P270511 13 [03]

16 Ł Język jako wartość kultury

dodajmy, że językiem kultu uczyniono słusznie normalizowaną polszczyznę literacką, a nie jeden z dialektów polskiej grupy etnicznej w USA. (...)

Podsumowując dotychczasowe rozważania trzeba stwierdzić, że jako narzędzie komunikacji język nasz jest tak samo dobry jak wszystkie inne języki, z punktu widzenia zewnątrzjęzykowego zaś trzeba brać pod uwagę określoną moc polszczyzny, zależną od wagi komunikowanych treści, czynników demograficznych, ekonomicznych, ideologicznych i kulturowych oraz od siły przyciągania, jaką przejawia wtedy, gdy wchodzi w kontakty z innymi językami,

Osobno należy zwrócić uwagę ma fakt, ż§ język & kulturę etniczną wraz z całym system wartości poznają członkowie drugiej generacji w środowisku rodzinnym w trakcie socjalizacji pierwotnej. Inny język, inną kulturę 1 inny system wartości wnosi, (narzuca) system szkolnictwa kraju osiedlenia, który może lansować następujące stąpqw4śką wobec kultur i języków etnicznych: 1) zwalczać je jako przeszkadzające w dobrym opanowaniu języka i kultury kraju osiedleniaj    język i kulturę kraju osiedlenia

^Jako najwyższe w hierarchii wartośeiy ignocując istnienie i wartość języków oraz kultur ętnldfnyich,_fM nauczać języka kraju osiedlenia oraz języków I i kultur etnicznych,, podkreślając w ten-sposób ich wartość .nie tylko dla ■danej grupy etnicznej, ale i dla całego społeczeństwa kraju osiedlenia. Tylko sytuacją 3, zwana zwykle wielokulturowpśęią, (w Europie zaś interkulturalnością)¹ pomaga młodym etnikom w zaakceptowaniu starych, etnicznych wartości, a więc w, zaakceptowaniu własnej tożsamości. Dzięki temu pomaga ona, a nie przeszkadza asymilacji w nowym społeczeństwie.

Sytuację 1. i 2* stawi%j&    w : roli ^obywateli,, ni żsasej. kategorii

i wyrabiają w nich kompleks niższości, który waży ujemnie na całym rozwoju osobowości.

Język, narzędzie komunikacji jest tym, co tworzy-kulturę jako spójną całość, choć poszczególne jej elementy mogą funkcjonować bez języka, w którym zostały stworzone. Elementy te wchodzą wówczas w skład nowej całości, która.nie jest sumą dwu pierwszych kultur, lecz czymś nowym, stworzonym w drodze wyb.oru z dwu konkurencyjnych systemów kulturowych tych wartości, które dla danej grupy (społecznej) były najbardziej wartościowe.

1

Interkulturelle Padagogik im intemationalen Vergleich, Herausgegeben voo M. Borrelli und G. Hoff, Padagogischer Verlag 1987.