170(1)

171

r

7. OPRACOWANIE PROCESU WYTWARZANIA ODLEWU W KOKILI

Projektowanie procesu odlewania do form kokilowych obejmuje następujące etapy:

1.    Ustalegie koncepcji sposobu odlewania i budowy formy kokilowej.

2.    Opracowanie rysunku' surowego odlewu z wprowadzeniem zmian konstrukcyjnych dwojakiego rodzaju:

a)    nie naruszających zasadniczo konstrukcji gotowego odlewu i nie wymagających uzgodnienia z konstruktorem, np. naniesienie naddatków obróbkowych, korekta promieni, pochyleń itp. (dane te zamieszczono w rozdz. 5 i 7.1); '

b)    zmieniających istotnie budowę odlewu i wymagających uzgodnienia z konstruktorem; zmiany te wynikają z zasad technologiczności konstrukcji odlewu (rozdz. 3) i mogą byó m.in. rezultatem przyjęcia innej technologii odlewania, niż przewidywana przez konstruktora.

3.    Zaprojektowanie układu wlewowego i zasilania odlewów oraz naniesienie tych elementów na rysunek surowego odlewu (dane te zamieszczono w rozdz. 7.2 i 7.3).

4.    Dobór temperatur zalewania, początkowej temperatury kokili, usunięcia odlewu z formy (dane w rozdz. 7.4).

5.    Sporządzenie bilansu cieplnego kokili i na tej podstawie obliczenie czasu trwania cyklu odlewania, korekta niektórych przyjętych wcześniej parametrów, np. grubości pokryć, temperatury kokili, rodzaju i intensywności chłodzenia formy itp. (dane w rozdz. 7.4).

■ 6^_ Opracowanie dokumentów opisowych (kart) wg wzorów i uwag w rozdz. 2 i 7.5.

7, Wykonanie prób produkcyjnych i wprowadzenie ewentualnych korekt odnośnie do budowy formy i wartości parametrów technologicznych.

Odrabiający ćwiczenie wykonują na wstępie szkic koncepcyjny budowy formy kokilowej na formacie A4, na którym należy pokazać w uproszczony sposób:

-    liczbę i położenie odlewów w formie,

-    układ wlewowy i nadlewy,

-    wszystkie części formy i rdzenia (metalowe i piaskowe).

Rysunek ten jest podstawą do opracowania procesu wg powyższych punktów. Dane zamieszczone w niniejszej publikacji przygotowano w ten sposób, aby zapewnić możliwie pełne opracowanie procesu; nie przewiduje się jedynie sporządzenia kart’ instrukcyjnych dla operacji pomocniczych (wytopu, wykonania rdzeni piaskowych, oczyszczania i wykańczania odlewu, kontroli), karty kalkulacyjnej, przeprowadzenia pełnych obliczeń z zakresu normowania czasu pracy oraz doboru konkretnych typów urządzeń, który jest uzależniony od warunków danego zakładu przemysłowego.

7.1.    ELEMENTY KONSTRUKCJI SUROWEGO ODLEWU

7.1.1.    Pochylenia ścian odlewu

Pochylenia ścian odlewu uwzględnia się tylko Wówczas, gdy nie zostały wprowadzone odpowiednie pochylenia przez konstruktora odlewu. Pochylenia te stosuje się praktycznie zawsze ną otworach odtwarzanych przez rdzenie metalowe: •    - na powierzchniach obrabianych 3 ; 5‘,

-    na powierzchniach nie obranianych 1 ! 3'.

Można również stosować pochylenia na powierzchniach odtwarzanych przez wnęki w korpusie kokili (orientacyjne wartości podano w tabl. 88)'. Zazwyczaj w tej części kokili, w której odlew ma pozostać przy otwieraniu formy, stosuje się pochylenia mniejsze.

Tablica 88

Orientacyjne wartości pochyleń ścianek odlewów w kierunku podziału kokili

Wysokość/długośó	Pochylenie maksymalne
odlewu mm	mm	stopnie kątowe
do 20	' 1,0	3° . ’
21 J 50	1,5	1”15
51 f 100	2,0	1*15
101 f 200	2,5	0”45
201 •- 300	3,0	0”30
301 i 500	4,0	0°30
501 1 800	5,0	0°30
801 f 1000	6,0	0°30
1001 V 1200	7,0	0°30