Obraz0035 2

70

Zginanie wałka i obrót opory następować będzie pod działaniem momentu od siły P_x (rys. 5.2a.) równego M_x * P_x -j- , gdzie: d - średnica wałka.

70

Rys. 5.0, Odkształcenie układu wałek-uchwyt przy zamocowaniu wałka w uchwycie trzyszczękowym pod działaniem momentu M [lO (

Poć działaniem tego momentu układ obróci się i zajmie położenie pokazane na rys. 5.2b. Kąt obrotu układu jest stały i nie zależy od miejsca przyłożenia siły. Aby obliczyć wpływ momentu M , założymy, ie siła nie powoduje odkształcenia układu. Przyjmując następnie, ,':e ?_x = 0,6 F , odkształcenie układu wyniesie:

y-.

10² ? d 1 (1 - i)

£ (1 - i)

-!- + U

ł''

2 d^>

kw

(5.9)

Całkowite odkształcenie układu od jednoczesnego działania siły ?_x i F_y można obliczyć sumując wyrażenia (5.8) i (5.9) . Moment M_x powoduje zmniejszenie błędów obróbki spowodowanych sprężystymi odkształceniami układu pod wpływem siły ?y. Wpływ momentu M_x jest nieznaczny (rys. 5.3.) i można go pominąć w praktycznych obliczeniach.

, iii [Mml

71

10    0,0    0,6    0.4    0,2    °

250 200 m 100 50

Rys. 5.3. Forćwnanie wpływu siły P i momentu M na odkształcenie

J    *

układu przy zamocowaniu wałka w uchv/yoie samocentru^ącym;1 - odkształcenie układu tylko od siły 2 - odkształcenie układu ou

siły F i momentu [ 10]

3.1. Opis urządzenia do pomiarów

Urządzenie do pomiaru poszczególnych odkształceń układu OPH przed-stav.’iono na rys. 5.4. We wrzecionie obrabiarki na stożku mocuje się trzpień kontrolny i, w uchwycie zaś trzyszczękowym grubościenne rurę 2 o dużej sztywności. Do rury tej przymocowany jest śrubą 3 kątownik i. 0 otworze stożkowym konika i na tylnej prowadnicy tokarki mocuje się wałeu 5 za pomocą stożka S i podpory 7. Ha wałku 5 znajdują się uchwyty czujników pomiarowych 8, 9 i 10. Do korpusu uchwytu trzyszczękowego przymocowany jest kątownik 11 śrubami 12 (i niewidoczną na rysunku śrubą od tylnej strony korpusu uchwytu) . Prócz elementów przedstawionych na rys. 5.4. między suportem a rurą 2 mocuje się siłomierz pałąkowy z nakrętką dwustronną (gwint lewy i prawy) do regulacji nacisku na rurę 2, a na prowadnicach lub łożu tokarki mocuje się czujnik rejestrujący przemieszczenia suportu (.oznaczmy go umownie nr 13). W odległości 300 ma od korpusu uchwytu ustawia cię siłomierz pałąkowy i obciąża rurę siłą p pokrywającą się z kierunkiem działania siły P •

Przy takim ustawianiu poszczególne czujniki mierzyć będą następujące przemieszczenia}

czujnik 9 - przemieszczenia trzpienia spowodowane sprężystymi odkształceniami wrzeciona i odkształceniami styków w oporach wrzeciona (łożyskach) - y~₃