0000088 (7)

93

Amputacje I protezowanie w obrębie kończyn górnych

Ryc. 85. Amputacja    trzech

palców oraz dalszego paliczka kciuka.

po stronie grzbietowej, a więc piat dłoniowy trzeba wytwarzać nieco dłuższy. Ścięgien zgi-naczy i prostowników nie szyje się, pozwalając na ich wciągnięcie, gdyż zeszycie ścięgien nad szczytem kikuta zaburza zginanie pozostałych palców¹. Nerwy palcowe trzeba zmobilizować, przeciąć i pozwolić na ich wciągnięcie w głąb rany, aby nie doszło do ich wrośnięcia w bliznę. Kość ^należy wygładzić, zaś w przypadku wyłuszczenia w stawie między-paliczkowym trzeba ściąć kłykcie paliczka w celu uniknięcia bulwiastego kikuta.

Mnogie amputacje palców lub uszkodzenia obejmujące kilka palców wymagają szczególnego postępowania. Leczenie wstępne w tym przypadku ma na celu maksymalne ratowanie tkanek. Leczenie definitywne, a więc poziom odjęcia, rodzaj i liczba odjętych palców uzależniona jest od kilku czynników, takich jak wiek i zawód chorego, możliwość rekonstrukcji palca sposobem przeszczepienia skóry, zastosowania piatów uszypułowanych na naczyniach i nerwach, pollicyzacji wskaziciela itp. oraz determinacji chorego w kierunku uzyskania optymalnego wyniku leczenia.

Protezy dla częściowo okaleczonej ręki

Utrata jednego palca

Często się zdarza, że chorzy którzy utracili część palca pragną sztucznie uzupełnić ubytek we wczesnym okresie adaptacji do kalectwa. Można tego dokonywać za pomocą tzw. „oszukanek" — czyli palców wykonanych ze sztucznego tworzywa. Protezy te są luźno połączone z palcami, przeto nie wzmacniają siły chwytu. Ponadto, ponieważ nasadza się je na kikut, pogrubiają one palec, a także barwa ich różni się od barwy skóry. Pacjent orientuje się wkrótce, że jeśli zaciśnie rękę w pięść, zgięciowe ustawienie palców powoduje wystarczające zamaskowanie braku ubytku części palca, zaś właśnie palec sztuczny zwraca uwagę każdego na brak palca. Mimo to sztuczno palce odgrywają nierzadko pożyteczną rolę umożliwiając choremu łatwiejsze pogodzenie się z utratą palca.

Częściowo okaleczona ręka z zachowanymi palcami

Podobnie jak na innych poziomach, w grę wchodzi zaprotezowanie typu kosmetycznego (tzw. ręka ubranaj lub typu czynnościowego — tzw ręka pracująca. Obecność palców przedstawia pewne trudności, jeśli chodzi o wygląd całej ręki, nawet jeśli one nie są oszpecone, to podkreślają (przez kontrast) sztuczność protezy, która przecież musi być wyposażona w specjalne otwory na palce. Mimo to każdy unerwiony i ruchomy palec jest na wagę złota, gdyż zapewnia czucie i chwyt. Jeśli udaje się zachować kciuk, wówczas zastosowanie sztucznych palców umożliwia przywrócenie chwytu i odwrotnie. Jeśli choremu bardziej zależy na czynności ręki niż na jej wyglądzie, zastosowanie prostej metalowej płytki zapewniającej opozycję, z ząbkami lub pokrytej szorstką gumą, zapewnia dobry chwyt. Jeśli chwytność palców jest niewystarczająca, na powierzchni dłoniowej można umieścić gniazdko do mocowania końcówek pracujących sztucznej ręki.

Częściowo okaleczona ręka pozbawiona palców

W tych przypadkach można korzystać z 2 typów protez. Jedna z nich imituje rękę i służy tylko celom kosmetycznym. Oczywiście nie jest to proteza doskonała, gdyż musi być nieco grubsza, by pomieścić w sobie kikut.

Protezy czynnościowe są 2 typów: najprostszy, z którego korzystają z reguły dzieci, przypomina rynnę pokrytą chropowatą gumą, która umożliwia chwytanie przedmiotów sposobem zginania nadgarstka. Oczywiście, chwyt ten jest zbyt słaby, by umożliwiać posługiwanie się narzędziem. Inny typ protezy ma mocny lej, zazwyczaj ze skóry lub z masy plastycznej, z prostokątnym gniazdkiem lub tp urządzeniem w celu mocowania końcówek roboczych. Otwierania haka czy innych narzędzi

1

Tzw. objaw kwadrygi — przyp. tłum.