IMG�75

"1

W technologii. Przebieg pogody w okresie dojrzewania np-

mikroflorę i mikrofaunę, z jaką później dostają „j .

Nisiooa dosurczane do magazynu nie mogą przekraczać pe\v, ^

¹

ibrTS

Widotno, że nasiona pochodzące z różnej części kwiatol? kok. Stwierdzono np., że ziarniaki kukurydzy ze środkowrjczęT^ Sąj)V hc niż pochodzące i wiernhołka i podstawy. U roślin z rodziny Ast HeN crczegóime ceru* są us«na ze skrajnej części kwiatostanu, a w owo^sS atonie ogórka wyższy wigor mają nasiona zc środkowej części nasi ^ "JS

każdego gatunku macj, w ilgotności krytycznej (obligatoryjnej), czyn 3 4

której zaczyna się intirnsyfikacja procesów dysymilacji, wzmożona aktvZ^,,K? mów wzarodhchitp. Nasionanatomiast złożone do przechowywania p    cp

mniejszą zawartość wody, jesi totzw. wilgotność kondycjonalna. związana jest z wilgotnością przeciętnego magazynu nasiennego. Ccch^N* Wystycaynu nasion są: higroskopijność i porowatość, a więc każdej %, w magazynie odpowiada właściwa wilgotność nasion. Jest to wilgotność rót na, bo prczcnruja.ca stan równowagi między wilgotnością nasion a wrlg^T*¹* tającego tę masę nasienną powietrza. Ale wilgotność równoważna nns^H gatunków i odma jest rożna mimo identycznych warunków wilgotności ^ w magazynie. Wilgotność równoważna zależy bowiem od: wielkości i kj?% sion, od struktury powierzchni okryw nasiennych, od układania się nasio,, * * 0132 od ich składu chemicznego. Ze względu na skład chemiczny dzielimy hydrofitowe i hydrofobowe. Tc pierwsze zawierają głównie węglowodany JSj w związku z czym szybko wysychają i na ogół dobrze się przechowują. gic natomiast zawierają głównie tłuszcze (nasiona kapustnych 35-45%,

31%, pomidora 17%, pietruszki 22%), w związku z czym tnidno się pnccW szybko tracą żywotność w czasie suszenia i przechowywania, Im więcej th^ zawierają nasiona, tym raniej wody powinny zawierać w czasie pr/echowym*

Niezwykle istotna jest również współzależność temperatury i wilgotnością dowiska. W literaturze spotyka się zalecenia przechowywania nasion w temperatur obniżonej, z tyra że poglądy co do tej wysokości są nadal rozbieżne. Generalnie a najkorzystniejszy uważa się zakres od -5°C do +5°C lub od -5°C do 0°C. Wilgotno^ powietrza przy dłuższym raź jeden sezon przechowywaniu nie może przekraczali więksmści ganków 65\ a dla nasion wrażliw szych powinna być znacznie niżu i «>boóć 50S, a Biwet 40%.

W nasiennictwie ogrodniczym coraz powszechniej stosowane są opakoww hermetyczne. Whrunki przechowywania w nich to niska temperatura pomiesoem i niska wilgotność nasion (odpowiednie dosuszenie) Im więcej nasion w pojenia hermetycznym, tym lepiej się one pizechowują. Można więc w Centralach N» njcli przechowywać je w dużych pojemnikach hermetycznych, a przy kierowa do sprzedaży detalicznej, umieszczać je w małych opakowaniach. Nasiona po wyjęciu z opakowania hermetycznego tracą żywotność, ale nie gwałtownie, tylko dopiw po upływie kilkumiesięcy. a więc jest to czas wystarczająco długi na przygotował* nasion do handlu (przepakowanie w opakowania detaliczne). Stwierdzono równik

m

te jtrrechowanic nasion w o pako w uniach hcimeiycmych eliminuje lub ogranicza, jfuhilnok Życiowa znacznej części mikroflory nasiennej.

W wyniku wielu badań wykazano. Ze również przechowywanie nasion w nie-hermcłycznych opakowaniach gwarantuje dłuższe zachowanie przez nie wysokiej idolności kiełkowania wówczas, gdy w opakowaniu znajduje się większa masa nasion. Stąd rozdzielanie materiału siewnego na małe porcje detaliczne powinno odbywać się możliwie blisko terminu wysiewu.

9,2. Kiełkowanie i wschody

9J.1. Fazy kiełkowania i przemiany im towarzyszące

W końcowej fazie dojrzewania nasion słabnie aktywność większości enzymów. a nasiona zapadają stopniowo w mniej lub bardziej (głęboki lub tylko wymuszony spoczynek. Jest to specyficzna przerwa w życiu nasion, która umożliwia im przetrwanie i rozsiewanie.

Nasiona będące w* spoczynku względnym są gotowe do kiełkowania w warunkach odpowiedniego uwodnienia, dostępu powietrza i określonej temperatury,

Ł czego główną rolę spełniają najczęściej woda i temperatura, ponieważ umożli-nująone rozpoczęcie reakcji biochemicznych warunkujących wszystkie zjawiska życiowe. W procesie kiełkowania można wydzielić kilka zasadniczych faz lub etapów, które chociaż zachodzą wzajemnie na siebie, przebiegają w następującej kolejności:

1.    faza fizyczna - wnikanie wody do nasienia, hydratacja i pęcznienie;

2.    faza biochemiczna — uruchomienie substancji zapasowych nasienia, wznowienie metabolizmu nasienia;

3.    faza fizjologiczna — wzrost zarodka, który po przebiciu okryw nasiennych staje się kiełkiem, a następnie siewką.

Pierwszym zewnętrznym objawem zmian morfologicznych występujących w czasie kiełkowania nasion jest pojawienie się korzenia zarodkowego. Niektóre z nasion kiełkują nadziemnie, czyli cpigcicznie, inne zaś podziemnie, czyli hypo-getcznic. Kiełkowanie cpigcicznc polega na tym, żc w ślad za wzrostem korzonka wydłuża się podliścieniowu łodyżka zarodka (hypokotyl), która wynosi liścienie z umieszczonym pomiędzy nimi pąkiem zarodkowym nad powierzchnię gleby. Liścienie szybko zielenieją i spełniają funkcję organów fotosyntetyzujących (rzodkiewka, sałata) bądź też są nadal organami magazynującymi i jednocześnie fotosyn-teryzującymi (dyniowate). Niekiedy, jak np. u cebuli, z okrywy nasiennej wysuwa uępojedynczy liścień i pierwszy pojawia się nad ziemią. W pierwszej fazie kiełkowania jest on zwinięty w pętlę lub ma kształt ostro zgiętego haczyka.

Nasiona wielu gatunków kiełkują w ten sposób, że w ślad za korzonkiem wydłuża się nie podliścieniowa część łodyżki zarodka (hypokotyl), lecz jej część aadł i Jelenio wa (epiko tył). Ten sposób kiełkowania zwany podziemnym (hypogcicz-