718

Z ryciny 22.14 wynika, że masowy »*pófc/)«nik osłabienia w wodzje n^fP szybko mak|e te wzrostem energii w granicach 10-100 UV Pttjf energii 10 keV około 93* energii ulega absorpcji w toku zjawiska focoelektrycznego. podczas gdy przy 100 keV tylko 2%; reszta podkga rozproszeniu komp«onowxkicrou. Przy energii 25 UV obydwa procesy mają jednakowy współudział w osłabieniu promieniowania W zakresie energii 100 kcV-2 MeV osłabienie promieniowania zale/y prawie wyłącznie od zjawiska Comptona W zakresie energii 3-10 McV do głosu dochodzi efekt tworzenia por. który przy ok. 20 MeV jest porównywalny ze zjawiskiem Compcona W tyra zakresie energii fotonów współczynnik p/p ma praktycznie stałą wartoić. po czym powyżej 50 MeV zaczyna nieznacznie w zrastać

Absorpcja promieniowania w tkankach równie/ kształtuje uę róZnie w zafteżno-ki od iredniej Z, mimo Ze różnice w tym względzie między różnymi tkankami miękkimi nic są duże. Itfocne różnice występują tylko między tkanką kostną i tkań kami miękkimi. W przypadku prom>eniowanu mskocnergciyc/ncgo (absolutna przewaga zjawiska fotoelektryczncgo) I g tkanki kostnej pochłania w przybliżeniu 6 razy więcej energii niż I g tkanek miękkich. W przypadku oddziaływania komp-tonowskiego koić i tkanki miękkie pochłaniają w przybliżeniu jednakowe iloici energii Wreszcie podczas oddziaływania promieniowania o dużej energii, absorpcja w tkance kostnej około 2-krotnie przewyższa absorpcję w otoczeniu kości. Trimponując te dane do konkretnych warunków w radiologii, można przyjąć, że:

-    promieniowanie rentgenowskie 60-160 kcV jest pochłaniane w koić lach w znacznie większym stopniu niż w tkankach miękkich.

-    promieniowanie 160-400 keV powoduje niewiełkie obciążenie energią koki w porównaniu z tkankami miękkimi.

-    promieniowanie gamma emitowane przez *°Co. ^,rCs. preparaty radowe oraz promaemowame rentgenowskie z betatronów są w jednakowym stopniu pochłania ne w tkankach bez względu na ich irtdmą Z

Są lo fakty dużej wagi i o praktycznym znaczeniu w medycznych zastosowaniach promieni rentgenów\kich i gamma, w szczegółnoici w radioterapii

22.3.4. Wzajemno oddziaływanie neutronów i materii

Działając na tkankę żywą. neutrony biorą odział w jednym z trzech procesów: I) zderzeniu sprężystym z jądrami atomów absorhenta. 2) zderzeniu luespręZy^tym. 3) wychwycie przez jądro atomowe absorbenta

I. Zderzenie sprężyste zachodzi wówczas, gdy suma energii kinetycznych rozproszonego neutronu i jądra atomu, biorącego udział w zderzeniu (jądra odskoku). jest równa energii neutronu przed zderzeniem. Zderzenia sprężyste są najczęstszym sposobem wzajemnego oddziaływana neutronów o energiach 20 keV-20 MeV i matem W bezpośrednim zderzeniu z jądrem lekkiego atomu neutron przekazuje mu znaczną częić swej energii kinetycznej. W tkankach jądrami odskoku oprócz jąder atomów tlenu, azotu i węgla są głównie jądra atomów wodoru. Ze względu na

7IS

**/•» łTI - -

714