2012 12 18 23 18

155

to podstawę pogłębiających się konfliktów gospodarczych, wyrażających £ w degeneracji krajobrazu.

Elementy kompozycyjne. W skali krajobrazowej układają gę one, jak już powiedziano, na zasadzie dwóch przeciwstawnych światów; przemysłowego, tworzącego żywiołowo formy pozbawione z reguły galom estetycznego i zmierzające do dewastacji, oraz rolniczego, utrzymującego ciągle jeszcze w wielu wypadkach przestanki estetyczne, zmie-raijące do naturalistycznego komponowania otoczenia. Na koniec, rozwijająca się urbanizacja staje jakby na pograniczu tych dwóch ujęć, próbując wykształcić swe własne formy krajobrazowe na bazie ładu przestrzennego miasta, zabezpieczenia terenów dla wypoczynku oraz rozpoczynając akcję ochrony krajobrazu naturalnego czy pierwotnego przez tworzenie rezerwatów i parków narodowych. Na tym gruncie zaczyna kształtować się ząpowiedź nowoczesne] cywilizacji zwanej niekiedy usługową lub tercjalną, zmierzającej do przywrócenia ładu i harmonii między gospodarką przemysłową, uprawową i miejską — usługową.

Konstrukcja układów wielkoprzestrzennych. Wobec jednoznacznego rozwoju kilku nakładających się sieci organizacyjnych, związanych z różnymi formami gospodarki, występują coraz liczniejsze konflikty, których rozwiązanie podejmowane jest na zasadzie prymatu ważniejszej dla gospodarki w danym czasie i miejscu formy, nie zaś na zasadzie harmonijnego funkcjonowania organizmu państwa czy regionu. Stąd rodzi się wielkie pole konfliktów, dające stale powiększające się obszary krajobrazu zdegenerowanego.

5 MECHANIZM I KOLEJNOŚĆ PRZEMIAN

Dokonany szkicowy przegląd rozwoju typów, form i stylów krajobrazowych pozwala na wysunięcie szeregu ogólnych i szczegółowych wniosków zarówno z punktu widzenia historii przekształceń, jak i bezpośredniego odniesienia ich do zagadnień współczesnych.

W żadnej z dziedzin architektury jej historia nie jest tak istotną i integralną częścią współczesności jak w architekturze krajobrazu. Tu każdy niemal element, widok i krajobraz stanowi — jak już zaznaczono — wynik długiego procesu przekształceń. Stworzyły one „tradycję miejsca”, której nieuwzględnienie we współczesnym kształtowaniu krajobrazu grozi naruszeniem organicznej jedności krajobrazu oraz stratami tak dla zachowanych elementów naturalnego środowiska, jak i całokształtu gospodarki człowieka.

Na podstawie przeprowadzonych rozważań warto wysnuć ogólne Wnioski, będące prawidłowościami historycznego i współczesnego krajobrazu.