508

Skrzyp polny 499

warstwach. Zakorzeniają się głęboko do 1 m i głębiej, sięgając do podglebia i nawet do podłoża.

,    . , _r    Rys. 144. Skrzyp polny (Epuisetum arvense):

b)    Skrzyp polny, łąkowy, błotny i leśny są znacznie mniejsze, wyrastają do 30—70 cm wysokości, pozostałe zaś skrzypy są znacznie większe i wyrastają do półtora metra; przy tym są bardziej twarde i sztywne.

c)    Skrzyp polny, łąkowy, olbrzymi, błotny i leśny mają rozgałęzienia przypominające choinkę, przy tym skrzyp leśny ma najdelikatniejsze, gęste i zwisające gałązki.

Skrzyp bagienny ma nieliczne, krótkie rozgałęzienia.

Skrzyp pstry ma tylko pędy rozgałęzione tuż nad ziemią; ani skrzyp pstry ani skrzyp zimowy nie mają bocznych gałązek.

d)    Skrzyp polny, olbrzymi, łąkowy i leśny wydają wiosną jasnobrunatne bezchloro-filowe pędy zarodnikowe. Giną one po dojrzeniu i wysypaniu się zarodników, a z podziemnych rozłogów korzeniowych wyrastają zielone płonne pędy asymilujące, przy-

pominające choinkę. Inne

₄    a — pęd płonny; b — pęd zarodnikowy (wiosenny);

skrzypy wykształcają kłosy    c — makrosporangium

zarodnikowe na zielonych pędach asy miłujących. Różnią się również liczbą i kształtem ząbków pochew, pokrywających węzły na pędach. Na pędach płonnych skrzyp polny ma, ich 6—13, czarniawych, białobrzeżnych, skrzyp olbrzymi 20—40 brunatnych, szczeciniastych; 10—20 brunatnych ząbków z białym brzegiem posiada skrzyp łąkowy, leśny 10—14 podobnej barwy. Czarniawe ząbki o wąskim białym rąbku, w ilości 15—20 ma zwykle skrzyp bagienny, zaś 6—10 szeroko biało obrzeżonych — skrzyp błotny. Biało obrzeżone, trwałe są też ząbki skrzypu gałęzistego (w bardzo zmiennej liczbie 8—20) oraz nieliczne u skrzypu pstrego; błoniaste, odpadające łatwo u skrzypu zimowego