Rachunkowość instytucji finansowych cz. 2
Podstawową normą prawną w zakresie działalności ubezpieczyciela jest Ustawa z dnia 28 lipca 1990 o działalności ubezpieczeniowej ( z kolejnymi zmianami).
Ustawa ta określa dwa działy ubezpieczeń: 1. -ubezpieczenia na życie i 2. - pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe. Ten podział obszarów działalności ubezpieczeniowej znajduje odbicie w sprawozdawczości finansowej zakładów ubezpieczeń oraz w rodzaju tworzonych rezerw.
Dla sprawozdawczości bilansowej podstawową normą prawną jest ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994r ( z późniejszymi zmianami). Tak więc rachunkowość ubezpieczyciela podporządkowana jest wszystkim koncepcjom , zasadom i metodom jej prowadzenia również w zakresie inwentaryzacji składników aktywów i pasywów.
Należy jednak zwrócić uwagę na dokumenty ubezpieczeniowe, które powinny odpowiadać swoistym kryterium. Dokumenty ubezpieczeniowe to głównie kopie polis ubezpieczeniowych, lub innych dokumentów źródłowych, potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczeniowej. Dokument ubezpieczeniowy może mieć również charakter zbiorczy i może być sporządzony według rodzajów i grup ubezpieczeń.
Przy wycenie bilansowej w rachunkowości ubezpieczyciela szczególna uwagę należy zwrócić na tworzenie rezerw bilansowych. Wyróżniamy dwie podstawowe grupy rezerw:
obejmuje rezerwy kapitałowe ( np. rezerwy związane z odroczonym podatkiem dochodowym lub tworzone na ryzyko i przewidywane straty gospodarcze) , oraz rezerwy kosztowe ( tzw. bierne ro0zliczenia międzyokresowe kosztów). Nie różnią się one od rezerw tworzonych przez inne podmioty , które nie są ubezpieczycielami.
obejmuje rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe, typowe tylko dla ubezpieczycieli i wyrażające oszacowane potencjalne zobowiązania wynikające z umów ubezpieczeniowych, spodziewane do uregulowania w przyszłych okresach.
Rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe obejmują rezerwę składek, rezerwę na pokrycie ryzyka niewygasłego, na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia, w tym na skapitalizowaną wartość rent, rezerwy na wyrównanie szkodowości, rezerwę z tytułu ubezpieczeń na życie.
Wartość tych rezerw może być ustalana się trzema metodami:
metoda indywidualna, wymagająca osobnego rozpatrywania każdej umowy ubezpieczenia, lub każdej zgłoszonej szkody
metoda ryczałtowa- według której rezerwa jest określana zbiorczo dla całego portfela ubezpieczeń, lub jego części
metoda aktuarialna, oparta na metodach matematyki i statystyki ubezpieczeniowej.
Przyjęte zasady tworzenia i metody ustalania rezerw techniczno- ubezpieczeniowych powinny być stosowane w sposób ciągły, bez nieuzasadnionych zmian.
Sprawozdawczość finansowa ubezpieczyciela różni się w sposób istotny od sprawozdawczości innych podmiotów gospodarczych. Wprawdzie sprawozdanie roczne zawiera te same elementy, określone w ustawie o rachunkowości tj:
- bilans
- rachunek zysków i strat
- rachunek przepływów pieniężnych
- zestawienie zmian w kapitale
- informację dodatkową,
ale ich struktura informacyjna jest inna.
Różnice sprowadzają się do nast. problemów:
1.W aktywach bilansu ubezpieczyciela nie stosuje się kryterium płynności, również pasywa nie są zestawiane według zasady rosnącej wymagalności. Lokaty w bilansie wykazywane są według rodzajów instrumentów działalności lokacyjnej. Płynność lokat jest przedmiotem dodatkowych zestawień sprawozdawczych. Również rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe zestawiane są według tytułów ich tworzenia.
Poza tym w aktywach pojawiają się takie pozycje jak: „ depozyty u cedentów”, które powstają z tytułu świadczenia przez ubezpieczyciela usług ubezpieczenia ryzyk branych do ochrony przez innych ubezpieczycieli, albo pozycje: „ należności z tytułu reasekuracji”, które powstają wtedy, gdy sam ubezpieczyciel asekuruje u innego ubezpieczyciela świadczoną przez siebie ochronę ubezpieczeniową.
W rozliczeniach międzyokresowych występuje pozycja: zarachowane odsetki i czynsze”. Jest to wartość wynikająca z wyceny bilansowej lokat, z którymi są związane zarachowane za dany okres korzyści finansowe, ale jeszcze niezapadalne, lub niezainkasowane.
W rachunku wyników stanowią one niezrealizowany przychód z lokat.
2. W pasywach bilansu najistotniejszą częścią są dwa potężne bloki informacyjne o lokatach oraz o rezerwach. Są one podstawą oceny prawidłowej gospodarki finansowej ubezpieczyciela.
3. Rachunek zysków i strat jest dwuczłonowy. Pierwszym członem jest tak zwany techniczny rachunek ubezpieczeń, obejmujący wszystkie operacje wynikowe, wynikające ze statutowej działalności ubezpieczyciela. Może on być porównywany z podstawową działalnością operacyjna innych podmiotów, z tym ze ubezpieczyciel w tym członie ujmuje również przychody z lokat i koszty działalności lokacyjnej. Te pozycje stanowią bowiem podstawowe źródło zysku ubezpieczyciela.
Drugi człon stanowi tak zwany ogólny rachunek zysków i strat ubezpieczyciela- w tym segmencie ujmuje się koszty i przychody pozostałej działalności operacyjnej oraz straty i zyski nadzwyczajne.
Pierwszy człon zamyka zysk lub strata techniczna - jest to jednocześnie pierwsza pozycja ogólnego rachunku wyników.. Kolejny ustalania wyniku netto, to ustalenie wyniku na całej działalności operacyjnej, dalej - wynik finansowy brutto i wynik finansowy netto.
I Proces sprzedaży produktów ubezpieczeniowych
Proces sprzedaży produktów ubezpieczeniowych to nic innego, jak proces zawierania umów ubezpieczeniowych.
Umowa ubezpieczeniowa to dwustronne zobowiązanie:
a. ubezpieczyciela do pokrywania skutków określonych w umowie wypadków ubezpieczeniowych, lub spełnienia określonego świadczenia w ustalonym w umowie okresie
b. ubezpieczającego - do wnoszenia opłat ( składek) z tą usługę.
Realizacja procesu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych następuje w drodze trzech procesów:
uruchomienie kanałów dystrybucji, w których sprzedaż usług ubezpieczeniowych następuje poprzez pośredników drogą:
- pozyskiwania pośredników ubezpieczeniowych
- zawieranie umów o pośrednictwo ubezpieczeniowe
- uruchomienie sprzedaży przez internet
korzystanie z kanałów dystrybucji - to działania wynikające z pracy pośredników ubezpieczeniowych, a więc:
- przyjmowanie wniosków
- zawieranie umów
- inkasowanie składek
- wykonywanie innych czynności zlecanych przez zakład ubezpieczeń
proces underwritingu, którego celem jest przede wszystkim ochrona firmy ubezpieczeniowej przed przyjmowaniem zbyt dużych, niepewnych ryzyk, oraz umożliwienie tworzenia zróżnicowanej oferty ubezpieczeniowej, przyczyniającej się do większej konkurencyjności firmy.
Główne działania underwritingu to:
- ocena ryzyka przyjmowanego do ubezpieczenia i zaklasyfikowanie ubezpieczonego do odpowiedniej klasy ryzyka
- tworzenie statystyk przyczyn umieralności oraz analizowanie czynników na nią wpływających, po to aby uaktualniać podstawy oceny rzeczywistego ryzyka
- gromadzenie różnych informacji fachowych np. dot. nowości w medycynie ( skuteczności nowych metod leczenia), zagadnień epidemiologii itp.
proces monitorowania płatności ubezpieczeniowych obejmuje dwa podstawowe działania:
- monitorowanie kolejnych wpłat składek
- wysyłanie pism do klientów, w przypadku zalegania z płatnością.
Dokument księgowy, który stanowi podstawę ewidencji przychodów zakładów ubezpieczeń z tytułu składek ubezpieczeniowych to zbiorcze zestawienie polis ubezpieczeniowych zawartych w ciągu jednego dnia, lub innego okresu objętego zestawieniem.
Dekretacja składek z tytułu umów ubezpieczenia zawartych przez zakład ubezpieczeń:
1) przypis składki z umowy ubezpieczenia zawartej bezpośrednio przez zakład ubezpieczeń ( centralę, lub jednostki terenowe)
Wn Rozrachunki z ubezpieczającymi Ma Składka przypisana
2) wpłata przez ubezpieczającego składek jednorazowych, lub rat składek, bezpośrednio do kasy, lub na rachunek bankowy:
Wn Kasa ( lub rachunek bankowy) Ma Rozrachunki z ubezpieczającymi
3) przypis składki z umowy ubezpieczenia i jednoczesna zapłata składki jednorazowej
Wn Kasa ( lub rachunek bankowy) Ma Składka przypisana
4) naliczenie kolejnych rat składek należnych
Wn Rozrachunki z ubezpieczającymi Ma Składka przypisana
5) wypłata przez zakład ubezpieczeń wcześniej zainkasowanych składek
Wn Rozrachunki z ubezpieczającymi Ma Kasa (lub rachunek bankowy)
6) zapłata składek przez kompensatę należności z tytułu składek z innymi zobowiązaniami zakładu wobec ubezpieczonego
Wn Inne rozrachunki Ma Rozrachunki z ubezpieczającymi
potracenie niezapłaconych przez ubezpieczającego składek z wypłacanego odszkodowania
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone Ma Rozrachunki z ubezpieczającymi
8) naliczenie odsetek za nieterminową wpłatę składek
Wn Rozrachunki z ubezpieczającymi Ma Pozostałe przychody techniczne
Dekretacja składek ubezpieczeniowych zbieranych za pośrednictwem agentów
przypis składki z umowy ubezpieczenia zawartej przez zakład ubezpieczeń za pośrednictwem agentów lub brokerów ubezpieczeniowych
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Składka przypisana
wpłata przez pośrednika składek bezpośrednio do kasy lub na rachunek bankowy zakładu ubezpieczeń
Wn Kasa ( lub Rachunek bankowy) Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
wpłata przez pośrednika innych kwot wynikających z rozliczeń bezpośrednio do kasy lub na rachunek bankowy
Wn Kasa ( Rachunek bankowy) Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
naliczenie kolejnych rat składek należnych zakładowi ubezpieczeń za pośrednictwem agentów lub brokerów ubezpieczeniowych
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Składka przypisana
wpłata przez pośrednika kolejnych rat składek od ubezpieczających bezpośrednio do kasy lub na rachunek bankowy zakładu ubezpieczeń
Wn Kasa ( Rachunek bankowy) Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
kompensata należności od agenta z zobowiązaniami zakładu ubezpieczeń wobec pośrednika
Wn Inne rozrachunki Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
rozliczenie agenta z wypłaconych odszkodowań w imieniu zakładu ubezpieczeń
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
Zarachowanie odsetek inkasowanych przez agenta, a należnych od niezapłaconych składek ubezpieczeniowych
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Pozostałe przychody techniczne
Składki przypisane stanowią podstawowy przychód zakładu ubezpieczeń. Tworzą je kwoty należne w okresie sprawozdawczym z tytułu zawartych umów ubezpieczenia, niezależnie od tego, czy zostały faktycznie otrzymane ( zasada memoriałowa). Jednocześnie w przypadku ubezpieczeń majątkowych i osobowych, w których długość okresu trwania umowy jest określona, jako składkę przypisaną uznaje się składki należne za cały okres odpowiedzialności zakładu, niezależnie od terminu ich zapłaty.
W przypadku umowy ubezpieczenia na życie zawartej na okres jednego roku ze składką należną w okresach miesięcznych, składkę księguje się w okresach miesięcznych.
W przypadku majątkowej umowy ubezpieczenia zawartej na rok, z terminami płatności składki w okresach kwartalnych składkę należy zaksięgować od razu w całości w tym miesiącu, w którym została ona zawarta.
W przypadku umowy ubezpieczenia majątkowej zawartej na czas nieokreślony z terminami płatności składki w okresach kwartalnych, składkę należy ujmować w księgowości za każdy kwartał, w pierwszym miesiącu każdego kwartału
Ponieważ składkę ubezpieczeniową jako przychód ewidencjonuje się zgodnie z zasadą memoriału, ewidencjonowana jest ona jako przychód oraz jako należnośc.
2.Proces odszkodowawczy i realizacji świadczeń oraz postępowania regresowego
Proces odszkodowawczy lub wypłaty świadczeń oraz postępowania regresowego obejmuje 2 działania:
- proces odszkodowawczy lub wypłaty świadczeń
- proces regresowy
W procesie odszkodowawczym tok postępowania jest następujący
1. następuje zgłoszenie szkody lub faktu zadziałania ubezpieczenia ryzyka
2. ustalenie odpowiedzialności ubezpieczyciela
3. wycena rozmiarów skutków ubezpieczonych ryzyk
4. ustalenie wysokości strat poniesionych przez klienta
5. przyznawanie prawa do odszkodowania lub świadczenia
6. wypłata odszkodowania lub świadczenia
Proces regresowy obejmuje:
określanie należności od osób trzecich w związku z ich odpowiedzialnością materialną za spowodowanie szkód lub wypadków objętych ochrona ubezpieczeniową
windykacja regresów
Prawo regresu oznacza uprawnienia zakładu ubezpieczeń do dochodzenia od osoby trzeciej, odpowiedzialnej za szkodę zwrotu wypłaconej kwoty odszkodowania. Przychód z tytułu regresu jest ujmowany w ewidencji w momencie powstania należności regresowej. Jest to wiec roszczenie skierowane do osoby trzeciej. Przysługuje on zakładowi ubezpieczeń z chwila wypłaty odszkodowania i stwierdzenia odpowiedzialności z tego tytułu osoby trzeciej.
Regres może obejmować zarówno wartość odszkodowania, jak i wartość poniesionych kosztów związanych z likwidacją szkody.
Zakłady ubezpieczeń prowadzą rejestry należnych regresów , które są prowadzone tak, aby można ustalić wartość regresów i odzysków w podziale na lata zgłoszenia szkody oraz lata zaistnienia szkody, których regresy i odzyski dotyczą.
Dekretacja rozrachunków z pośrednikami ubezpieczeniowymi
przypis składki z umowy ubezpieczenia zawartej przez zakład ubezpieczeń za pośrednictwem agentów lub brokerów ubezpieczeniowych, lub naliczenia kolejnych rat składek
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Składka przypisana
wpłata przez pośrednika kwot wynikających z rozliczenia bezpośrednio do kasy lub na rachunek bankowy zakładu ubezpieczeń
Wn Kasa ( lub Rachunek bankowy) Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
storno przypisu składki z ubezpieczenia zawartego przez zakład ubezpieczeń za pośrednictwem agenta lub brokera
Wn Składka przypisana Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
wypłata przez zakład ubezpieczeń kwot należnych pośrednikowi, wynikających z rozliczenia
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Kasa ( Rachunek bankowy)
zarachowanie odsetek inkasowanych przez agenta, a należnych od niezapłaconych składek ubezpieczeniowych
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Pozostałe przychody techniczne
naliczenie należnych pośrednikowi prowizji za zawarcie umowy ubezpieczenia
Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Wn Koszty akwizycji
rozliczenie agenta z wypłaconych odszkodowań w imieniu zakładu ubezpieczeń
Wn Odszkodowania wypłacone Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
rozliczenie agenta z zainkasowanych regresów uprzednio naliczonych przez zakład ubezpieczeń
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Inne rozrachunki z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich
regresy ( wcześniej nieujęte) i zwroty odszkodowań uzyskane przez pośrednika ubezpieczeniowego
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi Ma Regresy i zwroty odszkodowań
10) naliczenie należnych agentowi prowizji za likwidację szkód i windykację regresów
Wn Koszty likwidacji szkód i windykacji regresów Ma Rozrachunki z
pośrednikami ubezpieczeniowymi
Storno składki ubezpieczeniowej to zmniejszenia przychodu z tytułu składki ubezpieczeniowej spowodowane np. wycofaniem się ubezpieczającego z zawartej umowy ubezpieczenia. Zapis księgowy storna koryguje zapis przypisu składki. W tym przypadku storno nie oznacza poprawiania błędu.
Na każdy dzień bilansowy zakład ubezpieczeń sporządza:
1. Wykaz szkód zgłoszonych w okresie sprawozdawczym, który obejmuje dla każdej szkody: numer rejestracji szkody, datę jej zgłoszenia, datę zajścia szkody, kwoty wypłacone w bieżącym okresie sprawozdawczym dla tej szkody, oraz wartość utworzonej na koniec okresu sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną
2. Wykaz szkód zgłoszonych w poprzednich okresach sprawozdawczych, a nie zlikwidowanych na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego, który obejmuje dla każdej szkody: numer rejestracji szkody, datę jej zgłoszenia, datę zajścia szkody oraz wartość utworzonej na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną.
Dekretacja odszkodowań i świadczeń wypłaconych z ubezpieczeń bezpośrednich (s.5)
1.Wypłata odszkodowania z kasy lub rachunku bankowego
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone Ma Kasa lub Rachunek bieżący
2.Potracenie z wypłacanego odszkodowania kwoty należnych zakładowi ubezpieczeń składek
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone Ma Rozrachunki z ubezpieczającymi
3.Wypłata świadczenia rentowego z kasy lub rachunku bankowego
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone Ma Kasa lub Rachunek bieżący
4.Wplyw do kasy lub na rachunek bankowy kwoty zwrotu tytułem odszkodowania
Wn Kasa lub Rachunek bieżący
Ma Regresy i zwroty odszkodowań oraz odzyski po wypadkach
5.Przyjęcie na stan składników majątkowych uzyskanych w wyniku likwidacji szkody
Wn Rozrachunki z ubezpieczającymi
Ma Regresy i zwroty odszkodowań oraz odzyski po szkodach
6.Sprzedaż i rozliczenie odzysków po szkodach
6a.sprzedaż odzysków ( cena sprzedaży brutto plus VAT)
Wn Rozliczenie sprzedaży odzysków po szkodzie
Ma Rozrachunki z ubezpieczającymi
6b.gotówkowa sprzedaż odzysków
Wn Kasa lub Rachunek bieżący
Ma Rozliczenie sprzedaży odzysków po szkodzie
6c.VAT należny
Wn Rozliczenie sprzedaży odzysków po szkodzie Ma Rozrachunki VAT
6d.rozliczenie nadwyżki kosztu własnego sprzedaży nad cena sprzedaży
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone
Ma Rozliczenie sprzedaży odzysków po szkodzie
6e. rozliczenie nadwyżki ceny sprzedaży nad kosztem własnym sprzedaży
Wn Rozliczenie sprzedaży odzysków po szkodzie
Ma Odszkodowania i świadczenia wypłacone
7. Rozliczenie agenta ubezpieczeniowego z wypłaconych odszkodowań
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone
Ma Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
8. Rozliczenie agenta ze zwrotu odszkodowań i zainkasowanych regresów wcześniej nie ujętych
Wn Rozrachunki z pośrednikami ubezpieczeniowymi
Ma Regresy i zwroty odszkodowań oraz odzyski po szkodach
9. Kompensata wypłacanego odszkodowania z kwotami należnymi zakładowi z innych tytułów
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone Ma Inne rozrachunki
10. Naliczanie regresu należnego zakładowi ubezpieczeń
Wn Rozrachunki z tytułu regresów i zwrotów odszkodowań
Ma Regresy i zwroty odszkodowań oraz odzyski po szkodach
11. Wpływ do kasy lub na rachunek bankowy kwot należnych tytułem regresu
Wn Kasa lub Rachunek bieżący
Ma Rozrachunki z tytułu regresów i zwrotów odszkodowań
12. Wpływ do kasy lub na rachunek bankowy kwot wcześniej nieujętego regresu
Wn Kasa lub Rachunek bieżący
Ma Regresy i zwroty odszkodowań oraz odzyski po szkodach
Dekretacja procesu likwidacji szkód z ubezpieczeń bezpośrednich (s.6)
1.Zgłoszenie szkody - utworzenie rezerwy na szkodę zgłoszoną
Wn Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia- rezerwa na szkody zgłoszone
Ma Przeniesienie rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia
2.Oszacowanie wysokości szkody - faktura od likwidatora szkód
Wn Koszty likwidacji szkód i windykacji regresów
Ma Inne rozrachunki ubezpieczeniowe
3.Rozliczenie naliczonego VAT dotyczącego faktury za likwidację szkody
Wn Rozrachunki VAT Ma Inne rozrachunki ubezpieczeniowe
4.Zapłata za fakturę ( wartość brutto faktury)
Wn Inne rozrachunki ubezpieczeniowe Ma Kasa lub Rachunek bieżący
5.W związku z dokonanym oszacowaniem szkody kwota zobowiązania zakładu ulega zwiększeniu
Wn Przeniesienie rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia
Ma Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia- rezerwa na szkody zgłoszone
6.W związku z oszacowaniem szkody kwota zobowiązania zakładu ulega zmniejszeniu
Wn Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia- rezerwa na szkody zgłoszone
Ma Przeniesienie rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia
7.Wypłata przez zakład odszkodowania z kasy lub rachunku bankowego
Wn Odszkodowania i świadczenia wypłacone Ma Kasa lub Rachunek bieżący
8.W związku z wypłata odszkodowania rozwiązanie uprzednio utworzonej rezerwy na tę szkodę
Wn Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia- rezerwa na szkody zgłoszone
Ma Przeniesienie rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia
9.W związku z wypłata odszkodowania i stwierdzeniem odpowiedzialności osoby trzeciej -ustalenie roszczenia z tytułu regresu
Wn Rozrachunki z tytułu regresów i zwrotów odszkodowań
Ma Regresy i zwroty odszkodowań
10. Wpłata do kasy lub na rachunek bankowy kwoty tytułem regresu
Wn Kasa lub Rachunek bieżący
Ma Rozrachunki z tytułu regresów i zwrotów odszkodowań
11.W związku ze stwierdzeniem wątpliwości co do możliwości uzyskania należnego regresu utworzenie odpisu aktualizującego na tę należnośc
Wn Regresy i zwroty odszkodowań
Ma Odpisy aktualizujące należności z tytułu regresów i zwrotów odszkodowań
12. ( a i b) inkaso regresu , na który uprzednio utworzono odpis aktualizujący
12a. Wn Kasa lub Rachunek bieżący
Ma Rozrachunki z tytułu regresów i zwrotów odszkodowań
12b. Wn Odpisy aktualizujące należności z tytułu regresów i zwrotów odszkodowań
Ma Regresy i zwroty odszkodowań
Proces reasekuracji ubezpieczanych ryzyk
Proces reasekuracji to przeniesienie pomiędzy firmami ubezpieczeniowymi całości lub części ryzyka z tytułu umów ubezpieczeniowych już zawartych, lub przyszłych. W praktyce oznacza to przekazanie reasekuratorowi części składek zebranych przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia podlegającego reasekuracji oraz pokrywanie przez reasekuratora przypadających na niego części świadczeń z tytułu ubezpieczeń objętych ochroną reasekuracyjną.
Celem procesu reasekuracji jest zabezpieczenie ubezpieczyciela przed ujemnymi skutkami niepomyślnego w stosunku do zakładanego rozwoju działalności ubezpieczeniowej, poprzez częściowe przeniesienie odpowiedzialności z tytułu zawartych umów ubezpieczeniowych na reasekuratora.
Reasekuracja umożliwia również ubezpieczycielowi przyjmowanie dużych ryzyk, kształtowanie wyniku finansowego oraz zobowiązań podatkowych poprzez odpowiednio zaplanowany proces reasekuracji, i wreszcie wypełnienie ustawowych wymagań w zakresie marginesu wypłacalności.
Proces reasekuracji przebiega następująco
1. zawieranie kontraktów reasekuracyjnych
bieżące administrowanie reasekuracją i przeprowadzanie rozliczeń finansowych z reasekuratorem.
Podstawę rozliczeń umów reasekuracyjnych stanowi „ Rachunek techniczny”. Jest to dokument księgowy , na który składają się poszczególne elementy umowy reasekuracyjnej podlegające ewidencji księgowej, składka reasekuracyjna, prowizja reasekuracyjna, odszkodowania, świadczenia itp. Każdy element składowy rachunku technicznego jest odrębnie księgowany. Rachunek techniczny wystawiany jest przez cedenta, który dołącza do niego bordery - dokumenty uszczegółowiające poszczególne jego pozycje.
Cedent to zakład ubezpieczeń, który przekazuje część ryzyka ubezpieczeniowego innym zakładom ubezpieczeń, udzielającym ochrony reasekuracyjnej.
Przy umowach reasekuracji występować może depozyt reasekuracyjny. Są to środki pieniężne lub papiery wartościowe przekazane przez reasekuratora cedentowi jako zabezpieczenie przyszłych transakcji z tytułu umowy reasekuracji.
Dekretacja rozrachunków z reasekuracji biernej za pośrednictwem brokerów (s.7)
1.Ustalenie w rachunku technicznym wysokości składki przypadającej na udział reasekuratora
Wn Udział reasekuratora w składce przypisanej
Ma Rozrachunki z brokerami reasekuracyjnymi
2.Wpłata przez brokera kwot wynikających z rozliczenia umów reasekuracji
Wn Kasa lub Rachunek bieżący Ma Rozrachunki z brokerami reasekurującymi
3.Uregulowanie przez zakład ubezpieczeń zobowiązań wobec brokera
Wn Rozrachunki z brokerami reasekurującymi Ma Kasa lub Rachunek bieżący
4.Ustalenie wysokości odszkodowań wypłaconych przy udziale reasekuratora ( po uwzględnieniu ew. udziału reasekuratora w regresach)
Wn Rozrachunki z brokerami reasekuracyjnymi
Ma Udział reasekuratora w odszkodowaniach i świadczeniach wypłaconych
5.Naliczenie prowizji należnych brokerom z tytułu zawartych umów reasekuracyjnych
Wn Koszty prowizji reasekuracyjnych Ma Rozrachunki z brokerami reasekuracyjnymi
6.Naliczenie prowizji reasekuracyjnych należnych zakładowi ubezpieczeń od reasekuratorów za pośrednictwo brokera
Wn Rozrachunki z brokerami reasekuracyjnymi
Ma Przychody z tytułu prowizji reasekuracyjnych
7. Ustalenie udziału w zyskach reasekuratorów
Wn Rozrachunki z brokerami reasekuracyjnymi Ma Udział w zyskach reasekuratora
Koszty prowizji reasekuracyjnych to koszty, które ponosi zakład ubezpieczeń w umowach reasekuracji czynnej. W zamian za otrzymaną składkę reasekuracyjną reasekurator rekompensuje cedentowi wydatki związane z pozyskaniem umów ubezpieczenia. Prowizja reasekuracyjna jest dla reasekuratora kosztem i w technicznym rachunku wyników ujmowana jest łącznie z innymi kosztami akwizycji
Odsetki od depozytów reasekuracyjnych w reasekuracji czynnej otrzymuje reasekurator z tytułu zatrzymanych przez cedenta depozytów reasekuracyjnych. Dla reasekuratora są one przychodem. Dla cedenta są kosztem.
Zarządzanie lokatami zakładu ubezpieczeń
Jednym z podstawowych obszarów działań zakładu ubezpieczeń jest proces zarządzania lokatami. Obejmuje on trzy procesy:
1. określanie i monitorowanie polityki, ma on na celu określenie preferencji dotyczących struktury lokat i modelu zarządzania nimi. Ten model będzie kompromisem między kryteriami rentowności, płynności i bezpieczeństwa lokat. Działania w tym zakresie to działania o charakterze koncepcyjnym, i są elementem ogólnej strategii firmy.
2. zarządzanie lokatami finansowymi wiąże się z realizacją strategii lokacyjnej o charakterze finansowym i obejmuje :
a. kształtowanie portfela lokat finansowych, a więc podejmowanie decyzji inwestycyjnych w tym zakresie
controlling otoczenia lokacyjnego, wyrażający się w monitorowaniu wszystkich czynników: prawnych, ekonomiczno - gospodarczych, koniunkturalnych, społecznych itd., które mogą mieć wpływ na trafność decyzji dotyczących lokat
3. zarządzanie nieruchomościami- ten proces obejmuje analogiczne działania jak w p. 2, z tym że działania te odnoszą się do inwestycji rzeczowych w nieruchomości., a zatem mamy tu działania w zakresie:
a. tworzenia portfela lokat nieruchomości
b. administrowanie lokatami w nieruchomościach
c. controllingu rynku nieruchomości.
Lokaty mogą mieć charakter krótko- lub długoterminowy- wynika to z przepisów ustawy o rachunkowości. Na dzień bilansowy musi nastąpić ich wycena, która powinna być dokonana z zachowaniem zasady ostrożności.
I tak w odniesieniu do akcji, jednostek uczestnictwa, certyfikatów inwestycyjnych oraz innych instrumentów finansowych notowanych na rynku zastosowana powinna być zasada wartości godziwej. Podobnie wyceniane powinny być: dłużne papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe o zagwarantowanej stopie dochodu, lokaty terminowe w instytucjach kredytowych, lokaty, których ryzyko ponosi ubezpieczający.
Pożyczki wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty z uwzględnieniem trwałej utraty wartości.
Nieruchomości wycenia się według wartości nabycia, lub kosztu wytworzenia, po uwzględnieniu trwałej utraty wartości.
Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo
Że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Jest to powodem przeprowadzenia odpisów aktualizujących, doprowadzających wartość tych aktywów- wynikajacą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto ( rynkowej), a przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.
Zarówno inwestycje krótko, jak i długoterminowe w zależności od sytuacji mogą być przekwalifikowane.
Na dzień przekwalifikowania inwestycji krótkoterminowych do długoterminowych lub odwrotnie, wycenia się je w wartości księgowej, albo w cenie nabycia, w zależności od tego, która z nich jest niższa
Dekretacja zakupu lokat (s11)
1.Zakup gotówkowy akcji, udziałów
Wn Akcje, udziały Ma Kasa lub Rachunek bieżący
2.Opłacone koszty zakupu ( opłaty bankowe, prowizje maklerskie i In)
Wn Akcje, udziały Ma Kasa lub Rachunek bieżący
3.Gotówkowy zakup dłużnych papierów wartościowych
Wn Dłużne papiery wartościowe Ma Kasa lub Rachunek bieżący
4.Opłacone koszty zakupu dłużnych papierów wartościowych ( wraz z naliczonymi do dnia zakupu odsetkami)
Wn Dłużne papiery wartościowe Ma Kasa lub Rachunek bieżący
5.Wpływ do kasy lub na rachunek bankowy odsetek zawartych w cenie zakupu
Wn Kasa lub Rachunek bieżący Ma Dłużne papiery wartościowe
6.Założenie lokaty terminowej
Wn Lokaty terminowe Ma Kasa lub Rachunek bieżący
7.Udzielenie pożyczki
Wn Pożyczki Ma Kasa lub Rachunek bieżący
11.Podwyższenie kapitału zakładu ubezpieczeń poprzez wniesienie aportem akcji innej spółki
Wn Akcje, udziały Ma Kapitał podstawowy
12.Podwyższenie kapitału zakładu ubezpieczeń poprzez wniesienie aportem dłużnych papierów wartościowych innej spółki
Wn Dłużne papiery wartościowe Ma Kapitał podstawowy
13.Zakup akcji w zamian za inne aktywa w tym:
13a.wartośc księgowa netto innych składników majątku ( po uwzględnieniu umorzenia i innych odpisów)
Wn Wynik z realizacji lokat Ma Inne składniki majątku
13b.wartośc przejmowanych akcji, udziałów
Wn Akcje, udziały Ma Wynik z realizacji lokat
Dekretacja przychodów i kosztów działalności lokacyjnej (s12)
1.Nadwyzka wartości godziwej nad wartością nabycia lokaty długoterminowej nie zaliczanej do aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno- ubezpieczeniowych
Wn Aktualizacja wartości lokaty Ma Kapitał z aktualizacji wyceny lokat
2.Ujemna różnica między wartością godziwą, a wartością nabycia lokaty ( z pkt. 1) do wysokości uprzednio utworzonego kapitału
Wn Kapitał z aktualizacji wyceny lokat Ma Aktualizacja wartości lokaty
3.Ujemna różnica pomiędzy wartością godziwą a wartością nabycia lokaty ( z pkt 1) w wysokości przekraczającej kapitał z aktualizacji wyceny oraz ujemne różnice pomiędzy wartością godziwą a wartością nabycia lokat innych niż w pkt. 1
Wn Dodatni/ujemny wynik z rewaloryzacji wyceny Ma Aktualizacja wartości lokaty
4.Dodatnia różnica pomiędzy wartością godziwą a wartością nabycia lokat innych niż wymienione w pkt.1
Wn Aktualizacja wartości lokaty Ma Dodatni/ujemny wynik z rewaloryzacji lokaty
5.Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lokaty długoterminowej
Wn Niezrealizowane zyski/ straty Ma Aktualizacja wartości lokaty
6.Zmniejszenie odpisu z tytułu trwałej utraty wartości lokaty długoterminowej
Wn Aktualizacja wartości lokaty Ma Niezrealizowane zyski/ straty
7.Odsetki jeszcze nie należne od lokat oraz czynsze z tytułu wynajmowanych nieruchomości
Wn Zarachowane odsetki, czynsze Ma Niezrealizowane zyski/ straty
8.Sprzedaż lokaty
8a.rozwiązanie utworzonego kapitału z aktualizacji wyceny w przypadku lokat długoterminowych
Wn Kapitał z aktualizacji wyceny lokat Ma Aktualizacja wyceny lokaty
8b.przeniesienie ujemnego odpisu aktualizującego dotyczącego sprzedanej lokaty
Wn Aktualizacja wartości lokaty Ma Lokata w cenie nabycia
8c.przeniesienie dodatniego odpisu aktualizującego lokaty
Wn Lokata w cenie nabycia Ma Aktualizacja wartości lokaty
8d.przeniesienie wartości księgowej lokaty ( po uwzględnieniu odpisu aktualizującego) na wynik z realizacji lokaty
Wn Wynik z realizacji lokat Ma Lokata w cenie nabycia
8e.przychód ze sprzedaży lokat ( zainkasowany)
Wn Kasa ,lub Rachunek bieżący Ma Wynik z realizacji lokat
9.Otrzymane przychody z lokat ( uzyskane dywidendy, otrzymane odsetki)
Wn Kasa, lub Rachunek bieżący Ma Przychody z lokat
Zarządzanie gospodarką finansową ubezpieczyciela
Działalność finansowa zakładu ubezpieczeń sprowadza się do ciągłego dbania o to, aby gromadzone przez ten zakład lokaty pracowały, tzn. przynosiły przychody, pozwalające na rozszerzenia działalności. Zasadniczym celem jest wiec zapewnienie atrakcyjnego zwrotu inwestowanego w zakład ubezpieczeń kapitału. Działalność finansowa wpływając na przychody i koszty działalności lokacyjnej- determinuje wynik techniczny ( zwłaszcza w sferze ubezpieczeń na życie), ujmowany w technicznym rachunku wyników.
Proces zarządzania finansami ubezpieczyciela służy realności ochrony ubezpieczeniowej. Proces ten koncentruje się na dążeniu do zachowania stałej wypłacalności i ciągłej zdolności płatniczej. Reguły postępowania zależą w znacznej mierze od charakteru działalności ubezpieczeniowej: inaczej przedstawiają się dla ubezpieczycieli świadczących ubezpieczenia na życie, a inaczej w odniesieniu do ubezpieczycieli majątkowych, tak zwanych non- life.
Proces ten obejmuje:
ewidencję majątkowo- finansową, a więc prace związane z prowadzeniem rachunkowości finansowej ubezpieczyciela. Działania w tym zakresie związane są z:
- pracami dokumentacyjno -księgowymi
- generowaniem sprawozdań finansowych
- sporządzanie sprawozdań wymaganych przez instytucje nadzoru ubezpieczeń
- sporządzanie raportów wewnętrznych o charakterze finansowym
- finansową analizę wskaźnikową
- prowadzeniem wewnętrznego auditingu
2. wyceny aktuarialne ,które podejmowane są głównie ze względu na wymogi sprawozdawczości . Koncentrują się one na działaniach, które umożliwiają:
- gromadzenie i analizę danych statystycznych, wspomagających wycenę rezerw techniczno- ubezpieczeniowych
- gromadzenie i analizę danych statystycznych pomagających wycenić składki
- tworzenie i archiwizacje zbiorów i programów aktuarialnych.
3. zarządzanie środkami własnymi wiąże się z systematycznym monitorowaniem głównych parametrów wypłacalności firmy tj. wartości środków własnych i stopnia pokrycia nimi marginesu wypłacalności oraz kapitału gwarancyjnego. Działania te polegają głównie na:
- badaniu możliwości pozyskiwania nowych elementów kapitału własnego
- emisji akcji
- wykorzystywaniu innych możliwości dokapitalizowania.
6. Proces analizy sprawozdań finansowych zakładu ubezpieczeń
Księgi rachunkowe zakładów ubezpieczeń muszą być prowadzone zgodnie z zasadami ustalonymi w ustawie o rachunkowości. Obejmują one:
- dziennik
- księgę główną
- księgi pomocnicze
- zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej i ksiąg pomocniczych
- wykaz składników aktywów i pasywów ( inwentarz)
Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie sprawdzalnie i bieżąco z zachowaniem podstawowych zasad rachunkowości:
- zasadą ciągłości
- zasadą istotności
- zasadą kontynuacji działalności
- zasadą memoriału
- zasadą nie kompensowania ze sobą aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów
- zasadą ostrożnej wyceny
- zasadą rzetelnego obrazu
- zasadą współmierności przychodów i kosztów
Nadrzędnym celem podejmowania jakiejkolwiek działalności gospodarczej jest pomnożenie zaangażowanego w tę działalność kapitału własnego. Sukces finansowy działalności ubezpieczeniowej zależy zarówno od czynników zewnętrznych( chłonność rynku, konkurencja) oraz czynniki wewnętrzne.
Ponieważ działalności ubezpieczeniowej zawsze towarzyszy ryzyko m.in. związane z działalnością gospodarczą, rozpoznaniu stopnia ( skali ryzyka) ryzyka powinna służyć analiza zarówno otoczenia przedsiębiorstwa, jak i analiza ekonomiczna.
Treścią analizy ekonomicznej są wielkości ekonomiczne w wyrażeniu pieniężnym ( stan majątkowo - kapitałowy, wyniki finansowe, ogólna sytuacja finansowa zakładu)
Podstawowym elementem analizy ekonomicznej jest analiza finansowa, znajdująca swoje źródło informacyjne w księgach rachunkowych zakładu.
Analiza finansowa przeprowadzana jest w dwóch etapach i obejmuje analizę wstępną i analizę wskaźnikową.
Analiza wstępna to;
- analiza pionowa bilansu, która polega na obliczeniu procentowego udziału poszczególnych pozycji aktywów i pasywów na koniec bieżącego i poprzedniego okresu sprawozdawczego, w stosunku do sumy bilansowej. Pozwala ona na określenie zmian w strukturze bilansu oraz trendów w działalności zakładu. W dalszym etapie ustala się procentowy udział poszczególnych składników bilansu w głównej pozycji bilansowej, w szczególności lokat, należności, kapitałów własnych, zobowiązań, rezerw techniczno- ubezpieczeniowych oraz udziału reasekuratorów w tych rezerwach.
- analiza pozioma bilansu polega na analizie powiązań pomiędzy poszczególnymi pozycjami aktywów i pasywów w celu ustalenia wzajemnych zależności. Umożliwia określenie źródeł finansowania aktywów, źródeł pokrycia zobowiązań, zwłaszcza rezerw techniczno- ubezpieczeniowych.. Pozwala ustalić w jakim stopniu można poszukiwać źródeł pokrycia rezerw i zobowiązań w lokatach utrzymywanych w zakładzie ubezpieczeń.
- analiza ogólnego rachunku zysków i strat koncentruje się na analizie struktury przychodów i kosztów nieujętych w technicznym rachunku ubezpieczeń, w szczególności pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych, oraz zysków i strat nadzwyczajnych, oraz przychodach i kosztach działalności lokacyjnej.
- analiza działalności lokacyjnej polega na analizie lokat pod względem bezpieczeństwa, płynności i rentowności, oraz na analizie wpływu poziomu wpływów z lokat na wynik finansowy ( wpływ na wyrównanie strat z działalności technicznej).
- analiza pokrycia rezerw techniczno - ubezpieczeniowych aktywami obejmuje wzajemne relacje pomiędzy poziomem potencjalnych zobowiązań z tytułu zawartych przez zakład ubezpieczeń i aktywów zakładu przeznaczonych na ich pokrycie. Zajmuje się szczegółową analizą struktury rezerw techniczno- ubezpieczeniowych, koncentracją aktywów na pokrycie rezerw, udziału poszczególnych aktywów w pokryciu rezerw. Analiza ta jest określana także jako matching.
- analiza technicznego rachunku ubezpieczeń to analiza struktury poszczególnych rodzajów przychodów i kosztów działalności ubezpieczeniowej oraz ocenę ich wpływu na wynik techniczny danego okresu
Analiza wskaźnikowa opiera się na zestawie wskaźników finansowych i interpretacji ich wartości.
Z pośród wielu wskaźników finansowych zakładów ubezpieczeń do podstawowych możemy zaliczyć:
1. Wskaźnik ogólny zyskowności działalności ( rentowności sprzedaży) ,który wyraża relacje miedzy wynikiem finansowym zakładu a podstawowym przychodem, czyli składką przypisaną
2. Wskaźnik płynności finansowej informuje o tym, w jakim stopniu składka przypisana jest pokryta przez płynne środki finansowe
3. Wskaźnik rocznej zmiany stanu rezerw do środków własnych. Mierzy on dokładność ustalonych w poprzednim roku rezerw technicznych i ustalany jest według formuły:
Roczna zmiana rezerw : środki własne roku poprzedniego
Wskaźnik ten powinien kształtować się na poziomie niższym niż 20 %
4.Wskaźnik spłaty zobowiązań w dniach ustalany według wzoru:
(Średni stan zobowiązań w okresie x 100) : składka przypisana brutto
Wskaźnik zamrożenia należności, który wyjaśnia przyczynę zakłóceń zdolności płatniczej. Może on być mierzony stosunkiem:
a. należności od ubezpieczających x 365 : składki przypisanej brutto
b. należności od pośredników x 365 : składki przypisanej brutto
c .należności z tytułu reasekuracji biernej x 365 : udział reasekuratorów w odszkodowaniach. Za sygnał ostrzegawczy przyjmuje się wartość wskaźnika przekraczającą 90 dni.
6. Wskaźnik zyskowności lokat wyraża się formułą:
Zysk z lokat : średnioroczna wartość gotówki i zainwestowanych aktywów
Rentowność lokat ustalona w ten sposób zawiera się na ogół w przedziale 4,5 - 10 %. Wskaźnik poniżej 4,5 % sygnalizuje nieprawidłowości które należy ujawnić, poprzez analizę walorów finansowych, w które zainwestowano.
7. Ważną jest też grupa wskaźników sprawności działania, które prezentują dynamikę podstawowych przychodów i kosztów zakładu ubezpieczeń oraz relacje miedzy wielkością zobowiązań i wielkością przychodów i kosztów .
8. Wskaźniki szkodowości wyrażają relacje miedzy łącznym kosztem szkód zakładu ubezpieczeń, a składką zarobioną w danym okresie sprawozdawczym
9. Wskaźniki wypłacalności wyrażają relacje pomiędzy wielkością kapitałów własnych a zakresem prowadzonej działalności, mierzonym wielkością przychodów. Przykładem wskaźnika wypłacalności jest wskaźnik pokrycia marginesu wypłacalności środkami własnymi: (środki własne x 100) : margines wypłacalności
Margines wypłacalności to wartość obliczona statystycznie. Oznacza najniższą wysokość środków własnych jaką powinien posiadać zakład ubezpieczeń na danym etapie swojej działalności. Przy obliczaniu marginesu wypłacalności brane są pod uwagę:
- wysokość składki przypisanej brutto
- przeciętna roczna wartość odszkodowań i świadczeń brutto
- współczynnik reasekuracyjny, który nie może być mniejszy niż 50 %. Oznacza to że maksymalne potrącenie ( zmniejszenie) marginesu wypłacalności w związku ze stosowaną reasekuracją wynosi 50 %
10.Zmiana zysku. Wskaźnik ten zaliczany jest do wskaźników wczesnego ostrzegania. Wyraża się relacją: zmiana zysku netto ( lub brutto) : zysku roku poprzedniego
Przez zmianę zysku rozumieć należy przyrost jego wartości. Wskaźnik ten powinien zawierać się w przedziale 5% do 10 %. Wówczas ani wzrost, ani spadek zysku nie przybiera znaczących rozmiarów i można uznać ,że zakład ubezpieczeń rozwija się równomiernie.
Zał. 1 : sprawozdania finansowe - forma uproszczona
Bilans ( forma uproszczona)
AKTYWA
A. Wartości niematerialne i prawne
1. Wartość firmy
2. Inne wartości niematerialne i prawne
B. Lokaty
1. Nieruchomości
2. Lokaty w jednostkach powiązanych
3. Inne lokaty finansowe
4. Depozyty u cedentów
C. Lokaty funduszu ubezpieczeń na Zycie i rachunek ubezpieczającego
D. Należności
1. Należności z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich
2. Należności z tytułu reasekuracji
3. Inne należności
E. Inne składniki aktywów
1. Rzeczowe składniki majątku
2. Środki pieniężne
3. Pozostałe składniki aktywów
F. Rozliczenia międzyokresowe
1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Aktywowane koszty akwizycji
3. Zarachowane odsetki i czynsze
4. Inne rozliczenia międzyokresowe
Razem Aktywa
PASYWA
A. Kapitały własne
1. Kapitał podstawowy
2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy ( wielkość ujemna)
3. Akcje własne ( wartość ujemna)
4.Kapitał zapasowy
5. Kapitał z aktualizacji wyceny
6. Pozostałe kapitały rezerwowe
7. Zysk ( strata) z lat ubiegłych
8. Zysk (strata) netto
B. Zobowiązania podporządkowane
C. Rezerwy techniczno- ubezpieczeniowe
1. Rezerwa składek i rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego
2. Rezerwa ubezpieczeń na życie
3. Rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia
4. Rezerwa na premie i rabaty dla ubezpieczonych
5. Rezerwy na wyrównanie szkodowości ( ryzyka)
6. Pozostałe rezerwy techniczno- ubezpieczeniowe
7.Rezerwy techniczno- ubezpieczeniowe ,dla ubezpieczeń na Zycie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający
D. Udział reasekuratorów w rezerwach techniczno - ubezpieczeniowych ( wartość ujemna)
1. Udział reasekuratorów w rezerwie składek i rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego
2. Udział reasekuratorów w rezerwie ubezpieczeń na życie
3. Udział reasekuratorów w rezerwie na niewypłacone odszkodowania i świadczenia
4. Udział reasekuratorów w rezerwie na premie i rabatu dla ubezpieczonych
5. Udział reasekuratorów w pozostałych rezerwach techniczno- ubezpieczeniowych
6. Udział reasekuratorów w rezerwach techniczno- ubezpieczeniowych dla ubezpieczycieli na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający
E. Pozostałe rezerwy
1. Rezerwy na świadczenia emerytalne oraz inne obowiązkowe świadczenia pracowników
2. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
3. Inne rezerwy
F. Zobowiązania z tytułu depozytów reasekuratorów
G. Pozostałe zobowiązania i fundusze specjalne
1. Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich
2. Zobowiązania z tytułu reasekuracji
3. Zobowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych papierów wartościowych oraz pobranych pożyczek
4. Zobowiązania wobec instytucji kredytowych
5. Inne Zobowiązania
6. Fundusze specjalne
H. Rozliczenia międzyokresowe
1. Rozliczenia międzyokresowe kosztów
2. Ujemna wartość firmy
3. Przychody przyszłych okresów
Razem Pasywa
Techniczny rachunek ubezpieczeń majątkowych i osobowych
I Składki
1. Składki przypisane brutto
2. Udział reasekuratorów w składce przypisanej
3. Zmiana stanu rezerw składek i rezerwy na ryzyko niewygasłe brutto
4. Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw składek
II. Przychody z lokat netto po uwzględnieniu kosztów, przeniesione z ogólnego rachunku
zysków i strat
III. Pozostałe przychody techniczne na udziale własnym
IV. Odszkodowania i świadczenia
Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym
Zmiana stanu rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia na udziale własnym
V. Zmiany stanu pozostałych rezerw techniczno- ubezpieczeniowych na udziale własnym
VI. Premie i rabaty na udziale własnym, włącznie ze zmiana stanu rezerw
VII. Koszty działalności ubezpieczeniowej
Koszty akwizycji
Koszty administracyjne
prowizje reasekuracyjne i udział w zyskach reasekuratorów
VIII .Pozostałe koszty techniczne na udziale własnym
IX. Zmiany stanu rezerw na wyrównanie szkodowości ( ryzyka)
X. Wynik techniczny ubezpieczeń majątkowych i osobistych
Techniczny rachunek ubezpieczeń na życie
I. Składki
1. Składki przypisane brutto
2. Udział reasekuratorów w składce przypisanej brutto
3. Zmiany stanu rezerw i na ryzyko niewygasłe brutto
4. Udział reasekuratorów w zmianie stanu rezerw składek
II. Przychody z lokat
Przychody z lokat nieruchomości
Przychody z lokat w jednostkach powiązanych
Przychody z innych lokat finansowych
Wynik dodatni z rewaloryzacji lokat
Wynik dodatni z realizacji lokat
III. Niezrealizowane zyski z lokat
IV. Pozostałe przychody techniczne na udziale własnym
V. Odszkodowania i świadczenia
1. Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym
2. Zmiana stanu rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia na udziale własnym
VI. Zmiany stanu innych rezerw technicznych na udziale własnym
Zmiana stanu rezerw na ubezpieczeniach na Zycie na udziale własnym
Zmiana stanu rezerw techniczno- ubezpieczeniowych na udziale własnym dla
ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający
3. Zmiana stanu pozostałych rezerw techniczno- ubezpieczeniowych przewidzianych
w statucie na udziale własnym
VII. Premie i rabaty łącznie ze zmianą stanu rezerw na udziale własnym
VIII. Koszty działalności ubezpieczeniowej
Koszty akwizycji
Koszty administracyjne
Prowizje reasekuracyjne i udziały w zyskach
IX. Koszty działalności lokacyjnej
Koszty utrzymania nieruchomości
Pozostałe koszty działalności lokacyjnej
Wynik ujemny z rewaloryzacji lokat
Wynik ujemny z realizacji lokat
X. Niezrealizowane straty na lokatach
XI. Pozostałe koszty techniczne na udziale własnym
XII. Przychody z lokat netto, po uwzględnieniu kosztów, przeniesione do ogólnego
rachunku zysków i strat
XIII. Wynik techniczny ubezpieczeń na życie
Ogólny rachunek zysków i strat
I. Wynik techniczny
II. Przychody z lokat
1. Przychody z lokat nieruchomości
2. Przychody z lokat w jednostkach powiązanych
3. Przychody z innych lokat finansowych
4. Wynik dodatni z rewaloryzacji lokat
5. Wynik dodatni z realizacji lokat
III. Niezrealizowane zyski z lokat
IV. Przychody z lokat netto, po uwzględnieniu kosztów, przeniesione z technicznego
rachunku ubezpieczeń na życie
V. Koszty działalności lokacyjnej
1. Koszty utrzymania nieruchomości
2. Pozostałe koszty działalności lokacyjnej
3. Wynik ujemny z rewaloryzacji lokat
4. Wynik ujemny z realizacji lokat
VI. Niezrealizowane straty na lokatach
VII. Przychody z lokat netto po uwzględnieniu kosztów, przeniesione do technicznego
rachunku ubezpieczeń majątkowych i osobowych
VIII. Pozostałe przychody operacyjne
IX. Pozostałe koszty operacyjne
X. Zysk ( strata) na działalności operacyjnej
XI. Zyski nadzwyczajne
XII. Straty nadzwyczajne
XIII. Zysk ( strata) brutto
XIV. Podatek dochodowy
XV. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku ( zwiększenia straty)
XVI. Zysk ( strata) netto
6