0045

Pff? 5f8l *>?* t    » H r * n T

WITAMINA D

Witamino D, nazwa: crgokalcyfcrol. wzór chemiczny: C^H^OH, rozpusz-•••? w tłuszczach, jest czulą na światło, łatwo się utlenia, szczególnie w •.cmperaturach wyższych od 100*0. Wykryto ją w tranie, jako środek przeciwcu-v r/>cowy. naukowo opracowano znacznie później Dzięki tym odkryciom dziś nie spotykamy tylu garbatych i krzywonogich dzieci. Przed pierwszo wojna

-    *:ato«4 krzywica, zwana wówczas „angielską chorobą", była szczególnie

proletariatu wiełkomiejskiego chorobą nagminną.

W braku witaminy D u łudzi i zwierząt powstaje awitominoza D. zwana ^ -żywicą (1rathliis). która charakteryzuje się zaburzeniami przemiany wapmo-

-    o-fosforowej w organizmie. Kości rozmiękają, względnie, jak u niemowląt »rz>wią się i nic twardnieją. Podobne zaburzenia występują w tworzeniu się

; - >. gdzie największe zmiany są widoczne w obrębie szkliwa. Zęby odks/tał---i btwo ulegają próchnicy.

Przy awitominozic D rozmiękanic kości (osiecmalacja) występuje u ludzi : rosłych wskutek odwapnienia, które może pochodzić z dwóch przyczyn: z -•'-ku wapnia w żywieniu i w złym przyswajaniu wapnia przez przewód •--jwienny.

Ponadto w okresie późniejszym może występować /rzeszotnicnie kości eoporosis). choroby stawów (artkrppalie), toczeń pospolity (łuput w u/gasis). a w ij w dolegliwościach alergicznych, dalej tężyczki (telanla), dny. gruźlicy płac, gruźlicy skóry, kości i gardła przy braku crgokalcyferolu przechodzi =i .-kiedy w stan katastrofalny. Zewnętrznie witaminę D. zawartą np. w tranie lub deju lnianym, stosuje się przy oparzeniach, odmrożeniach i stłuczeniach, > meważ witamina D należy do witamin, przechodzących również przez, skórę, czemu spełnia wile funkcji regeneracyjnych w zniszczonej tkance skórnej i podskórnej.

Najlepszym stabilizatorem 1 katalizatorem dla witaminy D jest kminek. . per. czamus/ka i anyż. Te cztery środki (razem lub osobno), poczynając od _-;.'c..-go miesiąca ciąży, aż do zakończenia karmienia piersią — matka powinna tale dosypywać do swego wyżywienia, względnie w ilości płaskiej łyżeczki do herbaty powinna codziennie jadać.

Witaminy D naturalnej dostarczają nam (w nawiasach ilości crgokalcyferolu w kilogramie danego produktu wyrażona w pg oprócz tranu): mleko krowie żywcie 3% tłuszczu (0.7). mleko kozie (2.5). mleko sproszkowane (38.0), tran : 3 mg), margaryna (80,0), wątroba baranio (18.8). cielęcina chuda (27.3). śledź : 21.0). sardynka (226.0). węgorz (0.83). łosoś (104.0). pikling (2.08). koperek ■clony (0.M7) i pieczarka (38.0).

WITAMINA K

Witamina E. nazwa: tokofcrol. wzór chemiczny: C.,H_mO.. rozpuszcza się w dejach, w eterze, alkoholu, nie rozpuszcza się w wodzie i nic rozpada w irmperaturze do 120 stopni.

« — MżietnMM 49