img110

110

2.6.2. Metoda repetycyjna

Ketoda repetycyjna pomiaru kątów poziomych jest stosowana w geodezji górniczej oraz w pewnych przypadkach w pomiarach powierzchniowych, a afianowicie, jeżeli należy ograniczy* ruchy obserwatora i odczyty ze względu ca chwiejne (np. bagno) lub trudno dostępne (np. wieża kościelna) stanowisko, albo też jeżeli chcemy zmniejszyć wpływ nlodokładności odczytu kręgu poziomego. Do pomiaru tą metodą musi być użyty instrument repetycyjny, w którym limbus można sprzęgać i ze spodarką i z alidadą. Istnieje kilka sposobów pomiaru repetycyjnego. Omówimy metodę stosowaną obecnie w geodezji górniczej w dwóch repetycjaoh (r = 2).

Po ustawieniu instrumentu w wierzchołku mierzonego kąta fi nastawiany na lijrbusie odczyt w pobliżu 0° 1 sprzęgając limbus z alidadą, celujemy na punkt A na lewym ramieniu kąta. Po zobaczeniu celu na punkcie A w polu widzenia lunety, sprzęgamy z kolei llobus ze spodarką i śrubą naprowadzającą limhusa celujemy dokładnie aa punkt A, notując w dzienniku odczyty z obu noniuszy (mikroskopów), średnią z tych odczytów oznaczmy O_p (odczyt początkowy), Kaetępcio zwalniamy sprzęg alidady, pozostawiając limbus sprzęgnięty ze spodarką, celujemy na punkt B na prawym ramieniu kąta i w rubryce dziennika*. Uwagi notajeny odozyt orientacyjny 0^, potrzebny dla późniejszej kontroli. Z kolei zwalniamy sprzęg liabusa z© spodarką i celujący na punkt A, nie wykonując odczytów. W tym położeniu oni celowej oóczyt pozostał ton sam, co przy wycelowaniu na punkt B, ponieważ luneta przy obrocie ale zmieniła swego położenia względem liabusa. Z kolei zwalniamy, jak poprzednio, sprzęg slldady 1 celujemy pono?/-nle na punkt 3, W ten sposób odłożyliśmy dwukrotnie mierzoiy kąt fi 'na limbtJsie. Gdybyśmy obecnie wykonali odczyt 0₂, to różnica odczytów (<>2 - 0^) dałaby mu podwójną wartość kąta. ^la zwiększenia dokładności pomiaru powtarzamy r-krotnie powyższe czynności i wykonu je<2y odczyty końcowe obydwu noniuszy po r repotycjach, zapisując je w dzienniku i obliczając średnią Z różnicy odczytów końcowego i początkowego otrzymamy

°_k - °_P = ¹ »

r

Obliczony kąt j porównujemy z orientacyjną wartością fi* - 0^ - Op dla kontroli, esy nie ma błędu vr zanotowaniu ilości r repetycji. W ten sposób otrzymaliśmy wartość kąta fi na podstawie r-krotnego pomiaru w I położeniu lunety. Kierżymy następnie dopełnienie do $60° tego samego kąta v 11 położeniu lunety również r razy od B do A, lecz w tym samym kierunku co w I położeniu, tsn. prawośkrętnie, Do dalszych obliczeń przyj-