515 2

oznaczają sumy cech. Człony ich są semantycznie jednorodne, np. dwie nazwy cechy (człowiek głuchoniemy), dwie nazwy czynności (brygady remontowo-budowlane), dwie nazwy elementów zbioru (gaj pomarańczowo-cytrynowy).

Do drugiej podklasy zalicza się złożenia, których podstawę stanowią dwa przymiotniki połączone tylko pośrednim stosunkiem składniowym, np. gospodarka wczesnofeudalna «- wczesna gospodarka feudalna (por. ‘gospodarka wczesna i feudalna). Pod względem formalnym ta podklasa różni się od poprzedniej trzema cechami: złożenia są z zasady dwuczłonowe, a szyk członów jest stały (por. feiulalnowczesny), nadto obowiązuje pisownia łączna bez łącznika (choć zdarzają się niekonsekwencje). Człony złożenia są semantycznie nicrównorzędne, bowiem pierwszy człon modyfikuje znaczenie drugiego członu. Właśnie ta relacja semantyczna decyduje o zrastaniu się dwóch przymiotników, które w parafrazie formalnie nie są zespolone. A więc pierwszy człon ogranicza pod względem czasowym zakres drugiego członu (starofrancuski), sygnalizuje pełność, kompletność (ogólnofilozpficzny) lub podaje jeden z rodzajów treści drugiego członu (greckokatolicki, powierzchniowosyntaklyczny. innosłowiaiiski).

Istnieją złożenia poddające sic dwojakiej interpretacji. Niektóre z nich można traktować bądi jako przymiotnikowo-rzcczownikowc. bądź leż pr/.ymiotnikowo-przymiotnikowc. np. wczesnośredniowieczny «- I) wczesne średniowiecze. 2) wczesny średniowieczny: powierzchniowoskladniowy *- I) powierzchniowa składnia. 2) powierzchniowy (opis) składniowy. Inne złożenia można interpretować b.jdi jako przy dówkowo-przymiotnikowe. bądź też jako pr/ymiotnikowo-przymiol-nikowe. np. ciemnorótowy I) rótowy ciemno. 2) ciemny różowy.

7.14.2.

W złożeniach rzcczownikowo-przymiotnikowych - A(N +A,) - w odróżnieniu od przymiotnikowo-rzeczownikowych (zob. 7.2.1.1.) człon przymiotnikowy jest nadr/ędnikicm, a człon rzeczownikowy - podrzędnikiem (skóropodobny «- podobny do skóry). Pierwszy człon nazywa obiekt (żaroodporny, cytropodobny, barwoczuty. karygodny). Drugi człon jest przymiotnikiem genetycznie odczaso-wnikowym, stąd ma rząd przypadkowy czasownika i znaczenie czynnościowe lub stanowe.

Niektóre * nich dopuszczają dwie interpretacje, np. węglopochodny. I) pochodny od węgla. 2) pochodzi od węgla. Przymiotnik szczelny zaś nie pochodzi od czasownika, stąd złożenia zawierające go nic mają odpowiednika w postaci grupy syntaktyczncj, lecz w postaci dwóch Ickscmów: diwigkoszczelny *- dtwłgk, szczelny.

7.2.4J.

W złożeniach łiczcbnikowo-przymiotnikowych - A (Num + A,) - pierwszym członem jest pól-: półżywy, półciężki, półudomowione (zwierzę), półotwarte (okno) i wpół-: wpóWepy, wpółubrany, wpółzapisany (zeszyt). (Inaczej interpretuje tc kompozycje Z. Kurzowa 1976b: 90.) Ponadto do złożeń tych należą dwa terminy fizyczne: dwuwypukły i dwuwkłęsły, które zresztą budzą wątpliwości normatywne (lepiej brzmiałoby: obustronnie wklęsły, obustronnie wypukły).

7.2.4.4.

W złożeniach przysłówkowo-przymiolnikowych - A(Adv + A,) - pierwszy człon nazywa odcień koloru nazwanego drugim członem (ciemnoczerwony, krwistoczerwony) bądź odcień smaku (słodkawonulły, słonokwaśny), bądź też podaje ocenę ilościową (średniozamożny, małowydajny, lekkociężki, wysokoczuły, niskoprężny).

515