16 |
4 |
Źródła poznania. Metoda adekwatnego poznania. |
Metoda adekwatnego poznania - kwestia czysto teoriopoznawcza. Podział sądów według Kanta. Racjonalizm metodologiczny - aprioryzm - skrajny i umiarkowany, empiryzm metodologiczny - skrajny i umiarkowany. Spory między stanowiskami umiarkowanymi. Racjonalizm jako postulat społeczny - antyirracjonalizm. |
1, 6, 8, 10, 16 |
ROZKŁAD MATERIAŁU
Nauczyciel prowadzący: dr Cezary Makles
Specjalność: pedagogika opiekuńcza - resocjalizacja
System: zaoczny
Przedmiot: wprowadzenie do filozofii
Rodzaj zajęć: wykład
Rok nauki: I
Semestr: zimowy
Rok szkolny: 2009/2010
Czas realizacji przedmiotu: 1 semestr
Wymiar godzin w semestrze: 15
Forma zaliczenia zajęć: zaliczenie
Lp. |
Problematyka |
Tematyka szczegółowa |
Literatura |
1 |
Filozofia |
Filozofia - etymologia, przedmiot, dyscypliny filozoficzne w ramach nauk o bycie, poznaniu i wartościach, periodyzacja; |
1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 14, 16 |
2 |
TEORIA POZNANIA Prawda |
Klasyczna definicja prawdy. Krytyka: nieostrość pojęcia „zgodność”, nie - „identyczność”, nieostrość pojęcia „podobieństwo”. Nieklasyczne kryteria prawdy: koherencja, zgoda powszechna, pożyteczność |
1, 2, 5, 6, 10 |
3 |
Źródła poznania - geneza idei |
Geneza treści poznania - zagadnienie psychologiczne. Racjonalizm genetyczny - natywizm (Platon, Menon - nie można zdobyć wiedzy przez naukę, Państwo - alegoria jaskini, Kartezjusz, wątpienie i pewność), empiryzm genetyczny (Locke - tabula rasa). |
1, 8, 10, 16 |
4 |
Źródła poznania. Metoda adekwatnego poznania. |
Metoda adekwatnego poznania - kwestia czysto teoriopoznawcza. Podział sądów według Kanta. Racjonalizm metodologiczny - aprioryzm - skrajny i umiarkowany, empiryzm metodologiczny - skrajny i umiarkowany. Spory między stanowiskami umiarkowanymi. Racjonalizm jako postulat społeczny - antyirracjonalizm. |
1, 6, 8, 10, 16 |
ROZKŁAD MATERIAŁU
Nauczyciel prowadzący: dr Cezary Makles
Specjalność: resocjalizacja - pedagogika opiekuńcza
System: zaoczny
Przedmiot: wprowadzenie do filozofii
Rodzaj zajęć: wykład
Rok nauki: I
Semestr: zimowy
Rok szkolny: 2009/2010
Czas realizacji przedmiotu: 1 semestr
Wymiar godzin w semestrze: 15
Forma zaliczenia zajęć: zaliczenie
Lp. |
Problematyka |
Tematyka szczegółowa |
Literatura |
1 |
Filozofia |
Filozofia - etymologia, przedmiot, dyscypliny filozoficzne, periodyzacja, kontrowersje związane cezurą starożytność-średniowiecze, nadużywanie pojęcia. |
1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 14, 16 |
2 |
TEORIA POZNANIA Prawda |
Klasyczna definicja prawdy. Krytyka: nieostrość pojęcia „zgodność”, nie - „identyczność”, nieostrość pojęcia „podobieństwo”. Nieklasyczne kryteria prawdy: koherencja, zgoda powszechna, pożyteczność |
1, 2, 5, 6, 10 |
3 |
Źródła poznania. geneza idei |
Geneza treści poznania - zagadnienie psychologiczne. Racjonalizm genetyczny - natywizm (Platon, Menon - nie można zdobyć wiedzy przez naukę, Państwo - alegoria jaskini, Kartezjusz, wątpienie i pewność), empiryzm genetyczny (Locke - tabula rasa). |
1, 8, 10, 16 |
4 |
Źródła poznania. Metoda adekwatnego poznania. |
Metoda adekwatnego poznania - kwestia czysto teoriopoznawcza. Podział sądów według Kanta. Racjonalizm metodologiczny - aprioryzm - skrajny i umiarkowany, empiryzm metodologiczny aposterioryzm - skrajny i umiarkowany. Spory między stanowiskami umiarkowanymi. Racjonalizm w rozumieniu potocznym - jako postulat społeczny - zwalczanie antyirracjonalizmu. |
1, 6, 8, 10, 16 |
5 |
Granice poznania. Zagadnienie immanentnych granic poznania. |
Transcendencja - immanencja. Transcendentny a transcendentalny. Idealny a realny. Epistemologiczny idealizm immanentny (Berkeley i Hume). Realizm immanentny. Intencjonalny stosunek podmiotu do przedmiotu poznania, zagadnienie konstytucji przedmiotu postrzeżenia (Kant). |
1, 2, 5, 9, 10, 15 |
6 |
Granice poznania. Zagadnienie poznania przedmiotów transcendent-nych. |
Paradoks transcendencji - poznanie niepoznawalnego. Idealizm transcendentalny (Kant, fenomen a rzecz sama w sobie). Realizm transcendentalny. Pozytywizm idealizujący, realistyczny, neutralny (Mach, Russel), neopozytywizm. |
1, 6, 15 |
7 |
POGRANICZE TEORII POZNANIA I METAFIZYKI. Spór o uniwersalia. |
Uniwersalia a transcendentalia. Co może być ogólne? (nazwa, pojęcie, idea). Realizm pojęciowy skrajny (Platon, Augustyn, Anzelm, fenomenologia) i umiarkowany (Arystoteles, Tomasz). Uniwersalia in re, post rem, ante rem Konceptualizm (Kant). Nominalizm (Antystenes z Aten, David Ockham). Kotarbińskiego krytyka sporu za jego nieokreśloność. |
1, 2, 3, 6, 10, 15, 16 |
8 |
METAFIZYKA. Główne stanowiska, jako konsekwencje rozstrzygnięć teoriopoznaw-czych. |
Radykalizacja idealizmu teoriopoznawczego - czym jest przedmiot poznania tym jest przedmiot świata fizycznego - idealizm epistemologiczny -> metafizyczny idealizm subiektywny (Berkeley: esse=percipi). Idealizm obiektywny - konsekwencja racjonalizmu metodologicznego (Platon - idee istnieją realnie, poza światem, Hegel - porządek przyrody - odbiciem porządku ducha). Metafizyczny realizm - świat fizyczny niezależny od podmiotu. Materializm mechanicystyczny (Hobbes, prekursorzy: Demokryt, Epikur). Materializm dialektyczny Marksa, cechy materii, dialektyka - Hegel postawiony na głowie. |
1, 11, 14, 16 |
9 |
Zagadnienie stałości i zmiany |
Stała wiedza - zmienny świat, cóż wspólnego? Starożytne poszukiwania arche - stałej prazasady. Heraklit - teoretyk zmiany (ostateczne konsekwencje - Kretylos), Parmenides - teoretyk stałości (konsekwencje - paradoksy Zenona). Kompromis Demokryta - stałe atomy, zmienne - ich układy. Arystotelesowsko-Tomaszowa teoria złożeń bytowych, zmiana substancjalna i przypadłościowa. Nowożytne podejście do problemu - kwestia substancji: monizm materialistyczny i spirytualistyczny (Leibniz), teoria identyczności (Spinoza), dualizm (Augustyn, Kartezjusz), pluralizm (Leibniz); aspekty sporu monizm - pluralizm: numeryczny, jakościowy, strukturalny, formalny, egzystencjalny, kosmologiczny. |
1, 3, 8, 9, 16 |
10 |
Relacja umysł - ciało |
Szczególny przypadek zagadnienia substancji - podjętego przez Kartezjusza -jak w człowieku jedna substancja oddziałuje na drugą. Nierozstrzygalność - na gruncie filozofii Kartezjusza. Redukcja zjawisk psychicznych do fizycznych (na gruncie monizmu materialistycznego, w wersji mechanicystycznej i dialektycznej), krytyka: odmaterializowanie pojęcia materii - energii też przysługuje masa, nieokreślone właściwości cząstek elementarnych (zasada nieoznaczoności Heisenberga). Redukcja zjawisk fizycznych do psychicznych (Leibniz). Redukcja w wymiarze epistemologicznym - okazjonalizm (Malebranche). Stanowiska wg Ajdukiewicza: interakcjonizm, epifenomenalizm, paralelizm, teoria dwóch stron. |
1, 3, 8, 9, 16 |
11 |
Determinizm - indeterminizm. Wola - wolna? |
Problemy związane z definicją pojęcia „przyczyna”. Przyczynowość jako przewidywalność? Filozofia przyrody: determinizm (materializm mechanicystyczny, pstulat Laplace'a), indeterminizm (fizyka kwantowa). Determinizm - indetrminizm w antropologii - problem wolnej woli. Tradycja deterministyczna (Biblia, św. Augustyn, Luter, Kalwin, Schopenhauer) i indeterministyczna (Kant, egzystencjaliści). Analiza pojęcia wolności wg Schopenhauera. |
1, 2 , 12, 15 |
12 |
ETYKA - podstawowe pojęcia |
Etyka a moralność. Etyka normatywna i opisowa. Wartość - sposoby jej definiowania: potrzeba i pragnienie. Normy. Oceny i ich podstawy (konsekwencje, intencje, motywy). Sankcje (wyrzuty sumienia, dezaprobata otoczenia), wzory osobowe. |
1, 9, 11, 12 |
13 |
Metaetyka |
Specyfika sądów moralnych. Subiektywizm, skrajny - emotywizm, obiektywizm, absolutyzm |
9, 11 |
14 |
ANTROPOLOGIA i jej konsekwencje |
Naturalizm i antynaturalizm w antropologii, aksjologii i etyce. Teoria naturalistyczne: klasyczny hedonizm Arystypa, hedonizm ascetyczny Epikura, hedonizm nowożytny - utylitaryzm indywidualistyczny. Utylitaryzm kolektywistyczny - ewolucyjny i rewolucyjny. Doktryny antynaturalistyczne: idealistyczne i religijne. |
8, 9, 12 |
14 |
ESTETYKA |
Nauka o pięknie - problematyka - przedmioty zainteresowania: wartości estetyczne, dzieła sztuki, piękno natury, przeżycie estetyczne i ocena estetyczna, twórczość artystyczna. |
2, 4, 11
|
15 |
Repetytorium |
Podsumowanie. Przegląd zreferowanej problematyki. Ewentualne kwestie podniesione przez Słuchaczy. |
|
L I T E R A T U R A
Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Warszawa 1984.
Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1987.
Bocheński J., Zarys historii filozofii, Kraków 1993.
Gołaszewska M., Zarys estetyki. Problematyka, metody, teorie, Kraków 1973.
Galerowicz J., Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1992.
Julia D., Słownik filozofii, przeł. K. Jarosz. Katowice 1992.
Kotarbiński T., Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Warszawa 1986.
Metaetyka, wybór i red. Lazari-Pawłowska I., Warszawa1995
Nagel T., Co to wszystko znaczy? Bardzo krótkie wprowadzenie do filozofii, Warszawa 1993.
Popkin R. H., Stroll A,. Filozofia. Najpopularniejszy na świecie podręcznik filozofii dla niefilozofów, przeł. Karłowski J., Leśniewski N., Przyłębski A., Poznań 1994.
Posiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych dla studiujących filozofię chrześcijańską, Warszawa 1983.
Przybył B., Swianiewicz J., Edukacja filozoficzna. Myślenie krytyczne, Kielce 2002.
Schrade U., Etyka. Główne systemy, Warszawa 1992.
Sikora A., Spotkania z filozofią, Warszawa 1983.
Stępień A., Wstęp do filozofii, Lublin 1995.
Strawson P., F., Analiza i metafizyka. Wstęp do filozofii, Kraków 1994.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1-3, Warszawa 2005.