0000040

szkliwa przez podawane w okresie niemowlęcym leki (tetracykliny) przyczyniają się do rozwoju próchnicy. Wymaga to przeciwdziałania poprzez staranną opiekę stomatologiczną.

Często stwierdzane deformacje klatki piersiowej — znaczne jej spłaszczenie u dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym, wgniecenie okolic pachowych wskutek stałego przy-wiedzeniowego ustawienia kończyn górnych, gorsza siła mięśniowa mięśni oddechowych — wpływają na obniżenie pojemności życiowej płuc i zmniejszają rezerwę oddechową. Nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni krtani i połykowych osłabia siłę odruchu kaszlowego. Dlatego przy wszelkich zakażeniach łatwo dochodzi do zmian zapalnych w płucach. Zaleganie wydzieliny powoduje zaburzenia wentylacji, prowadząc do hipoksemii. Toteż wszelkie zakażenia dróg oddechowych stanowią poważne zagrożenie dla tych dzieci i wymagają energicznego leczenia.

Przy stanach gorączkowych należy rozważyć obok stosowania leków obniżających ciepłotę ciała podanie barbituranów ze względu na możliwości wystąpienia drgawek gorączkowych, do których dzieci te mają duże skłonności, W razie ich wystąpienia istnieją zawsze trudności w ich różnicowaniu z padaczką (str. 90). Leczenie tej ostatniej wymagać będzie przewlekłego stosowania leków przeciwdrgawkowych.

Lektura uzupełniająca

Konferencja „okrągłego stołu" na temat mózgowego porażenia dziecięcego. Problemy Medycyny Wieku Rozwojowego, 1975, 5, 161.

J. Czochańska, J. Sterniński, J. Slenzak, H. Schweitzer.-. Uspraw- I nianie czynności psychoruchowych małego dziecka z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego, pod red. R. Michałowicza. Wyd. Towarzystwo do walki z kalectwem, PZWL, W-wa 1973.

Milanowska K., Kowalewska J., Naciuk A.-. Jak usprawniać i wychowywać dziecko z opóźnionym rozwojem psychoruchowym. PZWL, W-wa 1975.

PADACZKA

Padaczką nazywamy przewlekle zaburzenia przejawiające się powtarzającymi napadami, które powstają na tle nadmiernych wyładowań komórek nerwowych mózgu. Może ona występować na podłożu różnorodnych zmian w o.u.n., nie jest więc jednostką chorobową, ale zespołem objawów.

Przyczyną napadów padaczkowych w wieku dziecięcym są

zaburzenia o charakterze wrodzonym lub wcześnie nabytym, będące następstwem zadziałania na układ nerwowy różnorodnych czynników patologicznych. Do najczęstszych należą następstwa stanów niedotlenienia oraz zakażenia. Przyczyną padaczki mogą jednak być także wady rozwojowe. U podłoża ich leżą zaburzenia w migracji oraz w rozwoju układu naczyniowego mózgu (str. 60).

Do względnie częstego występowania padaczki w wieku dziecięcym usposabiają szczególne właściwości rosnącego i rozwijającego się ustroju. Składają się na nie: odmienny metabolizm, cechujący się szczególnym natężeniem procesów przemiany materii, niedojrzałość wielu układów enzymatycznych, niezakończenie mielinizacji, co ułatwia powstawanie i szerzenie się zaburzeń bioelektrycznych.

Wszystkie te wymienione powyżej czynności decydują o obniżeniu tzw. progu pobudliwości drgawkowej w wieku dziecięcym. Występowanie napadów padaczkowych może być jedynym objawem świadczącym o uszkodzeniu o.u.n. Często jednak towarzyszy innym zaburzeniom, takim jak mózgowe porażenie dziecięce czy niedorozwój umysłowy.

W wieku dziecięcym podział napadów padaczkowych w zależności od obrazu klinicznego oraz patomechanizmu ich powstawania napotyka trudności. W dużym stopniu uzależnione jest to od stałego dojrzewania układu nerwowego, co powoduje zmienność obrazu klinicznego oraz występowanie zaburzeń napadowych nie dających się dokładniej sklasyfikować. Mimo tych trudności wyodrębniono jednak kilka rodzajów napadów padaczkowych, których występowanie związane jest z określonym wiekiem. Obok tego istnieją napady nie wykazujące już tak dużej zależności wiekowej. Znajomość zarówno jednych, jak i drugich konieczna jest do postawienia rozpoznania lub podejrzenia o padaczkę, jak również dla wniknięcia w zasady postępowania leczniczego.

NAPADY ZGIĘCIOWE    -

Napady zgięciowe (syn. zespół Westa, napady skłonów, napady Salaama) są postacią padaczki szczególnie charakterystyczną dla wieku niemowlęcego. Przyjmuje się, że stanowią one swoistą reakcję niedojrzałego mózgu na różnorodne czynniki uszkadzające. Polegają na mniej lub bardziej gwałtownych symetrycznych kurczach mięśniowych powodujących uniesienie i zgięcie głowy oraz tułowia z towarzyszącym zgię-

83