0000011

Ryc. 49. Spondylodeza kompresyjna

Wyniki leczenia odbarczającego są niezachęcające. Na podstawie licznych zestawień statystycznych wydaje się, że w wielu przypadkach istnieje większa szansa powrotu czynności rdzenia bez laminektomii. Zwłaszcza w odcinku piersiowym po tego typu zabiegach operacyjnych nie obserwuje się wyraźnej poprawy funkcji rdzenia. W odcinku przejściowym, gdzie często dochodzi do uszkodzeń mieszanych (rdzeń, korzenie nerwowe) wskazania do leczenia odbarczającego mogą mieć uzasadnienie w niektórych wybranych przypadkach (Dec-loux, Soulier).

W ostatnich latach prowadzi się badania kliniczne nad możliwością stosowania oziębienia rdzenia, po wykonaniu laminektomii (Negrin). Nad oponą twardą umieszcza się specjalne rurki teflonowe, przez które przepływa ochłodzona ciecz. Wstępne wyniki z zastosowaniem oziębienia rdzenia są niezachęcające, jakkolwiek założenie metody jest logiczne.

Leczenie usprawniające

Taktyka postępowania leczniczego w dużym stopniu zależna jest od okresu choroby. W okresie ostrym najważniejszym problemem jest zabezpieczenie odpowiedniej pielęgnacji, która ma na celu uchronić porażonego przed powstaniem odleżyn. W tym celu musi on mieć zmieniane co dwie godziny ułożenie. Miejsce, w którym stwierdza się zaczerwienienia masuje się, a łóżko zaopatrzone jest w materac z gumy piankowej. Prawidłowa pielęgnacja porażonego zabezpiecza go przed powikłaniami pod postacią odleżyn.

Zabezpieczenie urologiczne. Bardzo ważnym elementem w rehabilitacji paraplegików jest odpowiednie zabezpieczenie opieki urologicznej. W postępowaniu urologicznym można wyróżnić dwa etapy: 1) opróżnienie pęcherza, 2) reedukacja pęcherza.

Metodą z wyboru przy opróżnianiu pęcherza jest aseptyczne cewnikowanie okresowe wg zasad podanych przez Guttmanna. Częstość opróżniania pęcherza zależy od jego wypełnienia. Średnio cewnikuje się co 6—8 godzin przez tak długi okres, aż zaleganie moczu w pęcherzu nie będzie przekraczało 80 — — 100 ml. Takie postępowanie pozwala na zabezpieczenie układu moczowego przed groźnym niebezpieczeństwem, jakim są jego zakażenia. Reedukacja pęcherza ma na celu wytworzenie pełnego automatyzmu w przypadkach pęcherza automatycznego (pęcherza neurogennego neuronu górnego), a w przypadkach pęcherza autonomicznego (pęcherza neurogennego neuronu dolnego) opróżnienie jego na drodze mechanicznej przez wyciskanie oraz przez działanie tłoczni brzusznej. Pierwszy typ pęcherza występuje w uszkodzeniach rdzenia w odcinku piersiowym, drugi natomiast w dolnych odcinkach poniżej Thia — Li w uszkodzeniach stożka rdzeniowego oraz w zespole ogona końskiego. Jednym z prostych testów klinicznych pozwalających na różnicowanie pomiędzy pęcherzem automatycznym a autonomicznym jest próba z wodą lodowatą. Do pęcherza przez cewnik wprowadza się około 100 ml zimnej wody — w przypadku pęcherza neurogennego neuronu górnego, a więc automatycznego, dochodzi do podrażnienia receptorów m. wypieracza i jego skurczu, a w efekcie do gwałtownego wypchnięcia cewnika na zewnątrz. Bardziej dokładne i precyzyjne dane można uzyskać przy metodzie cystometrycznej. Szczegółowa taktyka postępowania urologicznego podana jest w specjalnym rozdziale.

Usprawnianie ruchowe. Program ćwiczeń ruchowych obejmuje: 1) ćwiczenia bierne, 2) ćwiczenia z dawkowanym oporem, 3) pionizację, 4) ćwiczenia ogólnokondycyjne, 5) ćwiczenia samo wspomagane z użyciem systemu bloczków, 6) naukę

125