Pict0208

Forum Czytelników

Wiele osób ma poważne problemy z porannym wstawaniem, a typowe budziki mają za cichy sygnał i nie potrafią obudzić z twardego snu. Rozwiązaniem problemu może być zbudowanie dodatkowej przystawki do budzika, która przejmie rolę zawartego w nim brzęczyka. Ponieważ jedni mają lekkie sny, a inni twarde, przystawka posiada narastający (4-stopniowy) sygnał budzenia. Dzięki zastosowaniu dodatkowej cewki głośność sygnału budzącego jest większa i podniesie niejednego śpiocha z łóżka. Przystawka została wyposażona w obwody czasowego wyłączenia dźwięku. Jedną wadą proponowanej przystawki jest jej podłączenie do budzika. Po przeróbce styk budzika będzie załączał zasilanie do przystawki. Ponieważ przez większość czasu zasilanie przystawki będzie odłączone, nie istnieje problem poboru prądu przez przystawkę.

Opis układu

Schemat ideowy przystawki znajduje się na rysunku 1. Gdy styk budzika się zewrze, na układ zostanie podane napięcia zasilające z baterii BT1. Poprzez kondensator C8 zerowane są liczniki U2 oraz U3, a poprzez kondensator C4 ustawiany jest odpowiednio przerzutnik RS (UIB, U1C). Licznik U2 zaczyna pracować i przez wyjścia Q4, Q7 kluczuje odpowiednio generator U1D, którego częstotliwość wynosi ok. 3,5kHz. Diody D3, D4 oraz R9 tworzą prostą bramkę „AND”, dzięki czemu uzyskano krótkie dźwięki, które są dodatkowo kluczowane przebiegiem

0    mniejszej częstotliwości. Wyjście generatora U ID steruje poprzez Cl tranzystorem T2, który załącza do masy cewkę wraz z pie-zo. Dzięki kondensatorowi Cl, tranzystor T2 nie przewodzi, gdy generator U ID jest zablokowany. Wyjście Q10 licznika użyte zostało do sterowania licznikiem 1 z 10 U3. Wyjścia Q0 - Q2 licznika U3 wraz z RIO - R12 i R6 tworzą dzielnik, z którego wartość napięcia poprzez wtórnik Tl zasila cewkę TRI. Diody Dl, D5 i D6 zabezpieczają wyjścia w stanie niskim licznika U3 przed wpływem napięcia z wyjścia w stanie wysokim. Tylko na jednym z wyjść licznika w danym momencie będzie stan wysoki, dlatego też przy stanie wysokim na wyjściu Q0 dzielnik będzie tworzony przez RIO i R6, przy drugim wyjściu przez Rll i R6, a przy trzecim przez R12

1    R6. Stan wysoki na wyjścia Q3 powoduje blokadę licznika przez podanie napięcia wysokiego na wejście EN A/. Spowoduje to, że licznik nie będzie już zliczał impulsów licznika U2, przez co cały czas będzie aktywne wyjście Q3. Wyjście Q3 załącza także przez bramkę Ul A tranzystor T3, który podaje całe napięcia z baterii na cewkę. Dzięki temu uzyskuje się najgłośniejszy dźwięk. Licznik U2 pracując, dochodzi do takiego momentu, że wyjście Q14 zmienia stan z wysokiego na niski. Zmiana taka spowoduje zmianę stanu przerzutnika RS. Na wyjściu U1B pojawi się stan wysoki, który przez D2 wyzeruje i zablokuje liczniki. Układ przestanie piszczeć i przejdzie w stan spoczynku. Ponowne uruchomienie sygnalizatora jest możliwe po wyłączeniu i włączeniu zasilania. Przycisk S1 może służyć do sprawdzania działania przystawki budzącej. Elementy Rl, R2 i C3 współpracują z licznikiem U2, tworząc sygnał zegarowy. Na schemacie pokazany został także sposób dołączeniu przystawki do budzika.

Montaż i uruchomienie

Przystawkę należy zmontować na płytce drukowanej, która jest widoczna na rysunku 2. Montaż należy rozpocząć od wlutowa-nia kilku zworek, a następnie elementów

Rys. 1 Schemat ideowy

&

64 Lipiec 2004 Elektronika dla Wszystkich