Turystyka Zrównoważona - Sylwia Kulczyk

Literatura: „Turystyka Zrównoważona” Kowalczyka, „Ekoturystyka” Zaręby

• Wykład 1 - 24.02.2015

Światowe trendy w turystyce:

Prognozy: Ciągły, szybki wzrost ruchu turystycznego

Lata 50. XX w. - ok. 25 mln osób podróżuje, ruch turystyczny skupiony głównie w Europie, ale też Ameryka i śladowe ilości w Azji

W tej chwili na Europę przypada około połowa ruchu turystycznego (najważniejszy gracz), ale prawdopodobnie niedługo się to zmieni, najsilniejszym konkurentem jest Azja Płd-Wsch i rejon Pacyfiku

Nie ma już miejsc, w które turyści nie docierają.

Turysta: każda osoba, która przebywa poza miejscem zamieszkania dłużej niż 24h, ale krócej niż rok.

Masowa turystyka światowa - lata 50., ruch turystyczny zaczął gwałtownie wzrastać. Początkowo wzrastał w euforii, zwracano uwagę na duży potencjał ekonomiczny (zarobkowy) turystyki.

• Lata 70. - zauważa się szkodliwy wpływ turystyki na (lokalne) środowisko przyrodnicze. Pierwsze sygnały płynęły z basenu Morza Śródziemnego

• Lata 80. - szukanie rozwiązań

• Lata 90. - ekoturystyka, turystyka zrównoważona

Rozwój zrównoważony:

Pomiędzy przyrodą, środowiskiem i gospodarką. Ideał, do którego należy dążyć.

Zmiany postaw i zainteresowań turystów:

3S - sun, sea, sand - spada

3E - experience, excitement, education - wzrasta zainteresowanie

Nie oznacza to, że turystyka 3E wyprze turystykę 3S. W wielu krajach masowa turystyka wypoczynkowa jest podstawą utrzymania.

Preferencje turystów (Niemcy 2002) - czyste plaże i woda, cisza, obszary wiejskie, skuteczna ochrona środowiska, baza noclegowa przyjazna środowisku, łatwy dojazd komunikacją zbiorową, certyfikaty przyjazności środowisku - generalnie widać, że ludzie zwracają coraz większą uwagę na środowisko

Turystyka zrównoważona (UNWTO 1993)

Turystyka spełniająca potrzeby obecnych turystów i regionów recepcyjnych, jednocześnie chroniąca je i wzbogacająca dla przyszłych pokoleń

2004:

• Optymalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych

• Poszanowanie odrębności społeczno-kulturowej mieszkańców

• Korzyści ekonomiczne i społeczne dla wszystkich podmiotów

Każda forma turystyki może i powinna dążyć do równowagi, ale jak ją osiągnąć?

Wyzwania stojące przed sektorem turystycznym (wg KE)

• Ochrona i zarządzanie zasobami przyrodniczymi i kulturowymi

• Minimalizacja zużycia surowców i zanieczyszczeń w ośrodkach turystycznych

• Zarządzanie zmianami w interesie zapewnienia dobrobytu wspólnoty

• Poprawa jakości zatrudnienia w turystyce

Zasady zrównoważonej turystyki (wg KE)

• Zintegrowane podejście do rozwoju

• Długoterminowe planowanie

• Dostosowanie poziomu i tempa rozwoju do potrzeb i zasobów

• Zaangażowanie wszystkich podmiotów

• Zastosowanie najlepszej dostępnej wiedzy

• Minimalizacja ryzyka i zarządzanie ryzykiem

• Wprowadzenie w życie zasady „Zanieczyszczający płaci”

• Gotowość do ograniczenia ruchu turystycznego tam, gdzie jest to wskazane (np. obszary chronione)

• Konieczność stałego monitoringu prowadzonych działań

Turyści, społeczność, organizatorzy - wszyscy powinni być wzięci pod uwagę

Turystyka zrównoważona nie może być traktowana jako:

• Synonim skutecznej ochrony środowiska

• Recepta na łatwe i szybkie zyski

• Sposób na pozbycie się problemów społecznych w regionie

Społeczność lokalna:

• Co dla nas samych znaczy przyroda?

• Co chcemy pokazać turystom?

• Czy sami dbamy o czystość środowiska?

• Czy turyści są dobrzy czy źli?

• Czy warto się angażować?

• Czy lubimy podejmować gości?

• Co mamy do zaproponowania

• Czy to się opłaca?

Organizator turystyki:

• Czy warto dbać o przyrodę i w jakim zakresie?

• Czy spełniamy standardy „czystego środowiska”

• Dziedzictwo kulturowe - baza czy przeszkoda?

• Czy chcemy tylko sprzedawać lokalną tradycję czy również ją chronić?

• Czy zatrudniamy miejscowych pracowników?

• Jak szybko inwestycja musi się zwrócić?

• Gdzie trafiają zyski?

Turyści:

• W jaki sposób wypoczywamy?

• Jaki jest nasz stosunek do przyrody?

• Czy mamy potrzebę kontaktu z miejscowymi?

• Czy chcemy poznać (i w jakim stopniu) lokalna kulturę?

• Które przejawy kultury (zabytki, folklor, rozrywka) cenimy najwyżej?

• Czy warto płacić za kontakt z przyrodą i lokalną kulturą?

• Czy wyższa jakość uzasadnia wyższą cenę?

Dlaczego się nie udaje? (wg R. Butlera)

• Brak równości między decydentami

• Brak potrzeby wspólnego działania dla osiągnięcia zamierzonych celów

• Brak akceptacji dla dodatkowych kosztów i trudności

• Brak współpracy

• Brak danych i wiedzy

• Brak zrozumienia samej idei

Warunki osiągnięcia sukcesu (wg J.E. Bezaury Creela)

• Wsparcie zewnętrzne

• Znajomość potrzeb rynku

• Zarządzanie ruchem turystycznym

• Podnoszenie kwalifikacji miejscowych pracowników (aktualnych i potencjalnych)

• Rozbudowa infrastruktury

Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy?

• Potrzeby

• Strategia

• Planowanie

• Realizacja

• Monitoring

• Weryfikacja podjętych działań

Czynniki warunkujące rozwój turystyki

• Zasoby przyrodnicze

• Potencjalni turyści

• Zasoby kulturowe

• Dostępność

• Informacja

Chronić czy udostępniać?

POZNAJ POKOCHAJ OCHROŃ

Turystyka zrównoważona - droga, proces

WYKŁAD 2 - 03.03.2015

Walory - właściwości zasobów przyrody decydujące o ich przydatności - mogą być niewykorzystywane, ale żeby coś nazwać walorem, ktoś musi to odkryć, docenić

Zasoby - występujące obiektywnie elementy środowiska przyrodniczego - występuje obiektywnie niezależnie od świadomości ludzi o tym

Atrakcyjność - właściwość przyciągania uwagi, wzbudzania podziwu i pożądania

Przydatność - zbiór cech środowiska umożliwiający jego zagospodarowanie dla turystyki

Potencjał rekreacyjny: atrakcyjność + przydatność

Pojemność turystyczna: ile osób może przebywać naraz na danym terenie (ile się zmieści)

Chłonność: ile wejdzie bez szkody dla środowiska

Waloryzacja - przejście od zasobów do atrakcji turystycznej zasoby walory  atrakcje. Zasoby są obiektywne, atrakcje subiektywne

Turystyka masowa: turystyka nadmorska wypoczynkowa(główny stymulator: środowisko), turystyka handlowa (główny stymulator: człowiek)

Turystyka zrównoważona: turystyka ornitologiczna (środowisko równocześnie stymulatorem i barierą), turystyka etnograficzna (stymulator i bariera: człowiek)

Walory turystyczne są różne dla różnych dziedzin turystyki

Wykres z Kowalczyka: znaczenie walorów i zagospodarowania w różnych dziedzinach turystyki

Jak postrzegamy otoczenie?

Percepcja - suma postrzegania, rozpoznawania, klasyfikowania, oceniania i wartościowania rzeczywistości (Jałowiecki 1988)

Widzimy rzeczy nie takimi jakie są, ale takimi jacy my jesteśmy (I. Kant)

Zdjęcia:

Źródła geotermalne w Ameryce Płd - można siedzieć cały dzień w basenie. Jednym to wystarcza (turystyka wypoczynkowa), inni wyłażą z basenu, bo im się nudzi i idą chodzić po górach (turystyka sportowa). Mniej aktywni pójdą do lasu pooglądać roślinki (turystyka przyrodnicza). Jeszcze inna grupa będzie zainteresowana życiem rdzennych mieszkańców tego terenu, ich zwyczajami, ceremoniami itp. (turystyka etnograficzna).

Czynniki somatyczne kształtujące proces percepcji (niezależne od nas):

• Stan układu wegetatywnego

• Reakcje animalne

• Reakcje biopsychofizyczne

Czynniki społeczno-kulturowe percepcji:

• Narodowe (Niemcy lubią jodły i świerki, Francuzi - dęby, Rosjanie - brzozy. Są to drzewa, które w danym regionie występują najczęściej)

• Socjalno-zadodowe

• Światopoglądowe

• Indywidualne

• Inne czynniki kulturowe

Odbiór sygnałów zmysłowych:

• Wzrok - 85% całości postrzegania zmysłowego

• Słuch

• Węch

• Smak

• Dotyk

Obawa, satysfakcja czy nuda? (Gracz, Sankowski 2001) - wykres stopień trudności do umiejętności, mniej więcej w środku tego wykresu („poszerzona” krzywa Lorenza) odczuwamy przyjemność, zadowolenie, radość, a nie nudę lub obawę

Opór środowiska (Kożuchowski 2005)

• Nie sprecyzowane pragnienia klienta

• Możliwości indywidualnej adaptacji do obcowania z przyrodą (i obcą kulturą)

• Ograniczone bezpieczeństwo

• Mierne kwalifikacje organizatorów turystyki

• Zmienność geograficzna i sezonowa warunków środowiskowych

• Bariera odległości

• Słabo rozwinięta infrastruktura

• Konflikt z zasadami ochrony przyrody lub dziedzictwa kulturowego

• Konflikt między podażą a popytem

Walory przyrodnicze środowiska (T. Lijewski i in. „Geografia turystyki Polski”)

• Ukształtowane bez ingerencji człowieka:

• Osobliwości flory i fauny

• Skałki i grupy skał

• Wąwozy, doliny i przełomy rzeczne

• Wodospady, źródła i wywierzyska

• Jaskinie i groty

• Głazy narzutowe i głazowiska

• Inne obiekty geologiczne

• Utworzone przez człowieka

• Parki zabytkowe

• Muzea i zbiory przyrodnicze

• Ogrody botaniczne

• Ogrody zoologiczne

• Inne

• Punkty widokowe

• Parki narodowe

• Parki krajobrazowe

Walory antropogeniczne (kulturowe) (ibidem)

• Muzea i rezerwaty archeologiczne

• Muzea etnograficzne, skanseny ośrodki twórczości ludowej

• Zabytki architektury i budownictwa

• Muzea sztuki i zbiory artystyczne

• Muzea biograficzne

• Muzea specjalistyczne

• Obiekty historyczno-wojskowe

• Miejsca i muzea martyrologii

• Zabytki działalności gospodarczej i techniki

• Współczesne imprezy kulturalne

• Miejsca pielgrzymkowe

Atrakcyjność turystyczna obiektu lub obszaru recepcji turystycznej

• Cechy obiektywne wewnętrzne: Wyrazistość, różnorodność, rozmiary, unikatowość, dostępność

• Cechy obiektywne zewnętrzne: popularność, cena

• Cechy subiektywne: znaczenie, rodzimość, oryginalność

Czasami turyście trzeba unikatowość wskazać: oznaczenia, tablice itp.

Duch miejsca (Genius loci)

• Unikatowość

• Styl krajobrazu

• Nazwa

• Historia

• Prestiż i moda

• Osobiste przeżycia

• Inne intuicyjne skojarzenia

Smok wawelski, Giewont (śpiący rycerz), Nowa Huta - duch socjalizmu, różne legendy, nakręcamy nimi turystów.

Źródła Bugu - przesycenie informacji - i sakralne, i wiersz, i Ukraina, i biochemia wody. Może percepcja miejsca byłaby lepsza, gdyby się ograniczyć.

Środowisko przyrodnicze jako obraz kultury

Połączenie środowiska i kultury -bardzo istotne z punktu widzenia turystyki.

• Przyroda „oswojona” stwarza większe możliwości wyboru zachowań, stanowi źródło inspiracji twórczych

• Przyroda „nieoswojona” jest pusta, co ogranicza skalę percepcji - jest nam nieznana, nie wiemy czego się spodziewać itd.

Kultura:

• Tworząc znaczenia, mity i symbole wzbogaca obserwowany obraz o wartości, które nie są z góry wpisane …

• …

Mundus imaginalis - świat wyobrażony - to co turysta chce zobaczyć, na co się nakręca turysta, niekoniecznie prawdziwe. Przykład: Tabliczka Aconcagua, niby obok tej góry, ale nawet jej nie widać. Ludzie robią sobie zdjęcie z tabliczką, a sama góra nie wszystkich interesuje.

Z badań wynika, że turyści cenią sobie środowisko autentyczne, ale nie zawsze łatwo jest ocenić niewprawnym okiem co jest naturalne, a co antropogeniczne. Przykład: plantacje herbaty na Sri Lance - turysta się cieszy, że jest na łonie przyrody, a nie jest to wcale twór naturalny. Tudzież ryby specjalnie dokarmiane, żeby podpływały tam, gdzie zabiera się turystów. Czy to jest autentyczne czy nie?

Fenomen Carcassonne - odbudowywane zamki.

Fenomen piramid - nie możemy zobaczyć piramid w Egipcie? To pojedziemy obejrzeć jakąś w Polsce, nieważne, że to zupełnie nie to, ważne że piramida.

Zagospodarowanie turystyczne - hotele będące kalką zamków, hotel udający plac czerwony (WTF???) Kremlin Palace, Antalaya. Venetian Hotel w Las Vegas

Z założenia uważa się, że takie zagospodarowanie jest niezgodne z założeniami turystyki zrównoważonej

Polska: Bałtów - dinozaury - jest tam ślad dinozaura w kamieniu, ale turyści chcą tylko oglądać te śmieszne ruchome figurki.

Wykład 3 - 10.03.2015

Krajobraz i jego znaczenie dla turystyki

Krajobraz: Obszar postrzegany przez ludzi, którego charakter jest wynikiem działania i interakcji czynników przyrodniczych i/lub ludzkich (Europejska Konwencja Krajobrazowa)

Kamienie węgielne geografii turyzmu: przestrzeń, miejsce, środowisko krajobraz

Krajobraz:

Elementy przyrodnicze: Klimat Podłoże Rzeźba Gleby Roślinność Fauna

Elementy kulturowe: Kultura materialna Kultura niematerialna

Turystyka: Sun, Sea, Sand

• Pogoda, warunki klimatyczne

• Woda

• Zróżnicowany, ładny krajobraz

Turystyka: Experience, Entertainment, Education

• Nadal warunki klimatyczne, woda, zróżnicowana rzeźba

• Roślinność

• Zwierzęta

• Gleba (ale mniej) - może być atrakcją przyrodniczą, ale no bez przesady -.-

Krajobraz

• Zajmuje wycinek przestrzeni i można go przedstawić na mapie (jako tako)

• Charakteryzuje się określoną fizjonomią

• Jest systemem dynamicznym, o sposobie funkcjonowania zależnym od charakteru części składowych i powiązań między nimi

• Podlega ewolucji (zmiany trwałe, ale też cykliczne, długo i krótkookresowe)

Problemy:

• Czy turysta jest częścią krajobrazu?

• Skala postrzegania/wykorzystania krajobrazu

• Dynamika krajobrazu

Pozycja turysty w krajobrazie

• Obserwator - największym znaczeniem krajobrazu jest jego fizjonomia, piękne widoki itd.

• Interakcje - turysta staje się częścią systemu

• Krajobraz turystyczny - turystyka pojawia się i zmienia krajobraz na danym terenie (kurorty itp., najsilniej przekształcony) - nie znajduje się w rozważaniach nad turystyką zrównoważoną

• Nie ma czegoś takiego jak krajobraz „w ogóle” a są tylko krajobrazy poszczególnych organizmów - koncepcja „organizmocentryczna”

• Krajobraz jest jeden - ale jego postrzeganie zależy od odbiorcy

Turysta a krajobraz

• Człowiek jest elementem krajobrazu  turysta jest elementem krajobrau

• Człowiek ma wpływ na zmiany krajobrazu  turysta też

• Człowiek jest istotą myślącą  turysta jest istotą myślącą  turysta ma wpływ na charakter zachodzących zmian

Zakresy relacji człowiek - krajobraz (Donadieu i Perigord 2005)

• Krajobraz jako medium estetyczne

• Teren zabaw

• Obszar biologicznie czynny

• Miejsce życia

Zmiany postrzegania zależne od mobilności turysty (Krzymowska-Kostrowicka 1997)

• Podróż przez krajobraz - jedziemy autokarem, podziwiamy krajobraz, ale nic o nim nie wiemy

• Podróż do celu - ukierunkowanie na jedną atrakcje, przestrzeń po drodze nie ma znaczenia

• Spędzanie czasu w miejscu - turysta staje się częścią mozaiki krajobrazowej, może lepiej poznać krajobraz i nauczyć się z niego korzystać

Skala postrzegania/wykorzystania krajobrazu

Szczegółowa - wszystkie zmysły

Ogólna - tylko wzrokowo

Dynamika krajobrazu: za równo sezonowa (śnieg) jak i dłuższe ewolucje związane z działalnością człowieka (nieśmiertelny przykład: Miasteczko Wilanów), przypływ - zmienia możliwości wykorzystywania pod turystykę (coś o łapaniu skorupiaków), mgła - zasłania widoki. „Ginące krajobrazy”- zobacz, zanim znikną - lądolód Grenlandzki, rezerwat Nazinga, Burkina Faso.

Krajobraz multisensoryczny

• mapa odczuć w krajobrazie, dźwięki itp. (Lewandowski, Schumacher 2008)

• Ogród Diora w Normandii, przy kwiatkach są tabliczki z opisem perfum, które tym pachną, pod tabliczką jest też skrzyneczka z zapachem tych konkretnych perfum.

Cykl życia krajobrazu turystycznego

Przyroda --> zagospodarowanie kulturowe (przyroda gdzieś w tle) --> ginący krajobraz (?)

Krajobraz w turystyce:

• Krajobraz widziany

• Krajobraz wykorzystywany

• Krajobraz doświadczany

• Krajobraz wyobrażony

• Krajobraz wykreowany

Krajobraz spostrzegany: cechy materialne (struktura, tekstura, barwa, dźwięk, zapach) + niematerialne (geneza, ewolucja, znaczenie) (Kowalczyk 2007)

Elementy krajobrazu	Znaczenie dla turystyki
Przestrzenne	Tło, estetyka
Liniowe	Przemieszczanie się
Punktowe	Poznawcze, infrastruktura

Te elementy bierze się pod uwagę w ocenie krajobrazu pod względem przydatności turystycznej

Idealna waloryzacja krajobrazu na potrzeby turystyki:

• Uwzględnia strukturalne i funkcjonalne zróżnicowanie krajobrazu

• Uwzględnia dostępność terenu (rzeczywistą)

• Skala i szczegółowość badań odpowiada zasięgowi penetracji turystycznej

• Prosta, ale kompletna (atrakcyjność, chłonność, dostępność)

Francja, Valance: „obserwatorium krajobrazu” - punkt widokowy z opisem wszystkiego, co widać, bardzo szczegółowo. Pokazuje się turystom ile ciekawych rzeczy jest w okolicy, żeby zatrzymać ich na dłużej  zysk

Mont San Michel: klasztor, masowa turystyka, duży ruch, duże parkingi - 10 km wędrówki przez równię pływową, żeby dojść do tego opactwa. Całość doświadczenia: nie tylko ten punkt, który jest celem, ale też sama wędrówka. Zainteresowanie turysty krajobrazem.

S. Kulczyk - „Krajobraz i turystyka. O wzajemnych relacjach” - PDF do ściągnięcia ze strony zakładu geografii turyzmu

Wykład 4 - 17.03.2015

Wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze

Spojrzenie w przeszłość:

• Lata 50. - nie ma problemu

• Lata 60. - pierwsze obserwacje nadmiernego przeeksploatowania środowiska

• Lata 70. - próby ratowania sytuacji

• Lata 80. - początki turystyki „zrównoważonej”

• Lata 90. - zwrot ku symbiozie przyrody i turystyki

• 2002 - Międzynarodowy Rok Ekoturystyki

Strategie pro środowiskowego rozwoju turystyki w regionie Morza Śródziemnego (lata 70.)

• Strefy użytkowania o różnym stopniu zainwestowania turystycznego

• Wymuszanie ….

Wykres: przebieg zmian w środowisku pod wpływem natężenia ruchu turystycznego (Ruszkowski, Studnicki 1988)

Degradacja środowiska przez człowieka:

• Przemysł 40%

• Budownictwo 20%

• Komunikacja 15%

• Rolnictwo 15%

• Turystyka 5-7%

Główne przyczyny zagrożeń:

• Nadmierna koncentracja ruchu turystycznego

• Nieprawidłowo zlokalizowana baza turystyczna

• Złe formy organizacji wypoczynku

• Brak kultury turystycznej

Rycina: sekwencja czynników i zdarzeń prowadzących do powstawania konfliktów funkcjonalnych w strefie nadmorskiej (Kistowski 2005)

Relacje turystyka-środowisko (Page, Dowling 2002)

• Konflikt

• Koegzystencja

• Symbioza

Czy chronić środowisko dla turystyki, czy przed turystyką?

• Środowisko przyrodnicze jest niezbędną bazą i główną atrakcją turystyczną

• Interesem turystyki jest wymaganie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego

• Turystyka może aktywnie wspomagać ochronę i zwracać uwagę ludzi na problemy związane ze stanem środowiska

Problemy w określaniu wpływu turystyki na środowisko (Matheson&Wall 1982)

• Trudność odróżnienia, które zmiany zostały wywołane przez turystykę, a które przez inną działalność człowieka

• Brak punktów odniesienia - jak wyglądał krajobraz przed pojawieniem się turystów?

• Brak szczegółowych danych dotyczących aktualnego stanu środowiska

• Koncentrowanie badań na szczególnie wrażliwych ekosystemach, tj. strefie nadmorskiej i górach

Możliwości klasyfikacji wpływu turystyki na środowisko:

• Rodzaj aktywności

• Typ krajobrazu

• Wpływ pośredni i bezpośredni

Transport

• Samoloty - zanieczyszczenie powietrza, hałas itd.

• Drogi - zakłócenia spływu powierzchniowego, erozja, bariera dla zwierząt

• Jazda terenowa - erozja, zniszczenia szaty roślinnej

• Skutery śnieżne - ubijanie śniegu zmniejsza izolację, co prowadzi do wymierania roślin i organizmów glebowych

• Łodzie motorowe - hałas, zagrożenie dla fauny wodnej, zanieczyszczenie wody i powietrza

• Balony - straszą zwierzęta

Baza noclegowa

• Zabór przestrzeni

• Erozja

• Konsumpcja wody

• zanieczyszczenia wody i powietrza

• Pogorszenie wizualnych walorów krajobrazu np. baza noclegowa

Powierzchnia na jedno miejsce noclegowe

• Hotel 30 m2

• Kemping 50 m2

• Domek letniskowy 200m2

• Wielki ośrodek turystyczny

Zużycie wody w obiektach turystycznych

• 18 dołkowe pole golfowe na Majorce: 1500 - 2000 m3 dziennie

• Wielki problem na małych wyspach

Dużym problemem jest zaśmiecanie terenów turystycznych

• Ma znaczenie nawet w tej najbardziej minimalnej skali (butelka wyrzucona przez turystę)

• Ale też śmieci produkowane przez wielkie kurorty turystyczne

Zmiany w rzeźbie

• Erozja turystyczna: 25 tys. Cm3/m2 na szlakach pieszych, 250 tys. Cm3/m2 na szlakach samochodów terenowych na wydmach

• Kopyta końskie 1000 - 4000 g/cm2

• Samochód 4x4 - 1000 - 1700 g/cm2

• Piechur 150 - 400 g/cm2

• Erozja raf koralowych, na szlakach górskich, na pustyniach itp.

Gleba

• Kompakcja górnej warstwy gleby: zmniejszenie porowatości - ograniczenie infiltracji o 50 -97%, ograniczenie natlenienia, zmniejszenie liczby bakterii nitryfikacyjnych do 10 razy

Roślinność

• Tempo zmian zależne od charakteru zbiorowiska

• Ograniczenie (bądź nie kontrolowany wzrost) bioróżnorodności

Zwierzęta

• Zbieractwo

• Zanieczyszczenia i hałas

• Podglądactwo (wpływa na strategie rozrodcze ssaków morskich)

• Celowa redukcja populacji

• Wprowadzanie nowych gatunków

• Zmiany zachowania zwierząt

• Celowe straszenie zwierząt (np. żeby zrobić zdjęcie w ruchu)- konieczność edukacji przewodników i turystów)

• Uzależnianie zwierząt od człowieka- przede wszystkim dokarmianie- zwierzęta gromadzące się w okolicach parkingów i innych `strategicznych miejsc'- np. małpy w świątyniach, ostronosy w Am Pn- kradzieże!

Wykład 5 - 24.03.2015

Turystyka na obszarach chronionych

Turystyka i rekreacja przyczyną tworzenia obszarów chronionych

• 1872 - P.N. Yellowstone

• 1876 - Blue Mountains P.N. (Australia)

• 1887 - Banff National Park (Kanada)

Parki mają być ochroną, ale też ciekawym miejscem dla turystów

2002 - 10% powierzchni ziemi to obszary chronione

Obszar chroniony - definicja IUCN

Obszar lądu i/lub morza w sposób szczególny przeznaczony dla ochrony i zachowania bioróżnorodności oraz zasobów naturalnych i związanych z nimi zasobów kulturowych, zarządzany prawnie lub innymi efektywnymi środkami.

Kategorie obszarów chronionych wg IUCN (6 kategorii)

Cele zarządzania obszarami chronionymi:

• Badania naukowe

• Ochrona przyrody

• Zachowanie gatunków i bioróżnorodności

• Zachowanie usług ekostystemowych

• Zachowanie specyficznych warunków naturalnych

Obszary chronione a turystyka w Polsce

• Parki Narodowe

• Rezerwaty Przyrody

• Parki Krajobrazowe

• Obszary Chronionego Krajobrazu

• Formy ochrony indywidualnej

• Inne formy, np. leśne kompleksy promocyjne

• Rezerwaty biosfery

• Inne obszary chronione o znaczeniu międzynarodowym (np. Natura 2000)

Liga światowego dziedzictwa ludzkości

• Puszcza Białowieska (i u nas i na Białorusi)

• Park Mużakowski (przy granicy Niemieckiej w zakolu Nysy Łuzyckiej) założenie parkowe, harmonijnie wpisany w wiejski krajobraz.

Międzynarodowe rezerwaty biosfery

• Przykłady ekosystemów reprezentujących biomy świata

• Rezerwat powinien zawierać: reprezentatywne dla danego terenu biomy, unikatowe zespoły roślin i zwierząt, przykłady harmonijnego krajobrazu utworzonego przez tradycyjny sposób….

Polskie Rezerwaty Biosfery

• Babia Góra

• Białowieski PN

• Jezioro Łuknajno

• Słowiński PN

• Puszcza Kampinoska

• Polesie Zachodnie

Transgraniczne rezerwaty biosfery:

• Karkonoski PN

• Karpaty Wschodnie

• Tatrzański PN

Obszary wpisane na listę Konwencji Ramsarskiej (najcenniejsze obszary wodno-błotne)

• Jezioro Łukajno

• PN Ujście Warty

• Jezioro Karaś

• Jezioro Siedmiu Wysp

• Świdwie

• Biebrzański PN

• Słowiński PN

• PK Dolina Baryczy

• Narwiański PN

• Poleski PN

• Wigierski PN

• Jezioro Drużno

• Subalpejskie torfowiska w Karkonoskim PN

Strefowy podział terenów chronionych na obszary o różnej intensywności zagospodarowania turystycznego (Zaręba 2000)

• Strefa sanktuarium (zamknięta dla wszelkich form rozwoju turystycznego)

• Strefa cicha (wstęp ograniczony dla małych grup z przewodnikiem, zwiedzanie po wyznaczanych szlakach, bez użycia pojazdów mechanicznych, brak bazy noclegowej i gastronomicznej, ograniczona reklama)

• Strefa rozwoju turystyki podporządkowanej priorytetom ochronnym (ograniczenie rozwoju infrastruktury, ograniczony ruch samochodowy, reklama w ograniczonym zakresie)

• Strefa rozwoju zrównoważonych form turystyki (rozwój infrastruktury na małą skalę, zgodnie z lokalym stylem i architekturą, popieranie rozwoju turystyki o charakterze przyrodniczym, kulturowym i edukacyjnym, ograniczenie turystyki samochodowej, dozwolona uczciwa promocja)

• Strefa otuliny (większa swoboda w rozwoju infrastruktury, działalność gospodarcza zgodna z zasadami ekorozwoju)

Różne obszary - różne rozwiązania

• Ograniczenie możliwości poruszania się do sieci szlaków turystycznych

• Limity kart wstępu

• Limity długości pobytu

• Udostępnienie wyłącznie dla turystów zmotoryzowanych

• Brak ograniczeń - rozpraszanie ruchu turystycznego na dużych powierzchniach

Pojemność turystyczna obszarów chronionych (metodyka IUCN)

• Physical carrying capa city (PCC)

• Real carrying capa city (RCC)

• Effective carrying capa city (ECC)

PCC>RCC RCC>=ECC

Etapy procesu planowania turystyki zrównoważonej na obszarach chronionych

• Sprecyzowanie celów ochrony; ustalenie priorytetów rozwoju turystyki zrównoważonej (wspólnie z przedstawicielami lokalnych grup społecznych)

• Waloryzacja naturalnych i kulturowych elementów krajobrazu; określenie możliwości ich wykorzystania do rozwijania specyficznych form turystyki

• Określenie chłonności naturalnej środowiska, pojemności turystycznej szlaków i innych elementów infrastruktury; ustalenie ekologicznych priorytetów i standardów

• Analiza rynku turystycznego, potrzeb i oczekiwań turystów

• Sprecyzowanie, które rodzaje działalności turystycznej są zgodne z celami ochrony przyrody, a które przeczą tym celom

• Wybór produktów turystycznych, które mogą być oferowane na terenie chronionym i w jego otulinie. Muszą to być formy turystyki małej skali, w jak najmniejszy sposób oddziaływujące na środowisko naturalne, pogłębiające wiedzę turystów na temat przyrody i kultury

• Oszacowanie wpływu planowanych działań i inwestycji na środowisko naturalne i kulturowe

• Opracowanie techniki zarządzania ruchem turystycznym oraz systemu informacji i edukacji turystów oraz ludności miejscowej

• Przygotowanie programu kontroli i monitoringu realizacji planu pod kątem weryfikacji przedsięwzieć z ustalonymi wcześniej standardami ekologicznymi

• Oszacowanie potrzebnych zasobów finansowych oraz ludzkich. Zaproponowanie form szkolenia i kwalifikacji ludności miejscowej

• Rozpoczęcie realizacji planu

Obszary prawnie chronione będą spełniać swoje funkcje tylko pod warunkiem, że ich funkcjonowanie będzie powiązane z rozwojem społeczno-gospodarczym i politycznym na poziomie regionu, kraju i świata.

Park Narodowy Comoe - Wybrzeże Kości Słoniowej

• Powierzchnia: 1 mln 150 tys. Ha

• Cel ochrony: zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych, zwierzyna

• Reżim ochronny: 1968 - PN, 1983 Rezerwat Biosfery

• Ruch turystyczny: 1990 - 96 ~1000 os rocznie, 1997 - 435 os.

• Ludzie przestali przyjeżdżać, bo wiedzieli, że nie będą mieli gdzie spać i w sumie niewiele zobaczą. Kłusownicy - nawet przewodnicy się ich bali. Nie było tam pracy ani nic. Park stał się nieefektywny dla turystów, wzrastało tylko kłusownictwo.

Ranch de Gibier de Nazinga - Burkina Faso

• Od 1979

• Założyciele: Robert i Clark Lungrenowie, obecnie własność rzadu

• 157 tys. Ha w tym 30 tys ochrona ścisła, 30 tys tereny wiejskiem, 97 tys strefa polowań

• 20 tys ssaków, w tym 800 słoni

• 5-6 tys. Odwiedzających rocznie (w tym 700-800 obywateli Burkiny)

• Wpływy z polowań są o wiele wyższe niż z turystyki poznawczej, utrzymują rezerwat

• Kontrowersyjne, ale działa

• Lokalni mieszkańcy pracują w ochronie i obsłudze parku

• Słonie: niszczą uprawy i generalnie przeszkadzają mieszkańcom, ale są bardzo ważne dla ludzkości w ogóle. Park z pieniędzy z polowań finansuje odszkodowania itp.

WYKŁAD 6 - 31.03.2015

Turystyka ekologiczna - Wildlife tourism

Turystyka przyrodnicza:

• Geoturystyka (turystyka geologiczna)

• geologiczna

• geomorfologiczna

• Turystyka ekologiczna

• florystyczna

• faunistyczna - wildlife tourism

Formy wildlife tourism:

• Obserwacja zwierząt na wolności

• Obserwacja zwierząt w naturze

• Polowanie, wędkowanie

• Główny cel: Konsumpcyjny/niekonsumpcyjny

• Charakter otoczenia: na wolności/w zamknięciu

• Motywacja: główny cel, element dominujący

Różne formy kontaktu ze zwierzętami:

• Obserwacje o charakterze niezorganizowanym

• Specjalistyczne wycieczki

• produkty turystyczne bazujące na naturalnych zgromadzeniach zwierząt

• Wyjazdy o charakterze przyrodniczym uwzględniające obserwacje fauny

• Udział w badaniach naukowych bądź pracach organizacji pozarządowych

• Zwiedzanie z elementami obserwacji

• Zwierzęta jako element podnoszący atrakcyjność bazy noclegowej (np. agroturystyki)

Zyskuje na popularności:

• Obserwacje ptaków

• Obserwacje owadów

• Obserwacje zwierząt morskich - Zakyrtos - żółwie morskie

Ogrody zoologiczne:

• Główne funkcje: ochrona, edukacja, badania, rekreacja

• ogrody tradycyjne

• ogrody typu safari

• Zagrody pokazowe

Zarządzanie obserwowania zwierzyny:

• Liczba odwiedzających

• ich dystrybucja przestrzenna

• zachowywanie dystansu od zwierząt

• sezonowość (?) obserwacji

• Zachowanie podczas obserwacji

• Dystans pomiędzy zachowaniem turystów a realiami

• Włączanie zwiedzających w działania ochronne

• Wspieranie proekologicznych postaw i zachowań turystów

WYKŁAD 7 - 14.04.2015

GEOTURYSTYKA

- „dział turystyki poznawczej i/lub nastawionej na przeżycia, bazującej na poznawaniu obiektów i procesów geologicznych oraz doznawaniu w kontakcie z nimi wrażeń estetycznych”

- podział na obiekty i zjawiska geoturystyczne

Kryteria podziału obiektów geoturystycznych:

• Geologiczno-geomorfologiczne

• Sposób udostępniania

• Miejsce występowania

• Zagęszczenie obiektów

• Rozmiary

Przykłady obiektów geoturystycznych (Krawczyk 2010)

• Obszary górskie

• Formy i zjawiska związane z działalnością wulkaniczną

• Doliny rzeczne, jeziora

• Morza i wybrzeża morskie

• Lodowce i obszary polodowcowe

• Obszary pustynne

• Obszary krasowe

• Miejsca upadku meteorytu

• Związane z działalnością człowieka

Waloryzacja obszarów geoturystycznych

• Cechy obiektu - rozmiar, unikalność

• Pozostałe cechy środowiska przyrodniczego - charakter pokrywy roślinnej

• Czynniki społeczno - ekonomiczne (np. koszty dotarcia do danego miejsca)

• Czynniki organizacyjno-techniczne: dostępność bazy noclegowej

• Czynniki kulturowe - poziom ogólnej wiedzy turystów, status obiektu dla ludności lokalnej

Różne twarze geoturystyki

• Wąsko wyspecjalizowana

• Dla wszystkich; „widokowa”

• Poznawczo - rozrywkowa; uwzględnia szerokie spektrum zagadnień (łącznie z kulturowymi), może być wiodącym czynnikiem turystyki zrównoważonej

Przykłady:

• Siccar Point, Szkocja

• Wielki Kanion - „dla wszystkich”

• Etretat, Normandia - kultura i geologia

• Pics de Sindou, Burkina Faso; Góry Żółte - wierzenia

• Main de Fatima - aktywna

• Semuc Champey, Gwatemala - rekreacja

• Pacaya, Gwatemala - dynamiczne procesy (wulkan)

Geosafari - probem: eksploatacja zasobów przez turystów

Zagrożenia dziedzictwa geologicznego ze strony turystyki

• Erozja będąca efektem zwiększonego ruchu turystycznego

• Rozwój infrastruktury

• Pozyskiwanie „pamiątek” i surowców

GEOPARK jest to obszar o zdefiniowanych granicach, zawierający pojedyncze lub mozaikowo rozłożone obiekty o wybitnych walorach geologicznych (geotopy), wartościowe dla geoturystyki i -edukacji, które zostały udokumentowane w drodze przeprowadzonej inwentaryzacji i oceny. Za utworzeniem na danym obszarze geoparku mogą przemawiać również dodatkowe jego atuty, takie jak: występowanie stanowisk archeologicznych, skupisk obiektów i obszarów o dużym znaczeniu dla ochrony przyrody, wybitne wartości historyczne i kulturowe regionu.

Na świecie - 90

Europa - 52

Polska -3

Geostanowiska - grupy odsłonięć, skałki, głazy narzutowe, formy krasowe, wietrzeniowe itp.

WYKŁAD 8 - 21.04.2015

• Aktywność turystyczna na obszarach leśnych:

- turystyka aktywna;

- wypoczynek i rekreacja - piknikowanie, gry i zabawy na świeżym powietrzu;

- zbieranie runa leśnego;

- obserwacje zwierząt;

- kontemplacja przyrody.

• Powierzchnia lasów w wybranych krajach Europy:

- Nordic: od "średnio" do "dużo" (przodownik: Finlandia - 75%, Szwecja ponad 50%);

- Mediterranean: od "średnio" do "dość dużo";

- Eastern: od "dość mało" do "dość dużo" (Polska - 28-30% kraju);

- Central: od "średnio" do "dość dużo";

- Atlantic: od "malutko" do "dość mało" (po części wynika z warunków przyrodniczych i wykorzystania lasu).

• Rodzaje lasów - podział fitosocjologiczny, podział siedliskowy, lokalizacja, własność, sposób użytkowania.

Podział siedliskowy jest stosowany przez leśników, też przez przyrodników (przyrodnicy - wraz z fitosocjologicznym), ale siedliskowy jest prostszy i nie daje nam aż tyle informacje co się znajduje w danych siedliskach.

• Znaczenie rekreacji na terenach leśnych - w krajach skandynawskich rekreacja stanowi nadrzędny motyw przy zagospodarowywaniu terenów leśnych.

• Zmiana funkcji - od polowań królewskich do turystyki na obszarach chronionych (np. głazy, odkrywanie ich, porośnięte runem leśnym).

• Leśne kompleksy promocyjne:

- duże, zwarte obszary lasu wchodzące w skład jednego lub kilku nadleśnictw;

- utworzone na etapie całego kraju, pokazują zmienność warunków siedliskowych, różnorodność składu gatunkowego lasu i wielość pełnionych przez niego funkcji;

- w ramach leśnych kompleksów promocyjnych leśnicy promują zrównoważoną gospodarkę leśną, wspierają badania naukowe i prowadzą edukację leśną społeczeństwa.

• Zagrożenia ze strony turystyki:

- wylesianie jako efekt rozwoju infrastruktury;

- wydeptywanie;

- zagrożenie pożarowe;

- zmiany bioróżnorodności;

- zagrożenia fauny (straszenie, pozyskiwanie skór i piór na pamiątki).

• Prawo polskie zabrania palenia ognisk w odległości 100 metrów od lasu, ale nie jest to przestrzegane.

Ważne, żeby nie wynosić grzybni jak się zbiera grzyby, żeby te mogły tam jeszcze wyrosnąć.

• Potencjalne konflikty:

- turystyka i rekreacja - ochrona przyrody;

- turystyka i rekreacja - gospodarka leśna;

- różne formy turystyki i rekreacji;

- turystyka i rekreacja - łowiectwo;

- nadmierne zagęszczenie turystów.

• Sezon łowiecki nie nakłada się co prawda z tym normalnym sezonem (wypoczynkowym).

• Zagospodarowanie turystyczno-rekreacyjne - różne czynniki z podziałem na lasy urban, rural i remote (remote w USA zwą się "wilderness", my nie mamy takiego słowa).

• Miejsce zabaw w Wielkiej Brytanii zrobione z naturalnych materiałów, przypomina jakieś zwierzę, nielakierowane, ale dzieciom się podoba.

Toalety w Szkocji, miejsce odpoczynku w Finlandii, szlak wzdłuż nieczynnej linii kolejowej w Portugalii (ale w Polsce też są takie szlaki na Pojezierzu Mazurskim), centrum obsługi odwiedzających park narodowy we Włoszech, przenośna informacja turystyczna w Wielkiej Brytanii.

• Bardzo wiele zależy nie tylko od polityki leśnej, ale też od zarządzających obszarami leśniczymi (w Polsce - leśnicy).

• Ścieżki dla niepełnosprawnych w Szkocji, ścieżka "wszystkich zmysłów" (dla np. niedowidzących).

• Zarządzanie turystyką i rekreacją na obszarach leśnych:

- restrykcyjne - zasady, zakazy, opłaty;

- "miękkie" - atrakcyjna infrastruktura, zagospodarowanie na potrzeby edukacji ekologicznej;

- wspomagające - wycieczki tematyczne, szkolenia dla konkretnych użytkowników i touroperatorów.

• W Danii jakiś otabliczkowany las, ścieżki dla koni, pieszych, pieszych i koni, itp. - pełno restrykcji, szczytny cel, ale przesada trochę.

W Danii są lasy dla psów, a u nas grozi mandat za puszczanie psów w lesie (a tam w tych lasach można je bez smyczy puszczać).

• Badania - żeby prawidłowo zarządzać turystyką, trzeba mieć dane.

Poszukiwane dane - dystrybucja dzienna i sezonowa turystów, podejmowane aktywności, potrzeby turystów.

Metody - kwestionariusze, liczenie turystów, śledzeniem GPS-em, interpretacja dostępnych danych statystycznych.

• Systemy certyfikacji - Living Forests, Nature's Best.

• Turystyka i rekreacja na obszarach leśnych:

- przygoda - parki linowe, biegi na orientację, geocaching, survival;

- wyobraźnia - nawiązania do faktów (np. skanseny), do fantazji (np. las bajek), organizacja i uczestnictwo w inscenizacjach;

- zdrowie - kondycja fizyczna (trasy do nordic walking, ścieżki zdrowia), kondycja psychiczna;

- edukacja ekologiczna (polskie lasy dobrze się z tego wywiązują);

- duchowość - miejsce pochówku; teren kontemplacji, modlitwy i medytacji.

• Mapy z biegów na orientację mogą być wywrócone, pomieszane, ciekawe.

• Skansen ludu Sarakatsani (Karakaczanie) w Grecji, las bajek w Tērvete na Łotwie.

Skrzynka zapachowa w Belgii, ścieżka gołej stopy w Holandii - można powiedzieć, że te kraje tak daleko odeszły od przyrody, że muszą robić takie dziwne rzeczy.

• Edukacja ekologiczna - infrastruktura (ośrodki edukacji ekologicznej, ścieżki dydaktyczne, punkty obserwacyjne, wycieczki w przewodnikiem), las jako pole edukacji terenowej (szkoły leśne, zielone klasy, programy edukacyjne).

• Duchowość - miejsce mocy w Białowieży (trzeba mocno wierzyć w to, że ta moc tam występuje); w Wielkiej Brytanii istnieje kilka cmentarzy leśnych - miejsca ekumeniczne, np. Colney Woodland, można być tam pochowany.

WYKŁAD 9 - 28.04.2015

Wpływ turystyki na środowisko społeczno-kulturowe

Czynniki modyfikujące kulturowe oddziaływanie turystyki:

• czas (euforia, apatia, irytacja, antagonizm, poziom ostateczny → model Daxeya

• rozmiary ruchu turystycznego

• dystans kulturowy (pomiędzy turystami a tubylcami)

„syndrom wenecki”

Dysfunkcje rozwoju turystyki w mieście:

• spadek dochodów

• konflikty społeczne

• pogorszenie warunków życia w mieście

Forma organizacji turystyki:

• Turystyka „zamknięta”; ”otwarta”

• Zjawisko kolonizacji turystycznej

Różnice ekonomiczne między turystami a tubylcami

• wg WTO podróżujemy głównie do krajów bogatych

Schody (?) w środowisku społeczno-kulturowym

• Akulturacja

• Komercjalizacja kultury regionalnej

• Zanik autentyczności kultury regionalnej

• niszczenie struktur społecznych i rozbijanie wspólnot lokalnych

• zmiana postaw konsumpcyjnych ludności miejscowej

• Pogorszenie jakości życia lokalnych mieszkańców i wzrost zjawisk patologicznych

• Dewastacja krajobrazu kulturowego

Globalny kodeks etyki w turystyce (wg WTO)

• Pogłębianie wzajemnego zrozumienia i szacunku między narodami i społecznościami

• Turystyka jako narzędzie indywidualnej i zbiorowej samorealizacji

• Turystyka jako czynnik zrównoważonego rozwoju

• Prawo do turystyki

• Swoboda ruchu turystycznego

• Prawa pracowników kadry turystycznej

• Obowiązki uczestników rozwoju turystyki

Pozytywne oddziaływanie turystyki:

• Wpływ na turystów: edukacja, otworzenie na świat

• Wpływ na społeczność: ożywienie gospodarcze

Turystyka - zderzenie dwóch światów:

• Dystans kulturowy

• Organizacja relacji społeczność lokalna/turyści

• różnice ekonomiczne między społecznością lokalną a turystami

Dystans kulturowy:

• normy społeczne

• obyczajowość

• infrastruktura, dostępność produktów i usług

WYKŁAD 10 - 05.05.2015

Zagrożenie dla środowiska społeczno-kulturowego związane z rozwojem turystyki

• Turystyka etnograficzna

• Turystyka etniczna

• Tur. Dziedzictwa kult.

• Turystyka kulturowa

Turystyka etnograficzna - doświadczeni i wykształceni turyści

Turystyka etniczna - bardziej ogólna od etnograficzna

• Zasoby dla turystyki etnicznej

• Kultura materialna (zabudowa, narzędzia gospodarcze, stroje, kuchnia

• Kultura niematerialna (życie codzienne i obrzędowość - muzyka

• Odległość kulturowa - dążenie do egzotyki

• Autentyk, aranżacja, czy wersja pośrednia?

• 4 H - Habitat, heritage, history, handcraft

Środowisko (Habitat)	Dziedzictwo (heritage)	Historia (history)	Rękodzieło (handcraft)
Dostępność	Zasoby kulturowe	Kontakt kulturowy	Tradycja
Bliskość	Muzea	Decydenci	Innowacje
Urokliwość	Informacja	Mediacja konfliktów	Miniutaryzacja
Zróżnicowanie	Zwycaje	Miejsce płci	Marketing
Zasobność	Doświadczalność	Widowiskowość
Marketing	Marketing	Marketing

• Kultura i przyroda razem

• ACE - adventure, curtural, ecotourism

• CAN - culture, adventure, nature

• ACE i CAN stosowane zamiennie (element przygodowy, kulturowy i przyrodniczy - np. podróż łódką

• CBT community based tourism - realizowane w lokalnych społecznościach

Turystyka etniczna w Junnanie, czyli Chiny bez Chińczyków

• Największe zróżnicowanie etniczne

• Hanowie 91%

• 55 mniejszości etnicznych - 9%

• Junnan podobny wielkością do Polski

• Górzysty - stąd duże zróżnicowanie

Grupy etniczne:

• Bai 1,9 mln

• Turyści przyjeżdżają oglądać architekturę

• Taką samą radochę mają tubylcy oglądający turystów xD

• Życie codziennie Bai chętnie oglądane przez turystów

• Utworzono strefy gdzie turyści mogą owe życie podziwiać

• Jest życie ustawione - teatralizacja życia codziennego

• Yi 8 mln i Hani 1,5 mln

• Turyści nie interesują się tą kulturą

• Interesują się spektakularnymi tarasami ryżowymi które są uprawiane przez tę ludność (najsławniejsze tarasy świata)

• Turystyka widokowa - tubylcy obsługują ruch turystyczny

• Wa - 0,4 mln

• Na uboczu chin

• Zapomniana społeczność

• Biedna grupa społeczna

• Negatywne skutki globalizacji (alkoholizm, używki)

• Turystyka etniczna Wa wymyślona zza biurka w Chinach - na siłę

WYKŁAD 11 - 12.05.2015

TURYSTYKA KULINARNA

• Poszukiwanie i cieszenie się z unikalnych i wartych zapamiętania doświadczeń wynikających z jedzenia i picia (World Travel Food Association)

• Culinary turism/food tourism (ostatnio częściej używa się tego drugiego pojęcia)

• „Przeżycie” kulinarne jako główny motyw podróży bądź jeden z wielu elementów

Elementy podnoszące atrakcyjność wyjazdu kulturowego wg Polaków:

• Możliwość próbowania potraw kuchni regionalnej

• Próbowanie wyjątkowych i niespotykanych potraw dostępnych wyłącznie w danym regionie

• Możliwość kosztowania produktów ekologicznych od lokalnych dostawców

Relacja kultura/przyroda w turystyce kulinarnej

Pozyskiwanie produktów żywnościowych

• Rośliny/zwierzęta

• Dzikie/hodowlane

• Rodzime/Egzotyczne

Przykłady:

• Grzybobranie też się pod to zalicza :P

• Wyjazdy z Łukaszem Łuczajem, przez kilka dni je się tylko to co się znajdzie.

• Zbieranie jedzenia, owoców, warzyw, jedzie się na farmę, zbiera się samemu i kupuje, można prześledzić drogę robienia konfitur czy masła, dobre dla dzieci, które myślą, że jajko bierze się z supermarketu.

• Turystyka „rybna” - wędkarstwo, oglądanie ptaków, degustacja zupy rybnej - wszystko w pakiecie

• Targi - świeże i lokalne produkty (udają to targi śniadaniowe) - targ w Barcelonie, targ rybny w Tokyo,

• Jedzenie na ulicy - program „Bez rezerwacji” w TV - atrakcja, nie brzydzimy się tylko chcemy spróbować lokalnego , nawiązujemy w ten sposób kontakt z lokalną ludnością, trafiamy w miejsca dla miejscowych, a nie a pokaz dla turystów

• Warsztaty kulinarne (od zakupów na targi po samo danie), pokazy kulinarne (Manufaktura Cukierków)

• „Wtopienie” w lokalne zwyczaje kulinarne: przesiadywanie w kawiarniach w Paryżu, dzielenie się jednym kociołkiem w Chinach, obżeranie się tapas w Hiszpanii - asymilacja turystów ze społecznością lokalną poprzez poznanie zwyczajów

• Organizacja „Slow Food” - impuls do założenia  otwarcie McDonaldsa przy schodach hiszpańskich w Rzymie - zamach na włoską kuchnię :P

• Dziedzictwo

---