maÂci4

Cel stosowania maści

Celem stosowania maści jest osłona skóry lub błon śluzowych przed chemicznymi lub fizycznymi czynnikami zewnętrznymi, ułatwić nie odnawiania tkanek, uwodnienie lub zmiękczenie skóry, z rów noczesnym specyficznym działaniem zawartych w niej substancji leczniczych.

W zależności od głębokości wnikania substancji leczniczej do skóry wyróżnia się maści o działaniu powierzchniowym, gdy sub stancja lecznicza pozostaje na powierzchni naskórka; głębokim gdy substancja wnika do głębszych warstw skóry; ogólnym - gd;\ substancja przedostaje się do naczyń krwionośnych i krążenia ogól nego.

Na głębokość przenikania, oprócz właściwości samej substancji leczniczej, istotny wpływ ma skład podłoża.

Zasady sporządzania maści

Do sporządzania maści używa się moździerzy porcelanowych, pa równic i pistli, łopatek ze stali nierdzewnej, porcelanowych lub z tworzywa sztucznego. Do sporządzania maści w większych ilo ściach stosuje się mieszadła mechaniczne lub trójwalcówki.

Tok postępowania przy sporządzaniu maści składa się z kilku etapów, do których należą: przygotowanie podłoża przez wymiń szanie składników bez stopienia lub po stopieniu na łaźni wodnej oraz przygotowanie substancji leczniczej, co oznacza rozdrobnienie lub rozpuszczenie.

Rozdrabnianie

Proces rozdrabniania w moździerzu ułatwia dodanie niewielkich ilości stopionego podłoża, parafiny lub glicerolu, które zwilżają rozdrobnione cząstki stałe i tym samym ułatwiają ich równomicr ne wymieszanie z podłożem.

Zasadą jest, że olej mineralny dodaje się, gdy podłoże jest lipofi lowe, węglowodorowe, absorpcyjne lub o charakterze emulsji w/o.

Glicerol, który miesza się z wodą, stosuje się, gdy zapisano podło że zmywalne lub rozpuszczalne w wodzie. Ilości dodawanych cic czy powinny być odejmowane od ilości podłoża.

Przykład: Do rozcieranego tlenku cynku w ilości 1,0 g dodać nie więcej niż 0,57 g parafiny ciekłej. Kwas salicylowy rozcierać /, równą ilością wazeliny białej.

Niektóre substancje lecznicze wymagają specjalnych środków ułatwiających wprowadzenie do podłoża.

Przykłady: Polisorbat 80 dodaje się do smoły z węgla kamiennego w 72 ilości zapisanej w recepcie. Prodermina nie miesza się /, olejem mineralnym ani glicerolem.

Olej rycynowy dodaje się do balsamu peruwiańskiego. Żywicowa część balsamu może wydzielać się z maści zawierających siarkę, a olej rycynowy zapobiega temu zjawisku.

Podłoże absorpcyjne, np. maść miękką lub eucerynę, można dodać do ichtiolu lub tumenolu w ilościach równych tym zapisanym w recepcie. Podobnie działają oleje roślinne lub glicerol, /. którymi ichtiol się miesza.

Etanol 95° - dodany do zwilżenia kamfory ułatwia jej rozdrabnianie.

Niektóre substancje pomocnicze wymienione powyżej mogą być niezgodne z pewnymi podłożami maściowymi lub składnikami maści.

Przykłady: Olej rycynowy nie miesza się z podłożami maściowymi, zawierającymi znaczne ilości oleju mineralnego.

Polisorbat 80, emulgator o/w dodany do podłoży typu emulsji w/o, może spowodować ich rozkład. Na tej zasadzie rozldad maści emulsji w/o powoduje dodatek solubilizatu wodnego witaminy A. Solubilizator zawarty w roztworze, charakteryzujący się dużą wartością HLB, działa podobnie do emulgatora o/w, czyli przeciwnie do obecnego w emulsji, co prowadzi do rozkładu.

Rozpuszczanie

Stałą substancję leczniczą rozpuszczalną w wodzie lub innym zapisanym w recepcie rozpuszczalniku należy rozpuścić przed wprowadzeniem do podłoża. W przypadku gdy wody nie przepisano, u substancja jest bardzo łatwo rozpuszczalna, można wodę dodać, odejmując tę ilość od podłoża.

Przykłady: Mocznik i kamfora są krystalicznymi substancjami bardzo trudnymi do proszkowania i dlatego należy je rozpuścić: mocznik w wodzie (rozpuszczalność 1:1,5), a kamforę w etanolu lub oleju.

217