3tom143

4. STACJE ELEKTROENERGETYCZNE 288

dół ściekowy, zatrzymujący co najmniej 20% (zalecane 40%) zawartości oleju, lub ściek na odprowadzenie oleju. Podłogi w komorach powinny mieć spadek 2-r5% w kierunku ścieków olejowych.

Komory transformatorowe mogą być wykonane jako niedostępne lub jako dostępne dla obsługi w czasie pracy transformatora. Te ostatnie zwykle stosuje się dla dużych jednostek. W przypadku komory niedostępnej dla obsługi podczas pracy transformatora o mocy do 800 kV • A włącznie, odstępy od kadzi do innych urządzeń i do ścian komory powinny być nie mniejsze niż 10 cm (zalecane 30 cm). Odstępy te wyznacza się od najbardziej wystającej części zbiornika transformatora, znajdującej się na wysokości do 190 cm od podłogi. Odstępy od ścian i drzwi komór dla transformatorów o mocach większych niż 800 kV • A nie są określane przez przepisy, z tym, że powinny być spełnione wymagania dostatecznej wentylacji komory i bezpieczeństwa obsługi.

W przypadkach uzasadnionych, w komorze transformatora mogą być instalowane odłączniki, rozłączniki, bezpieczniki i przekładniki należące do obwodu tego transformatora. Rozmieszczenie tych urządzeń powinno spełniać wymagania w zakresie odstępów izolacyjnych i ochronnych określonych dla rozdzielni wnętrzowych.

W komorze transformatora nie wolno instalować kabli i przewodów nie należących do obwodu tego transformatora. W przypadkach koniecznych kable należy układać w rurach lub kanałach zamkniętych.

Komora transformatora powinna być całkowicie niedostępna dla zwierząt (ptaków, kotów i innych). Oprócz starannego wykonania zamknięcia komory należy zabezpieczyć wszystkie otwory (w tym wentylacyjne) za pomocą siatek lub krat. Żaluzje stosowane w otworach wentylacyjnych powinny chronić komorę przed przedostawaniem się do jej wnętrza deszczu i śniegu.

Przy projektowaniu komór zaleca się przyjmować transformator o mocy co najmniej o jeden stopień większej od przewidywanej obecnie.

Rys. 4.23. Wentylacja komory transformatorowej

Do chłodzenia transformatora zaleca się stosować wentylację naturalną, przewidując w komorze dwa otwory: dolny (wlotowy) i górny (wylotowy) — rys. 4.23. Jeżeli występuje możliwość zapylenia komory powietrzem chłodzącym, to należy stosować odpowiednie filtry.

W przypadku wentylacji naturalnej, przekrój A, otworu wlotowego, wyrażony w m^:, można obliczyć wg wzoru

A,

= 0,0733 A P

k

(4.1)

w który^m: AP — straty mocy czynnej w transformatorze, kW; H — wysokość środka otworu wylotowego nad podłogą komory, m; k — współczynnik uwzględniający ciśnienie atmosferyczne w miejscu zainstalowania transformatora (dla wysokości do 1000 m n.p.m. k=l); z — współczynnik oporu dla przepływu powietrza: z = z,+0,83z₂, gdzie z, — całkowity współczynnik oporu przepływu dla powietrza wlotowego (z, = E z_(vv,), z, — całkowity współczynnik oporu powietrza wylotowego (z₂ = Az_iwy) — tabl. 4.9.

Tablica 4.9. Wartości współczynników oporu powietrza dla poszczególnych elementów kanału wentylacyjnego

Elementy kanału przepływu powietrza	Współczynnik oporu z,
Element do zmiany kierunku pod kątem prostym Element do zmiany kierunku po łuku Siatka druciana w otworze wentylacyjnym Żaluzja w otworze wentylacyjnym Filtr w otworze wlotowym	L5 1,0 0,5-r 1.0 2,5 —3,5 wg danych katalogowych

Wzór (4.1) uwzględnia wymaganie, aby różnica temperatur powietrza wlotowego i wylotowego nie przekraczała 15°C.

Przekrój A₂ otworu wylotowego najczęściej przyjmuje się o 10% większy od przekroju A, obliczonego wg wzoru (4.1).

W przypadku braku możliwości wykonania wentylacji naturalnej, konieczne jest stosowanie wentylacji sztucznej, polegającej na umieszczeniu wentylatora wyciągowego w otworze wylotowym. Obliczenia dotyczące wentylacji sztucznej powinny być wykonane w ramach projektu budowlanego, który obejmuje projekt wentylacji całego obiektu.

Wentylacja komór transformatorowych powinna być indywidualna. Nie należy łączyć kanałów i urządzeń wentylacyjnych komory transformatora z urządzeniami i kanałami wentylacyjnymi innych pomieszczeń. Kominy i otwory wentylacyjne komór transformatorowych powinny być oddalone od budynków wykonanych z materiałów palnych co najmniej o 15 m, natomiast od budynków z materiałów niepalnych lecz o wiązaniach dachowych z materiałów palnych — co najmniej o 1,5 m.

W przypadku instalowania w' komorze transformatora o mocy 40 MV • A lub większej, wymagane jest zainstalowanie tam na stale urządzeń gaśniczych w postaci instalacji C0₂. Wymaganie to nie dotyczy elektrowni i zakładów przemysłowych, w których ochrona przeciwpożarowa jest zapewniana kompleksowo dla całego obiektu. Jeżeli stanowisko transformatora nie jest wyposażone w stałe urządzenia gaśnicze, to należy zapewnić możliwość użycia w przypadku pożaru przewoźnych agregatów gaśniczych.

Stacje przemysłowe wewnątrzoddziałowe. oprócz wymagań ogólnych, powinny spełniać dodatkowo następujące postanowienia PBUE [4.8]:

—    nie mogą być budowane w pomieszczeniach zapylonych, jeśli nie są zastosowane specjalne środki zapobiegające przedostawaniu się pyłu do urządzeń stacji;

—    nie mogą znajdować się w budynkach drewnianych, mogą jednak być umieszczane w budynkach z dachem drewnianym, lecz pod warunkiem, że strop nad stacją jest ogniotrwały i sięga poza gabaryt stacji nie mniej niż 2 m lub ściany stacji sięgają stropu ogniotrwałego. Pomieszczenie powinno spełniać wymagania odporności ogniowej co najmniej 2-godzinnej dla stropu i 3-godzinnej dla ścian;

—    w jednej stacji nie wolno ustawiać więcej niż 3 transformatory (każdy w oddzielnej

19 Poradnik inżynier:, elektryka tom 3