0183

Systemy partyjne współczesnego świata

w niektórych stanach jego organizacje funkcjonują jedynie w charakterze symboli (np. w stanie Uttar Pradesh). BJP z kolei kontroluje stany północne i zachodnie, pozostając mało znaczącą siłą polityczną na południu. Pozostałe partie polityczne z racji bardzo ograniczonego zasięgu penetracji wyborczej mają wyraźnie charakter ugrupowań regionalnych. Dotyczy to również dużych partii bloku centrolewicowego (komunistów iJD).

W Japonii, podobnie jak w Indiach, funkcjonował przez dłuższy okres system partyjny z partią predominującą. W latach 1955-1993 status ten miała Partia Liberalno-Demokratyczna (JMt), ugrupowanie o tożsamości konserwatywnej. Po wyborach z 1993 r. mechanizm uległ dość radykalnej zmianie i nawet sądzono, że oto rozpoczął się proces rozpadu JMt. Partia przeszła do opozycji, ale tylko na rok. Od 1994 r. obserwujemy stopniowe zjawisko odradzania się jego siły politycznej, ale w warunkach funkcjonowania nowego układu rywalizacji politycznej. U schyłku XX wieku system partyjny Japonii charakteryzuje się wielopartyjnym formatem i umiarkowanym poziomem polaryzacji programowej. JMt nigdy nie utraciła statusu pierwszej siły politycznej w parlamencie, choć odsetek kontrolowanych przez nią mandatów zmienia się dość często. Ma to bezpośredni wpływ na proces tworzenia gabinetów. Po 1994 r. partia została „zmuszona" do tworzenia gabinetów koalicyjnych, m.in. z Socjaldemokratyczną Partią Japonii (SMt). Wiatach 1996-2000 JMt rządzi samodzielnie, by po wyborach z 2000 r. znów sformować gabinet koalicyjny. Bardzo wysoki poziom relewancji JMt, zwłaszcza jeżeli chodzi o proces formowania gabinetów, wynika m.in. z fragmentaryzacji parlamentarnego systemu partyjnego (opozycji). W latach 1994-2000 głównym oponentem JMt i drugą siłą polityczną w parlamencie była partia zwana Partią Nowych Perspektyw (SSt), koalicja polityczna o bardzo zróżnicowanej i eklektycznej tożsamości programowej. Po jej samorozwiązaniu status głównej partii opozycyjnej uzyskała Partia Demokratyczna (Mt). Oba te ugrupowania były i są zbyt słabe parlamentarnie, by stać się znaczącą alternatywą rządową dla konserwatystów.

Proces demokratyzacji w Korei Południowej rozpoczął się w drugiej połowie lat 80. Jednak, podobnie jak na Tajwanie, wielopartyjny styl rywalizacji politycznej nie przyniósł efektu w postaci zmiany partii rządzącej. Do 1997 r. dominowało ugrupowanie o silnej proautorytarnej tożsamości, noszące początkowo nazwę Partii Nowej Korei (SHD), a później - Wielkiej Partii Narodowej (HD). Pierwszy w historii Korei transfer władzy politycznej między partiami politycznymi w drodze wyborów nastąpił właśnie w 1997 r., gdy w rywalizacji o urząd prezydenta zwyciężył kandydat opozycji demokratycznej Kim Dae Jung. Jego bezpośrednie zaplecze polityczne stanowiło

179