Obraz0013 2

26

W trakcie procesu technologicznego obróbki mechanicznej zachodzą następujące zmiany surówek i półwyrobów?

a) zmiany kształtu i wymiarów pod wpływem obróbki plastycznej,

b) zmiany kształtu i wymiarów pod wpływem obróbki wiórowej, ściernej i erozyjnej, -

c)    zmiany własności mechanicznych na skutek obróbki cieplnej lub

cieplno-chemicznej, j    ■

d)    zmiany jakości powierzchni na skutek obróbki powierzchniowej.

3.2. Struktura procesu technologicznego obróbki

Proces technologiczny obróbki dzieli się na elementy składowe, przy czym te elementy, które wykonywane są na oddzielnych stanowiskach pracy, noszą nazwę operacji. Operacją nazywamy zamkniętą część procesu technologicznego, wykonywaną na określonej części, przez jednego robotnika (lub brygadę), na jednym stanowisku pracy i bez przerwy na wykonywanie innej pracy.

Operacje dzielą się na zamocowania (lub ustawienia), te z kolei na pozycje, zabiegi i przejścia (rys. 2.1.).

Zamocowanie jest to częśó operacji wykonywana przy jednym zamocowaniu części. Częścią zamocowania lub operacji może być pozycja, jeśli przedmiot umocowany jest w uchwycie wielopozycyjnym i może przyjmować różne położenia względem obrabiarki (przy nie zmienionym zamocowaniu części).

Częścią operacji, zamocowania lub pozycji jest zabieg, który charakteryzuje się stałością obrabianej powierzchni,stosowanych narzędzi i parametrów skrawania. Zabieg może być prosty - w przypadku, gdy obrabiana jest jedna powierzchnia jednym narzędziem, lub złożony - gdy jednym narzędziem obrabia się więcej powierzchni (obróbka według kopiału lub programu), . albo obrabia się zespół powierzchni zespołem narzędzi /np. zespołem frezów lub kilkoma nożami umocowanymi w imaku wielonożowym tokarki wielonożowej/.

V/ zabiegu można wyróżnić przejścia, polegające na zdjęciu kolejnych warstw metalu. Zabieg można rozłożyć na czynności robocze, stanowiące zakończone działanie robotnika (np. uruchomienie obrabiarki, dosunięoie noża ±tp.)* Czynności składają się z chwytów -- najmniejszych możliwych do zmierzenia części czynności (np. wzięcie przedmiotu, przeniesienie go do uchwytu, ustawienie w uchwycie itp.) «

3.3. Podstawowe zasady planowania obróbki mechanicznej

Planując proces obróbki części należy kierować się następującymi

zasadami:

a)    W pierwszej kolejności wybiera się powierzchnie bazowe, które winny być obrabiane na początku procesu.

b)    Przy wyborze baz należy kierować się wytycznymi podanymi w p.

3.3. ćwicz. 3. Szczególnie starannie należy wybierać bazy dla pierwszej operacji i dążyć do niezmieniania baz w czasie obróbki.

c)    Określa się rodzaj i wymiary surówki. Od rodzaju surówki zależy proces dalszej obróbki części oraz wybór sposobów otrzymania żądanych wymiarów.

d)    W pierwszych operacjach należy obrabiać powierzchnie, na których pozostawiono duże naddatki. Usuwanie dużych naddatków wiąże się z odkształceniami części (na skutek naprężeń własnych i pod działaniem sił okrawania), które można usunąć w dalszych o-peracjach obróbki. Pozwala to również na początku procesu obróbki wykryć wady podpowierzchniowe, powodujące zabrakowanie części. W tym etapie można stosować duże siły mocujące, nie obawiając się uszkodzenia innych, obrobionych powierzchni.

e)    W pierwszych operacjach należy również obrabiać powierzchnie o niskiej dokładności i gładkości. Można także wstępnie obrabiać powierzchnie, które ostatecznie obrabiane będą przy końcu procesu.

f)    Celowo jest oddzielić obróbkę zgrubną od wykończającej, ponieważ w obu przypadkach konieczne są różne siły mocujące, żądane sztywności craz moce napędowe. Trwałość obrabiarki, na której wykonywane są tylko operacje wykończające, jest większa niż w przypadku wykonywania na niej również zgrubnej obróbki.

g)    Ma początku procesu należy planować te operacje, w których istnieje możliwość powstania braków na skutek:

-    odsłonięcia wad podpowierzchniowych surówki,

-    złożoności obróbki mechanicznej.

h)    Powierzchnie mało dokładne i niezbyt gładkie należy obrabiać w jednej operacji i w jednym zabiegu nie rozdzielając ich obróbki na zgrubną i wykończającą.