ZACHOWANIE SIĘ MATERIALÓW I WYROBÓW BUDOWLANYCH

W ZAKRESIE REAKCJI NA OGIEŃ

1. Klasyfikacja materiaLów i wyrobów budowlanych w zakresie reakcji na ogień. W polskiej terminologii normowej wyroby budowlane dzieli się na:

-PALNE,

-NIEPALNE,

Ponadto dzieli się na:

- NIEZAPALNE,

- TRUDNO ZAPALNE,

- LATWO ZAPALNE

Dodatkowo klasyfikuje się z uwagi na

- DYMOTWÓRCZOŚĆ,

- TOKSYCZNOŚĆ (produktów spalania),

- KAPANIE i ODPADANIE.

Systematyka wyrobów budowlanych przedstawiona jest na poniższych rysunkach.

Rys. Systematyka wyrobów budowlanych w zakresie reakcji na ogień

ODPORNOŚĆ POŻAROWA BUDYNKÓW

WedLug warunków technicznych jest pięć klas odporności pożarowej budynków lub ich części (stref pożarowych) podanych w kolejności od najwyższej do najniższej i oznaczonych literami: A, B, C, D i E. Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku, zaliczonego do jednej kategorii ZL podane są w poniższej tablicy:

BUDYNEK	ZLI	ZL II	ZL III	ZL IV	ZL V
1	2	3	4	5	6
NISKI (N)	B	B	C	D	C
SREDNIOWYSOKI (SW)	B	B	B	C	B
WYSOKI (W)	B	B	B	B	B
WYSOKOŚCIOWY (WW)	A	A	A	B	A

SzczegóLowe wymagania i odstępstwa podane są w warunkach technicznych.

Odpowiednio do klasy odporności pożarowej budynku jego elementy muszą speLniać wymagania w zakresie klasy odporności ogniowej - co najmniej wymagania podane w poniższej tablicy.

Klasa Odporności Pożarowej Budynku	Klasa odporności ogniowej elementów budynku
		GLówna konstrukcja nośna	Konstrukcja dachu	Strop"	Ściana ni zewnętrzna '>	ściana wewnętrzna	przekrycie dachu
1	2	3	4	5	6	1
A	R 240	R 30	REI 120	El 120	E 160	E 30
B	R 120	R 30	REI 60	E 160	E I 304'	E 30
C	R 60	R15	REI 60	E 130	EI154	E 15
D	R 30	(-)	REI 30	E 130	(-)	(-)
E	(-)	(-)	(-)	(-)	(-)	(-)

Oznaczenia w tabeli:

R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku,

E - szczelność ogniowa (w minutach), określona j w.,

I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona j w.,

Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych ZL podane są poniżej tablicy:

	Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej w m"
	W budynku o jednej	w budynku wielokondygnacyjnym
Kategoria	kondygnacji	Niskim	Srednio	wysokim i
zagrożenia ludzi	nadziemnej (bez	(N)	wysokim	wysokoś-
	ograniczenia		(SW)	ciowym
	wysokości)			(W) i (WW)
1	2	3	4	5
ZL I, ZL III,	10000	8000	5000	2500
ZL IV, ZL V
ZL 11	8000	5000	3500	2000

Szczegółowe warunki oraz odstępstwa podane są w rozdziale 3 Warunki techniczne.

Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej PM Q w Ml/m2	Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej PM Q w MJ/m2
		ZL	IN	PM
						Q< 1000	1000<Q<4000	Q > 4000
1	2	3	4	5	6
ZL	8	8	8	15	20
IN	8	8	8	15	20
PMQ< 1000	8	8	8	15	20
PM 1000<Q<4000	15	15	15	15	20
. PMQ>4000	20	20	20	20	20

Dopuszczalne długości dojść ewakuacyjnych w strefach pożarowych określone są w poniższej tablicy:

	Długość dojścia w m
Rodzaj strefy pożarowej	Przy	przy co
	1 dojściu	najmniej
		2 dojściach
1	2	3
Z pomieszczeniem zagrożonym	10	40
wybuchem
PM o gęstości obciążenia ogniowego	30^(2)	60
Q > 500 MJ/m^2 bez pomieszczenia
zagrożonego wybuchem
Q < 500 MJ/m^2 bez pomieszczenia	60^(2)	100
zagrożonego wybuchem
ZL I, II, i V	10	40
ZL III	30^(2)	60
ZL IV	60^(2)	100

⁽¹⁾ dla dojścia najkrótszego, przy czym dopuszcza się dla drugiego dojścia długość większą o 100% od najkrótszego. Dojścia te nie mogą się pokrywać ani krzyżować.

⁽²⁾ W tym nie więcej niż 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej.

Tablica 4

Proponowane wartości graniczne w Euroklasach

FIGRA (RC) [kW/s]	Zachowanie się w warunkach pożaru	Euroklasa
	-	Al
0,16	Nie ma rozgorzenia	A2
0,50	Nie ma rozgorzenia	B
1,50	Nie ma rozgorzenia przy 100 kW	C
7,50	Nie ma rozgorzenia do 2 minut przy 100 kW	D
7,5	Rozgorzenie do 2 minut	E
-	-	F

Tablica 5

Euro klasa	Charakterystyka zachowania się wyrobu w warunkach pożaru	PrzykLady wyrobów budowlanych
Al	Niepalne	beton, stal, weLna kamienna
A2	Niepalne	pLyta gipsowo-kartonowa
B	bardzo ograniczony udziaL w ; pożarze	PCW twarde
C	Ograniczony, lecz zauważalny udziaL w pożarze	pLyta gipsowo-kartonowa z tapetą papierową
D	istotny udziaL w pożarze	Drewno
E	bardzo duży udziaL w pożarze-zagrożenie pożarowe	Spienione tworzywa sztuczne o zmniejszonej palności, tzw. samogasnące
F	Nie badane lub negatywne wyniki wszystkich badań ogniowych	Spienione tworzywa sztuczne

UWAGA - TEN FRAGMENT ZNALAZŁ SIĘ TU ZE WZGLĘDU NA NUMERACJE STRON, KTÓRE DAŁ JAŚNIE WIELMOŻNY P. ABRAMOWICZ, ALE CO ON TU ROBI, TO NIE MAM ZIELONEGO POJĘCIA!!!!

(-) - nie stawia się wymagań,

1) jeśli przegroda jest częścią gLównej konstrukcji nośnej, powinna speLniać także kryteria nośności ogniowej (R) odpowiednio do wymagań zawartych w koi. 2 i 3 dla danej klasy odporności pożarowej budynku.

2) klasa odporności ogniowej dotyczy pasa międzykondygnacyjnego wraz z poLączeniem ze stropem.

j) Wymagania nie dotyczą naświetli dachowych, świetlików, lukarn i okien poLaciowych (z zastrzeżeniem § 218), jeśli otwory w poLaci dachowej, nie zajmują więcej niż 20% jej powierzchni.

4) Dla ścian komór zsypu wymaga się E I 60, a dla drzwi komór zsypu - E I 30.

SzczegóLowe wymagania i odstępstwa podane są w Warunkach Technicznych

Rys. Przestrzenny układ warstwowego pożaru wewnętrznego

I - strefa spalania,

II - kolumna konwekcyjna,

III - warstwa gorąca (strefa podsufltowa),

IV - warstwa chłodna.

W Unii Europejskiej, do oddziaływań związanych z pożarem rozwiniętym wprowadzono pięć różnych zależności jak na poniższym rysunku.

Rys. 4. Scenariusz pożaru umownego

H - zależność węglowodorowa;

N - zależność standardowa;

S - zależność tlącego się pożaru,

E— pożar (rozwinięty)

l. Zależność standardowa (N):

T = 345-log(8t+ l) + 20

2. zależność węglowodorowa (H):

T = 1 080 [ l - 0,325 • exp (-0, 1 67t) - 0,675 exp (-2,5 • t)] + 20 3.

3. zależność tlącego się pożaru (S):

T= l59-t°'25 + 20dlaO<t<2l T = 345 Iog[8(t-20)+ l] + 20 dla t>2l

gdzie:

T - temperatura [°C]

t - czas [min].

W analizie oddziaLywań technicznych przyjmuje się trzy fazy rozwoju pożaru jak na poniższym rysunku.

Rys. Wzrost temperatury spalin podczas pożarów (oznaczenia: N-normowa krzywa „temperatura-czas", H - krzywa węglowodorowa, S - krzywa tlącego się ognia, E - pożar rozwinięty (zewnętrzny)

LITERATURA

do tematu: zachowanie się materiałów i wyrobów budowlanych w zakresie reakcji na ogień.

[1] PN-91/B-02840 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Nazwy i określenia.

[2] PrPN-EN ISO 13943 Bezpieczeństwo pożarowe. Terminologia.

[3] PN-B-02874:1996 Ochrona przeciwpożarowa budynków Kryteria klasyfikacji ogniowej materiałów pod względem stopnia palności.

[4] PN-B-02874:1996 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Kryteria klasyfikacji ogniowej materiałów pod względem stopnia palności.

[5] PN-B-02854:1996 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Metoda badania rozprzestrzeniania płomienia po posadzkach podłogowych.

[6] PN ISO 9705 „Room corner test" w Polsce PN ISO 9705:1999 „badanie wyrobów powierzchniowych w pomieszczeniu peLnej skali".

[7] prEN ISO 1716 Reaction to fire tests for building products - Determination of the gross calorific value.

[8] EN 13501-1 Fire classification of construction products and building elements - Part 1: classification using test data from reaction to fire tests.

[9] prEN ISO 1182 Reaction to fire tests for building products - Non-combustibility test (ISO/DIS 1182:1998).

[10] prEN 13823 Reaction to fire tests for building products - Building products exluding floorings - Thermal attack by a single burning item.

---