0213

sumowaniu. Pomińmy tu wyprowadzenie zadowalając się wzorem końcowym, choć wzór ten można wyprowadzić tym samym sposobem co poprzednie

12.10

D₁₊₂ = Dy+D.-LD^D,,

gdzie:

D„ D., — zredukowana zdolność skupiająca powierzchni załamujących, l_s - zredukowana odległość między powierzchniami załamującymi.

Wzór powyższy jest wzorem ogólnym i dotyczy też układów optycznych złożonych, np. wynikowej zdolności skupiającej dwóch soczewek zestawionych na jednej osi. Z wzom wynikają ciekawe i pouczające wnioski. Zwróćmy uwagę na dwa. Pierwszy to fakt, że jeśli dwa układy optyczne o zdolnościach skupiających równych co do wartości i różnych co do znaku są od siebie oddalone, to układ taki ma wynikową zdolność skupiającą i to zawsze dodatnią! Diugi mówi, że jeśli dobraliśmy szkła korekcyjne korzystając z oprawy próbnej, to zarazem ustaliliśmy odległość szkła korekcyjnego od rogówki. Jeśli oprawa dobrana

Ryc. 12.5. Zdolność skupiająca układu optycznego jest funkcją zdolności skupiających iego powierzchni załamujących oraz wzajemnych odległości między tymi powierzchniami.

przez optyka ustawi szkło w innej odległości, to korekcja będzie niewłaściwa, tzn. łączna zdolność skupiająca oka ze szkłem korekcyjnym może być za duża lub zbyt mała. Im większa jest zdolność skupiająca soczewki korekcyjnej, tym bardziej „czuła” jest korekcja na zmiany odległości.

Soczewka w powietrzu niech będzie naszym przykładem sumowania zdolności skupiających. Jeśli soczewka jest w powietrzu, to n_y = n'₂ = 1, oznaczmy też n[ - iu = n. Czytelnik zechce sam wyprowadzić wzór na zdolność skupiającą; jeśli będzie pamiętał o podstawieniu wielkości zredukowanych, to otrzyma wynik w postaci

Śledząc załamanie promienia na powierzchni sferycznej otrzymaliśmy zależność 12.5 między odległościami przedmiotu i obrazu od powierzchni załamującej a jej ogniskową mierzoną w powietrzu. Jeśli układ optyczny umieszczony jest w powietrzu, to współczynnik załamania przed i za układem równy jest jedności i w takim przypadku zależność 12.5

220