1798987r350170767354951875914 o

y

Arystoteles uważał (/oh. Metafizyka). że postrzeżenia zmysłowe wprawdzie dostarczają autorytatywnej wiedzy o poszczególnych taktach, ale nic dają odpowiedzi na pytanie ..dlaczego”. Na pytanie to pozwala odpowiedzieć dopiero „mądrość” (filozofia), jest ona bowiem wiedzą o pewnych zasadach i przyczynach.

Filozofia musi zatem:

1)    zawierać wiedzę o wszystkich rzeczach, mimo Ze nic będzie przedstawiać wiedzy o którejś z nich w szczególny. indyw idualny sposób:

2)    umożliwiać poznanie „trudnych rzeczy-, niełatwych do poznania dla człowieka” przeciętnego (WTażenia zmysłowe są wspólne wszystkim, dlatego są łatwe i nie są znamieniem mądrości);

3)    badać i nauczać o przyczynach, szukać odpowiedzi na pytanie „dlaczego”.

„Mędrzec, powiada Arystoteles. nic może podlegpć niczyim rozkazom, lecz sam

musi rozkazywać i nie może słuchac innego, ale na odwrót, mniej mądry musi go słuchać". U podstaw filozofii, tłumaczył Arystoteles, leży zdziwienie. „Dzięki dziwieniu się ludzie obecni, jak i pierwsi myśliciele, zaczęli filozofować. Kto jest bezradny i dziwi się. ten poznaje swoją niewiedzę ”.

6.2. Ontologia

Bytem są tylko konkretne rzeczy. Stanow ią one samoistny byt: substancję. Jakości, stosunki, relacje itd. są to przypadłości substancji. „Nic nie jest bardziej absurdalne, pisze Arystoteles w Metafizyce, jak tw ierdzenie, że istnieją pewne byty poza tymi, które widzimy w świecie materialnym i że byty- te są tymi samymi, co i byty zmysłowe z tą różnicą, że są one w ieczne. pt)dczas giiy- tamte są zniszczałne

Substancja jest bytem czegoś albo akcydentalnym. albo samoistnym, jest po prostu powszechnikiem. Składa się z materii i formy. Formą jest ta część substancji, która jest tożsama z pojęciem ogólnym. Materią zaś ta część, która wykracza poza treść pojęcia ogólnego. Na przykład, człowiek jest substancją składającą się z formy (jest istotą myślącą) i materii (jest jednostkową istotą cielesną). Arystoteles daje inny przykład: materią jest marmur, czynności rzeźbiarza stanowią formę, produkt pracy rzeźbiarza jest substancją. Dwa elementy: materia i forma są równie niezbędne, ale nie są równie ważne. Ważniejszą dla Arystotelesa była forma.

6.3. Gnoseologia

Poznanie właściwe jest poznaniem pojęć, które mówią nam czym jakaś rzecz jest naprawdę, czyli przedmiotem poznania jest forma. Skonstruowanie pojęcia „formy” pozwoliło Arystotelesowi mówić o ..istocie rzeczy”, o jej cechach istotowych, a więc o cechach konstytutywnych, później nazywanych atry butami, tj. o takich cechach

41