P1090096

ks. Jerzv Szvmik

fezy; jeśli dla Europy istnieje nadzieja, to jest ona związana bezpośrednio z Chrystusem.

Z Chrystusem życie zwycięża

Dla ludzi naszych czasów - pisał Jan Paweł II - „zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie najbardziej chyba palącą kwestią jest wzrastająca potrzeba nadziei, która może nadać sens życiu i historii i pozwala iść razem” (nr 4).Tak brzmi diagnoza. Zagrożenia nadziei (poczucie bezsensu, rozbicie, rozpacz) wiążą się bezpośrednio z aktualną fazą ludzkich dziejów, ale w sensie głębszym dotyczą istoty ludzkiej kondycji i jej „odwiecznych” cierni, głównie śmierci oraz jej zwiastunów i konsekwencji; bólu, cierpienia, przemijania. Ich wspólną przyczyną jest grzech, główny wróg człowieka i jego nadziei. Albo grzech jednostkowy, albo ów tajemniczy, który znajduje się u podłoża pierworodnego pęknięcia bytu. Nadzieja, którą jest Chrystus, dotyczy istotnie właśnie tych węzłowych, najczulszych i zarazem najbardziej gorzkich wymiarów człowieczeństwa; ,.Z Tobą i w Tobie ból może stać się drogą zbawienia, życie zwycięży śmierć, a stworzenie dostąpi udziału w chwale synów Bożych” (nr 18).

W tym sensie „Kościół ma do zaoferowania Europie najcenniejsze dobro, jakiego nikt inny nie może jej dać: jest to wiara w Jezusa Chrystusa, źródło nadziei, która nie zawodzi" (nr 18). Tajemnica nadziei - zdolnej przezwyciężyć rozpacz, której to może ulegać człowiek powalony nieuleczalnymi i niepojętymi w doczesnym wymiarze świata cierpieniami, swą moc czerpie „z wysoka”, z wiary w chrystologicznie uprawomocniony, ponaddo-czesny epilog tajemnicy ciemności. Źródłem tej mocy jest Wskrzeszony Ukrzyżowany, Zmartwychwstały Zabity. Wywyższony, zasiadający po prawicy Ojca po wszystkie wieki. Przez to wszystko, przez śmierć, przez jej zwiastuny i konsekwencje Chrystus „przechodzi” - dokonuje Paschy, i pokazuje, że to nie koniec. Dlatego też koniecznie trzeba „przywrócić nadziei jej pierwotny pierwiastek eschatologiczny”. „Prawdziwy sens życia człowieka nie zamyka się w horyzoncie doczesności, ale otwiera się na wieczność” (nr 21).

Dzięki jedynej w swoim rodzaju uniwersalności Jezusa Chrystusa, nieistniejącej poza Nim („wyczerpuje” On bowiem to, co Boskie i to, co ludzkie), „wiara chrześcijańska stanowi jedyną wyczerpującą odpowiedź na pytania, jakie życie stawia każdemu człowiekowi i każdej społeczności” (nr 41). Dlatego też On jest Jedynym źródłem nadziei dla wszystkich” (nr 53). To bardzo ważne: jedynym - dla wszystkich. To ekskluzywizm i uniwersalizm zarazem. Radykalny ekskluzywizm dotyczy tu jedyności Chrystusa (tylko On); radykalny uniwersalizm - nie wykluczające) nikogo powszechności daru nadziei (dla wszystkich). Heterodoksyjne idee różnej maści podkopują zarówno jeden i drugi radykalizm, twierdząc, że są też inne źródła nadziei i że jest ona jedynie dla niektórych (wybranych). Tymczasem prawda chrześcijaństwa nie ma nic wspólnego z wykluczaniem kogokolwiek z prawa do chrystocentry-cznej nadziei: „wyznajemy razem z całym Kościołem, że każdy człowiek, każda ludzka historia i każda społeczność, jest uwzględniona w tym, co w Jezusie stało się raz na zawsze i dla wszystkich” (T. Węcławski). Nadzieja ta - dopowiada Papież - jest wolna od utopijnej ideologii (nr 120), ale potrzebuje wsparcia świadectwem ludzkiej miłości (nr 84), ponieważ to właśnie ,,życie w miłości staje się radosną nowiną dla każdego człowieka. Ukazuje ono bowiem miłość Boga, która nikogo nie opuszcza. Ostatecznie oznacza to dawać zagubionemu człowiekowi rzeczywiste powody, by nie tracił nadziei” (nr 84).

Spróbujmy dotychczasowe rozważania uporządkować, rozwinąć i doprowadzić do konkluzji.

Chrystologia

Jezus Chrystus jest naszą nadzieją ze względu na to, kim jest. A jest Wcielonym Słowem Najwyższego, prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, współistotnym Ojcu i współistotnym nam. Jako taki jest Współczującą i Wszechmocną Miłością. Podobne stwierdzenie nie jest nagromadzeniem pobożnych i wielkich słów. To twardy, teologiczny realizm: gdyby Chrystus nie był wszechmocny, nie mógłby skutecznie kochać; gdyby nie był miłością, wszechmoc budziłaby jedynie lęk. Chrystus jest Ostatnim Słowem Boga, a ostatnie Słowo nie należy do śmierci, ale do życia - powiada Bóg wskrzeszając Jezusa.

Toteż nadzieja jest albo chrystologiczna (to znaczy oparta na Bogu, który wie, co znaczy być człowiekiemX albo jest matką głupich i nie ma jej wcale. A tak wyraziła to jedna z moich studentek: „Już kilka razy w życiu, kiedy stawałam twarzą w twarz z człowiekiem zdruzgotanym cierpieniem, zniszczonym wewnętrznie, szukającym rozpaczliwie sensu, jedynymi słowami godnymi jego bólu okazywało się tych parę najprostszych prawd znanych mi z chrystologii. Nic więcej z «dorobku ludzkości»”.

79