1. Podział stosowany w technice, uwzględniający występowanie środków smarnych:

• tarcie suche

• tarcie płynne

• tarcie graniczne

• tarcie mieszane

2. Podstawowe obliczenia łożysk (tarcie mieszane)

Obliczanie nacisków w łożysku

Obliczanie mocy tarcia w łożysku poprzecznym

Odbieranie ciepła ze strefy tarcia

3. Cechy idealnego materiału łożyskowego

 Niska wartość współczynnika tarcia.

 Podatność.

 Odporność na zatarcie.

 Wytrzymałość na naciski.

 Wysoka wytrzymałość zmęczeniową.

 Odporność na korozję.

 Dobra przewodność cieplna.

 Odpowiednia rozszerzalność cieplną.

 Wysoka trwałość.

 Dobra obrabialność.

 Niska cena.

4. Tarcie płynne występuje wtedy, gdy powierzchnie tarcia są rozdzielone warstwą środka smarnego w postaci smaru, cieczy lub gazu. Wówczas tarcie zewnętrzne jest zamieniana na tarcie wewnętrzne czynnika smarnego.

5.

- osiagniecie prędkości większej od prędkości granicznej

- wymuszenie za pomoca smarownicy

- odpowiednia lepkość smaru

6. - utrzymanie odpowiedniego cisnienia (hydrostatyczne)

- utrzymanie odpowiedniej prędkości (hydrodynamiczne)

7. - smarowanie pierścienie, smarownica i rozprowadzanie smaru po czopie; oraz za pomoca odpowiednich kanałów na panwi

8. -

9.

10.

12. Lepkość (tarcie wewnętrzne) - właściwość płynów i plastycznych ciał stałych charakteryzująca ich opór wewnętrzny przeciw płynięciu.

13. pomiar lepkości

Metoda Poiseuille'a: wyznaczyć ze wzoru względny wspólczynnik lepkości cieczy η_cieczy/η_wody. Rachunek niepewności obliczonej wartości względnego wspólczynnika lepkości cieczy opieramy na niepewności maksymalnej. Najpierw obliczamy niepewności maksymalne Δx_k wszystkich wielkości mierzonych bezpośrednio (patrz: Instrukcja ONP, rozdz. 4.2.) a następnie obliczamy niepewność maksymalną Δ(η_cieczy/η_wody) korzystając z prawa przenoszenia niepewności maksymalnych (patrz: Instrukcja ONP, wzór nr 18).

Metoda Stokesa: Na podstawie wyników pomiarów dla każdej z kulek obliczyć współczynnik lepkości gliceryny w puazach i w paskalosekundach a nastepnie obliczyć ich średnią arytmetyczną η (patrz: Instrukcja ONP, wzór 16).

Obliczyć złożoną niepewność standardową u_c(η) współczynnika lepkości (patrz: Instrukcja ONP, wzór 17). Przeprowadzić dyskusję otrzymanych wyników. Ocenić celowość wprowadzenia poprawki uwzględniającej rozmiary cylindra. Porównać otrzymane wartości z danymi tablicowymi.

14, Krzywa tarcia ("krzywa Stribecka”) składa si_ z dwóch gał_zi: lewej - charakteryzuj_-

cej tarcie mieszane w ło_ysku oraz prawej - charakteryzuj_cej tarcie płynne.

15.

16,

17. [mPa s]

18,

---