408

408    Stany nadzwyczajne

wymi środkami płatniczymi (ait. 26), zakaz ruchu pojazdów na drogach publiczna I. (an. 26 ust. 1 pkt 5);

-    zajęcie lub zarekwirowanie na potrzeby obronne środków transportu (art. 271 wprowadzenie powszechnego obowiązku wykonywania pracy (art. 29). wpro wadzenie administracyjnego najmu lokali i budynków, dokwaterowywanie osób, zajmowanie nieruchomości niezbędnych dla sił zbrojnych lub obrony państw., (art. 25 ust. 1 pkt 4-5);

-    wprowadzenie reglamentacji towarów konsumpcyjnych (tzw. kartek; art. 24 ust. 1 pkt 1);

-    nakazanie okresowego zawieszenia działalności gospodarczej określonego rodzaju lub uzależnienia jej prowadzenia od uzyskania zezwolenia (art. 24 ust. 1 pkt 2);

-    objęcie militaryzacją jednostek organizacyjnych, które wykonują zadania szc/c golnie ważne dla obronności lub bezpieczeństwa państwa (art. 174 upo).

W razie wprowadzenia stanu wojennego zmianom ulega też zakres obowiązków obywateli, związanych z obronnością kraju (art. 247 ust. 1 upo), a w szczególności:

-    zmieniają się zasady powoływania obywateli do służby wojskowej (art. 109 i nast. upo);

-    rozszerzeniu ulega obowiązek służby w obronie cywilnej (art. 141 pkt 2 upo):

-    możliwe jest powołanie obywatela do służby w zmilitaryzowanych jednostkach organizacyjnych (art. 175 i nast. upo);

-    rozszerzeniu ulega zakres świadczeń osobistych i rzeczowych obywateli (art. 216 220 upo).

385. A. Od pojęcia ..stan wojenny” należy odróżnić pojęcie „stan wojny", o którym mówi art. 116 konstytucji. Jego istotą nie jest jednak wprowadzenie szczególnych zmian w wewnętrznym porządku państwa, a oddziaływanie zewnętrzne, na płaszczyźnie prawa międzynarodowego. Wprowadzenie stanu wojny jest bowiem adresowane do innego państwa, a także do społeczności międzynaro dowej. Pociąga ono za sobą skutki wynikające z prawa międzynarodowego, a więc między innymi możliwość rozpoczęcia działań zbrojnych, zerwanie stosunków dyplomatycznych, ograniczenie praw obywateli państwa-strony konfliktu i podobne. Natomiast nie pociąga ono za sobą bezpośrednich skutków dla wewnętrznego porządku Rzeczypospolitej Polskiej - z tego powodu instytucja stanu wojny nie jest normowana w rozdziale o stanach nadzwyczajnych. Można jednakże przyjąć, i/ wprowadzeniu stanu wojny będzie towarzyszyło, a może nawet będzie je wyprzedzało. wprowadzenie stanu wojennego.

O stanie wojny decyduje Sejm, a jeżeli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, o stanie wojny postanawia prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (art. 116 ust. 2 zd. 2). Nie przyznaje się tu Radzie Ministrów wyłącznego prawa postawienia wniosku o wprowadzenie stanu wojny, gdyby jednak miał o tym postanowić prezydent, to musiałby uzyskać kontrasygnatę premiera. Zakończenie stanu wojny następuje przez zawarcie pokoju. Jak wskazuje art. 116 ust. 1. jest to wyłączna prerogatywa Sejmu, ale zarazem, w myśl art. 89 ust. 1 pkt 1, do zawSrcia pokoju konieczna jest umowa międzynarodowa, a to oznacza konieczność współdziałania parlamentu i prezydenta.