IMGB11

iow warzywa dyniowate

wartych z uprawą ogórka można zaliczyć uprawę ogórka od połowy marca do połowy, a niekiedy do końca sierpnia, tj. do pojawienia się na rynku dużych ilości ogórków z uprawy polowej. W takim wypadku przed sadzaniem ogórka uprawia się w dwóch cyklach sałatę, rzodkiewkę, koper albo wykorzystuje się szklarnię do pędzenia warzyw lub kwiatów. Poplonem może być ponownie sałata masłowa. sałata krucha, kapusta pekińska lub kalarepa.

W krajach zachodnich okres uprawy ogórka w pomieszczeniach określa się często liczbą tygodni zbiorów. Bardzo powszechna jest uprawa z 20. a nawet 30 tygodniami zbioru, czyli trwająca od połowy lutego do końca sierpnia lub początku listopada.

Ze względu na małą atrakcyjność na naszym rynku ogórka sałatkowego, pochodzącego z uprawy pod osłonami w miesiącach letnich i jesiennych, przedłużona uprawa z nasadzeń wczesnych, jak i uprawa opóźniona są rzadko stosowane.

Skrzynie inspektowe. Bardzo powszechna jeszcze w latach siedemdziesiątych wczesna uprawa ogórka w skrzyniach inspektowych ogrzewanych biologicznie lub technicznie obecnie jest mniej popularna. Powodem tego jest uciążliwość i pracochłonność takiej uprawy oraz stale malejąca liczba skrzyń inspektowych.

Ogórek jest jednak gatunkiem, który doskonale nadaje się do uprawy w skrzyniach inspektowych. Dlatego w tych gospodarstwach. które nadal produkują rozsadę warzyw do uprawy polowej w skrzyniach inspektowych. powinno się także uprawiać ogórki. Zajmuje on skrzynie po rozsadzie wczesnych odmian warzyw kapustnych, czyli już od początku kwietnia, do połowy maja.

W skrzyniach inspektowych coraz mniej uprawia się odmian tzw. sałatkowych, a więc odmian o owocach bardzo krótkich, czyli odmian na kwaszenie i konserwowych.

Okna inspektowe powinny pozostawać na skrzyniach z ogórkiem nawet w najcieplejszych rejonach kraju do połowy czerwca, a w chłodniejszych rejonach oraz w całym kraju w chłodne i deszczowe lata przez cały okres uprawy, czyli do połowy, a nawet do końca października. Rośliny nawet niezbyt wcześnie sadzone do inspektu plonują wcześniej i znacznie obficiej niż w polu. a ryzyko nieudania się uprawy jest w znacz

nym stopniu ograniczone. Ola zmniejszeni nakładu pracy oraz prawidłowego nawad niania roślin skrzynia inspektowa powinni być wyposażone w deszczownie z tr* grzybkowymi zraszaczami inspektowymi równomiernie rozprowadzającymi wodę ni całej powierzchni skrzyni. Za pomocątycf, deszczowni można także przeprowadzaj płynne nawożenie.

Jeśli warstwa ziemi inspektowej czy pod-łoża organicznego w skrzyni wynosi 10— —15 cm. to po wyjęciu rozsady, a przeć sadzeniem ogórka wystarczy zastosować nawożenie mineralne w ilości 5 g N. 3,5 g p 16.5 g K albo 50—10O g części makrosktad-nikowej mieszanki MIS-3 na 1 m*. Bardzo I korzystne jest również nawożenie organiczne suszonym pomiotem kurzym w dawce 100—150 g na 1 m¹. Nawozy należy wymieszać na głębokość warstwy ziemi inspektowej czyli 10—15 cm, za pomocą norkrosa lub długozębnych grabi (np. do siana). Gdy warstwa ziemi inspektowej jest cieńsza w miejscach sadzenia rozsady usypuje się małe kopczyki z 3—5 dm³ świeżej ziemi inspektowej lub innego odpowiedniego dla ogórka podłoża organicznego.

Przed zakryciem przez rośliny całej powierzchni skrzyń stosuje się nawożenie po-glówne w ilości 5 g N i 6.5 g K na 1 m^ł. Nawożenie pogłówne należy powtarzać co 3—4 tygodnie. Do nawożenia poglównego powinno się używać płynnych nawozów, np. Florovitu, albo nawozów stałych całkowicie rozpuszczalnych w wodzie, np. Vita-floru. w stężeniu 0.5—1 % i dawce 2—5 I cieczy na roślinę. Zawsze po podlaniu roztworem nawozów rośliny należy spłukać, I rozdeszczowując przez kilkadziesiąt sekund czystą wodę.

Wysokie tunele foliowe. W tunelach ogrzewanych ogórek może być pierwsza uprawą w sezonie, zaczynając się na ogólna początku marca i kończąc się. podobnie jak w szklarniach, w czerwcu lub w połowią lipca. Poplonem jest pomidor lub papryka Także w tych pomieszczeniach zaleca się energooszczędne programy zagospodarowania. w których ogórek jest główną uprawę, a przedplonem i poplonem warzywa o król-kim okresie wegetacji i małych wymaganiach I termicznych. Technologie uprawy są takie same jak w szklarniach.

Ze względu na korzystny dla ogórka mk-roklimat. jaki panuje w pomieszczeniach

-yluytych folią, uprawa togo warzywa £ wysokich tunelach bez ogrzewania tech-icmego rozwija się szybko i powinna być ^jicze bardziej rozpowszechniona. W tych ooinieszczeniach największe znaczenie mają n*otodv uprawy na biologicznie grzejących podkładach w podłożach organicznych, tunelach z podwójną powloką foliową lub odpowiednio podpiętą od środka cienką (0.06 mm) folią polipropylenową lub pęcherzową uprawę ogórka na biologicznie gnających podkładach w południowo-zachodnich. zachodnich i środkowych rejonach kraju można rozpoczynać w trzeciej dokadzie kwietnia. W tunelach bez ogrzewani! technicznego na biologicznie grzejących podkładach uprawiane są odmiany sałatkowe, te same co w szklarniach, a coraz czę-jciei również partenokarpijne odmiany o krótkich owocach, przeznaczone do kwaszenia lub konserwowania. Ze względu na nietbędne przy tych technologiach prace pizygotowawczę w gruncie tuneli, uprawa pnedplonu nawet o bardzo krótkim okresie wegetacji nie jest na ogól możliwa. Sprawdzono natomiast w AR w Poznaniu poplo-nową uprawę rzodkwi odmiany Ostergruss Różowa. Po usunięciu roślin ogórka w pierwszej dekadzie września rozgarnięto nieco podłoże, tak aby powstał zagon szerokości 90 cm i sadzono siewki rzodkwi w rozstawie 15x15 cm. W trzeciej dekadzie października zebrano rzodkiew o przeciętnej masie korzenia 150—180 g.

Spotykana niekiedy płaska uprawa ogórka w glebie w wysokich tunelach foliowych jest uprawą nieracjonalną. Nie zwiększa się bowiem plon z jednostki powierzchni, jak w nieco pracochlonniejszej uprawie przy podporach, gdyż nie wykorzystana jest produkcyjnie objętość tunelu.

8.1.6. Odmiany

Większość odmian ogórka przeznaczonych do uprawy pod osłonami jest pokoleniem F,, pochodzącym z hodowli heterozyjnej. Wszystkie obecnie uprawiane w pomieszczeniach ogrzewanych odmiany są partenokarpijne o owocach nie gorzkniejących, czyli nie zawierających związków zwanych kukurbita-cynami, lub u których nie następuje przemieszczanie się tych związków z liści i łodyg do

owoców w wyniku popełniania błędów agrotechnicznych, np. niewłaściwego nawadniania, po którym owoce mogłyby stać się gorzkie. Cecha ta jest zaznaczona w katalogach.

Odmiany tzw. szklarniowe mają owoce sałatkowe, gładkie lub lekko żebrowane, o błyszczącej, na ogół ciemnozielonej i delikatnej skórce. W ostatnich latach nastąpił znaczny postęp w hodowli odmian przeznaczonych szczególnie do uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych.

Rozróżnia się cztery grupy odmian w zależności od długości owoców: e owoce długie — 35—45 cm, niekiedy więcej, np. polskie odmiany — Atos i Replika. holenderskie — Pandex. Pandorex (hodowli Sluis i Groot); Dalibor (hodowli Royal Sluis); Bergu EZ. Kameron EZ (hodowli Enza Żaden); Corona Farbio (hodowli van den Berg); Carmen (hodowli Nickerson Zwaan);

e owoce średniodlugie — 28—32 cm, np. polska odmiana — Lech i holenderskie — Ki-ria EZ (hodowli Enza Żaden). Belcanto (hodowli Royal Sluis). Samba (hodowli van den Berg);

e owoce krótkie — 20—25 cm. polska odmiana — Iwa i holenderskie — Minisol oraz Minister — hodowli van den Berg); e owoce bardzo krótkie —13—18 cm. holenderskie odmiany — Maram (hodowli Bruin-sma). Se rano (hodowli Royal Sluis). Dana (hodowli Nickerson Zwaan), Khalifa EZ o ograniczonym wybijaniu pędów bocznych (hodowli Enza Żaden).

Intensywne prace hodowlane nad odmianami szklarniowymi zmierzają w kierunku zmniejszenia wymagać termicznych i zwiększenia odporności lub przynajmniej tolerancji na niektóre pasożytnicze czynniki chorobotwórcze. W odmianach tych utrwala się również męskosterylność, dzięki czemu występują juz odmiany tworzące wyłącznie kwiaty reńskie. niekiedy nawet po kilka kwiatów w każdym węźle, zarówno na pędzie głównym, jak i na pędach bocznych.

W kreacjach holenderskich firm hodowlanych spotyka się już odmiany przeznaczone w szczególności do uprawy w tunelach foliowych. a więc przystosowane do specyficznych warunków klimatycznych tych pomieszczeń. Coraz liczniejsza jest także grupa odmian przeznaczonych w naszym klimacie głównie do uprawy w nieogrzewanych szklarniach i tune-