0000020

nie wywiadów nie powinno ograniczać się tylko do zwykłej rejestracji wypowiedzi chorego, lecz zarazem służyć ma do wnikliwej jego obserwacji.

Obecnie przejdę do opisu zbierania wywiadów. Tutaj obowiązują następujące kanony:

1.    Rzeczą najważniejszą jest właściwe porozumienie się z chorym, względnie z jego otoczeniem. Choremu zadawać należy pytania w formie dla niego przystępnej, unikając posługiwania się okrerśleniami i pojęciami czysto lekarskimi, może to być bowiem źródłem wiciu nieporozumień. Należy upewnić się, czy chory rozumie, o co go pytamy. Dotyczy to zwłaszcza takich pojęć, jak utrata przytomności, drgaw'ki, zawroty, bóle w ogóle, a głowy w szczególności, parestezje itd. Niektóre z tych objawów wymagają z kolei szczegółowej analizy już w samych wywiadach. Np. utrata przytomności — czy była całkowita, czy też było to tylko omdlenie; czy była nagła, czy też poprzedzona jakimiś zwiastunami; czy towarzyszyły jej drgawki; co było w mniemaniu chorego jej powodem itd. Napad drgawek —- kiedy wystąpił, dniem czy nocą; czy zapowiadały go jakieś zwiastuny; czy był połączony z całkowitą utratą przytomności oraz niepamięcią po napadzie lub snem po napadzie; czy było przygryzienie języka lub mimowolne oddanie moczu; czy były to istotnie skurcze mięśni; czy drgawki były ogólne, czy też ograniczone itd. Oczywista, iż bardziej dokładne dane może podać otoczenie chorego, aniżeli sam chory. Zawroty głowy -— czy polegały na wirowaniu przedmiotów wokół chorego i w jakim kierunku, czy też na uczuciu wirowania ciała chorego; czy towarzyszyły im nudności lub wymioty, szum w uszach i osłabienie słuchu, czy też było to tylko osłabienie, omdlenie bądź chwilowe zamroczenie. Sensacje czuciowe, zwane parestezjami — czy polegają na drętwieniu, mrowieniu, paleniu, pieczeniu czy kłuciu; w jakich miejscach występują, czy nie są napadowe, czy nie obejmują połowy ciała, tak jak to bywa np. w czuciowym napadzie jacksonowskim. Bóle — jakiego są rodzaju, czy kłujące, świdrujące, rżnące, promieniujące wzdłuż obszaru unerwiającego, tak jak to bywa w bólach umiejscowionych w nerwach mózgowo-rdzeniowych, czy też są palące, piekące, parzące, rozlane, co znamienne jest dla bólów wspólczulnych lub wzgórzowych. Bóle głowy — czy są uogólnione, czy też umiejscowione, gdzie i jakiego rodzaju, powierzchowne czy głębokie, stałe czy napadow^re.

O tym wszystkim będzie jeszcze mowa w diagnostyce szczegółowej. Zatem właściwe porozumienie się z chorym jest pierwszym kanonem obowiązującym w prowadzeniu wywiadu.

2.    Dni gint kanonem jest cierpliwość. Lekarzowi nic w^rolno oka/.swać zniecierpliwienia zbyt długą lub drobiazgową wypowiedzią chorego. Nie należy niczego z wypowiedzi chorego ominąć. Nie oznacza to bynajmniej, by się biernie przysłuchiwać jego opisom. Lekarz musi zbieranie wywiadów prowadzić umiejętnie i sprężyście w tym sensie, że jeśli z wywiadów