OPIS 04

Sieć trakcyjna

kilka podstawowych informacji

To jest temat! Atrakcyjny, mato znany i - wydaje się - trudny. A to wcale nie musi być prawdą, o czym przekonacie się budując ten model.

Zacząć muszę niestety od tego, że język pieprzem powinienem posypywać każdemu, kto te wszystkie przewody nad torem, stupy i caty osprzęt nazywa trakcją. To jest SIEĆ TRAKCYJNA, a doktadniej: sieć jezdna górna, będąca częścią sieci trakcyjnej, Określenie trakcja znaczy zupełnie co innego. My, modelarze musimy używać poprawnych określeń, powinniśmy też o tej sieci wiedzieć trochę więcej.

Kolejowy pojazd elektryczny czerpie energię z podstacji trakcyjnej. Energia przepływa z podstacji, przez kable zasilaczy do sieci jezdnej, stąd przez odbierak do urządzeń rozdzielczych i silników trakcyjnych w pojeździe i, dalej, przez szyny toru i kable powrotne - do podstacji. I to jest obwód trakcyjny. Sieć jezdna i szyny toru stanowią sieć trakcyjną. I to pokazałem na 4. stronie okładki.

Zadaniem sieci trakcyjnej jest doprowadzenie energii elektrycznej do poruszającego się pojazdu. Warunkiem dobrego odbioru jest równomierny docisk ślizgacza odbieraka do przewodu (drutu) jezdnego, przewód ten powinien więc być zawieszony na stałej wysokości i możliwie równo.

Przewód zawieszony w dwu punktach będzie zwisał pod własnym ciężarem, na dodatek zwis będzie zależał od temperatury (bo przecież przewód wydłuża się przy nagrzaniu, kurczy przy oziębieniu, co pamiętamy jeszcze ze szkoły). Przewód współpracujący z odbierakiem musi być zatem podwieszany dość „gęsto” (w małych odległościach od siebie), a zmiany długości spowodowane zmianą temperatury muszą być kompensowane za pomocą urządzeń naprężających. Warunki te spełnia konstrukcja zwana siecią łańcuchową: przewód jezdny jest podwieszony w wielu punktach do liny nośnej, a do kompensacji zmian długości przewodu są przeznaczone urządzenia naprężające, zapewniające stały naciąg.

W sieci skompensowanej stały naciąg mają wszystkie przewody (druty jezdne i liny nośne). Jeśli stały naciąg mają tylko druty jezdne jest to sieć półskompensowana. Jest zrozumiałe, że sieć półskompensowana nie zapewni tak dobrej współpracy jak skompensowana i dlatego jest stosowana w torach o mniejszej prędkości ruchu pociągów, na przykład na bocznicach, torach dojazdowych, torach dodatkowych małych stacji.

W tym rozwiązaniu lina nośna jest zawieszana do wysięgu stałego (nieruchomego), ale drut jezdny musi mieć pewną swobodę ruchu wzdłuż osi toru, musi więc być mocowany za pomocą ramion odciągowych do ruchomego wysięgu pomocniczego. Oczywiście wszystkie elementy pod napięciem są odizolowane od konstrukcji wsporczych.

Taka jest zasada konstrukcji sieci łańcuchowej, ale rozwiązań jest bardzo dużo. Coraz większe wymagania związane z prędkością pociągów wymuszają doskonalenie sieci. Odwzorowanie poszczególnych rozwiązań, głównie ich wyróżniających cech na makiecie może świadczyć nie tylko o zręczności i umiejętnościach wykonawcy, ale także o znajomości przedmiotu.

W kolejnych modelach kolei elektrycznych będę starał się przybliżać poszczególne zagadnienia i będę proponował coraz to nowe rozwiązania. Może to będzie sieć skompensowana, może urządzenia naprężające, może nowe konstrukcje.

Tym razem będzie to dość prosta, łatwiejsza do wykonania sieć półskompensowana.

drut jezdny

16