159

Tablica 16.2

Układ pierwiastków węglikotwórczych w układzie okresowym wg [3]

węgliki grupy III. Mają one określoną strukturę i zmienny skład chemiczny w pewnym zakresie stężenia składników. Węgliki te są mniej stabilne i podlegają przemianom w czasie zmian temperatury. Do tej grupy zalicza się węgliki,którym można przypisać wzór m_?c₃, M₂₃C_fe i MgC.

W porównaniu z węglikami zakres występowania i techniczne znaczenie azotków w stalach są o wiele mniejsze. Są to fazy międzywęzłowe typu MX lub M₂X,utworzone przez metale przejściowe grup IVA i VA (Ti, Zr, V, Nb, Cr). W stalach o złożonym składzie chemicznym występują często węgliko-azotki jako fazy złożone, np. (Cr,Mo,V)₂(CN).

Drobne wydzielenia faz wtórnych mają duży wpływ na umocnienie stopów zależnie od: ich udziału objętościowego (nie mniej niż 30%), różnic modułu sprężystości postaciowej w porównaniu z osnową, dyspersji i odległości między nimi (nie przekraczającej 0,5-lpm) oraz parametru niedopasowania stałych sieci na granicy rozdziału faza wtórna-osnowa (nie mniej niż 1%).

w

Rys.16.5. Struktury stali stopowych po wyżarzaniu:a) ferrytycz-no-perlityczna, b) eutektoidalna, c) nadeutektoidalna d) ledeburytyczna, e) ferrytyczna, f) austenityczna, traw. ni tal, pow. 500x

309